Home
Filtre
  • An niverenn (179) MINIHI LEVENEZ / Numéro (179)

     

    An niverenn 179 MINIHI LEVENEZ :

    Iwerzon 2022 Eun taol-lagad all...

    Numéro 179 MINIHI LEVENEZ :

    IRLANDE 200 UN AUTRE REGARD ....

    Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

  • Goueliou Pask er Minihi / Fêtes de Pâques au Minihi.2023

    Pâques en breton au Minihi.

    Yaou 6 ha gwener 7 ebrel : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 7e noz e chapel ar Minihi.

    Jeudi et vendredi saint, 6 et 7 avril : à 19h à la chapelle du Minihi.

    Sadorn 8 ebrel : Nozvez Fask. An ofis a grogo da 8e noz e iliz Trelevenez.

    Samedi saint 8 avril : célébration de la Veillée Pascale à 20h en l'église de Tréflévenez,

  • Emvod Kuzul Mera Minihi Levenez / Réunion du Conseil d'Administration de Minihi Levenez

    Mignoned ker,
    Pedet oc'h d'an emvod Kuzul-mera Minihi Levenez a vo dalc'het da 4 eur d'ar zadorn 11 a viz C'hwevrer 2023
     
    War ar roll:
    - Divizoù da gemer evit 2023
    - Kazetennoù ha pelerinajoù
    - Meradur ar gevredigez
    Chers amis,
    Nous vous prions d'assister à la réunion du Conseil d'Administration de l'association qui se tiendra à 16h le samedi 11 février 2023
     
    Ordre du jour:
    - Décisions à prendre pour l'année 2023
    - Revues et Pèlerinages
    - Gestion de l'association
     
  • Bloavez mad deoc'h oll ! 1

    Bloavez Mad!
     E penn kenta ar bloaz nevez ez eus peadra da zoñjal gant ar bloaz skrijus ha souezus a zo o paouez echui. Merket om gand ar brezel e bro Ukren hag e lehioù-all. Miliadoù a repuidi o deus ranket kuitaad o bro ginnidig evid beza e surentez.
    An aotrou Doue a ro sinoù sklêr deom.  Galvet om, pep hini ahanom, da hada ha da zevel ar peoh, ennom hag en-dro deom.
    Setu ar pez a hetan deoh evid 2023:
                              Eur bloaveziad a BEOH!
     
    Bonne Année!
    En ce début de nouvelle année, il y a de quoi réfléchir quand on pense à l'année terrible et surprenante qui vient de se terminer.  Nous avons été marqués par la guerre en Ukraine et ailleurs. Des milliers de réfugiés ont dû quitter leur pays natal pour se mettre en sécurité.
    Le Seigneur nous envoie là des signes évidents. Nous sommes appelés, chacun de nous, à semer la paix, en nous et autour de nous. C'est ce que je vous souhaite:
                                    Une année de  PAIX!
    Job An Irien
  • D'ar zadorn 24 a viz kerzu e iliz Trelevenez da 6e noz, Pellgent ha overenn Nedeleg.

    D'ar zadorn 24 a viz kerzu e iliz Trelevenez da 6e eur noz iliz Trelevenez : Pellgent hag overenn nozvez Nedeleg. 

    Ur banne gwin tomm vo servijet e foñs an iliz goude an overenn.

    Le 24 décembre à 18h dans l'église de Tréflévenez : veillée et messe de Noël.

    Un vin chaud vous sera servi au fond de l'église à l'issue de la messe.
  • Compte rendu Répétition de cantiques bretons à Minihi Levenez le 11 novembre 2022.

    Répétition de cantiques bretons à Minihi Levenez le 11 novembre 2022

    Animée par Anne Bodennec, Denise Pelleau et Paul Marc, avec l’aide d’Anne Boelle pour les partitions, la répétition de cantiques le vendredi 11 novembre de 15 h à 18 h a réuni une quarantaine de participants à la chapelle du Minihi à Tréflévénez. Au programme, ont été revus ou appris une bonne vingtaine de chants : des cantiques connus depuis quelques années et deux nouveaux récemment traduits, mais aussi quelques refrains ou réponses aux psaumes. Il y en avait pour toute l’année liturgique. Des conseils ont été donnés pour leur utilisation. De quoi repartir avec de bonnes ressources en breton pour l’animation liturgique !

    En information complémentaire deux livres de cantiques avec les partitions des musiques sont en préparation pour les organistes, animateurs et toute personne intéressée. Ce travail devrait s’achever pour la fin de l’année, des bons de souscription seront diffusés, si tout va bien, au premier semestre 2023.

    Renet gand Anne Bodennec, Denise Pelleau ha Paul Marc, sikouret gand Anne Boelle evid ar musikou, abadenn kantikou an 11 a viz du euz 3 eur da 6 eur n’eus bodet eun daou ugent bennag a dud e japel ar Minihi eTreflevenez. E roll ar c’hantikou, eo bet kanet endro pe nevez desket eun ugent bennag anezo : lod a zo anavezet abaoe meur a vloavez ha daou a zo bet troet euz ar gallec nevez ‘zo, med ivez eun diskan bennag pe respontou d’ar salmou. Bez e oa evid awalc’h evid ar bloavez-liderez abez. Kuzuliou ‘zo bet roet evid gouzoud penaoz implijoud anezo. Peadra da vond d’ar gêr gand leun a draou e brezoneg evid kana el liderezou !

    Ouzpenn-ze e zeus bet roet da houzoud ema war ar stern daou leor kantikou gand ar zonerez evid ar re a gan anezo pe a c’hoari war an ograou, pe c’hoaz an oll dud dedennet, Al labour a vo echu ‘benn fin ar bloaz-mañ. Eur souskripsion a vo lañset, ma ‘za mad an traou, araog a

  • Penaoz deski kantikou nevez e brezoneg ?Comment apprendre de nouveaux cantiques Bretons ?

     

     

    Penaoz deski kantikou nevez e brezoneg ? N'annavezan respont all ebed  nemed houmañ : Kana anezo !  Setu ar pez a ginnigom deoc'h evel bep bloaz d'ann 11 a viz Du er Minihi euz  3 eur beteg beteg 5 eur 30, hag e vo desket "A-héd an deiz", "Jezuz deuit d'or zikour".. ha reou all c'hoaz ! Eun dro vad d'en em gavoud asamblez!

    Kenavo !

    Comment apprendre de nouveaux cantiques Bretons ? Je ne connais d'autre réponse que celle-ci : les chanter ! Voilà donc ce que nous nous proposons de faire comme tous les ans le 11 novembre de 15h à 17h30 au Minihi, et nous apprendrons "A-hed an deiz", "Jezuz deuit d'or zikour"... et d'autres. Bonne occasion en plus pour nous retrouver !

    Kenavo

    An Tad Job an Irien

  • Ranna / Partager

              En e leor «Saint Hervé, Vie et culte» e ra ano Bernard Tanguy euz an ermid anvet (H)arthian a skolias sant Herve. «Kaoud a reer an ano-ze unanet diouz eun tu gand ar ger brezoneg-koz «lann», peniti, en ano-lec’h Lannerchen, merket c’hoaz Lannerzian er 16ved kantved... ha diouz eun tu all eo unanet gand ar ger brezoneg-koz «rann», tachenn-zouar, e ano eul lec’h-bihan Rannerchen, ano roet da dachennigou hag a zo pevar gilometrad en tu gwalarn er memez komun (Plougerne).» Ar pennad-se a rofe deom da gleved penaoz, pa ’z-int en em staliet er vro o-deus ar Vretoned rannet kenetrezo an douarou boutin evid ma c’hellfe pep famill gounid he zammig douar ha beva diwar he labour. Ar ger ‘rann’ a zeu eta araog ar ger ‘kêr’; hemañ  a vezo brudet diwezatoc’h, war-dro an 12ved kantved.        Ranna eo unan euz ar geriou on-eus ankounac’heet. En e blas on-eus lakeet kaoud ha bernia. Soñjal a raen e kement-se en deiz-all goude beza bet o weled eur vaouez koz, hag a zibune ‘vel eun diskan : «Ma ne ‘z-a ket mad  eo peogwir om re niveruz...» En em c’houlenn a ran ha n’eo ket kleved re aliez ober ano euz ar cheñchamant hin, e-neus hadet ar seurt aon-se en he fenn. Bez’ eo ‘vel m’en em c’houlennfe heb fin : daoust hag e c’hellom c’hoaz fizioud war an douar evid rei boued d’an dud ? Ar seurt disfiziañs-se a zo sanket don muioc’h-mui e kalon kalz tud. Or bed n’eo ket asur kén. Beteg-henn e krede an den en eun dazond gwelloc’h evid e vugale. Hirio, dre vraz, n’eo ket gwir kén. ‘Bresk om ha bresk eo pep tra’ a zoñj ar pep brasa euz an dud. Da heul seurt doareou da zoñjal, e teu en-dro war wél talvoudegez ar gér ‘ranna’ kentoc’h eged ‘kaoud’.        Gouzoud a reom ive n’eo ket heb fin pinvidigez ar bed : eur fin a vo da skwer d’an eoul-douar, hag e vo red implij energiez all. Al labourerien-douar o-deus dija desket prena hag implij ostillou asamblez, ha war meur a zachenn e vo red ranna amzer, gouiziegez ha madou. War-zu eur bed nevez emaom o vond, eur bed hag a zo c’hoaz da ijina, eur bed hag a roio muioc’h a blas d’an ‘ni’ eged d’ar ‘me’. Kuitaad eur bed anavezet mad evid eur bed a zo c’hoaz oc’h en em ober a c’houlenn kaoud fiziañs en dud a zao ar bed-se. Aze ema an dalc’h. Ranna or menoziou gand ar re all a vezo atao gwelloc’h eged chom da randoni en eur c’horn, rag ar vuez a ya bepred war-araog; ne ‘z-a ket war a-dreñv. Ijina a ra traou nevez evid eur bed nevez.

            Dans son livre «Saint Hervé, Vie et Culte», Bernard Tanguy parle d’un ermite du nom d’(H)arthian qui fit école à saint Hervé. . Ce nom est associé au vieux-breton lann «ermitage», dans le toponyme Lannerchen encore noté Lannerzian au XVIIème siècle... et d’autre part au vieux-breton rann «lot de terre» dans le micro toponyme Rannerchen, nom de parcelles situées à 4km au nord-ouest dans la même commune» (Plouguerneau). Ce passage nous laisse entendre que, lorqu’ils se sont installés dans le pays,  les Bretons se sont partagés les terres communes pour que chaque famille puisse ensemencer sa propre terre et vivre de son travail. Le mot ‘rann’ vient donc avant le mot ‘ kêr’ qui se répandra au XIIème siècle.        Partager est un des mots que nous avons oublié. A sa place nous avons mis posséder et entasser. Je pensais à cela l’autre jour après avoir rendu visite à une vieille femme, qui répétait comme un refrain : «Si ça ne va pas bien, c’est parce que nous sommes trop nombreux...» Je me demande si ce n’est pas le fait d’entendre trop souvent parler du changement climatique qui a semé cette crainte dans son esprit. C’est comme si elle se demandait sans fin : pouvons-nous encore compter sur la terre pour fournir de la nourriture aux gens ? Cette sorte de méfiance est de plus en plus ancrée dans le coeur de bien des gens. Notre monde n’est plus certain. Jusqu’à présent l’homme croyait en un monde meilleur pour ses enfants. Aujourd’hui ce n’est plus vrai. ‘Nous sommes fragiles et tout est fragile’ pensent la plupart des gens. Une telle façon de penser redonne valeur au mot ‘partager’ plutôt que ‘posséder’.        Nous savons aussi qu’il y a une limite aux richesses de la terre : il y aura par exemple une fin au pétrole et il faudra utiliser une autre énergie. Les agriculteurs ont déjà appris à acheter et utiliser des machines en commun, et dans bien des domaines il faudra partager du  temps, du savoir et des biens. Nous allons vers un monde nouveau, un monde qui est encore à imaginer, un monde qui donnera davantage de place au ‘nous’ qu’au ‘moi’.  Quitter un monde bien connu pour un monde encore en train de se faire demande d’avoir confiance en ceux qui le font. Et c’est là la difficulté! Partager nos idées avec les autres sera toujours mieux que de rester ronchonner dans son coin car la vie va toujours de l’avant : elle ne va pas en arrière. Elle invente du neuf pour un monde nouveau.                                        Job an Irien Evid an 23 a viz gwengolo / pour le 23 septembre

  • Sadorn 23/10 Gouel ar Minihi 2022 / Fête du Minihi 2022 le samedi 23 / 10.

    Sadorn 23 Here Gouel ar Minihi

    Goude merenn, war eur priz izel kenañ (1€, 2€, 5€....) leoriou ar Minihi. Eun dro vad da brena provou Nedeleg evid ho mignoned !

    3e30 en iliz, Prezegenn gand Job : L' apport des pays celtiques à notre foi bretonne chrétienne.

     

    6 eur, overenn e iliz Trelevenez.

    Pred gand Sonerez

    Samedi 23 Octobre Fête du Minihi.

    Tout au long l'après midi, vente de livres du Minihi à des prix très bas (1€, 2€,5€...) Une bonne occasion de penser aux cadeaux de Noël.

    15h30 à l'église, conférence par Job : L' apport des pays celtiques à notre foi bretonne chrétienne.

     18h, messe dans l'église de Tréflévenez.

    Repas partagé avec animation musicale.

  • Inizi / Des îles

             Moarvad n’ho-peus morse klevet ano euz al lec’h-mañ  ‘Caher Island’! Eun enezenn eo, gouestlet da zant Patrig er mor Atlantel, e hanternoz ar C’honnemara, eun daou-ugent kilometrad bennag a-gleiz da Venez Sant-Patrig. Pal kenta or pelerinaj e Bro-Iwerzon  er bloaz-mañ a oa mond di da lida gand tud ar vro gouel braz Hanter-Eost. Evid kement-se e rankem kemer eur vag e Roonagh, ha mond d'en em stalia en eun ti-digemer evid eun nebeud deveziou war Inishturk : war Caher Island ne ‘z-eus na kae, na porz, na ti, netra nemed eun toull dour anvet feunteun, ha rivinou mogeriou chapelig manati ar grenn-amzer-goz !  A-vec’h staliet war Inishturck, eo bet tost deom beza dipitet braz, p’e-neus pôtr ar vag disklêriet deom : «Ne vezo ket a belerinaj braz warhoaz war Caher-Island, rag re rust vezo ar mor...» emezañ, ha warlerc’h eun taol pellgomz pe zaou, «goude lein hirio e c’helfen kas ahanoc’h, ma fell deoc’h!» Eveljust, n’om ket chomet da dermad!        Eun enezenn rohelleg eo Caher-Island, e stumm eur yenn, troet war-zu ar zao-heol, hanter-hent etre Roonagh hag Inishturck. N’eo ket êz dilestra war an enezenn ablamour d’ar rehier. Eun oufig a zo koulskoude  ’lec’h m’eo sonnoc’h ar rehier; euz ar vag vraz e tiskennem dre zaou en eur vagig, eur c’hourrac’h, maneet gand daou zen a gase ahanom war rehier. Ha d’an distro e oe red ober ar memez tra. Eur vaouez euz Inishturck a zeuas ganeom da zisplega deom pep tra, ha gand he sikour, e-touez mein mogeriou rivinet ar chapelig on-eus bet ar joa vraz da zizolei eur mên plad kizellet kaer hag anvet «Gwele sant Patrig!»        An devez warlerc’h eta oa gouel Maria Hanter-Eost, a oe lidet war an ton braz e iliz Inishturck, peogwir e oa re fall ar mor evid soñjal tostaad ouz Caher. Ouspenn tud an enezenn, eur c’hant bennag, e teuas eun nebeud tud euz an douar braz, hag ive ar beleg : anad e oa ec’h en em anaveze an oll koulz lavared hag e oa evito an devez-se eun dro vad d’en em gavoud asamblez. Eur seurt menez eo an enezenn-ze, eur roz gand  eun ti beb an amzer. E-kreiz an dorgenn ez-eus eun ti debri, ha kalz euz an dud a oa en overenn en em gavas eno evid o lein, ha ni ive. Blaz eur pardon a Vreiz-Izel hanter-kant vloaz ’zo a oa gand an devez-se war Inishturck. Digemeret om bet ’vel er gêr! Labour sant Patrig mil pemp kant vloaz ’zo a ro frouez hirio c’hoaz !        Vous n’avez sans doute jamais entendu parler de ce lieu ‘Caher-Island’! C’est une île dédiée à saint Patrick dans l’Atlantique au nord du Connemara à une quarantaine de kilomètres à gauche du Mont Saint Patrick. Le premier objectif de notre pèlerinage en Irlande cette année était de nous y rendre pour y célébrer avec les gens du pays la grande fête du quinze août. Pour ce faire, il nous fallait prendre le bateau à Roonargh et nous installer pour quelques jours dans une maison d’accueil sur Inishturck : sur Caher-Island il n’y a ni quai, ni port, ni maison, riien d’autre qu’un trou d’eau nommé fontaine, et les ruines des murs d’une petite chapelle d’un monastère du Haut-Moyen-âge. A peine arrivés sur Inishturck, nous avons faillis être découragés par l’annonce du patron du bateau, disant : «Il n’y aura pas de grand pèlerinage demain à Caher-Island, car la mer sera trop mauvaise...» puis, après un ou deux coups de téléphone, «cet après-midi je pourrais vous y conduire, si vous le souhaitez !» Nous n’avons évidemment pas hésité!        Caher-Island est une île rocheuse en forme de coin, orientée au soleil levant, et à mi-chemin entre Roonargh et Inishturck. C’est difficile de débarquer sur l’île en raison des rochers. Il y a une petite crique pourtant où les rochers sont plus hauts : du grand bateau, nous descendions par deux dans une barque, un coracle manoeuvré par deux personnes, qui nous emmenait sur les rochers. Au retour, il fallut refaire la manoeuvre. Une femme d’Inishturck nous accompagna pour nous donner des explications, et avec son aide, parmi les pierres des murs ruinés de la chapelle, nous eumes la joie de découvrir une grande dalle plate gravée et dénommée «le lit de saint Patrick».        Le lendemain était donc la fête de l’Assomption de la Vierge, célébrée solennellement à l’église d’Inishturck, puisque la mer était trop mauvaise pour s’approcher de Caher. Outre les gens de l’île, une centaine, il vint quelques personnes du continent, ainsi que le prêtre : c’était évident qu’ils se connaissaient tous pour ainsi dire, et que c’était pour eux une belle occasion pour se retrouver. L’île est montagneuse, une forte colline avec une maison de temps en temps. A mie-pente, il y a un restaurant, et beaucoup de ceux qui étaient à la messe s’y retrouvèrent pour leur repas de  midi...et nous aussi. Il y avait ce jour-là sur Inishturck une ambiance de pardon breton d’il y a cinquante ans. Nous avons été accueillis comme à la maison! Le labeur de saint Patrick il y a plus de mille cinq cents ans porte du fruit aujourd’hui encore !                                        Job an Irien evid an 9 a viz gwengolo / pour le 9 septembre

  • Trugarez / Merci

            P’am-bez tro da doulla kaoz gand brezonegerien yaouank e klevan anezo aliez awalc’h oc’h implij ar ger «trugarez», berreet zokén a-wechou e «trug»!  Hag e soñjan neuze eo deuet ar ger-se da veza ken didalvoud hag ar ger «merci» e galleg. M’am-euz c’hoant trugarekaad unan bennag evid ar vad e-neus greet din, ne implijin ket ar ger «trugarez», med lavared a rin kentoc’h «trugarekaad a ran ahanout», pe c’hoaz pa ’z-eo eun dra a bouez «bennoz Doue dit», pe erfin ma ’z-eo eun dra ordinal «mersi braz dit!» Ster ar geriou a jeñch a-nebeudou ha ne weler ket atao perag, peogwir e cheñchem ni ive da heul or bed. Ne gredfen ket hirio komz vel va mamm-goz a lakae e pep frazenn pe dost eur «Chezuz» bennag. Hag kleved eur «Bennoz Doue», zokén evid traou a-bouez braz, a zeu da veza ral hirio peogwir eo bet lakaet Doue er-mêz euz or buez.        Evidon-me e rankan anzao ne c’hellan ket distaga ar gér «trugarez» euz «trugarezuz», hervez ar ster a ro dezañ diskan ar zalm «tener ha tugarezuz eo an Aotrou Doue», na kennebeud diouz ar bedenn a lavaran bemdez en overenn : «Plijet gand Doue kaoud trugarez ouzom...» Evidon eo, heb c’hoari gand ar geriou, eur gwir drugar kleved ano evel-se euz trugarez Doue. An drugarez-se eo eun doare dezañ da lavared eo eur rann-galon evitañ santoud pegen reuzeudig eo or stad. Kement ha ma c’hell eta e kemer perz en or stad. An drugarez-se, a gomzom anezi amañ, a zo pell pell diouz ar ger  «trugarez» implijet gand ar re yaouank.        Ha perag ’ta ? Marteze peogwir eo ar pez a vank ar muia d’ar bed a hirio. En em c’houlenn a ran a-wechou ha ne glask ket pep hini ahanom ober euz e vuez eur seurt lec’h-kreñv d’en em ziwall diouz gwalleuriou ar re all. Muioc’h mui a vogeriou on-eus savet tro-dro deom da vired da veza gloazet gand poaniou ar re all. Krohenn or c’halon a zo deuet da veza kalz tevoc’h, ha ne fell ket deom kleved kén klemmou ar re all.        Mar deo gwir kement-se eo mall deom distanka ennom eienenn guz an drugarez, an hini a oar kaoud truez ouz or breudeur ha beza trugarezuz en o c’heñver. Rag ma yafe an eienenn-ze ennom da hesk, e varvfem ni ive buan awalc’h e-kreiz or mogeriou. Buez ar re all a ra deom beva, ha n’eus ket a vuez heb trugarez, nag on hini, nag o hini !        Lorsque j’ai l’occasion de bavarder avec de jeunes bretonnants, je les entends souvent utiliser le mot «trugarez», parfois même raccoutci en «trug»! Et il m’arrive alors de penser que ce mot est devenu aussi insipide que le mot «merci» en français. Si j’ai envie de remercier quelqu’un pour le bien qu’il m’a fait, je n’emploierai pas le mot «trugarez», mais je dirai plutôt «je te remercie», ou encore si c’est quelque chose d’important «que Dieu te bénisse», et si c’est quelque chose d’ordinaire «grand merci»! Le sens des mots change  peu à peu, et nous ne voyons pas toujours pourquoi, puisque nous aussi nous changeons avec le monde. Je n’oserais pas aujourd’hui m’exprimer comme ma gand-mère qui ponsctuait chacune de ses phrases ou presque d’un «Chezuz» quelconque. Et entendre un «que Dieu vous bénisse», même pour des choses importantes, cela devient rare aujourd’hui puisque Dieu a été sorti de notre vie.        Pour ma part, je dois reconnaître que  je ne peux pas détacher «trugarez» de «miséricordieux», selon le sens que lui donne le refrain du psaume «tendre et miséricordieux est le Seigneur Dieu», ni de la prière que je dis tous les jours à la messe : «Que Dieu nous fasse miséricorde!» Pour moi, sans jouer sur les mots, c’est un vrai bonheur que d’entendre parler ainsi de la miséricorde de Dieu. Cette miséricorde, c’est sa façon à lui de nous dire que c’est pour lui un crève-coeur de ressentir notre situation malheureuse. Autant qu’il le peut, il prend part à notre situation. Cette miséricorde, dont nous parlons ici, est loin, très loin du mot «trugarez» que les jeunes emploient.        Et pourquoi donc ? Peut-être parce que c’est ce qui manque le plus au monde d’aujourd’hui. Je me demande parfois si chacun de nous ne cherche pas à faire de sa vie une sorte de forteresse pour se garder des malheurs des autres. Nous avons élevés de plus en plus de murs autour de nous pour éviter d’être atteints par les souffrances des autres. La peau de notre coeur s’est épaissie, et nous ne voulons plus entendre les plaintes des autres.        Si tout cela est vrai, il est urgent pour nous de dégager la source cachée de la miséricorde, celle qui sait avoir pitié de nos frères et être miséricordieux à leur égard. Car si cette source se tarissait en nous, nous mourrions nous aussi  assez rapidement au milieu de nos murs. La vie des autres nous fait vivre, et il n’y a pas de vie sans miséricorde, ni la nôtre, ni la leur.                        Job an Irien  evid an 12 a viz eost /  pour le 12 Août

  • Gand ar vez ! / Avec la honte !

            Pevar ugent vloaz a zo dija abaoe an deiz spontuz-se ! D’ar c’hwezeg a viz gouere 1942 hag en deveziou warlerc’h, archerien ha polised a vro-Frañs, abred diouz ar mintin, e Pariz hag el lodenn-ze euz ar vro a oa e dalc’h an Almanted, o-deus harzet milierou ha milierou a Juzevien, famillou a-bez gand ar vugale, ha klozet anezo ’vel chatal heb dour na boued er Vel d’Hiv pe e kamp Drancy. Torfed euzuz en eur vro anavezet ’giz bro a repu ha bro Gwiriou Mabden ! Eur vez da viken war istor Bro-Frañs, a zo ive or bro.        Ha ni Bretoned ne c’hellom ket lorha kennebeud war an dachenn-ze, rag e 1240 dija an Duk Yann Ia e-noa roet urz da daoler er-mêz euz an dugelez kement Juzeo, war zigarez ma vevent diwar azurerez hag o-doa dre-ze etre o daouarn kalz euz pinvidigez an dugelez. Med an istor ne zent ket atao ouz bolontez ar renerien. E Lambaol-Gwimilio e teuas karter ar Jude da veza goullo ha gouez hag e savas eur c’harter nevez anvet Lombardi. An arhant a oar atao ober e hent !        Med e 1942 ne oa ket eun afer a arhant : ar pez a felle d’an nazied a oa distruj eur bobl hag he distruj beteg he gwriziou, en em zizober diouti ’vel ma reer gand al  lastez, he c’has da ludu... Ar milierou a vugale, a verhed hag a c’hoazed bet kaset evel-se da ludu ne oant kén nemed traou etre daouarn ar re o laze. El lodenn libr, d’ar 26 a viz eost, eur skapadenn all  a gaso 6500 all a Juzevien da gamp Auschwitz .  An eskob Saliège, eskob Toulouz,  a skrivas d’an 23 eul lizer da veza lennet en ilizou , eul lizer ‘lech m’en em zav a-eneb an dispriz-se euz gwiriou sakr mabden. «Ar Juzevien, emezañ, a zo eur breudeur !» Pemp eskob evel-se a en em zavo gand komzou sklêr ha kreñv a-eneb  an doare-ze da ober war-dro «bugale, merhed, gwazed, tadou ha mammou ’vel ma vefent eun tropellad loened divalo!» Al liziri-se a vezo skignet dre guz gand pôtred ar rezistañs...        Skrapadenn ar Vel d’Hiv a zo bet kaset da benn gand Stad Bro-Frañs dre eun eneb-Yuzeviez koz a oa en em zilet e kalon kalz tud abaoe pell. Daoust ha divriwriziennet eo bet da vad, zokén e-touez ar gristenien?  Yann-Baol II ’neus disklêriet sklêr awalc’h eo «ar Yuzevien or breudeur hag or c’hoarezed hena er feiz», med en em zizober euz ampoezon kuz an eneb-Yuzeviez a zo diêsoc’h c’hoaz eged en em zizober euz ar C’hovid...        Il y a déjà quatre vingts ans depuis cette terrble journée! Le seize juillet 1942 et les jours suivants, les gendarmes et policiers français, tôt le matin, à Paris et dans la zone occupée par les Allemands, ont arrêté des milliers et des milliers de Juifs par familles entières et les ont enfermés comme du bétail sans eau ni nourriture au Vel d’Hiv ou au camp de Drancy. Crime horrible pour un pays connu comme terre d’asile et pays des droits de l’homme. Honte pour toujours sur l’histoire de France, qui est aussi notre pays.        Et nous, Bretons, nous ne pouvons pas nous enorgueillir sur ce terrain, car déjà en 1240 le duc Jean Ier avait ordonné d’expulser du duché tous les Juifs sous prétexte qu’ils faisaient l’usure et possédaient beaucoup de la richesse du duché. Mais l’histoire n’obéit pas toujours à la volonté des dirigeants... A Lampaul-Guimiliau le quartier de la Judée devint vide et sauvage, et apparut un nouveau quartier du nom de Lombardy. L’argent sait toujours se faire un chemin !        Mais en 1942, ce n’était pas une affaire d’argent : ce que voulaient les Nazis, c’était la destruction d’un peuple, son élimination jusqu’à la racine, s’en débarrasser comme l’on fait des ordures, le réduire en cendres. Les milliers d’enfants, de femmes et d’hommes ainsi réduits en cendres n’étaient plus que des choses entre les mains de ceux qui les tuaient. En zone libre, le 26 août, une autre rafle conduira 6500 autres Juifs au camp d’Auschwitz. Monseigneur Saliège, évêque de Toulouse, écrit une lettre à lire dans les églises, une lettre où il s’élève contre le mépris des droits sacrés de l’homme. «Les Juifs, dit-il, sont des hommes. Les Juifs sont nos frères.» Cinq évêques vont ainsi écrire des paroles claires et fortes contre cette façon de s’en prendre «à des enfants, des femmes, des hommes, des pères et mères comme s’il s’agissait d’un vil troupeau!». Ces lettres seront diffusées en cachette par la Résistance.        La Rafle du Vel d’Hiv a été réalisée par l’Etat Français en raison d’un vieil anti-sémitisme insinué dans le coeur des gens depuis longtemps. A t-il été bien déraciné, même parmi les chrétiens? Jean-Paul II a déclaré suffisamment clairement que «les Juifs sont nos frères et nos soeurs aînés dans la foi», mais se défaire du poison caché de l’antisémitisme est encore plus difficile que de se défaire du Covid...                                        Job an Irien evid an 29 a viz gouere / pour le 29 juillet.

  • Kuzul-mera ar Minihi / Conseil d'administration du Minihi.

    Mignoned ker !

    Kuzul-mera ar Minihi d'ar gwener 2 a viz gwengolo euz 6 eur d'abardaez da 8 eur. Goude-ze, evid ar re a c'hello chom, e vezo debret koan (pep hini a zigas gantañ e voued. Ar Minihi a ginnig an apero, ar boeson hag ar c'hafe). Deuit zokén ma n'oc'h ket euz ar c'huzul, rag mad eo kaoud ali ar muia posubl a dud !
    Conseil d'administration du Minihi le vandredi 2 septembre de 18h à 20h. Suivi pour ceux qui le pourront par le repas du soir (chacun apportant son pique-nique. Le Minihi offrira l'apéro, les boissons et le café).  Venez même si vous ne faites pas partie du Conseil car plus on aura d'avis, mieux ce sera !
    Diêz eo boda an dud er mareou-mañ, rag lod a ya war hent Sant-Jakez, ha reou all a zo paket gand tra pe dra. Ablamour da ze om en em glevet gand meur a hini war an devez-se. Evel-just e vo gellet chom da loja er Minihi evid ar re a zo pell !
    Il est difficile de rassembler les gens en cette période, car certains vont sur les chemins de Saint-Jacques et d'autres sont  très pris. A quelques uns nous nous sommes entendus sur cette date. Pour ceux qui viennent de loin il sera possible de loger au Minihi.
    Daou dra a vo war ar stern:
    -1- Gouel ar Minihi d'an 22 a viz here
    -2- Buez ar Minihi.
    Au programme, deux sujets :
    -1- La fête du Minihi le samedi 22 octobre
    -2- La vie du Minihi
  • 60ed bloavez belegiaj Tad Job An Irien / 60 ans de prêtrise du Père Job An Irien

     

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :Photos  60ed bloavez belegiaj Tad Job An Irien / 60 ans de prêtrise du Père Job An Irien

  • Kim Phuc

             Setu aze eun ano ha n’ho-peus morse klevet moarvad... Ha koulskoude ho peus bet tro da weled he foltred deiz pe zeiz war eur gazetenn bennag, rag anavezet eo c’hoaz dre ar bed a-bez. Kim Phuc eo ar plahig-se a nao vloaz, o tehed noaz-rann hag o youhal gand ar boan rag devet eo bet gand an napalm doug brezel ar Vietnam.  D’an 8 a viz even 1972, Nick Ut neus tennet ar poltred-se hag e-neus sikouret kalz ar Stadou-Unanet d’en em zacha kuit euz ar brezel spontuz-se. Diskouez a rae ar poltred-se ar pez a rae an Amerikaned, ha «plahig ar poltred» ‘giz ma veze lavaret, a zo bet anavezet dre ar bed a-bez, heb na oufed he ano! Ar poltreter ‘neus savetaet anezi ‘n-eur lakaad eur pallenn tro-dro dezi hag o kas anezi d’an ospital. En em zantoud a rae devet beteg en he diabarz hag eo bet red imboudi krohenn nevez dezi beteg seiteg gwech.        Perag komz euz an dra-ze hirio hanter-kant vloaz warlerc’h? Netra nemed peogwir e ro deom Kim Phuc ar skwer euz eur vaouez hag a zo eet beteg en tu all d’ar gwalleur daoust d’he foan, hag a zo atao aze, ’vel ma kont en eur pennad euz La-Croix-Magazine. «N’am-eus ket dibabet gouzañv ar brezel, na beza war ar poltred brudet-se - am-eus bet kas outañ epad pell - med dibabet am-eus va buez goude-ze, hag on deuet da veza eur gwreg, eur vamm, eur vamm-goz, eur stourmerez hag all... Rezet am-eus ar maro en devez-se a viz even 1972, med beza chomet beo a dlee kaoud eur ster bennag. Pehini ? Dougen testeni e c’heller, zokén goude kement-se, kavoud ar peoc’h. Eur vaouez a feiz don on, eur gristenez abaoe 1982. Evidon-me, ne c’heller cheñch netra er pez ’zo tremenet, med bez e c’heller cheñch an da-zond gand ar garantez hag ar pardon... A-benn ar fin on deuet da ober ar peoc’h gand ar poltred-se ha da weled anezañ evel eur prov. Brud a zegase din, ar pez e-neus sikouret ahanon diwezatoc’h da gas war-raog ar peoc’h.»        Evid kement-se he deus savet gand strolladou all eun ONG «The Kim Foundation International», a zikour digeri dispañseriou, skoliou, levraouegou evid ar vugale gloazet pe taget e mod pe vod gand ar brezel. «Red eo labourad evid ar peoc’h, emezi, dibaouez, dibaouez, dibaouez. Klask a ran dre ar pez am-eus bevet rei da intent pegen spontuz eo ar brezel. Red eo diskouez ar gwasa evid gelloud en em ganna eneptañ. Fotoiou ’zo hag a dalvez kalz muioc’h eged an oll brezegennou.» Ar pez a zo souezuz gand Kim Phuc eo gweled penaoz he feiz ’deus sikouret anezi «da gaoud ar peoc’h. Al levenez ive. A-nebeudou am-eus desket chom a-zav da gaoud aon ouz an da-zond, ouz ar boan, ouzin va-unan ive. Bez’ eo ’vel m’en defe Doue lakaet eur seurt pellder etrezon ha va foan.»Kim Phuc : « Le pardon m'a permis de survivre » – Regards protestants        Voilà un nom que vous n’avez sans doute jamais entendu ... Et pourtant vous avez eu l’occasion un jour ou l’autre de voir sa photo sur quelque magazine, car elle est encore connue du monde entier. Kim Phuc c’est cette fillette de neuf ans, fuyant toute nue et hurlant de douleur, car elle a été brulée au napalm au cours de la guerre du Vietnam. Le 8 juin 1972 Nick Ut a pris cette photo qui en fait va beaucoup aider les Etats-Unis à se sortir de cette épouvantable guerre. Cette photo montrait ce que faisaient les Américains, et «la petite fille de la photo» comme on l’appelait, a été connue du monde entier, sans qu’on sache son nom. Le photographe l’a sauvée en l’entourant d’une couverture et en la conduisant à l’hôpital. Elle se sentait brûlée jusqu’à l’intérieur et par dix-sept fois il faudra lui faire des greffes de peau.        Pourquoi parler de cela aujourd’hui cinquante ans plus tard? Simplement parce que Kim Phuc nous donne l’exemple d’une femme qui est allée au-delà du malheur malgré sa douleur qui est toujours là comme elle le raconte dans La-Croix-Magazine. «Je n’ai pas choisi de subir la guerre, ni de figurer sur ce fameux cliché - que j’ai longtemps détesté - mais j’ai choisi ensuite ma vie. Je suis devenue une épouse, une maman, une grand-mère, une militante, etc. J’ai frôlé la mort ce jour de juin 1972, mais le fait d’avoir survécu devait avoir un sens. Lequel ? Celui de témoigner que même après cela, on peut trouver la paix. Je suis profondément croyante, chrétienne depuis 1982. Pour moi, on ne peut rien changer au passé, mais on peut changer l’avenir grâce à l’amour et au pardon... J’ai fini par faire la paix avec cette photo, par la voir comme une sorte de don. Elle m’a offert une notoriété qui m’a permis ensuite de promouvoir la paix.»        Pour le faire, avec d’autres organisations, elle a fondé une ONG «The Kim Foundation International» qui aide à ouvrir des dispensaires, des écoles, des bibliothèques pour les enfants blessés ou atteints d’une façon ou d’une autre par la guerre. «La paix il faut y travailler sans cesse, sans cesse, sans cesse. Sur la base de mon expérience je cherche à rappeler l’abomination de la guerre. Il faut montrer le pire pour pouvoir le combattre. Certaines photos valent plus que tous les discours.» Ce qui est étonnant avec Kim Phuc c’est de voir comment sa foi l’a aidée «à trouver la paix, la joie aussi. J’ai progressivement appris à ne plus avoir peur de l’avenir, de la douleur, de moi-même aussi. Comme si Dieu avait mis une sorte de distance entre moi et ma souffrance.»                                Job an Irien evid ar 15 a viz gouere, le 15 juillet.

  • An Niverenn Nevez MINIHI LEVENEZ / Nouveau numéro de la revue MINIHI LEVENEZ:

     

     

    EUZ RUMENGOL D'AR FLOGOAD

     

    DE NOTRE-DAME DE TOUT-REMEDE

      A NOTRE DAME DU FOLGOET

    Job An Irien

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ": 50€

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

  • Hada 1/ Semer

            Eur c’hreunenn n’eo netra, nemed eur bromesa. N’ouzon ket hag e-neus ar brezel en Ukrên taolet eun nebeud had en on douarou deom-ni. Bez ez eo ’vel ma vefem digalonekeet gand an oll enkadennou a sko er memez amzer war ar bed a-hirio. Boul ar bed a zo o tomma hag ar mor a uhellaio. Ar c’hovid ’neus pellet an dud an eil diouz egile, ha pep hini ’zo en em zachet en e glud. An harzou koz a gemer nerz en-dro. Ar ger «digemer» a zeu da veza eur ger danjeruz evid lod...        Gouzoud mad a reom koulskoude e paoura or bed ma n’eus ket kén a eskemmou nag a zaremprejou etre an dud. Hag e ouezom ive e c’hell ar re all kaoud menoziou a zikourfe ahanom da vond war-raog. Her gweled a ran mad amañ el liorz : bez’ ez-eus plant ha n’int ket bet hadet ganin hag a zao koulskoude heb beza goulennet aotre diganin. Piou ’neus digaset anezo? An avel, al laboused, eur pourmener bennag...? Gweled a ran evel-se teir gwezennig dero o sevel o fri e lehiou dihortoz awalc’h evidon ha ne vedont ket aze warlene. Unan a zo war al leur dirag an ti, e-touez ar gragaill : tenna a rin anezi. Unan all he-deus greet gwriziou en eul laouer-mên leun a zouar : planta a rin anezi en eul lec’h all. An trede a zo kalz re dost ouz eur voger : ne c’hell ket chom aze kennebeud; piketa a rin anezi ha goude-ze e vo gwelet!        Afer an teir gwezennig dero ’deus roet tro din da zoñjal. Ar vuez ne ya ket war a-dreñv, med war-raog. Ne c’hellan ket ober ’vel na vefent ket aze. Ne vedon ket o c’hortoz anezo, med aze emaint. Petra a rin ganto? Profou kaer int, hag unan anezo d’an nebeuta a c’hellfe sevel brao en eur c’horn euz al liorz ha goudori eun tachadig re zizolo. Evel-se eo or bed a-vremañ. Cheñchamañchou braz a zo da zond en on doareou da veva, da labourad ha da zevel daremprejou etrezom. Da skwer, piou nije soñjet, ugent vloaz ’zo, e vije mad sevel eur gouel an amezeien, d’an dud d’en em anaoud gwelloc’h ? Piou ’nije kredet e chomfe hirio er gêr kalzig tud da ober eul lodenn euz o labour ha peseurt cheñchamañchou a zeufe da heul ? An oll hajou ne roont ket frouez mad, hag eo red dibab ar re a vezo mad evid an den ha diwall diouz ar frouez pud. Or c’harg eo hada esperañs en or bed trubuillet. Ma chomom sahet er bed tremenet ne welim ket ar bloñsou nevez a c’hellfe laouennaad ar bed, hag ez-eus anezo koulskoude, med ezomm o-deus da veza anavezet ha gwarezet. Ar Spered Santel n’eo ket eet da gousked !Que semer et planter en mai ? - Le blog de Jardinet.fr        Une grine, ce n’est rien, seulement une promesse. Je ne sais pas si la guerre en Ukraine a semé quelques graines en nos terres. C’est comme si nous étions découragés par toutes les crises qui s’abattent en même temps sur le monde d’aujourd’hui. La terre se réchauffe et la mer s’élèvera. Le Covid a éloigné les gens les uns des autres, et chacun s’est retiré dans sa tanière. Les vieilles frontières se renforcent. Le mot «accueil» devient un mot dangereux pour certains...        Nous savons pourtant que le monde s’appauvrit lorsqu’il n’y a plus d’échanges et de  relations entre les gens. Et nous savons aussi que les autres peuvent avoir des idées qui nous aideraient à aller de l’avant. Je le vois clairement ici au jardin : il y a des plantes que je n’ai pas semées et qui poussent cependant sans m’en avoir demandé la permission. Qui les a apportées? Le vent, les oiseaux, un promeneur quelconque...? Je vois ainsi trois tout petits plants de chênes qui montrent le nez dans des endroits assez improbables pour moi, et qui n’étaient pas là l’an dernier. L’un est sur la cour devant la maison parmi les gravillons : je l’arracherai. Un autre a pris racine dans une auge en pierre remplie de terre : je le planterai alleurs. Le troisième est beaucoup trop près d’un mur : il ne peut non plus rester là; je le mettrai en pépinière et après on verra!        L’histoire des trois plants de chênes m’a donné à réfléchir . La vie ne va pas en arrière, mais de l’avant. Je ne peux pas faire comme s’ils n’étaient pas là. Je ne les attendait pas, mais ils sont là. Que vais-je en faire? Ce sont de beaux cadeaux, et l’un d’entre eux au moins pourrait bien pousser dans un coin du jardin et abriter un endroit trop découvert. Ainsi aussi va notre monde actuel. De grands changements sont à prévoir dans nos façons de vivre, de travailler et d’établir des relations entre nous. Par exemple, qui aurait pensé, il y a vingt ans, qu’il serait bon de mettre sur pied une fête des voisins, pour que les gens se connaissent mieux ? Qui aurait cru qu’aujourd’hui pas mal de gens resteraient à la maison pour faire une partie de leur travail, et quels changements s’ensuivraient ? Toutes les graines ne donnent pas de bons fruits, et il faut choisir celles qui seront bonnes pour l’homme, et se garder des fruits amers. Notre responsabilité est de semer l’espérance dans ce monde troublé. Si nous restons enfoncés dans le passé, nous ne verrons pas les bourgeons nouveaux qui pourraient réjouir le monde, et il y en a pourtant, mais ils ont besoin d’être reconnus et protégés. L’Esprit-Saint n’est pas allé se coucher !                               Job an Irien, evid ar 1a a viz gouere / pour le 1er juillet.

  • Dour ar vuez ha komz an douar / L’eau de la vie et la parole de la terre

    E parrez-vraz Itron-Varia ar Folgoad hag an aberiou, a ’n-em led euz Plouzeniel beteg Goulven, hag euz Landeda beteg Koz-Meal, ez-eus 90 savadur relijiel, da lavared eo ilizou, chapeliou ha karneliou, ha 86 anezo a zo staliet da vad war eur wazienn-zour a dremen enno dre o c’hreiz euz ar foñs beteg an aoter. Ne c’hell ket beza dre zigouez ! A-wechou zokén e kaver, ouspenn ar wazienn-dre-greiz, eur wazienn all o tond a-skwer pe a-viziez beteg an aoter, hag e daouzeg lec’h d’an nebeuta, war hini pe hini euz ar wazied-se e kaver ar feunteun. Ar souezusa eo chapel Prad-Paol e Plougerne, ’lec’h m’ema an aoter war ar feunteun. E iliz ar Folgoad n’eus nemed ar voger o tispartia lec’h an aoter diouz lec’h ar feunteun. Evel-se eo ive e chapel Sant-Fieg e Plouider. E Sant-Yann Balanant Plouvien hag e Sant-Lorañs Plougerne ar wazienn a groaz a-skwer ar wazienn-dre-greiz dindan an aoter hag a gendalc’h goude-ze beteg ar feunteun. E Brendaouez Gwiseni e ro ar wazienn-greiz he dour d’eur poull e penn ar chapel. E Santez-Perounel Plouzeniel hag e Sant-Urfold Plouvien eo liammet an aoter hag ar feunteun dre eur wazienn a-viziez, ’vel e chapel an Traoñ e Plougerne.        Al liamm-se etre an dour hag an aoter a zo koz, peogwir e kaver anezañ dija en 10ved kantved e rivinou chapel Lezkelen e Plabenneg hag en 12ved e Sant-Yann-Balanant Plouvien. Anad eo ez-eus bet dibabet atao lehiou resiz kenañ evid stalia al lehiou d’en em voda ha da bedi. Al lec’h, drezañ e-unan dija, a ranke disklêria ar zilvidigez. Dor ar zilvidigez eo ar vadeziant, hag evid badezi e ranker kaoud dour. Kavell ar vuez eo an dour. Ar vuez nevez, a resever dre ar vadeziant, a dremeno eta dre an dour. Ma ’z-eus eur feunteun e vezo klasket he gwazienn ha lakeet ar chapell pe an iliz warni ‘n eur drei anezi war-zu ar sklêrijenn. Rag eun eil tra a oa da veza disklêriet gand al lec’h : eienenn wirion ar vuez nevez eo maro hag adsao Jezuz,  kinniget deom, hag a vez lidet war an aoter. Ablamour da ze eo ema an aoter war ar wazienn-greiz.        E gwirionez on ilizou ha chapeliou a zo lehiet el lec’h m’emaint evid rei da entent, dre an douar zokén, komzou aviel sant Yann : «Unan euz ar zoudarded a skoas eun taol lañs en e gostez; ha raktal e teuas anezañ gwad ha dour.» (Yann 19/34). An dour a vez lidet er vadeziant, hag ar gwad en overenn war an aoter. Ablamour da ze e ranke ar Gelted «Pobl an douar» sevel o ilizou ha chapeliou war eur wazienn-zour a en em gavfe beteg kreiz an aoter, ha kement-se a zo anad awalc’h e parrez vraz ar Folgoad abaoe amzer sant Paol a Leon beteg hirio. Med marteze ne ouezom ket kén selaou ar pez a lavar deom an douar !        Dans la grande paroisse Notre-Dame du Folgoët Pays des Abers, qui s’étend de Ploudaniel à Goulven, et de Landéda à Coat-Méal, il y a 90 édifices religieux, églises, chapelles et ossuaires, dont 86 sont clairement implantés sur une veine d’eau qui passe par leur milieu depuis le fond jusqu’à l’autel. Cela ne peut être le fait du hasard! Parfois même on  trouve, outre la veine centrale, une autre veine perpendiculaire ou de biais  qui rejoint l’autel, et en douze endroits au moins sur l’une ou l’autre veine une fontaine. Le cas le plus étonnant est celui de la chapelle de Prat-Paol en Plouguerneau où l’autel se trouve sur la fontaine. A l’église du Folgoët il n’y a que le mur pour séparer le lieu de l’autel de la fontaine. Il en va de même à la chapelle Saint-Fiacre en Plouider. A Saint-Jean Balanant en Plouvien et à Saint-Laurent en Plouguerneau une veine croise perpendiculairement la veine centrale sous l’autel et continue ensuite jusqu’à la fontaine. A Brendaouez en Guissény la veine centrale fournit son eau ensuite à une fontaine-lavoir à l’extrémité de la chapelle. A Sainte-Pétronille en Ploudaniel et à Saint-Urfold en Plouvien le lien fontaine-autel se fait par une veine de biais, tout comme à la chapelle du Traoñ en Plouguerneau.        Ce lien entre l’eau et l’autel est ancien, car on le trouve déjà au Xème siècle dans les ruines de la chapelle de Lesquelen en Plabennec et au XIIème à Saint-Jean-Balananat en Plouvien. Il est évident que l’on a toujours choisi des endroits très précis pour implanter les lieux de rassemblement et de prière. Le lieu, en lui-même déjà, devait proclamer le salut. La porte du salut, c’est le baptême et pour baptiser il faut avoir de l’eau. Le berceau de la vie, c’est l’eau. La vie nouvelle, que l’on reçoit par le baptême, passera donc par l’eau. S’il y a une fontaine, on cherchera sa veine et on installera la chapelle ou l’église sur celle-ci en orientant le bâtiment vers la lumière. Car le lieu devait proclamer une seconde réalité : la vraie source de la vie nouvelle, c’est la mort et la résurrection de Jésus, offertes pour nous et célébrées à l’autel. Voilà pourquoi l’autel est sur la veine d’eau.        En fait nos églises et chapelles sont situées là où elles se trouvent pour nous donner à comprendre, par la terre elle-même, les paroles de l’Evangile de Saint-Jean : «Un des soldats, d’un coup de lance, le frappa au côté et aussitôt il en sortit du sang et de l’eau.» (Jean 19/34). L’eau est célébrée au baptême, et le sang à la messe sur l’ autel. Voilà pourquoi les Celtes «Peuple de la terre» devaient bâtir leurs églises et chapelles sur une veine d’eau qui arriverait jusqu’au milieu de l’autel, et cela est particulièrement évident dans cette grande paroisse du Folgoët depuis le temps de saint Pol de Léon jusqu’à aujourd’hui. Mais peut-être ne savons nous plus écouter ce que la terre nous dit !                                Job an Irien evid ar 17 a viz even / pour le 16 juin

  • Dour / De l'eau

        Amañ er puñs e vez peurliesa an dour war-dro tri metrad euz ar bord, ha war-dro daou er goañv. Gand ar zehor a ra, em-eus bet c’hoant gweled live an dour er puñs hag on chomet sebezet : a-wec’h ma ’z-eus dour er puñs. Red eo bet din diskenn ar muzul beteg foñs ar puñs, da c’hwec’h metrad euz ar bord eta, evid kaoud dour... ha n’eus ket kalz. Ar wech kenta eo din gweled an dra-ze amañ. Gouzoud a reom e vezo kudenn an dour unan euz gwasa kudennou ar c’hantved-mañ hag e rankim deski espern an dour, rag heb dour n’eus ket a vuhez!        O soñjal e kement-se eo deuet war va spered va emgav kenta gand an Tad Padraig o’Fiannachta diwar-benn speredelez kristenien Bro-Iwerzon. E Ballyvourney e oa. Fellet eo bet dezañ diskouez din al lec’h, e-kichenn ar gêriadenn, ma teu an dud da enori ha da bedi santez Gobnaït, eul leanez euz ar 6ved kantved.  Eun delwenn anezi a zo eno hag, e-kichenn, eur feunteun. Izelloc’h, er vered, ema he bez dindan eun dorgennig. «An dud a deu amañ d’ar pardaez, hag e lavaront o chapeled, hag evid echui e teuont beteg ar feunteun da eva euz an dour» eme Padraig. Goude-ze e kasas ahanon er meneziou e daou pa dri lec’h all da weled feunteuniou all.  Bep tro e oa eur vogerig, a ree eur seurt kloz da ziwall ar feunteun diouz al loened, hag eur wenojenn a rae an dro d’ar c’hloz. En eul lec’h om en em gavet gand eur famill, tad, mamm ha bugale, a oa oc’h echui he zroiou. An tad eo a rene ar bedenn. Lavared a reas deom e teuent da bedi ar Werhez Vari tro-dro d’ar feunteun bep sul d’an noz araog koan. Ha Padraig da zisplega din e oa bet atao ar feunteuniou lehiou sakr evid ar Gelted, peogwir e oant sin a vuez. Eur wech deuet da veza kristenien, Iwerzoniz o-deus kendalhet da zarempredi a lehiou-ze, en taol-mañ abalamour d’o badeziant a roe dezo eur vuez nevez.        E Kerne-Veur hag e Bro-Gembre, kenkoulz hag amañ e Breiz-Izel, on-eus kavet ar memez giziou tro-dro d’ar feunteuniou.  Heb dour, n’eus ket a vuez. Ken gwir eo ma ranke al lec’h a bedenn, chapel pe iliz, beza savet war eur wazienn-zour a dreuze ar zavadur dre ar c’hreiz euz ar foñs beteg an aoter, hag a-wechou zokén, er-mêz, en tu all d’ar voger, e kaver ar feunteun, ’vel er Folgoad da skwer! A gement-se e raim ano...ar wech a zeu!Puits perdu : comment le faire      Ici dans le puits le niveau de l’eau est habituellement à trois mètres du bord, et autour de deux en hiver. Avec la sècheresse actuelle, j’ai eu envie de voir le niveau de l’eau dans le puits et j’en ai été bien surpris : à peine s’il y a de l’eau dans le puits.  Il m’a fallu descendre la mesure jusqu’au fond du puits, c’est à dire à six mètres du bord, pour avoir de l’eau...et encore pas beaucoup. C’est la première fois que je vois cela ici. Nous savons que le problème de l’eau sera l’un des pires de ce siècle, et que nous devrons apprendre à épargner l’eau, car sans eau il n’y a pas de vie!        Pensant à cela, m’est revenu à l’esprit ma première rencontre avec le Père Padraig o’Fiannachta au sujet de la spiritualité des chrétiens d’Irlande. C’était à Ballyvourney. Il a tenu à me montrer le lieu, auprès de la ville, où les gens viennent honorer et prier sainte Gobnaït, une moniale du VIème siècle. Il y a là une statue d’elle et à côté une fontaine. Plus bas, au cimetière, se trouve son tombeau sous un monticule. «Les gens viennent ici le soir, et disent le chapelet, et pour finir viennent jusqu’à sa fontaine boire de de l’eau» dit Padraïg. Ensuite, il me conduisit dans les montagnes en deux ou trois autres endroits pour voir d’autres fontaines. Chaque fois il y avait un petit mur, qui faisait une sorte d’enclos pour protéger la fontaine des animaux, et un sentier faisait le tour de l’enclos. Dans un des endroits nous avons rencontré une famille, père, mère et enfants, qui terminait leurs tours. C’est le père qui dirigeait la prière. Il nous dit qu’ils venaient prier la Vierge Marie autour de la fontaine le dimanche soir avant le dîner. Et Padraïg de m’expliquer que les fontaines avaient toujours été des lieux  sacrés pour les Celtes, puisqu’elles étaient signes de vie. Une fois devenus chrétiens, les Irlandais ont continué à fréquenter ces lieux, cette fois à cause de leur baptême qui leur donnait une vie nouvelle.        En Cornouailles et au Pays de Galles, tout comme ici en Basse-Bretagne, nous avons trouvé les mêmes traditions autour des fontaines. Sans eau, il n’y a pas de vie. Ceci est tellement vrai qu’il fallait que les lieux de prière, chapelle ou églises, soient sur une veine d’eau qui traverse l’édifice par le milieu depuis le fond jusqu’à l’autel, et parfois même à l’extérieur, au delà du mur, se trouve la fontaine, comme au Folgoët par exemple! Nous en reparlerons... la prochaine fois!

     Evid an 3 a viz even Job an Irien

  • Freuza ar c’hleuziou ha pila gwez… aze eman spered Bro-Leon ? Abattre les arbres et détruire les talus … une spécificité du pays de Léon ?

    Va zad, peizant euz a Vro-Leon, n’e-noa ket kalz a istim ouz ar gwez. Sonj mad e-noa c’hoaz euz ar gounid treud a veze warleh parkeier disheoliet tost d’ar maner, an Aotrou o terhel en-dro dezo peziadou gwez uhel-sod. Erru miz eost, an ed a jome glaz war eun hanterenn euz ar park, pa oa dija an hanterenn all o tizilla. Setu e ranke ar vederez ober dre diou wech, meur a zervez etrezo, da leuskel amzer da zarevi an tachad eost bet daleet gand an dister a heol o para warnan.

    Eun tamm brezel ‘zo bet atao etre al labourer-douar hag ar gwez, dreist-oll pa vezent losket da greski spontuz evid plijadur didruez an noblansou. E meur a leh eo bet pilet lod anezo, eur wech engavet deom lezenn ar « remembrement ». Bet eo bet ive freuzet ar c’hleuziou, lonket beskellou ha toullou bihan evid kaoud tachadou braz a zouar, aez breman labourad anezo gand trakteurien hag ostillou nevez. Ar peizanted, kredit ahanon, o-doa kavet gras !

    Sonj am-eus ‘tao, pa oan o vond da Gemper asamblez gand va zad, o kleved anezan o tispriza maeziou parrez Ar Fouillez en eur lavared : « Sell ‘ta aman, na begement a goajou : er vro-man e tleje beza paour-raz an dud. » Spered eur peizant euz ar Vro-Leon a ioa chomet mord en e benn, kement e-noa ranket poania evid gounid legumach en en zouarou. Engavet en e retred, hag aesoh e vuez, e oa deuet breman da jench sonj. Fourret plant gwez en dro d’e di, emaint engavet braz hirio, ha plijoud a ra dezan kleved lapoused o kana enno.

    Penaons lavared gwelloh : stourm a ra pep hini ouz ar pez a zo a-fas dezan, ha poania ‘ra da eüna e vuez, goude petra ah engavje gantan. Kement a imor a vez gantan o hounid e vara ken ez eo ive renket brao e spered hervez e vicher. Diaez lakaad anezan da sonjal pelloh eged e boan. Ar filosof Karl Marx a lavare kerkoulz all : kustum eo an den da gaoud kredennou diouz ar pez a ra, pa e-neus bet c’hoari gounid e vuez. Neubeud ar re a ia en tu a-enep o interest : pep ki a zo mestr en e borz ! Spered Bro-Leon ? Aze emaom ganti martreze !

    Continuité écologique - Suppression d'un seuil dans un cours d'eau - Vidéo

     Mon père, tel un paysan du Léon, dépréciait les arbres. Il se souvenait encore du faible rendement des cultures dans les champs ombragés proches du château, car Monsieur le comte les entourait d’essences qu’il laissait pousser bien trop haut. Le mois d’août arrivant, les céréales étaient en retard sur la moitié sombre de la parcelle, quand les épis versaient déjà dans l’autre moitié. Aussi la moissonneuse devait y passer par deux fois, laissant à la partie retardée par défaut de soleil le temps de venir à maturité.

    Il y a un conflit certain entre le paysan et les arbres, surtout quand les nobles les laissaient trop s’épanouir pour leur bon plaisir. La loi du remembrement a permis d’en abattre en beaucoup d’endroits. On détruisit aussi les talus pour réunir les champs triangulaires et les petites parcelles dans des espaces de terre, maintenant plus faciles à travailler avec les tracteurs et les outils modernes. Croyez-moi, les paysans en ont été bien soulagés.

    Je garde le souvenir d’un trajet fait avec mon père vers Quimper. Il me donna un avis négatif sur la campagne de la commune de La Feuillée : « Regarde donc ici tous ces arbres : les gens d’ici doivent être bien pauvres. » L’esprit du paysan léonard était bien ancré en lui, tant il avait dû mettre sa peine pour cultiver des légumes dans ses terres. Au moment de sa retraite et d’une vie plus facile, il avait modifié son point de vue. Il avait même planté des arbustes autour de la maison : devenus grands aujourd’hui, il lui plaît d’entendre les oiseaux qu’ils abritent.

    Comment en dire davantage ? Chacun lutte contre ce qu’il doit affronter, et essaie d’organiser sa vie face aux oppositions. Nous mettons tant d’énergie à gagner le pain que nos pensées s’enracinent dans notre métier. Il est bien difficile à l’homme de dépasser la perspective de sa peine. Le philosophe Karl Marx l’avait déjà formulé : chacun accueille les croyances de ses actions, surtout quand il en va de sa vie. Bien rares ceux qui pensent contre leur intérêt singulier. Tout chien aboie dans la cour qui est la sienne. Faut-il y voir l’esprit du pays de Léon ? Peut-être !

    Dominique THEPAUT 20/05/2022

  • ‘ Mond da zutal brulu’ war ar Menez Are ? Un arrêt pour souffler sur les Monts d’Arrée.

    En deiz all, sonjet ganin chom a-sav, hanter-hent euz a Gemper da Vontroulez. Savet war Menez-Mikêl, din da weled an traou. An amzer a ioa brao kenan, ha va gwel a bake pell, beteg koajou Ar Fouillez zoken. Tamm buez ebed avad en dro din, rouz divalo ar brug, e-gistal devet : Kerne baour ! N’oa nemed lenn Brenniliz o kinnig eun tachad glaz.

    En dro d’ar japel eno, eun dousenn bennag a dud oh avelia o ‘fenn. Unan all aze o kempenn lasou eul lien, hag o hortoz ma teufe poent mad dezan d’en em deuler ahano d’an traon, displeget brao ma vije neuze e houel, ha dibradet gand an avel, evitan plijadur da nijal didrouz.

    Dor-dal japelig ioa digor-braz. Plega ran va ‘fenn ha dioustu on souezet o weled pegen kempenn eo dalhet an diabarz. Sonj mad am-oa beza bet gweled anezi noaz ha louz, med paz hirio avad. Eun deg bennag a groaziou bihan a zo ledet war ar ‘mên-aoter’. Teir pe beder delwenn euz ar Werhez Vari, bokedou fleur fresk en-dro dezo, a zo e kement toull euz ar mogeriou. En o zouesk, tammou paper skrivet anoiou warno : goulenn a bare evid unan klanv pe eur bedenn da rei chans da amourouzed.

    Penaons kompren an dra-ze toud, pa vezer asidu o lavared ez eo aet treut ar feiz gristen er vro-man ? Koulskoude, meur a hini a zao war an dorgenn-man, evid kinnig o ‘foaniou d’eur ‘spered’ bennag. Boujiennou o tevi a ro da houzoud emaint o-paouez paseal. Digoret o-deus o halonnou evid goulenn gras da genderhel gand o hent. Nijal a ra o ‘fedennou henvel awalh ouz ma reio bremaïg an hini a zo aze er-maez, o hortoz kaoud lans gand an avel, da zisplega brao eskell e (b)parapente.

    Gweled a ran ive, a-fas d’an nor, eur groaz wenn, feson ar re ‘zo kizellet e Bro-Iwerzon, bet diskaret pell ’zo a daoliou morzol, ha chomet nemeti ar peul, ha breman bet livet brehiou dezi war ar voger. Roet e-se da zonjal e hellfe dond adarre en he ‘fez. Aman deom ar gentel vrasa : taoliou distruj bet roet d’ar groaz a zo anad mad atao, med eun tamm liou pentur war ar voger a ziskouez eman barreg da zougenn poaniou ar bed, gand eun tamm fizians mad da heu.

    La traversée des Monts d'Arrée - lartisan

    NB : L’expression ‘Kea da zutal brulu’ (va souffler dans des digitales) est, dans le Léon, une manière d’inviter un importun à s’envoler dans les Monts d’Arrée.

    Un jour, m’arrêtant à mi-chemin entre Quimper et Morlaix, je me décide à gravir la Montagne Saint-Michel, pour le panorama. Beau temps ; mon regard porte jusqu’aux forêts de La Feuillée. Autour de moi, peu de vie dans l’aspect desséché, quasi brûlé, de la bruyère : pauvre Cornouaille ! Le lac de Brennilis, seul, m’offre une touche bleue.

    Autour de la chapelle, une douzaine de personnes prennent l’air. Une autre prépare les suspentes d’une voile et attend le moment favorable pour s’élancer vers le bas, son aile se déployant alors, le vent le soulevant, et lui donnant le plaisir de voler en silence.

    La porte principale de la chapelle est ouverte. Je plie la tête en entrant et me trouve étonné de voir combien l’intérieur est bien tenu. J’avais le souvenir d’un lieu nu et sale, mais pas aujourd’hui. Sur une sorte d’autel en pierre, une dizaine de croix. Dans les niches des murs, trois ou quatre statues de la Vierge ornées de fleurs fraîches. Parmi tout cela, des petits papiers avec des prénoms : telle demande de guérison ; telle autre souhait pour des amoureux.

    Il reste à comprendre ce foisonnement de prières quand on sait la faiblesse de la foi chrétienne en ce pays. Il faut pourtant noter qu’il y a des gens à monter jusqu’ici pour offrir leurs peines à un ‘esprit’ : des cierges allumés montrent qu’ils viennent justement d’y passer. Ils ont ouvert leur cœur pour demander force et répit, et continuer leur chemin de vie. Leurs prières s’envolent de ce lieu, comme le fera tout à l’heure celui-là qui, dehors, attend l’élan du vent pour déployer l’aile de son parapente. (Les ailes de saint Michel ?)

    Face à la porte, je ne manque pas de remarquer une croix blanche, de style irlandais. Elle a été détruite à coups de marteau, et il n’en est resté que la colonne inférieure ; mais voici qu’elle est complétée, car des bras lui ont été peints sur le mur. Est ainsi indiqué le mouvement qui la restaure. Ici se donne la leçon chrétienne : les mauvais coups donnés à la croix subsistent, mais une esquisse de peinture sur le mur prolonge son pouvoir de porter les peines du monde avec, en plus, une belle perspective d’avenir.

    Dominique THEPAUT /Ebrel 2022 / avril 2022

  •  Burzudou ha gwalleuriou / Merveilles et malheurs

            Gwelet am-eus digwener diweza eun abadenn ’lec’h ma komze Patrick Chauvet, person iliz-veur Pariz, diwar-benn an tan-gwall e-neus greet kement a zroug d’an iliz-veur. Hag e lavare : «Pa ‘z-om antreet en iliz-veur, eur wech lazet da vad an tan, ar jeneral ha me on-eus gwelet daou dra en o zav : ar groaz ha Gwerhez ar pilier... Burzuduz e oa evidon. Nebeud warlerc’h on-eus divizet kenderhel gand lidou an iliz-veur e iliz Sant-Jermen. Evid kement-se e oa red deom kas ganeom di Imaj ar Werhez. O weled ahanom o kemer anezi, labourerien an iliz-veur hag ar bomperien o-deus miret ouzom d’he c’has ganeom en eur lavared : « hi eo he-deus or gwarezet, or mamm eo!» hag on-eus ranket ober eun eil-skeudenn evito. Ar pez a zo bet ar souezusa evidom marteze eo an 340.000 a dud, en or bed a leverer koulskoude digristenneet,  hag o-deus profet arhant evid kempenn an iliz-veur...        Er mintin-mañ e lennan e niverenn miz mae ar gelaouenn «Etudes» eur studiadenn diwar-benn «ar pez a fell e gwirionez da Poutin.» Poueza a ra war unanded poblou ar Rused hag an Ukreniz. «Kiev a zo mamm ar c’hêriou Rus» ha Rused hag Ukreniz o-deus asamblez digemeret ar feiz ortodoks. Komz a reont ar memez yez hag etre an 9ved hag an 13ved kantved e reent  perz euz ar memez Stad, priñselez Rus’ Kiev. Klask a ra rei da ankounac’haad eun istor tostoc’hhini eur bobl hag he-deus klasket beza emrén e 1917, e 1991 hag hirio c’hoaz. Poueza a ra war an «talvoudegeziou hengounel» a zo re an Iliz ortodoks a-eneb bed ar C’hornog, gwelet giz gwan ha laosk peogwir e tigemer an eured-gay... «nerziou an droug hag o-deus atao stourmet a-eneb unanded ar Rus’ hag an Iliz Rus» (Ar patriarch Kirill d’ar 27 a viz c’hwevrer 2022). Vladimir Poutin, e vinistr an aferiou diavêz Sergueï Lavrov  hag ar Patriarch Kirill a damall d’an Amerikaned beza en em emmellet da zikour kroui eun iliz ortodoks dizalc’h euz Moskou ha stag ouz Konstantinopl e 2019. D’an 3 a viz meurz ar Patriarch Kirill a c’houlenne pedi evid ar peoc’hha stourm eneb mennadou ar poblou estren a en em zav eneb ar Rusia Santel.        Sellou disheñvel war or bed a-hirio, sellou a gas d’ar brezel pe d’eun adsao ? El lec’h ma ’z-eus doujañs, trugarez  ha karantez e vezer atao tostoc’h ouz ar wirionez, hag houmañ hepkén a gas d’ar frankiz!
    La cathédrale Sainte Sophie de Kiev - Ukraine
            J’ai vu vendredi dernier une émission où Mgr Patrick Chauvet, recteur de Notre-Dame de Paris, parlait de l’incendie qui a fait tant de dégats à la cathédrale. Il disait : «Quand nous sommes entrés à la cathédrale, une fois le feu bien éteint,  le général et moi, nous avons vu deux objets à leur place : la Croix et la Vierge du pilier... C’était miracle pour moi. Peu après nous avons décidé de continuer les offices de la cathédrale à St-Germain l’Auxerrois. Pour le faire, il nous fallait emporter avec nous la statue de la Vierge. Nous voyant la prendre, les ouvriers de la cathédrale et les pompiers nous ont empêchés de l’emporter en disant : «C’est elle qui nous a protégés, c’est notre mère !» et nous avons dû en faire une copie pour eux. Ce qui a été peut-être le plus étonnant pour nous ce sont les 340.000 personnes qui, dans notre monde que l’on dit pourtant déchristianisé, ont offert de l’argent pour réparer la cathédrale...        Ce matin, je lis dans le numéro de mai de la revue Etudes, un article intitulé «Que veut Vladimir Poutine ?» Il insiste sur l’unité des peuples Russes et Ukréniens. «Kiev est la mère des villes russes.» et Russes et Ukréniens ont ensemble accueillis la foi orthodoxe. Ils parlent la même langue, et entre le IXème et le XIIIème siècle, ils faisaient partie du même Etat, la Principauté de la Rus’ de Kiev. Il cherche à faire oublier une histoire plus récente, celle d’un peuple qui a cherché à être indépendant en 1917, en 1991 et aujourd’hui encore. Il insiste sur «les valeurs traditionnelles» qui sont celles de l’Eglise orthodoxe contre le monde occidental considéré comme faible et lâche puisqu’il accueille le mariage-gay... «forces du mal qui ont toujours lutté contre l’unité de la Rus’ et l’Eglise russe» (Patriarche Kirill le 27 février 2022). Vladimir Poutine, son ministre des Affaires Etrangères Sergueï Lavrov et le Patriarche Kirill accusent les Américains d’ingérence dans la création d’une église orthodoxe ukrainienne indépendante de Moscou et rattachée à Constantinople en 2019. Le 3 mars 2022 le Patriarche Kirill demandait de prier pour la paix et de lutter contre les desseins de peuples étrangers qui se dressent contre la Sainte Russie.        Regards différents sur le monde d’aujourd’hui, regards qui mènent à la guerre ou à une résurrection ? Là où il y a respect, miséricorde et amour, on est toujours plus proche de la vérité, et celle-ci seule conduit à la liberté !

    Job An Irien evid ar 6 a viz mae, pour le 6 mai.

  • Mamm-goz o chench ti, setu aze eun abadenn avad ! Déménager la grand-mère : toute une affaire !

    Engavet Soaz en tu-all d’he ‘fevar-ugent vloaz, ha deuet da veza chorgel gand poaniou an oad, paziou bihan ganti, hi hag a ouie rodal ker vrao all beteg-henn, he bugale da zonjal breman klask eun ti bihannoh, aesoh dezi beva ennan.

    Skuizet gand he zi kalz re vraz, lakaet he-doa dija heh ano evid kaoud he ‘fllas e ti ar retretidi (anvet divalo-kenan « EHPAD » e galleg !). He bugale a gave dezo n’oa ket c’hoaz o mamm ken izel ha tra. Hag int-i oh esa lakaad anezi da jench heh ide : «Alato mamm, arabad dit mond eno ken abred-se. Lijer mad out ‘tao : ha ma vije kavet ganeom eun tamm ti-bihan er bourk, deleziou ‘bet dit da zevel, eul lojeiz aez da lavidag ennan : a-resed gand ar ru e vije ar gambr, ar zal hag ar gegin, da vired ahanout kaoud c’hoari ober da jeu a-bemdez ». Soaz ah asantas, hag dizale e oa bet klasket lojaman dezi.

    Allaz, neubeud a diez e-gwerz d’ar poent-se, kement a houlenn a veze warno, ha n’eo ket gand tud euz ar vro : med kentoh gand « Parisianiz », lakaet skuiz gand amzer paduz ar c’hovid. Ya, c’hoant-braz gand an re-ze dond da houdouri e Breiz, dispaket ganto arhant beteg lakaad priziou an tiez da vond ker-pitoiabl.

    ‘Benn ar fin oa kavet ganeom eun ti bihan plijuz, e-kreiz ar bourk, eaz evid mamm-goz mond war he zroad da di ar medisin, pe da brena he diankachou. Ar pez a lakarfe anezi breman barreg da ober he jeu heb kaoud ezomm da gondui. Kar n’oa ket hardiz gand he oto ken. Eun dra-all a yoa a-bouez eviti : kaoud amezeien a-zoare. Setu prenet ha renevezet an ti-se ganom, ha laouenn or mamm-goz o chom eno aboe, en eun demeurans bihannoh, med aesoh ive eviti breman da domma.

    War an tamm douar-man, pep hini a boagn evid klask e blas d’engaoud aez gand e vuez. Gand an oad avad, ez a al lochen dezan war ztrisaad. Beteg echui dindan beziou berr ar vered ? Pe gentoh, beteg ma vo degemeret en eur palez all frankoh, eur maner a enor, anvet « Rouantelez an Aotrou Doue » ? Pep hini da weled petra blijo dezan kredi… Ar vamm-goz avad a zalhe stard d’he ‘feiz

    Location saisonnière Gîte à Scrignac pour 3 personnes - Bretagne, charmante  petite

    Soaz avait maintenant plus de quatre-vingt ans, et l’âge avait rendu ses pas plus petits et plus inégaux, elle qui avait une si belle démarche ; ses enfants songeaient maintenant à lui trouver une maison plus petite, plus facile.

    Elle se fatiguait dans sa demeure trop grande, et s’était déjà inscrite pour aller en maison de retraite (vilainement appelée EHPAD en français !). Ses enfants ne voyaient pourtant pas leur mère si faible pour encore. Et ils essaient de lui faire changer d’avis : « Quand même aussi maman, il ne faut pas aller dans ce lieu-là. Tu es encore bien agile. Que dirais-tu si nous trouvions au bourg une petite maison, sans marches à gravir, une habitation dans laquelle tu puisses te mouvoir facilement ? Elle serait de plain-pied, chambre, salle et cuisine, comme cela tu pourrais facilement te débrouiller tous les jours. » Soaz consentit à cela, et on rechercha la bonne maison pour elle.

    Hélas, peu de maisons à vendre en ce moment, et beaucoup de demandes, et pas seulement par des gens de chez nous : plutôt des « Parisiens » qui en avaient assez de la durée de l’épidémie de Covid. Oui, ils désiraient se mettre à l’abri en Bretagne, proposant tant d’argent que le prix des maisons s’envolait.

    La jolie petite maison enfin trouvée au cœur du bourg, grand-mère Soaz pouvait se rendre à pied chez le médecin ou faire ses commissions. Et elle accédait facilement à tout cela sans conduire. Car elle osait bien moins se servir de sa voiture. Une autre chose d’importance pour elle était d’avoir de bons voisins. Nous avons donc acheté et rénové cette maison, et grand-mère est heureuse d’habiter ce lieu plus réduit, mais aussi plus facile à chauffer.

    Sur cette terre, chacun met sa peine à trouver la place pour bien vivre. L’âge venant, la surface de son logis diminue. Et il entrera enfin dans la dimension étroite d’une tombe du cimetière… Ou plutôt, arrivera-t-il à être admis dans un autre grand palais, un manoir d’honneur, appelé le « Royaume de Dieu » ? A chacun de voir ce qu’il lui plaira de croire… Grand-mère, elle, s’attache à sa foi.

    Dominique THEPAUT

  • Bodadeg-veur ar Minihi 2022 / Assemblée générale du Minihi.

     

    Bodadeg-veur ar Minihi d’ar zadorn 23 a viz ebrel 2022, er Minihi. Pedet oc'h oll !

     Ar vodadeg-veur a grogo da 3e, hag e taolim eur zell war pez a zo bet bevet ganeom e 2021. Gweled a raim ive ar pez a zo da zond ha dreist-oll ar pez a vefe mad deom ijina evid gwella mad ar vrezonegerien kristen hag ar re a zo dedennet gand eur speredelez kristen ha breizad.

    Goude ar vodadeg : da 6 eur overenn ha banne a c'houel.

    Assemblée générale du Minihi le 21 avril 2022, au Minihi.

    Vous y êtes tous invités ! L'assemblée générale commencera 15h et nous regarderons d'abord ce que nous avons vécu en 2021. Nous nous tournerons aussi vers l'avenir et surtout vers ce qu'il nous faudrait inventer pour le meilleur bien des bretonnants chrétiens et de ceux qui sont attirés par une spiritualité chrétienne et bretonne.

    Après la réunion, à 18h messe et apéritif.

  • Or mignoned : ar gwez ! / Nos amis : les arbres !

              D’ar yaou 17 a viz c’hwevrer ez-eus bet eun abadenn skiantel ha souezuz diwar-benn ar gwez war ar pemped chadenn : desket on-eus penaoz eo ar gwez or gwella mignoned evid delher ar vuez war an douar. Heb diblas e teu a-benn ar gwez d’en em ober ouz o harzou. Gand sikour an heol hag an dour e roont deom êr da denna on alan. Pa studier anezo a-dost, e roont deom eur gentel dihortoz. Abaoe or bugaleaj eo bet desket deom lezenn ar re greñva : ar re greñva eo a c’hounid... evid gounid e ranker beza gwelloc’h eged ar re all... hag ar bugel da ober e zeiz gwella evid beza gwelloc’h eged ar re all, ar c’henta ma c’hell... hag ar bôtred d’en em ganna, hag ar poblou d’en em ganna, beteg ober brezel ha laza ar re all peogwir e vezont gwelet ’giz enebourien da ziskar.        Ar gwez, int-i, a ro deom sioulig eur gentel all ha ne zelaouom ket c’hoaz siwaz : kenlabourit ! Ar wezenn a oar e reseo he nerz euz an heol dre he deliou hag euz an dour a bign enni euz an douar. Gouzoud a ra ive eo el lec’h m’ema he-deus da glask he boued evid chom beo ha kreski. N’he-deus nemed he gwriziou evid tenna he magadurez diouz an douar a zo dindanni. Penaoz e ra ? Sanka he gwriziou an donna ma c’hell en douar a zo dindanni, pa ne c’hell ket mond kuit, ha kenlabourad gand ar pez a zo aze. Ar pez a gav eo kebel-touseg hag a ra neudennou hir, hag a zeu d’en em rolla tro-dro d’he gwriziou tenerra, ha neuze e krog eun eskemm burzuduz : ar wezenn a ro d’ar c’hebel-touseg ar glukoz he-deus greet en he deliou gand sikour an heol, hag hi a reseo an dour-melar he-deus ezomm evid beva ha kreski. An eskemmou-ze a ro tro d’ar gwrez da ziskenn tro-dro d’ar gwez, ar pez a zo a bouez braz pa zeu an hin da domma ’vel bremañ.        Ar gwez a ro deom eur gentel vud, hag e chomom bouzar : «en em glevit, en em zikourit, kenlabourit !» Bezom leun a zoujañs evid or mignoned. Diwallerien ar vuez eo ar gwez. Kement gwezenn plantet a zo eur mignon ouspenn evid an den, ha kement bugel a zlefe kaoud e wezenn ha deski selaou he c’henteliou a-eneb kement brezel. Ha n’eo ket bugale merzeriet Bro-Ukrenia a lavarfe deom ar c’hontrol !https://jardinage.lemonde.fr/images/dossiers/categories2/arbres-165428-650-325.jpg        Le jeudi 17 février sur la cinquième chaîne, il y a eu une émission scientifique étonnante à propos des arbres : nous y avons appris comment les arbres sont nos meilleurs amis pour préserver la vie sur terre. Sans se déplacer, les arbres parviennent à s’adapter à leurs limites. A l’aide du soleil et de l’eau, ils nous donnent de l’air à respirer. Quand on les étudie de près, ils nous donnent un conseil bien inattendu. Depuis notre enfance, on nous a appris la loi du plus fort : c’est le plus fort qui gagne... pour gagner il faut être meilleur que les autres...et l’enfant de faire de son mieux pour être meilleur que les autres, le premier s’il peut... et les gars de se battre, et les peuples de se battre, jusqu’à se faire la guerre et tuer les autres parce qu’on les regarde comme des ennemis à abattre.        Les arbres, eux, silencieusement nous donnent un autre conseil que nous n’écoutons malheureusement pas encore : collaborez ! L’arbre sait qu’il reçoit son énergie du soleil par ses feuilles et de l’eau qu’il pompe de la terre. Il sait aussi que c’est à l’emplacement où il se trouve qu’il doit trouver la nourriture qu’il lui faut pour demeurer vivant et croître. Il n’a que ses racines pour extraire sa nourriture du sol qui est sous lui. Comment fait-il ? Il enfonce ses racines le plus profond qu’il peut dans la terre qui est sous lui, puisqu’il ne peut se déplacer, et il collabore avec ce qui est là. Ce qui est là, ce sont des champignons qui font de longs filaments qui s’enroulent autour de ses plus tendres racines et là commence un merveilleux échange : l’arbre fournit au champignon le glucose qu’il a fabriqué dans ses feuilles à l’aide du soleil, et lui reçoit l’eau minérale qu’il lui faut pour vivre et grandir. Ces échanges font baisser la température autour des arbres, ce qui est important quand le climat se réchauffe comme maintenant.        Les arbres nous donnent une leçon muette, et nous restons sourds : «Entendez-vous, aidez-vous, collaborez...!» Soyons pleins de respect pour nos amis. Les arbres sont les gardiens de la vie. Tout arbre planté est un ami de plus pour l’homme, et tout enfant devrait avoir son arbre, et apprendre ainsi à écouter ses conseils contre toute guerre... et ce ne sont pas les enfants martyrs en Ukraine qui nous diraient le contraire !                                Job an Irien evid an 8 a viz ebrel.

  • Goueliou Pask er Minihi 2022 / Pâques en breton au Minihi.

    Yaou 14 ha gwener 15 ebrel : Yaou Gambid  ha gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 8e30 e chapel ar Minihi.

    Sadorn 16 ebrel : Nozvez Fask : An ofis a grogo da 9e30 noz gand an an tantad e-kichenn iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm !). Goude an ofis e vezo eur banne asamblez da lida ar Pask.

     

     

     

     

     

     

     

     

    Jeudi Saint et Vendredi Saint, 14 et 15 avril : à 20h30 à la chapelle du Minihi

    Samedi Saint 16 avril : Célébration de la Veillée Pascale à 21h30 en l'église de Tréflévenez, suivie d'un verre pascal à la salle communale ou au fond de l'église.

  • Eun huñvre lazuz / Un rêve mortel

                 N’ouzom ket beteg pelec’h ez aio Poutin hag e oligarked evid lakaad da zenti outo pobl Ukrenia a glaskent suja dezo da vad ? Poutin hag e vignoned ne ijinent ket an avel a-benn a gavjent dirazo en eur gas o arme da aloubi Bro-Ukrenia. Huñvre Poutin, adsevel ar Rusia vraz, war zigarez kaoud harzou kreñv a-eneb an demokratelez, evitañ eur c’hleñved deuet euz an Europ, an huñvre-se ne zalc’h ket dirag ar wirionez : Ukreniz ne fell ket dezo beza dindan yeo eur Tsar. Med Poutin ne vev ket er memez bed egedom. Dre forz sila gevier d’e bobl, eo deuet eñ e unan da gredi er gevier e-neus kontet! Ar vro ema o klask lakaad e grabanou warni, a zo hirio eur vro distrujet dre e faot, ha ne weler ket penaoz e c’hellfe sacha ouz e du kalon an Ukreniz a glask lakaad da zenti ouz e lezenn.        D’ar mare ma skrivan e welom Marioupol merzeriet : gwelet on-eus efed ar bombezennou war eun ospital, ha bremañ war eun teatr hag eur poull-neui, hag e krenom evid Odessa. Kiev, ar gêr-benn, a zo kelhiet gand armeou ar Rused, med c’hoaz en he zav. Kaer e-neus ar Pab gervel Poutin «en an Doue, her goulenn a ran, chomit a-zav gand al lazadeg-ze», hemañ ne glev ket. Ne wel ket zokén penaoz ema o tismantra  hag o frailla da vad an Iliz Ortodoks. Ar metropolit Filaret, metropolit Lviv hag Halich, e kornog Bro-Ukrenia, a ’n em zistag euz Kirill, patriarch Moskou, kalz re dost ouz menoziou Poutin.  Evid hemañ e ranker mond en-dro d’ar Rus’ euz Kiev pa oe kristenneet ar vro da vare Vladimir Kenta. Hag ez-eus bremañ ar Rusia kristen  ha diouz eun tu all ar C’hornog, eur gevredigez war ziskar a gas war-raog an heñvelreizidi. «Mall braz vefe diboutiniza an teologiez Rus», hervez eun teologour ortodoks.        Follentez Poutin hag e genseurted a gas bemdez d’ar maro kalz tud ha ne glaskont nemed difenn o bro. Milionou a dud a glask repu er Pologn hag er broiou all tro-war-dro, beteg amañ e Breiz-Izel. Ra vo digor braz dezo or c’halon hag on ti ma vez ezomm : or breudeur int, hag eveldom o-deus ar gwir da gaoud eur vro ha da veva e peoc’h!
    Redessiner les frontières, le rêve de Poutine - La Liberté
            Nous ne savons pas jusqu’où ira Poutine et ses oligarques pour que leur obéisse le peuple ukrénien qu’ils cherchaient à asservir. Poutine et ses amis n’imaginaient pas la résistance qu’ils devraient affronter en envoyant leur armée envahir l’Ukraine. Le rêve de Poutine, rebâtir la grande Russie, sous prétexte d’avoir des frontières fortes contre la démocratie, pour lui une maladie venue d’Europe, ce rêve ne tient pas devant la réalité : les Ukréniens ne veulent pas être sous le joug d’un Tsar. Mais Poutine ne vit pas dans le même monde que nous. A force d’instiller le mensonge à son peuple, il en est venu lui-même à croire aux mensonges qu’il a raconté. Le pays qu’il a cherché à conquérir est aujourd’hui un pays détruit par sa faute, et on ne voit pas comment il pourrait attirer vers lui le coeur des ukréniens qu’il veut faire obéir à sa loi.        Au moment où j’écris, nous voyons Marioupol martyrisée : nous avons vu l’effet de bombes sur un hôpital, et maintenant sur un théatre et une piscine, et nous tremblons pour Odessa. Kiev, la capitale est encerclée par les armées russes, mais toujours debout. Le Pape a beau appeler Poutine «au nom de Dieu, je vous supplie, arrêtez ce massacre», celui-ci ne l’entend pas. Il ne voit même pas comment il est en train de détruire et de fracturer l’Eglise orthodoxe. Le métropolite Philaret, métropolite de Lviv et d’Halich, à l’Ouest de l’Ukraine, se détache de Kirill, le patriarche de Moscou, beaucoup trop proche des idées de Poutine. Pour celui-ci, il faut revenir à la Rus’ de Kiev quand fut christianisé le pays au temps de Vladimir Premier. Il y a maintenant la Russie chrétienne et d’autre part l’Occident, une société en décadence qui promeut les homosexuels. «Il est urgent de ‘dépoutinizer’ la théologie russe» selon un théologien orthodoxe.        La folie de Poutine et de ses associés conduit chaque jour à la mort des  gens qui ne cherchent qu’à défendre leur pays. Des millions de gens cherchent refuge en Pologne et dans les pays environnants, et jusqu’ici en Bretagne.  Que leur soit ouvert notre coeur, et notre maison s’il le faut : ils sont nos frères, et comme nous, ils ont le droit d’avoir un pays et de vivre en paix!                                Job an Irien

  • An Niverenn (178) MINIHI LEVENEZ numéro (178) de la revue MINIHI LEVENEZ:

     

    Pennadou 2021

    Chroniques 2021

    Job An Irien

     

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ": 50€

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

  • Ukrenia / L'Ukraine

          «N’eus ket gwelloc’h eged an nerz hag ar brezel evid dond a-benn euz ar gwasa kudennou». Setu aze eun dro-lavar hag a zisplegfe mad doare-ober Poutin e bro-Ukrenia. N’ouzon ket e pe stad e vezo kêr Kiev a-benn eisteiz pa lennoc’h ar pennad-mañ, med ar pez a zo anad hirio eo stourm kaloneg tud ar gêr-benn eneb armeou ar Rused. Vladimir Potin a ra ’vel ma vefe Ukrenia d’ar Rused. Dec’h, en eur vond da Landevenneg evid gouel sant Gwenole, ec’h en em c’houlennen petra a c’hellfem ni ober evid sikour Ukreniz en o stourm evid o frankiz.  Ouspenn kas dezo boued ha degemer ar re anezo a c’houlennfe bod en or bro, e c’hellom ive pedi sant Gwenole...  ha kement-se ablamour d’eun darvoud euz e vuhez, a ’z an da gonta deoc’h.        Gwenole hag e venec’h a oa staliet abaoe nebeud e Landevenneg. Pôtred Catmael, eur peizant euz ar vro, a veve diwar laeronsi, riblerien e oant. Eun nozvez e lakjont en o fenn mond da laerez pinvidigeziou ar manati. Gand eur vag e tostachont ouz ar manati. En e bedenn gand ar venec’h, Gwenole a welas sklêrijennet ar c’hranj ’lec’h ma oa gorrennet ar greun, ha daou laer o vond e-barz. Goude ar bedenn ez eas gand e venec’h beteg eno : pa weljont anezañ, unan euz al laeron a dorras e c’har dindan pouez e zahad greun, hag egile a oe ken sahet el lagenn ma oa ’vel seizet. Gwenole a lavaras dezo : «M’ho-poa ezomm e gwirionez, perag n’ho-peus ket goulennet, hag ar venec’h o-defe roet deoc’h... kentoc’h eged dond evel-se  da riskloud ho puhez dre laeroñsi...» Ar Vuez a lavar e oe al laeron pareet hag e teujont da veza menec’h.        «Brasa labour or sent a zo bet lakaad ar gomz e plas ar c’hleze», a lavar deom Nora Chadwick. An tennou hag ar vombezennou ne reñkont netra, ne reont nemed gwasaad stad an dud, an traou hag ar gudenn. Mall eo ec’h en em lakfe tro-dro d’eun daol Poutin hag e genseurted diouz eun tu, ha Makron, Zelenski, ha marteze tud an OTAN diouz eun tu all. N’emaom ket o vrezelia eneb ar Rused e mod ebed, med hepkén o klask sikour Ukreniz da veva e peoc’h. Ar bedenn d’or sent a c’hell ive sikour war hent ar frankiz!
    Saint Guénolé – Abbaye de Landévennec
                 «Il n’y a pas mieux que la force et la guerre pour résoudre les pires problèmes». Voilà un proverbe qui expliquerait bien le comportement de Poutine envers l’Ukraine. Je ne sais pas quelle sera la situation de Kiev lorsque vous lirez cet article dans huit jours, mais ce qui est évident aujourd’hui c’est la résistance courageuse des habitants de la capitale contre les armées russes. Vladimir Poutine agit comme si l’Ukraine appartenait à la Russie. Hier, en me rendant à Landévennec pour la fête de saint Gwénolé, je me demandais ce que nous pourrions faire pour aider les Ukrainiens dans leur lutte pour leur liberté. Outre leur faire parvenir de la nourriture et accueillir ceux d’entre eux qui demanderaient l’asile chez nous, nous pouvons aussi prier saint Gwénolé... et ceci en raison d’un évènement de sa vie, que je vais vous raconter.        Gwénolé et ses moines étaient installés depuis peu à Landévennec. Les fils de Catmael, un paysan des environs, vivaient de rapines, c’étaient des brigands. Une nuit, ils firent le projet d’aller voler les richesses du monastère. En bateau, ils s’approchèrent du monastère. Au cours de sa prière avec les moines, Gwénolé vit, éclairée, la grange où était amassé le grain, et deux voleurs qui y pénétraient. Après la prière, il s’y rendit avec les moines : lorsqu’ils le virent, l’un des voleurs se cassa la jambe sous le poids de son sac de grains, et l’autre s’enfonça tellement dans la boue qu’il était comme paralysé. Gwénolé leur dit : «Si vous étiez dans le besoin, pourquoi n’avez-vous pas demandé et les moines vous auraient donné, plutôt que de venir ainsi risquer votre vie en voleurs...» La Vie raconte que les voleurs furent guéris et devinrent moines.        «La plus grande oeuvre des saints fut de remplacer l’épée par la parole» nous dit Nora Chadwick. Les tirs et les bombes n’arrangent rien, ils ne font qu’empirer la situation des gens, des biens et du problème. Il est urgent que s’installent autour d’une même table Poutine et les siens d’une part, et d’autre part Macron, Zelensky, et peut-être l’OTAN. Nous ne sommes en aucune façon en guerre contre les Russes, mais nous cherchons seulement à aider les Ukrainiens à vivre en paix. La prière à nos saints peut aussi aider sur le chemin de la liberté !                                Job an Irien evid an 11 a viz meurz

  • Landivizio Ar Basion Vras / Landivisiau La Passion Celtique

  • Merc'her al ludu 2022 / Mercredi des Cendres

    Merc'her al Ludu vo lidet emberr e chapel ar minihi e-pad an overenn a grogo da 6 eur ha kard.

    Cérémonie du mercredi des Cendres pour démarrer le Carême, à la chapelle du Minihi pendant la messe de 18h15

  • Breizhtival Landivizio / Landivisiau.

    Affiche thatre 2022 02 26

  • Abadenn kan er Chapel ar Minihi/ repétition de chants au Minihi pour le temps pascal.

    Dalc'hit soñj e vo aozet d'ar Sadorn 5 a viz Meurzh 2022 (2 eur betek 5 eur goude lein) un abadenn Kantikoù  da gañañ e-pad ar C'horaiz ha da vare Pask.

    Répétition de chants pour la période du Carême et Pâques le samedi 5 mars 2022 de 14 h. à 17 h. à la chapelle de Minihi levenez.

  • Bloavez mad d’ar re goz ? Bonne année à nos personnes agées ?

       Pedet da lavared kenta overenn ar bloaz e ti ar re goz (e miz c’hewrer hebken !), en em gavan gand eun hanter-kant a dud a oad, lod anezo asezet war kadoriou gand rojou. Emaint o tond er zal-pedi,  harpet war eur baz, ha re all, bet tud o kerhed anezo en o hambr. Chom a ra eun tamm amzer araog staga gand an overenn, hag ez an da doulla kaoz ganto. 
       Med allaz, meur a hini a zo kollet o speret ganto, ha n’int  ket gouest da gozeal mad ken. Unan bennag aze, hanter-gousket ha digor braz e hinou. Engavet e-kichen eur vaouez lijeroh, ez an ganti e brezonneg, med ne oar distripa  din nemed kenavo pe yehed mad. Unan all, brezoneger a bell ’zo, ne gred breman mond nemed e galleg, abalamour, hervez a lavar,  eo aze ar yez implijet nemeti e ti ar re goz. Neubeud a varvaillou etrezo, engavet re skuiz martreze gand ar vuez, ha petra da gonta ken, ha da biou ? Petra vije a nevez gand tud a oad ?
    Ma, sonjal a ran, engavet avad gwall izel ar re zo aman en o retred. Petra brao lavared dezo evid ar bloaz-man ? Eur vuez yah ? Med piou a gredje ahanon, p’emaint toud dija o vervel dre uz, oh esa bale, ken chorgel ha tra, anad mad n’eus hent ‘bet ken evito da wellaad. Ouspenn c’hoaz, klenved ar c’hovid a zo bet warlene o tistaga anezo pell diouz o ‘famill ; ha dizoloet breman bemdez en tele  pegen diskempenn ha divalo e vez graet d’ar re goz e ti pe di e leh m’emaint o veva fin o buez. Na begement a dristidigez !
       Eman digor an overenn ganeom, gand kantikou brezonneg bet choazet gand merhed ar barrez evid ober eun tamm plijadur dezo. Allaz, mond a ra o moueziou a-dreuz toud, den ‘bet chalet koulskoude, pounner-gleo ma ‘z int. Unan anezo o tislonka e zizuni a ro deom eun tamm ambuz. Red mad din memestra heti eun tamm bloavez mad, hag dineh, e lavaran dezo an dra-man : « Mad, ne lavarin ket deoh bloavez mad evid ho korf, engavet ken dister. Ne lavarin ket keneubeud bloavez mad evid ho taremprejou : n’euz ket kement-se a dud o tond da weled ahanoh breman, eun tamm kerent bennag a-wechou. Med bloavez mad da genta d’ho spered, d’ho memor, ha da doud ar pez a zo bet sanket don ennoh a-hed ho puez. Bloavez mad ive, abalamour emaoh engavet tost da Jezuz, bet lakaet war ar groaz dinerz, noaz ha dilezet. Bloavez mad deoh ; dalhit sonn an esperans hag ar feiz bet hadet da zeiz ho padiziant ».
     
     EHPAD et Domiciles — Pastorale de la santé
       Invité à présider (en février !) la première messe de l’année dans un EHPAD, me voici avec une cinquantaine de personnes âgées, certaines en fauteuil roulant. Elles se rendent à la salle de prière, certains s’aidant d’une canne, d’autres voiturées depuis leur chambre. Comme il me reste un peu de temps avant de commencer la messe, je m’en vais converser avec eux.
       Certains ont hélas perdu la tête, et sont incapables de parler correctement. L’un ou l’autre est à demi-endormi, la bouche ouverte. Arrivé auprès d’une femme plus vive, je me mets à lui parler en breton mais elle ne sait dire qu’au revoir ou bonne santé. Un autre, bretonnant de toujours, n’ose maintenant plus parler qu’en français car, selon lui, c’est la langue qu’on emploie à l’EHPAD. Peu de conversation entre eux, trop fatiguées de leur vie ; et pour  parler de quoi, et à qui ? Que peut-il bien y avoir de nouveau chez des vieux ?
       Eh bien, me dis-je, les voilà arrivés bien bas, ceux qui sont en retraite ici. Que leur souhaiter pour l’année nouvelle ? Une vie en bonne santé ? Mais qui me croirait, car ils s’épuisent tous à mourir, essayant encore d’avancer en claudiquant : il leur est évident qu’il n’y a aucune place pour une amélioration. L’an dernier, la maladie de la Covid les a aussi séparés de leurs proches ; et, ces jours-ci, la télé leur montre les maltraitances que subissent, dans tel ou tel EHPAD, les anciens y passant le reste de leur temps. Tristesse totale !
       La messe a commencée avec,  pour leur faire plaisir, des cantiques bretons choisis par les femmes de la paroisse. Hélas leurs voix dissonent : cependant, personne n’est gêné, les oreilles étant moins fines. Voici un qui vomit maintenant son petit déjeuner : distraction pour tous ! Dans le sermon, il faut quand même leur souhaiter une sorte de bonne année ; voici ce que je dis :
       « Eh bien, je ne vais pas souhaiter une bonne année à vos corps, arrivés si faibles. Je ne souhaite pas non plus une bonne année à vos relations humaines : il n’y a plus maintenant autant de monde à vous rendre visite, un parent, quelquefois. Bonne année d’abord à votre esprit, à votre mémoire, à tout ce qui a imprimé fortement vos vies. Bonne année aussi, car vous êtes maintenant très proches de Jésus, qui a été mis sur la croix, nu, abandonné, sans force. Bonne année à vous, et conservez l’espérance et la foi de votre baptême. »
      Dominique THEPAUT evid 19 a viz c'hwevrer / pour le 19 février.
     
  • Eur wenojenn a fiziañs / Un sentier de confiance.

             Mogidell forz pegement er mintin-mañ, mogidell en diavêz ha mogidell ive er mare-mañ e penn an dud. Ne welan ket tour an iliz zokén ken teo eo ar vogidell, ha beg ar gwez ‘zo eet da goll... Red e vo d’an heol para kreñv evid dond a-benn euz ar golo-se a veuz pep tra, pe e tremenim an devez a-bez dindan ar golo ponner-se ! Peadra da goll kalon e penn kenta an devez. Ma lavaran eo ar memez tra e kalon an dud er mare-mañ eo ablamour d’ar c’hlemmou a glevan amañ hag ahont. «N’ouzom ket da be-lec’h emaom o vond... N’eo ket ar votadegou da zond a jeñcho eun dra bennag... Eet om skuiz gand ar c’hovid daonet-se ha ne echu ket... Or bugale ne ouezont ket petra e teuint da veza, ken di-asur m’eo an da-zond... Ha priz an energiez o kreski atao... Ha petra ’teuio da veza al labour-douar, pa ’z-eus kement a beizanted  o vond en o retred...» Heb fin eo al litani a vez dibunet gand an dud hirio p’en em lakont da randoni o ranngalon.        Bez’ eo ’vel ma vankfe deom eun heol tomm gouest da ober euz mogidell ar mintin eur gwir boued-heol. Gouzoud a reom mad e skañva or poaniou pa c’hellom ranna anezo gand unan bennag. Esoc’h ‘vez ar yeo da zougen pa vezer daou o tougen anezañ, ha marteze eo ar pez a vank deom ar muia hirio. Pa ’z-eus unan bennag a c’hell kregi em dorn evid sikour ahanon da dreuzi ar mareou diêsa, neuze e kredan mond war-raog, goude ma vefe arvaruz. Beza war var koueza n’eo ket ar memez tra pa vezer an-unan-penn ha pa vezer kazeliet. Bez’ e vevom eur mare ’lec’h m’eo red deom rei an dorn an eil d’egile, en eur c’houzoud ouspenn e c’hell ar mare-ze padoud pell hag hir, rag dirag eur cheñchamant bed emaom.         Er mareou ankeniuz euz o buez on tadou o-doa ganto nerz ar bedenn, a implijent ’vel eur penn-baz d’o harpa. Amañ e kontent kalz war zikour sent ar vro, o mignoned, hag e oa ar gwir ganto, rag ar re-mañ a zo beo atao : ne c’hellont morse ankounac’haad an dud a vev hirio el lehiou m’o-deus o-unan bevet e amzeriou ken trubuillet hag on hini. Konta warno n’eo ket huñvreal. Or breudeur ha c’hoarezet int da viken. Ma kontfem muioc’h warno, p’on-eus evelto da zevel eur bed nevez, e vefe laouennoc’h or buez hag or bed. Ha greet om evid al levenez !Forêt épaisse Avec Le Chemin En Brouillard Mystérieux Image stock - Image  du dépression, congelé: 141496377     Du brouillard tant que tant ce matin, du brouillard dehors et du brouillard aussi ces temps-ci dans la tête des gens. Le brouillard est si épais que je ne vois même plus le clocher de l’église, et que le haut des arbres a disparu... Il va falloir que le soleil brille fort pour venir à bout de ce couvercle qui noie tout, ou bien nous passerons toute cette journée sous ce lourd couvercle! De quoi perdre coeur en ce début de journée. Si je dis qu’il en va de même dans le coeur des gens en ce moment, c’est en raison des plaintes que j’entends ici et là. «Nous ne savons pas où nous allons... Ce ne sont pas les prochaines élections qui changeront quelque chose... Nous sommes fatigués par ce foutu covid qui n’en finit pas... Nos enfants ne savent pas ce qu’ils deviendront, tellement l’avenir est incertain... Et puis le prix de l’énergie qui continue à monter... Et que deviendra l’agriculture, quand tant de paysans arrivent à la retraite...» Elle n’en finit pas la litanie que les gens d’ aujourd’hui récitent lorsqu’ils se mettent à radoter leur découragement.        C’est comme s’il nous manquait un chaud soleil capable de transformer le brouillard du matin en vraie «nourriture de soleil». Nous savons bien que s’allègent nos peines lorsque nous pouvons les partager avec quelqu’un. Le fardeau est plus léger lorsqu’on est deux à le porter, et c’est peut-être ce qui nous manque le plus aujourd’hui. Quand quelqu’un peut me prendre la main pour m’aider à traverser les moments les plus difficiles, j’ose alors aller de l’avant même si c’est risqué. Risquer de tomber, ce n’est pas la même chose lorsque l’on est tout seul, et lorsque l’on est épaulé. Nous vivons un temps où il nous faut nous donner la main les uns aux autres, tout en sachant en outre que ce temps peut durer longtemps, car nous sommes devant un changement de monde.        Dans les moments angoissants de leur vie nos pères disposaient de l’énergie de la prière, qui était pour eux comme un bâton de soutien. Par ici ils comptaient beaucoup sur l’aide des saints du pays, leurs amis, et ils avaient raison, car ceux-ci sont vivants pour toujours : ils ne peuvent jamais oublier les gens qui vivent aujourd’hui là où ils ont eux-mêmes vécus dans des temps aussi troublés que les nôtres. Compter sur eux n’est pas rêver. Ils sont nos frères et soeurs à jamais. Si nous comptions davantage sur eux, quand nous avons comme eux à bâtir un monde nouveau, notre vie et notre monde seraient plus joyeux. Et nous sommes faits pour la joie !                                Job an Irien evid ar 4 a viz c'hwevrer.

  • Kanet am-eus va anaoudegez vad ! / J’ai chanté ma reconnaissance !

            kerz va baleadenn e Landevenneg, d’ar pemzeg a viz genver,  em-boa bet tro da weled balan en o bleuñv, ar pez am-boa kavet iskiz awalc’h. Azaleg ar mare-ze on en em lakeet da zelled a-dostoc’h, dreist-oll pa ’z-on en em gavet e-kichenn ar manati. Hag on bet ken souezet all. Amañ, damdost d’eur stal-labour, med troet war-zu an Hanternoz koulskoude, em-eus gwelet plant roz gand bloñsou ruz prest da zigeri. Eun tammig pelloc’h, e-touez ar peuri kroget da greski, setu bokedou-lêz gand bleuniou melen sklêr digor braz. Pellohig, kleierigou gwenn o kana dija an nevez-amzer e hanter miz genver! Gwir eo etoare pa leverer ez-eus eun hin ispisial kenañ e Landevenneg, ha n’eo ket souezuz marteze e-nije sant Gwenole dibabet al lec’h-se evid stalia e vanati ! Or menec’h o-doa ezomm euz an natur evid klask Doue.        Kement a gaerder a roe c’hoant din da gana. N’ouzon ket ha Gwenole hag e venec’h o-deus bet ar memez c’hoant, med evidon eo bet eun dra gaer : kana va anaoudegez vad ’neus roet levenez d’am c’halon. Goude-ze e soñjen ennon va-unan : perag ne lavarom ket aliesoc’h on anaoudegez vad ?  Gouzoud a ran om barreg kenañ da vernia klemmou ha da ober rebechou, ha kement-se ne ra nemed skuiza ar re all. Ma sellfem muioc’h ouz ar pez a zo kaer ha mad e vefe laouennoc’h or bed, rag laouennoc’h vefe an dud tro-dro deom. Ma kredfem gweled ha rei da c’houzoud ar pez a vad a ra ar re all e welfem buan frouez on anaoudegez vad evito, hag  e cheñchfe liou or bed. N’eo ket diêz!        Marteze eo red evid an dra-ze chom a-zav d’en em gemer evid bouton-kov ar bed ha chom a-zav da varn ar re all. Chom a-zav da zispenn ar re all eo ar bazenn genta war an hent-se, hag en or galloud deom oll ema. Gweled a ran mad e vezom sederroc’h pa reom evel-se, rag neuze e welom muioc’h ar pez a zo kaer hag a ro kalon deom. O weled ar bleuniou o tispaka e kreiz ar goañv eo deuet ar soñjou-se din.  Lavared a reent din e c’hell kaerder diwan er gwasa endro, hag e vo atao, e mod pe vod, ar vuez trec’h war ar maro. Ma welom an traou bian-se, ha ma ouezom kana on anaoudegez vad evito, e savo ennom eul levenez a ledo tro-dro deom. C’hoant am-boa lavared d’an dud : «Kit da weled ha sellit mad ! Or bed n’eo ket du evid atao ! An heol en em zispako c’hoaz !» Gouzoud a ran e oa anad war va fenn!
    Landévennec, le plus ancien des monastères bretons ? | Becedia
             Au cours de ma promenade à Landévennec le quinze janvier, j’avais eu l’occasion de voir du genêt en fleurs, ce que j’avais trouvé assez étrange. A partir de ce moment je me suis mis à regarder de plus près, surtout lorsque je suis arrivé auprès du monastère. Et ce fut une autre surprise. Ici tout près d’un atelier, mais orienté cependant au nord, j’ai vu des rosiers dont les bourgeons de fleurs rouges étaient près d’éclore. Un peu plus loin, parmi l’herbe qui a commencé à pousser, voici des primevères aux fleurs jaune clair largement ouvertes. Un peu plus loin, des clochettes blanches qui chantent déjà le printemps au milieu du mois de janvier! Ce doit donc être vrai quand on dit qu’il y a un climat bien particulier à Landévennec. Ce n’est peut-être pas étonnant que saint Gwénolé ait choisi  ce lieu pour y établir son monastère. Les moines avaient besoin de la nature pour chercher Dieu.        Tant de beauté me donnait envie de chanter. Je ne sais pas si Gwénolé et ses moines ont eu la même envie, mais pour moi ce fut une belle chose : chanter ma reconnaissance m’a donné de la joie au coeur. Ensuite je me suis mis à penser : pourquoi n’exprimons-nous pas plus souvent notre reconnaissance ? Je sais que nous sommes très portés à nous plaindre et à faire des reproches, et cela ne fait que fatiguer les autres. Si nous regardions davantage ce qui est beau et bon, notre monde serait plus joyeux, car les gens seraient plus joyeux autour de nous. Si nous osions voir et faire savoir le bien que les autres font, nous verrions rapidement le fruit de notre reconnaissance à leur égard, et cela changerait la couleur de notre monde. Ce n’est pas difficile!        Peut-être faut-il pour cela cesser de nous prendre pour le nombril du monde et arrêter de juger les autres. Arrêter de décrier les autres est le premier pas sur cette route, et c’est en notre pouvoir à tous. Je vois bien que nous sommes plus sereins quand nous agissons ainsi, car alors nous voyons davantage ce qui est beau et nous donne du coeur. C’est en voyant ces fleurs s’ouvrir en plein milieu de l’hiver que me sont venues ces pensées. Elles me disaient que la beauté peut germer jusque dans le pire environnement, et que d’une façon ou d’une autre la vie sera toujours plus forte que la mort. Si nous voyons ces toutes petites choses, et que nous savons chanter notre reconnaissance pour elles, se lèvera en nous une joie qui s’étendra autour de nous. J’avais envie de dire aux gens : «Allez voir et regardez bien! Notre monde n’est pas sombre pour toujours! Le soleil apparaîtra encore!» Je sais que c’était évident sur mon visage!                                Job an Irienevid an 29 a viz genver / pour le 29 janvier

  • Eur steredenn / Une Etoile.

       Euz pep korn euz unan euz touriou braz iliz-veur Lausanne e Bro-Suis e klever en noz, goude an unneg taol skoet gand ar c’hloc’h anvet Mari-Madalen, eur vouez kreñv o lavared da gement den a zo dihun : «Ar ged eo! Sonet e-neus unneg, sonet e-neus unneg!» Ha kement-se a c’hoarvez evel-se bep nozvez abaoe c’hwec’h kant vloaz. Eur vouez a zen eo o rei da gleved an eur e-kreiz an noz du, ’vel ma vefe o veilla war kousk ar gêr a-bez. Ar gedour a ra al labour-se, hag a zo paeet evid hen ober, a zo eüruz gand e labour. Eun draig a netra eo, ’vel eur vleunienn kinniget deoc’h a-greiz pep kreiz pe eur mousc’hoarz dihortoz profet deoc’h a galon vad.
       Or bed a-hirio e-neus ezomm braz euz an traouigou a-netra-ze, a zeu war ar marhad ha ne vezer ket o c’hortoz. Bez’ ez int jestrou pe gomzou a ra d’ar vuhez beza skañvoc’h, vel eur sklêraenn e-kreiz koumoul du. N’eo ket ar c’houmoul du a vank deom e penn-kenta ar bloaz nevez-mañ, med ne zervij da netra en em lezel da veza beuzet ganto. Gwelloc’h eo en em rei da huñvreal eun tamm hag «kas da benn an traou bihan-se a jeñch liou ar vuhez» peogwir e roont tro deom peurliesa da ober eun dra bennag evid ar re all, pe c’hoaz da estlammi dirag kaerder ar bed. Ar vugale a zo maout da weled ar pez ne ouezom-ni ket gweled hag a ra dezo beza laouen. Er mintin-se e oa chomet a-zav ar vamm gand he labour, hag e selle, bamet, ouz ar c’houmoul en oabl. Ar re-mañ o-doa eul liou roz tener burzuduz, hag a gemere a nebeudou stummou disheñvel. Lavared a reas d’he faotrig : «Sell ’ta ouz ar c’houmoul en oabl en dremmwel! Na pegen kaer int!» Hag hemañ da respont, feuket eun tammig : «Mammig, n’int ket koumoul, med ti an heol eo. Peus ket soñj ? Dec’h d’an noz, d’ar c’huz-heol, e oa dija evelse, ti an heol eo !»
       An neb a oar lakaad liou nevez war ar pez a zo koz, hag a zeblant beza ordinal ha divlaz, a gavo e pep digouez peadra da vaga e c’hoant beva. Or sklêrijenn diabarz , maget gand ar garantez, eo an hini a boulz ahanom bemdez da lavared ya d’ar vuez, zokén e-kreiz ar gwasa trubuillou. Eur steredenn a zo bet awalc’h evid lakaad ar Majed en hent. Da bep hini e steredenn. Med evid kavoud anezi e ranker kredi ez-eus anezi, hag he c’hlask, marteze gand sell eur bugel, ’n’eur c’houzoud n’om ket greet evid teñvalijenn eun noz... heb mouez na kloc’h...

    Quand les cloches de Lausanne sonnaient faux | 24 heures

       Aux quatre coins de l’une des tours de la cathédrale de Lausanne en Suisse, on entend, la nuit, après les onze coups frappés par la cloche Marie-Madeleine, une voix forte proclamer à tous ceux qui sont éveillés : «C’est le guet! Il a frappé onze, il a frappé onze!» Il en est ainsi chaque nuit depuis six cents ans. C’est une voix d’homme qui donne à entendre l’heure au milieu de la nuit noire, comme si elle veillait sur le sommeil de toute la ville. Le veilleur qui accomplit cette fonction, et qui est payé pour le faire, est heureux dans son travail. C’est une petite chose de rien, comme la fleur qui vous est offerte au milieu de tout, ou le sourire inattendu qui vous est offert de bon coeur.
       Le monde d’aujourd’hui a grand besoin de ces petites choses de rien, qui sont gratuites et que l’on n’attend pas. Ce sont des gestes ou des paroles qui rendent la vie plus légère, ou une éclaircie au milieu de sombres nuages. Ce ne sont pas les sombres nuages qui nous manquent au tout début de cette nouvelle année, mais il sert de rien de se laisser noyer paar eux. Il vaut mieux rêver un peu et «accomplir ces petites choses qui changent la couleur de la vie», car la plupart du temps elles nous donnent l’occasion de faire quelque chose pour d’autres, ou encore d’admirer la beauté du monde. Les enfants sont les meilleurs pour voir ce que nous ne voyons pas et qui les rend joyeux. Ce matin-là la maman s’était arrêtée dans son travail pour contempler les nuages dans le ciel. Ils étaient d’un merveilleux rose tendre, et prenaient peu à peu des formes différentes. Elle dit à son petit garçon : «Regarde donc les nuages dans le ciel à l’horizon! Qu’ils sont beaux!» Et celui-ci de répondre, un peu vexé : «Maman, ce n’est pas des nuages, mais c’est la maison du soleil. Tu ne te rappelles pas ? Hier soir, au coucher du soleil, c’était déjà comme ça, c’est la maison du soleil!»
       Celui qui sait mettre de nouvelles couleurs sur ce qui est ancien, et semble ordinaire et fade, trouvera en toute circonstance de quoi nourrir son désir de vivre. Notre lumière intérieure, nourrie par l’amour, est celle qui nous pousse chaque jour à dire oui à la vie, même au coeur des pires soucis. Il a suffit d’une étoile pour mettre en route les Mages. A chacun son étoile. Mais pour la trouver, il faut croire qu’elle existe, et la chercher avec peut-être le regard d’un enfant, en sachant que nous ne sommes pas faits pour la ténêbre d’une nuit...sans voix ni cloche... Nous trouverons de l’aide, si nous le voulons !

    Job an Irien

  • Bloavez mad deoc'h oll / Bonne année à tous.

       Setu dirazom eur bloaz nevez, eur bloavez kinniget deom, da zigemer ha da veva, hag hervez ar c’hiz e hetan deoc’h yehed, levenez ha peoc’h. Yehed da genta, anad eo, rag heb yehed e vez diêz kas da benn an ero bet boulhet abaoe pell ’zo evid lod, hag a-vec’h digoret evid ar re yaouanka. Nag a drubuillou on-eus bet en daou vloaz diweza gand ar C’hovid-naonteg hag a vire ouzom da gas da benn or raktresou, zokén pa ne skoe ket war-eeun warnom. Hervez ar studi on-noa greet diwar-benn ar vosenn e Penn-ar-Bed, e oa ral e padfe eur c’hleñved-red ouspenn daou vloaz. Fiziañs on-eus e vezo evel-se evid ar C’hovid goude miz meurz, ma vez fur awalc’h an dud. Gwelloc’h yehed a zigorfe en-dro dor an daremprejou.

       Ma komzan euz daremprejou eo peogwir ema aze, a zoñj din, eienenn al levenez. Hag greet om evid al levenez ! P’on-nez tro da ober anaoudegez da vad gand tud n’anavezem ket, pa gresk ar mignoniaj, pa zantom om komprenet, digemeret ha karet, e teu deom levenez. Ha pep devez a c’hell beza eun devez a levenez ma fell deom. Or sell war on devez, or sell war an dud tro-dro deom hag or sell warnom on-unan a c’hell liva pep tra e du. Med ma ’z-eus ennom eur gwir c’hoant da veva, e c’hellom ive gweled ha dizolei ar pez a zo kaer, ar pez a zo nevez hag a roio frouez, ha kement-se n’eo ket en traou hepkén, med ive en dud. Alhwez al levenez eo, hag e c’hellom bemdez digeri pe dor an dristidigez pe hini al levenez. Deom-ni da zibab !

       An trede tra a hetan deoc’h eo ar peoc’h, peoc’h er famill, peoc’h etre breudeur, mignoned hag amezeien, peoc’h er galon. Ar peoc’h-se a zo da veza gounezet bemdez, rag bemdez e c’heller beza direñket gand ar pez a c’hoarvez, gand doareou disheñvel da zoñjal pe da ober. Asanti beza direñket a zigor ar spered hag ar galon war ar pez n’anavezem ket, ma ’z-eus eur gwir peoc’h en on donded. Ar gwir peoc’h don-se a zeu, evidon-me, euz ar zantimant da veza karet gand an Hini ne varn ket ahanon, med a skoazell ahanon gand e garantez. Evidon eo Doue, evid lod all eo eun uhelvennad bennag pe c’hoaz unan bennag hag o-deus fiziañs ennañ. Ra vo peoc’h braz en ho kalon penn da benn ar bloaz nevez-mañ. Gand yehed, levenez ha peoc’h e c’hellim treuzi 2022 ha stourm ouz an aveliou foll ! Bloavez mad da bep hini !

       Voici devant nous une nouvelle année, une année qui nous est offerte, à accueillir et à vivre, et selon la coutume je vous souhaite santé, joie et paix. Santé d’abord évidemment, car sans santé il est difficile de mener à bien le sillon ouvert depuis longtemps pour certains, et à peine ébauché pour les plus jeunes. Que de soucis nous avons eus les deux dernières années du fait du Covid-19 qui nous empêchait de mener à bien nos projets, même si nous n’étions pas directement atteints. D’après l’étude que nous avons menée au sujet de la peste en Finistère, il était rare que l’épidémie dure au-delà de deux ans. Nous espérons qu’il en sera de même pour le Covid après le mois de mars, si les gens sont suffisamment sages. Une meilleure santé rouvrirait la porte des relations.
       Si je parle des relations c’est parce que, à mon avis, c’est là que se trouve la source de la joie. Et nous sommes faits pour la joie ! Lorsque nous avons l’occasion de faire réellement la connaissance de personnes que nous ne connaissions pas, quand grandit l’amitié, quand nous nous sentons compris, accueillis et aimés, la joie nous vient. Et chaque jour peut être un jour de joie si nous le voulons. Notre regard sur notre journée, notre regard sur les gens autour de nous et sur nous-mêmes peut tout peindre en noir. Mais s’il y a en nous un vrai désir de vivre, nous pouvons aussi voir et découvrir ce qui est beau, ce qui est neuf et qui donnera du fruit, et cela non seulement dans les choses, mais aussi chez les gens. C’est la clé de la joie, et nous pouvons chaque jour ouvrir soit la porte de la tristesse, soit celle de la joie. A nous de choisir !
       La troisième chose que je vous souhaite c’est la paix, la paix dans la famille, la paix entre frères, amis et voisins, la paix du coeur. Cette paix est à gagner chaque jour, car chaque jour on peut être dérangé par ce qui arrive, par des façons différentes de penser ou d’agir. Accepter d’être dérangé ouvre l’esprit et le coeur sur ce que nous ne connaissions pas, s’il y a une vraie paix au plus profond de nous. Cette vraie paix profonde vient, pour moi, du sentiment d’être aimé par Celui qui ne me juge pas, mais m’aide de son amour. Pour moi c’est Dieu, pour d’autres ce sera quelque grand idéal ou encore quelqu’un en qui ils ont confiance. Qu’une grande paix soit dans vos coeurs tout au long de cette nouvelle année. Avec santé, joie et paix nous pourrons traverser 2022 et lutter contre les mauvais coups de vent. Bonne année à chacun !

    Job an Irien d'ar 30 a viz kerzu / le 30 décembre.

  • An Niverenn (177) MINIHI LEVENEZ numéro (177) de la revue MINIHI LEVENEZ:

     

     

    Marcel Callo

    Pez-C'hoari gand Goulc'han Kervella

    Pièce de théatre de Goulc'han Kervella 

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ": 50€

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

  • Eur c’havell / Un berceau

     Bep tro ma vez ganet eur bugelig er bed, ez eo vel eur c’hreunenn nevez taolet en douar ha galvet da greski, evid rei frouez d’he zro evid gwella mad ar bed. Evel-se e tlefe beza bepred, rag ar vuez ne c’houlenn nemed mond war-raog ha bleunia. Allaz kalz re a vugale ne resevont nag ar vagadurez nag ar garantez tener o-defe ezomm anezo evid gelloud d’o zro rei sklêrijenn.  Nedeleg - da lavared eo Ginivelez Jezuz -a zo gwir sklêrijenn hag eienenn a levenez peogwir e tisklêr e c’hell ar vuez difoupa zokén e kreiz ar vrasa paourentez hag ar gwasa dañjer ma ’z-eo digemeret gand karantez. Ar garantez eo a ra burzudou. Setu ar c’helou embannet gand steredenn Nedeleg. Houmañ ne lugern ket en oabl evid ober brao, med hepkén evid sacha on evez war-zu eul laouer ’lec’h m’eo astennet ar babig nevez-ganet.        Bez emaom e miz ar goursao-heol. Ema ar sklêrijenn o vond da grignad tamm ha tamm teñvalijenn an noz hag e tispourbello on daoulagad. Gweled a raim ar garantez en had. Chom a raim a-zav da zelled heb fin ouz ar pez n’eo nemed teñvalijenn ha ne domm den ebed. Digeri a reom or skouarn hag or c’halon da gan an êlez hag e kanim ganto. Liou ar bed n’eo ket heñvel kén ma sellom outañ gand karantez ar babig nevez-ganet : gweled a reom neuze ar pez a oa kuzet d’on daoulagad, troet kalz re warnom on-unan. N’eus nemed an hini bihan a welfe giz braz an traou bihan-se peogwir int karget a garantez! Gand an hini bihan-se e welim stered an noz : bez’ ez int daoulagad lugernuz an esperañs. Eñ e-unan a lak anezo da logerni evidom.        An hini bihan-se ’neus greet hent euz paourentez e gavell kenta beteg krizder noaz ar groaz. N’e-noa koulskoude hadet nemed sklêrijenn gand peoc’h, pardon ha karantez. Med ar sklêrjenn a zo kaled pa ne greder ket er garantez. Keid ma welom Doue vel barner ha mestr, ha nann vel an hini a c’halv pep hini d’ar vuez hag e-neus fiziañs ennom, ne ouezim seurd ebed euz kaerder or buez. Abaoe Nedeleg ema ganeom oc’h ober hent. hag euz e gavell kenta beteg an hini a lako da darza gand e adsao e lavar deom heb fin : kared a ran ahanout !Berceau de Noël à Saarburg, Sarre, Rhénanie-Palatinat, Allemagne Photo  Stock - Alamy         Chaque fois que nait un petit enfant au monde, c’est comme une nouvelle graine jetée en terre et appelée à grandir pour donner du fruit à son tour pour le meilleur bien du monde. Cela devrait être toujours ainsi, car la vie ne demande qu’à aller de l’avant et fleurir. Hélas beaucoup trop d’enfants ne reçoivent ni la nourriture ni le tendre amour dont ils auraient besoin pour pouvoir à leur tour donner de la lumière. La fête de Noël - c’est à dire la naissance de Jésus - est vraie lumière et source de joie puisqu’elle déclare que la vie peut surgir même au coeur de la plus grande pauvreté et du pire danger si elle est accueillie avec amour. C’est l’amour qui fait des miracles. Voilà la nouvelle annoncée par l’étoile de Noël. Celle-ci ne brille pas dans le ciel pour faire joli, mais seulement pour attirer notre attention vers la mangeoire où est allongé l’enfant nouveau-né.        Nous sommes dans le mois du solstice. La lumière va grignoter peu à peu l’obscurité de la nuit, et nous écarquillerons nos yeux. Nous verrons l’amour semé. Nous arrêterons de regarder sans fin ce qui n’est qu’obscurité et ne réchauffe personne. Nous ouvrirons nos oreilles et notre coeur au chant des anges et nous chanterons avec eux. La couleur du monde n’est plus la même si nous le regardons avec l’amour de l’enfant nouveau-né : nous verrons alors ce qui était caché à nos yeux, parce que trop tournés vers nous-mêmes. Il n’y a que le petit à voir comme grandes ces petites choses, car elles sont  remplies d’amour. Avec ce petit nous verrons les étoiles de la nuit : elles sont les yeux brillants de l’espérance. C’est lui qui les fait briller pour nous.        Ce petit a fait route depuis la pauvreté de son premier berceau jusqu’à la cruelle nudité de la croix. Il n’avait pourtant semé que de la lumière avec paix, pardon et amour. Mais la lumière est dure quand on ne croit pas à l’amour. Tant que nous voyons Dieu comme juge et maître, et non comme celui qui appelle chacun à la vie et qui a confiance en nous, nous ne saurons rien de la beauté de notre vie.  Depuis Noël il chemine avec nous, et depuis son premier berceau jusqu’à celui qu’il fera éclater par sa résurrection, il nous dit sans fin : Je t’aime !                                Job an Irien d'ar 24 a viz kerzu / le 24 décembre

  • Kontadenn da c’hortoz Nedeleg / Conte pour attendre Noël.

      «Lavar din piou out-te, Jezuz a C’halile !» An diskan-se a bourmen em fenn mintin ha noz abaoe m’eo kroget amzer an Azvent. Eur skeudenn a ya da heul, hini eur pôtrig a bemp pe c’hwec’h vloaz o c’hoari fleüt e-touez e zeñved. Brao eo an amzer hag al levenez a gan e mêziou Nazared. Ar pôtrig a zeu hag a ya araog pe da heul e vandennig deñved, pemp dañvad ha daou oan, ar re-mañ o fringal tro-dro d’o mamm. O vond emaint bremañ warlerc’h ar pôtrig beteg traoñ ar park, ’lec’h ma ‘z-eus eur poull-dour. Ar mesaer bihan a c’halv an deñved dre o ano, pep hini d’e dro, hag e tiwall mad ar re vihan. P’o-deus oll evet awalc’h e c’hoari fleüt en-dro, hag e yeont gantañ da beuri eun tammig pelloc’h.        O huñvreal emaon pe get ? E-touez toniou all ‘m-eus klevet ton «Pe trouz war an douar» eur wech pe ziou, ha bremañ «War ar menez ar bastored...» hag ive eun ton dañs Nedeleg. N’eo ket posubl ! Dihun mad on koulskoude. Ar c’hoarier fleüt eo sur-mad, med ne gredan ket mond da zireñka anezañ, nag e zeñved kennebeud. Azezet on war ar peuri, o selaou hag o soñjal. Penaoz eo deuet an toniou-se beteg amañ ? Hanter voredet on gand an dommder, hag e soñjan e kraou Nedeleg, pa gred din kleved, iskiz awalc’h, ton koz «Piou lavaro pebez glahar ?» Strobinellet on pe betra ? Vel glaharet e c’hoari ar fleüt an ton-se goustadig diou pe deir gwech diouz reñk, hag e ro peoc’h epad eur pennad hir. Pa zon en-dro eo vel levenez eur mintin pa zispak bannou an heol. An ton bremañ eo hini «Bezit laouen evid atao rouanez bro an neñvou...», anjeluz Pask ha, dioustu warlerc’h, eun ton kembread «Tridal a ra va c’halon e Doue...»        Dao eo din gouzoud ha kompren. Penaoz e c’hell ar pôtrig-se anaoud an toniou-se, hag a zo toniou pedenn va bro ? Penaoz int deuet beteg amañ er Galile ?  Aet on da gaoud ar pôtrig da c’houlenn digantañ. Ha gand e zaoulagad sklêr e-neus sellet don en va ene, gand eur zell karantezuz meurbed, hag e-neus lavaret din : «Va mamm, Mari, a gan an toniou-se ha mil all c’hoaz bemdez, o vond hag o tond en eur ober he labour. Gouzoud a ran anezo peogwir int kanou va buez din-me hag he buez dezi ive. Ha bremañ e vezint kanou da vuez dit-te ive.» En eun taol on en em gavet en-dro er gêr e Breiz-Izel, va C’halile din-me ! Bevet am-boa va Nedeleg !

    Chorale Mor Gan : War ar menez ar pastored : https://vimeo.com/149671874.

             «Dis-moi qui es-tu toi, Jésus de Galilée !» Ce refrain se promène dans ma tête matin et soir depuis le début de l’Avent. Une image l’accompagne, celle d’un petit garçon de cinq ou six ans qui joue de la flûte parmi ses moutons. Il fait beau et la joie  chante dans les campagnes de Nazareth. Le petit gars va et vient devant ou derrière son petit troupeau de moutons, cinq moutons et deux agneaux, ceux-ci gambadant autour de leur mère. Ils suivent maintenant le petit gars jusqu’au bas du champ où se trouve un point d’eau. Le petit berger appelle les moutons par leur nom, chacun à son tour, et il garde bien les petits. Quand ils ont tous assez bu, il joue de nouveau de la flûte et ils le suivent pour brouter un peu plus loin.        Je rêve ou pas ? Parmi d’autres mélodies j’ai entendu l’air de «Pe trouz war an douar» (Quel bruit sur la terre) une fois ou deux, et maintenant «War ar menez ar bastored...» (Sur la montagne les pâtres) et puis un air de danse de Noël. Ce n’est pas possible ! Je suis bien réveillé pourtant. C’est sûrement le joueur de flûte, mais je n’ose pas aller le déranger, ni ses moutons. Je suis assis sur l’herbe, j’écoute et je réfléchis. Comment ces airs sont-ils venus jusqu’ici ? A-demi assoupi par la chaleur, je pense à la crèche de Noël, quand je crois entendre, c’est bien étrange, cet air ancien «Piou lavaro pebez glahar ?» (Qui dira quelle peine ?). Je suis ensorcelé ou quoi ? Comme en souffrance, la flûte joue cet air doucement deux ou trois fois de rang, puis se tait un long moment. Quand elle joue de nouveau, c’est comme la joie d’un matin quand se déploient les rayons du soleil. La mélodie maintenant est celle de «Bezit laouen evid atao Rouanez an neñvou...» (Réjouissez-vous pour toujours Reine du ciel) l’angélus de Pâques, et tout de suite après, un air gallois «Tridal a ra va c’halon e Doue...» (Mon coeur exulte en Dieu...).        Il faut que je sache et que je comprenne. Comment ce petit garçon peut-il connaître ces airs, qui sont les airs de la prière de mon pays ? Comment sont-ils parvenus ici en Galilée ? Je suis allé trouver le petit gars et lui ai demandé. Et de ses yeux clairs, il a regardé profondément en mon âme d’un regard plein d’amour, et il m’a dit : «Ma mère, Marie, chante ces mélodies et mille autres chaque jour en allant et venant en faisant son travail. Je les sais car ce sont les chants de ma vie et de la sienne. Et maintenant ils seront les chants de ta vie à toi aussi.» D’un seul coup, je me suis retrouvé à la maison, en Basse-Bretagne, ma Galilée à moi ! J’avais vécu mon Noël ! Job an Irien d'ar 10 a viz kerzu / le 10 décembre.

  • Skweriou beo ! / Vivants exemples

        Testamant speredel sant Divi, sant patron Bro-Gembre, a gaver en e Vuez kembraeg : «Aotrounez, breudeur, c’hoarezed, bezit laouen, dalhit d’ho feiz ha d’ho kredenn, ha kasit da benn an traou bian-se ho-peus gwelet ahanon oc’h ober, ha setu ma krogan gand ar veaj o-deus greet on tadou...» Levenez, feiz ha traou bian : setu ar geriou o-deus resevet on tadou euz an Aviel, hag e welom mad hirio pegen talvouduz int e mare ar C’hovid hag ar cheñchamant hin. On tud o-deus resevet anezo dre o sent. Braz eo an doujañs o-deus bet ’vid tud ’vel sant Herve, sant Maodez, Santig Du, ha dreist-oll sant Erwan. Hemañ e-neus bevet an izelded a galon beteg penn o tilezel e zillad kaer hag o servicha ar re baour e Kervarzin.        Doug ar c’hantvejou ez-eus bet en or bro tud ordinal hag a veve ar garantez beteg penn. D’ar re a veve e kantvejou kenta ar feiz kisten amañ, hag o-doa gouestlet o buez da Zoue ha d’o breudeur, o-deus on tadou savet chapeliou. Eun doare e oa da lavared dezo : «C’hwi hag ho-peus bevet ganeom amañ, c’hwi a anavez or buez hag on diêzamañchou, erbedit ahanom da Zoue. Pedit bepred evidom ha gwarezit ahanom a beb droug.» Eur seurt santimant don a fiziañs a zo bet gwiadet evel-se etre or sent ha ni : bez’ ez int euz or famill ha ganto eo e reom on treuz war an tamm douar-mañ.        D’ar goulenn «Perag ha penaoz eo deuet ar poblou keltieg da veza kristen ?» e c’hellfer rei kalz respontou all, hervez ar mare hag ar vro. Eun dra a zo anad d’an nebeuta evid or bro-ni : ken skoet eo bet kalon on tadou gand Pasion hag adsao Jezuz m’eo fellet dezo sevel kroaziou er c’hroaz-heñchou, ha kement-se adaleg ar penn-kenta koulz lavared en eur implij mein-savet koz : eur ster nevez a roent dre-ze da vein sakr koz, ’vel m’o-doa greet ive da lidou relijiel koz, Troveni Lokorn da skouer. Dwezatoc’h, da vare ar vosenn-zu, e savint kalvariou gand Mari ha Yann e traoñ kroaz Jezuz, ha zoken eun nebeud kalvariou braz da rei da weled buez, maro hag adsao Jezuz. A-nebeudou e yee donnoc’h  donna en o c’halon ar pez a zikoure anezo da dreuzi mareou diêsa o buez.        Ar feiz-se a zo hirio da zizolei en-dro, rag or sikour a c’hell da ijina respontou nevez d’an amzer a-vremañ, gwall hejet gand ar C’hovid hag ar cheñchamant hin. D’an nebeuta e tiwallo ahanom diouz kement dizesper !
    Collections - Musée de Bretagne
       La vie galloise de saint Divy nous donne le testament spirituel du saint patron du Pays de Galles : «Seigneurs, frères, soeurs, soyez joyeux, gardez votre foi et votre croyance, et accomplissez les petites choses que vous avez entendues de moi et que vous m’avez vu faire, et voici que je commence le voyage que nos pères ont fait...» Joie, foi et petites choses : voilà les mots que nos pères ont reçu de l’Evangile, et nous voyons bien aujourd’hui combien ils sont importants en ces temps de Covid et de changement climatique. Nos pères les ont reçu de leurs saints. Ils ont eu un grand respect pour des gens tels que saint Hervé, saint Maudez, Santig Du et surtout saint Yves. Celui-ci a vécu l’humilité jusqu’au bout en abandonnant ses beaux vêtements et en servant les pauvres à Kermartin.         Au long des siècles il y a eu chez nous des gens qui vivaient l’amour jusqu’au bout. A ceux qui vivaient dans les premiers siècles de foi chrétienn ici, et qui avaient consacré leur vie à Dieu et à leurs frères, nos pères ont élevé des chapelles. C’était une manière de leur dire : «Vous qui avez vécu avec nous ici, vous connaissez notre v ie et ses difficultés, recommandez-nous à Dieu. Priez sans arrêt pour nous et protégez-nous de tout mal.» Une sorte de profond sentiment de confiance s’est ainsi tissé entre nos saints et nous : ils sont de notre famille et c’est avec eux que nous accomplissons notre traversée sur cette terre.        A la question «Pourquoi et comment les peuples celtes sont devenus chrétiens ?» on pourrait apporter d’autres réponses selon les époques et les pays. Un fait du moins est évident pour chez nous. Ils ont été tellement frappés au coeur par la Passion et la résurrection de Jésus qu’ils ont voulu élever des croix aux carrefours, et ceci dès le début pour ainsi dire, en utilisant d’anciennes stèles. Ils donnaient un sens nouveau à d’anciennes pierres sacrées, tout comme ils le faisaient aussi pour d’anciens rites religieux, tels que la troménie de Locronan par exemple. Plus tard, au temps de la Peste Noire, ils dresseront des calvaires avec Marie et Jean au pied de la croix de Jésus, et même quelques grands calvaires pour donner à voir la vie, la mort et la résurrection de Jésus. Peu à peu pénétrait de plus en plus profondément dans leur coeur ce qui les aidait à traverser les moments les plus durs de leur vie.        Cette foi est à redécouvrir aujourd’hui, car elle peut nous aider à inventer de nouvelles réponses pour les temps actuels, secoués par le Covid et le changement climatique. Elle pourrait au moins nous garder de tout désespoir !  Job an Irien d'ar 4 a viz kerzu / le 4 décembre.

  • Eun istor hir / Une longue histoire

    O weled pegen digristenneet e seblant beza or bed a-hirio, ez-eus tud hag a zo deuet da c’houlenn diganin klask displega dezo perag ha penaoz eo deuet ar poblou keltieg a Vreiz-Veur hag a Vreiz-Vihan, a Vro-Iwerzon hag a Vro-Skos, e kerz ar 6ved ha 7ved kantved dreist-oll, da veza kristenien. A gement ma ouezom e c’hellom lavared, gand Sean o-Duine, e oa d’ar mare-ze or poblou poblou an Douar hag ar mor, ha kement-se a rae dezo beza disheñvel diouz ar C’hresianed hag ar Romaned, a oa kentoc’h poblou ar c’hêriou. Sevenadur ar poblou-mañ ’neus gounezet da vad er c’hantvejou diweza, ha n’eo ket souezuz ez afe a-nebeudou da goll eur feiz diazezet war sevenadur poblou an douar.Med distroom d’ar pemped kantved e Bro-Iwerzon da skouer, gand sant Padrig. O komz ema gand merhed ar roue Laoghaire diwar-benn Doue ar gristenien. An diou verc’h a c’houlenn digantañ : «Ha bez ema er menez ? Ha bez’ ema er steriou, en traoniennou hag er mor...?» Padrig a intent eveljust ar pez a zo en o spered, rag evel-se eo ec’h intentont an doueed hag an douezed. Hag e lavar dezo : «Va Doue a zo er meneziou, en traoniennou hag er mor hag e pep lec’h... hag e-neus eur Mab heñvel outañ, hag a zo en em c’hreet den...hag e c’hellit komz gantañ. Ar Mab n’eo ket yaouankoc’h hag an Tad nag an Tad kosoc’h eged ar Mab, hag ar Spered Santel a c’hwez enno...» Setu ar pez a oa o zevenadur o klask : gelloud anaoud Doue ha komz gantañ. Ar re a roio d’e anaoud e gwirionez a vezo ar re a ouestlo dezañ o buhez penn da benn, ar venec’h. Ne vrezeliont ket, o zi a zo ti a beoc’h hag a zigemer, gounid a reont o buhez dre o labour, sikour a reont ar beorien ha beva laouen. O levenez hag o beoc’h a zo anad, rag gouzoud a reont emaint etre daouarn an hini a zo bet trec’h d’ar maro, hag a gar anezo. An niver braz a «Lannou» en or bro a lavar mad pegen braz eo bet o levezon, disklêriet evelhenn gand Nora Chadwick : «Brasa oberenn or sent eo bet lakaad ar gomz e plas ar c’hleze.»O weled pegement eo en em izelleet Doue o tond da veva e-giz den e touez an dud hag o c’houzañv ar maro zoken, e tiwan en or poblou er memez amzer eur zantimant braz a veuleudi evid ar bed hag eur gwir izelded a galon, ha kement-se a zo anad e skridou sant Padrig pa gont e vuez en e ‘Gofesion’ (Testeni). N’eus fin ebed dezañ da drugarekaad evid ar pez a zo c’hoarvezet gantañ. (Da veza kendalhet).En voyant combien notre monde aujourd’hui semble déchristianisé, des personnes sont venues me demander de chercher à leur expliquer pourquoi et comment les peuples celtes de Grande et Petite Bretagne, d’Irlande et d’Ecosse sont devenus chrétiens spécialement au cours des VIème et VIIème siècle. Pour autant que nous le sachions, nous pouvons dire, avec Sean o-Duine, que nos peuples étaient à l’époque des peuples de la terre et de la mer, ce qui les différenciait des Grecs et des Romains, qui étaient plutôt des peuples des cités. La civilisation de ceux-ci a réellement pris le dessus au cours des derniers siècles, et il n’est pas étonnant que se perde peu à peu une foi fondée sur une culture de peuples de la terre.Mais revenons au Vème siècle en Irlande par exemple, avec saint Patrick. Il s’entretient avec les filles du roi Laoghaire au sujet du Dieu des chrétiens. Les deux filles lui demandent : «Est-il dans les montagnes ? Est-il dans les rivières, dans les vallées et dans la mer...?» Saint Patrick sait bien à quoi elles font allusion, les dieux et déesses auxquels elles sont accoutumées. Et il leur dit : «Mon Dieu est dans les montagnes, dans les vallées et dans la mer, et en tout lieu... et il a un Fils qui lui est semblable, et qui s’est fait homme... et vous pouvez lui parler. Le Fils n’est pas plus jeune que le Père, ni le Père plus vieux que le Fils, et l’Esprit-Saint souffle en eux...» Voilà ce que leur culture recherchait : pouvoir connaître Dieu et lui parler. Ceux qui en réalité le feront connaître ce seront ceux qui lui consacreront leur vie : les moines. Ils ne font pas la guerre, leur maison est une maison de paix et d’accueil, ils gagnent leur vie par leur travail, ils aident les pauvres et vivent joyeux. Leur joie et leur paix sont évidentes, car ils savent qu’ils sont entre les mains de celui qui a vaincu la mort, et qui les aime. Le grand nombre de «Lann» (ermitages) chez nous dit bien combien a été grande leur influence, influence résumée ainsi par Nora Chadwick : «Le grand oeuvre des saints bretons est d’avoir remplacé l’épée par la parole !»En voyant combien Dieu s’est abaissé en venant vivre une vie d’homme parmi les hommes, et ce jusqu’à supporter même la mort, germera en nos peuples et dans le même temps un grand sentiment de louange pour le monde et une profonde humilité, et ceci est évident dans les écrits de saint Patrick lorsqu’il raconte sa vie dans sa ‘confession’ (témoignage). Il n’en finit pas de remercier pour ce qui lui est arrivé. (A suivre)Job an Irien d'ar 26 a viz du / le 26 novembre

  • NEDELEG ER MINIHI / NOEL AU MINIHI

     

     

    D'an 24 a viz Kerzu, e iliz-parrez Trelevenez, da 7 eur noz

    Pellegent hag overenn Ginivelez Or Zalver

    Le 24 décembre à 19h00, en l'église paroissiale de Trélévenez

    Veillée et messe de Noël 

  • Klaskit ar wirionez / Cherchez la vérité

       «Klaskit ar wirionez ma fell deoc’h beza prest ’vel eun tamm douar mad da zigemer an had !» An diskan-se, ‘vid eur c’hantik kanet gand bugale diwar-benn parabolenn an had, am-eus skrivet ouspenn tregont vloaz ’zo, ha d’ar poent-se ne zonjen ket e vefe red deom eun deiz klask ar wirionez e-touez ar pez a vez kontet deom. Gwir eo n’e-noa ket ar bed gouzañvet c’hoaz ar mestr da liva gevier, Donald Trump. Kement e-neus falset ar wirionez, beteg nac’h ar pez a zo anad koulskoude, da skwer ar cheñchamant hin hag a ra e reuz da vad en e vro, m’e-neus hadet douetañs evid pep tra. Soñj on-eus oll euz an doare m’e-neus kaset e dud da sailla war ar C’hapitol gand nerz e falsentez. Siwaz n’eo ket an diskibien a vank dezañ, ha da genta Jaïr Bolsonaro, ha na ped ha ped rener all, hag en deveziou-mañ Loukachenko er Belarus, a implij repuidi evid taga Europa hag he drougtunia gand ar gaz... Pa zeu an douetañs d’en em zila e pep lec’h, penaoz kaoud fiziañs c’hoaz ? War betra pe war biou fizioud ? Klaskit ar wirionez...   Lavaret e vez o-deus on tadou bevet e-pad kantvejou gand aon euz an ifern, ha kement-se eo a lake anezo da zenti ouz an Iliz. Gwir pe get, kement-se ne vire ket ouz kalz anezo da veva eur feiz gwirion ha da gonta war madelez an Aotrou Doue. An aon wirion a zo dirazom hirio, ha na c’hell ket kén beza kuzet, eo an hini a zeu euz ar cheñchamant hin : e reuz a ra dija e meur a lec’h. Gouzoud a reom ive tamm pe damm penaoz tala ouz ar gwall-daoliou a zo da zond, ma kemerom an hent mad hirio. Ar re yaouank o-deus komprenet mad ema o buez da zond etre daouarn ar vistri a-hirio, ha ne fell ket dezo e kouezfe an oll zrougou warno : felloud a ra dezo beva ! Na lakom ket eun ivern nevez, digoret dezañ an nor gand on tadou ha ganeom-ni ive abaoe an 19ved kantved, da goueza war o chouk ’vel ma ne vefe ket anezañ. Diwezad eo dija evid toulla eun hent nevez, med red eo hen ober, ha kement-se a zell ouz pep hini, rag pep hini a zo gouest da ober eun dra bennag war an dachenn-ze. Kredom da vad e bolontez beva ar re yaouank ha ganto kemerom eun hent a wirionez.ALLER CHERCHER LA VERITE

       « cherchez la vérité si vous voulez être prêts comme un peu de bonne terre à accueillir le grain ! « Ce refrain; je l’ai écrit il y a plus de trente ans pour un cantique chanté par des enfants au sujet de la parabole de la semence, et à l’époque je n’imaginais pas qu’il nous faudrait un jour chercher la vérité parmi tout ce qui nous est raconté. Il est vrai que le monde n’avait pas encore eu à subir le maître du mensonge, Donald Trump. Il a tellement faussé la vérité, jusqu’à nier ce qui est pourtant évident, par exemple le changement climatique qui sévit fortement dans son pays, qu’il a semé le doute pour tout. Nous nous souvenons tous de la manière dont il a amené ses gens à l’assaut du Capitole par la force de sa fausseté. Malheureusement ce ne sont pas les disciples qui lui manquent à commencer par JaÏr Bolsonaro et combien d’autre dirigeants, et ces jours-ci Loukachenko en Biélarussie, qui utilise des réfugiés pour attaquer l’Europe et la faire chanter par le gaz... Quand le doute s’insinue en tout lieu, comment avoir encore confiance ? A quoi ou à qui se fier ? Cherchez la vérité...

       On dit que nos pères ont vécu pendant des siècles sous la peur de l’enfer, et que c’est cela qui les amenait à obéir à l’Eglise. Vrai ou faux, cela n’empêchait pas beaucoup d’entre eux de vivre une vraie foi et de compter sur la bonté de Dieu. La peur réelle qui est devant nous aujourd’hui, et qui ne peut plus être cachée, est celle qui provient du changement de climat ; il accomplit déjà ses ravages en bien des endroits. Nous savons aussi plus ou moins comment affronter les catastrophes à venir, si nous prenons les bons chemins aujourd’hui. Les jeunes ont bien compris que leur vie à venir se trouve entre les mains des dirigeants d’aujourd’hui, et ils ne veulent pas que tous les maux retombent sur eux : ils veulent vivre ! Ne faisons pas retomber sur leurs épaules un nouvel enfer, dont les portes ont été ouvertes par nos pères et par nous-mêmes depuis le XIXème siècle... comme s’il n’avait pas existé. Il est déjà bien tard pour ouvrir un nouveau chemin, mais il faut le faire, et cela regarde chacun, car chacun en ce domaine est capable de faire quelque chose. Croyons réellement en la volonté de vivre des jeunes et avec eux prenons un chemin de vérité.

    Job an Irien d'ar 19 a viz du / le 19 novembre.

  • Furnez / Sagesse

       «Stur an avel» eo ano unnegved pladenn Denez Prigent, hag eñ e-unan a lavar kement-mañ diwar an ano-se : «Bez’ eo eur skeudenn euz or bueziou, kaset ha digaset a-zehou hag a-gleiz. Bez’ e seblantont beza eun tammig diboell, heb urz striz. Ar stur-se a ziskouez penaoz an oll drubuillou-se, a c’hoarvez ganeom ha n’o-deus ket dre red eur ster an eil gand eben, o-deus koulskoude eur ster boutin. Bez’ on-eus oll eur garg war an douar. Ha n’eus ket lod a vefe talvoudusoc’h eged reou all... Va hini din-me, a zoñj din, eo treuskas eur from, eun nerz dre ar c’han. Eun tammig ’vel eur velegiez eo evidon... Kement den hirio a ra e labour gand karantez evid al labour-se ha gand karantez evid an dud, o veza komprenet ar garg a zo bet fiziet ennañ, a vev eur speredelez...» (Yaou 4 Du 2021, O-F)   Setu aze komzou dihortoz awalc’h ha ne vezont ket klevet aliez, hag a zo bet evidon ’vel eun hekleo d’ar pez a lavare Boris Cirulnik war an tele e abadenn ‘Al levraoueg vraz’ d’ar merher 3 a viz Du. Pep hini, hervezañ, a dle klask e hent, hag ober hervez ar pez ez eo eñ e-unan, en e zonded, ha nann hervez boazamañchou ar peb brasa euz an dud. Aze ema alhwez ar gwir frankiz. Hag eñ da boueza war pinvidigez an diouyezegez, a ro d’an den daou zoare disheñvel da weled ar bed, hag a ro c’hoant dezañ da zizolei sevenaduriou all c’hoaz. Kement-se a ledanna ar galon hag ar spered, hag a vir ouzom da jom kloz warnom on-unan ha da zoñjal ema ganeom ar wirionez penn-da-benn.   Er bed a hirio, ’lec’h m’eo techet an den d’en em zantoud taget gand kement doare disheñvel da ober ha da zoñjal, e vefe mad deom gouzoud lenn on istor, a-benn gouzoud ar pez a gont evidom oll e gwirionez, ar pez a roio frouez en amzer da zond, hag ar pez a rankom dilezel peogwir e-neus greet e amzer. Ne zervij da netra sevel mogeriou evid en em warezi, pa ouezer mad e vezint pilet deiz pe zeiz : gwelloc’h eo eur c’harz a vuez, rag drezi e c’heller komz hag en em gleved !   «Le gouvernail du vent» est le nom du 11ème album de Denez Prigent, et lui-même s’exprime ainsi au sujet de ce titre : «C’est une image de nos existences, brinquebalées à droite et à gauche. Elles nous paraissent un peu insensées, sans ordre précis. Ce gouvernail montre que toutes ces épreuves, qui nous arrivent et qui n’ont pas nécessairement un sens les unes par rapport aux autres, ont en fait un sens commun. On a tous une mission sur terre. Il n’y en a pas de plus importantes que d’autres... Je pense que la mienne, c’est transmettre une émotion, une énergie par le chant. C’est un peu un sacerdoce pour moi... Toute personne qui fait son travail aujourd’hui en l’aimant et en aimant les gens, en ayant compris la mission qui lui est donnée, est dans le spirituel...» (Jeudi 4 novembre 2021. O-F.)   Voilà des paroles inattendues qu’on n’entend pas souvent, et qui pour moi ont été comme une sorte d’écho de ce que déclarait Boris Cirulnic la veille au soir à la télé dans l’émission ‘La grande librairie’. Chacun, selon lui, doit chercher son propre chemin, et agir selon ce qu’il est lui-même en profondeur, et non selon les habitudes de la plupart des gens. Là est la clé de la vraie liberté. Et d’insister sur la richesse du bilinguisme qui donne à l’homme deux manières différentes de voir le monde, et lui donne aussi l’envie de découvrir d’autres cultures. Cela élargit son coeur et son esprit, et nous empêche de rester enfermés sur nous-mêmes et de penser que nous possédons la vérité toute entière.   Dans le monde d’aujourd’hui, où l’homme a tendance à se sentir agressé par tout comportement ou opinion différents, il serait bon de savoir relire notre histoire afin de savoir ce qui compte réellement pour nous, ce qui donnera du fruit dans l’avenir, et ce qu’il nous faut délaisser car il a fait son temps. Il ne sert à rien de bâtir des murs pour se protéger, car on sait bien qu’ils seront tombés un jour ou l’autre : une haie vive est préférable, car à travers elle on peut parler et s’entendre !Job an Irien d'ar 13 a viz du / le 13 novembre.

  • Eur bed nevez ? / Un monde nouveau ?

    «On nehamant n’eo ket dreist-ordinal. Bez’ emaom o veva pevar cheñchamant-braz kemmesket, ha nag ar bolitikerien, nag ar mediaou, na ni on-unan om gouest d’o dichifra evid c’hoaz !» eme Jean-Claude Guillebaud er gelaouenn «la Vie». N’eo ket ar wech kenta e istor ar bed, hag e mareou evel-se e vez eun tammig kollet an den pa ne wel ket c’hoaz penaoz vezo ar bed a zo o tond. Pa gemer istor ar bed eur c’horn-tro berr, ne weler ket mad pelloc’h hag e sao trubuill e kalon an den. Evel-se eo bet er pemped kantved araog Jezuz-Krist gand Sokrat e Bro-C’hres, ar brofeted en Izrael, ar Bouddhism hag an Hindouism en Azia... Eur mare trubuilluz all e 410 p’eo bet gwastet Rom gand ar Wizigoted, sin fin an impalaerez roman, ’vel m’eo an 11 a viz gwengolo 2001 evidom-ni. Trubuillou ar bloaz Mil... ha diwezatoc’h an Azginivelez, gwelet da genta ’vel eur c’holl, hini kristeniez ar grenn-amzer... ha goude-ze mare ar skianchou, penn-kenta ar bed modern.Hirio an deiz e vevom e berr amzer ha kemmesket pevar cheñchamant braz. Ar c’henta eo hini an ekonomiez, deuet da veza bedel, ha kement-se a c’hoari war an oll dud. An eil eo hini ar bed niverel, hag a zo ’vel eur bed ouspenn gand ar roued hag internet. An trede eo ar bed geneteg ha mestroniez an den war ar vuhez ha warnañ e-unan. Ar pevare eo an dispac’h ekologel hag a c’hoario e mod pe vod war oll dud ar bed e poent pe boent. Rankoud beva kement-se a jeñchamañchou braz e berr amzer a zistabil lod euz an dud hag a zistruj o fiziañs en amzer da zond hag er re all zokén.N’eo ket fin ar bed koulskoude, med hepkén fin eur bed. N’eo ket eur gwall-daol, med er c’hontrol ar c’hammedou kenta, diasur ha dihortoz marteze, war-zu warhoaz. N’eo ket êz beva pevar dispac’h er memez amzer, ha n’eo ket souezuz e chilgammfem tamm pe damm epad eur pennad mad. Gouzoud a reom e vezo red cheñch ha deski dibab ar pez a vezo ar gwella evid an den hag or planedenn. Gouzoud a reom ive e vezo techet, ’vel kustum, ar re greñva ha pinvidika da ober o mistri war ar re vihanna beteg diberhenna anezo euz o frankiz... Med gouzoud a reom ive on-eus nerziou nevez etre on daouarn, hag e ranko an oll en em gleved paneve nemed evid savetei or bed. Warhoaz a c’hell beza bravoc’h !10 clés pour réussir dans ce monde nouveau... - Le site de la Symbiocratie®«Notre inquiétude n’a rien d’extraordinaire. Nous vivons quatre révolutions enchevêtrées que ni les politiques, ni les médias, ni nous-mêmes ne sommes encore capables de déchiffrer.» Ainsi s’exprime Jean-Claude Guillebaud dans l’hebdomadaire ‘La Vie’. Ce n’est pas la première fois dans l’histoire du monde, et dans de tels moments l’homme est un peu perdu, car il ne voit pas encore comment ser le monde qui vient. Lorsque l’histoire du monde prend un virage serré, on ne voit pasd bien au-delà, et l’inquiétude grandit au coeur de l’homme. Il en fut ainsi au cinquième siècle avant notre ère du temps de Socrate en Grèce, des prophètes en Israël, du Bouddhisme et de l’Hindouisme en Asie... Autre moment charnière en 410 quand Rome fut saccagée par les Wisigoths, signe de la fin de l’empire romain, tout comme le 11 septembre 2001 pour nous. Les inquiétudes de l’an Mille... et plus tard la Renaissance vue d’abord comme la perte de la chrétienté médiévale... et puis les sciences, tout début du monde moderne.Nous vivons aujourd’hui, et en peu de temps, quatre grands changements enchevêtrés. Le premier est celui de l’économie, devenue globale, et cela joue sur tout le monde. Le second est celui du monde numérique, vu comme un monde de plus avec ses réseaux et internet. Le troisième est celui de la génétique et de la maîtrise de l’homme sur la vie et sur lui-même. La quatrième révolution est la révolution écologique qui d’une façon ou d’une autre affectera chacun à un moment ou l’autre. Devoir vivre tant de grands changements en peu de temps déstabilise certains et détruit leur confiance en l’avenir et même en autrui.Ce n’est pas la fin du monde cependant, mais seulement la fin d’un monde. Ce n’est pas une catastrophe, mais au contraire les premiers pas, incertains et inattendus peut-être, vers demain. Ce n’est pas facile de vivre quatre révolutions en même temps, et ce n’est pas étonnant que nous boitillions quelque peu pendant un bon moment. Nous savons qu’il nous faudra changer et apprendre à choisir ce qui sera le meilleur pour l’homme et pour la planète. Nous savons aussi que les plus forts et les plus riches auront tendance comme d’habitude à faire les maîtres sur les plus petits jusqu’à les déposséder de leur liberté... Mais nous savons aussi que nous avons de nouvelles forces entre les mains, et que tout le monde devra s’entendre, ne serait-ce que pour sauver notre monde. Demain peut être plus beau !Job an Irien d'ar 5 a viz du / le 5 novembre.

  • Kala-goañv / Toussaint

       Bep bloaz e teu an devez-se, Kala-goañv, gouel an Ollzent hag an Anaon... ha bep bloaz koulz lavared em-eus mall e teufe. N’eo ket nedeleg koulskoude ! Evid kalz tud eo eun devez a c’hlahar hag a dristidigez. Evidon-me eo ive eun tammig an dra-ze, peogwir en eur mod e vank din an oll re a zo aet da Anaon. Med e gwirionez evidon e chom da veza eun devez a levenez sioul, peogwir e tremenan an devez-se penn-da-benn ganto. Gouzoud a ran int oll beo, hag e soñjan kalz er pez am-eus bevet ganto, dreist-oll eveljust er pez a vad am-eus bevet ganto, hag e trugarekaan anezo evid kement vad o-eus degaset din. Bez ‘ ez-eus ive ar re n’am-eus ket bet daremprejou mad ganto, hag e c’houlennan pardon evid ar pez a zo bet a-dreuz etrezom. Rag evidon Kala-Goañv a rank beza eun devez a beoc’h, hag ar gwella hent da zevel ar peoc’h eo goulenn pardon pa vez red. Beza e peoc’h gand va oll Anaon a zo evidon an doare nemetañ da c’helloud beva seder ar pez am-eus da veva bemdez.   Devez a beoc’h eo gouel an Ollzent peogwir e reom ar peoc’h gand an oll gumuniez, med bez’ eo ive ouspenn eun devez a levenez vraz peogwir e ouezom om oll gwarezet gand or mignoned a zo dija e kalon Doue, hag e veillont warnom. N’eur zoñjal enno, e komzan ganto ha dreist-oll gand ar zent-se o-deus merket va buez. A-wechou e teu soñj din euz devez pe zevez euz va buez ’lec’h m’en em zanten kollet da vad, hag e lavaran da zant Herve, da skwer : «»Bario ! e oas te aze en deiz-se p’am-eus komprenet petra a ranken ober ?» Hag e ouezan e oa gwir. Eur wech all bennag em-eus santet warnon sell karantezuz va mamm-goz, pe c’hoaz hini va zad ha va mamm. Gouzoud ‘ran mad eo eun devez da veva ganto, ha ne c’hellont ket ankounac’haad ahanom.   Eun devez sioul hag a beoc’h, eun devez da ledannaad va c’halon beteg an oll re hag o-deus gouzañvet poaniou braz. Bez’ emaint ive ganeom an oll re o-deus stourmet ha gouzañvet evid ar wirionez hag ar justis. Hag e lavaront deom : «Evidoc’h ive on-eus poaniet. Ganeoc’h ive emaom oc’h ober hent . Emmaüs a zo hirio evidoc’h ive. Diskargit ho poan. Jezuz a zelaou !» Setu aze Kala-goañv evidon ! Gouel a beoc’h d’an oll !La fête de la Toussaint - Diocèse du Puy-en-Velay   Tous les ans revient ce jour, la fête de la Toussaint et des défunts... et chaque année pour ainsi dire j’ai hâte qu’il arrive. Ce n’est pourtant pas Noël ! Pour beaucoup ce jour est jour de chagrin et de tristesse. Pour moi ce l’est aussi un peu, car me manquent d’une certaine façon tous ceux qui sont décédés. Mais en réalité ce jour demeure pour moi un jour de joie intérieure, car je le passe entièrement avec eux. Je sais qu’ils sont tous vivants, et je pense beaucoup à ce que j’ai vécu avec eux, surtout bien sûr à ce que j’ai vécu d’heureux avec eux, et je les remercie pour tout le bien qu’ils m’ont apporté. Il y a aussi ceux avec qui je n’ai pas eu de bonnes relations, et je leur demande pardon pour ce qui s’est passé de travers entre nous. Car pour moi la Toussaint doit être un jour de paix, et le meilleur chemin pour bâtir la paix c’est de demander pardon quand il le faut. Vivre en paix avec tous mes défunts est pour moi la seule façon de vivre sereinement ce que j’ai à vivre tous les jours.   La Toussaint est jour de paix, car nous faisons la paix avec toute la communauté, mais c’est aussi un jour de grande joie car nous savons que nous sommes tous protégés par nos amis qui sont déjà dans le coeur de Dieu, et qui veillent sur nous. En pensant à eux, je leur parle, et plus particulièrement à ces saints qui ont marqué ma vie. Je me souviens parfois de tel ou tel jour de ma vie où je me sentais totalement perdu, et où j’ai dit à saint Hervé, par exemple : «Je parierais que tu étais là le jour où j’ai compris ce qu’il me fallait faire ?» Et je sais que c’était vrai ! Une autre fois j’ai ressenti sur moi le regard aimant de ma grand-mère, ou encore celui de mon père et de ma mère. Je sais bien que c’est un jour à vivre avec eux, et qu’ils ne peuvent pas nous oublier   Jour de calme et de paix, et jour pour élargir mon coeur à tous ceux qui ont supporté de grandes souffrances. Ils sont aussi avec nous ceux qui ont lutté et souffert pour la vérité et la justice. Et ils nous disent «Pour vous aussi nous avons peiné. Avec vous aussi nous faisons route. Emmaüs, c’est pour vous aussi aujourd’hui. Déchargez votre peine. Jésus écoute !» Voilà ma Toussaint.. Fête de paix à tous !Job an Irien d'ar 29 a viz here / le 29 octobre

  • Pelerinaj 2022 / Pèlerinage 2022

     

     

     

    Pèlerinage IRLANDE 2022 du 16 au 28 Août 

    Sur les pas des saints Patrick et Colomkille (Koulm)

    Lakaad buan an ano.

    S'inscrire rapidement; il reste deux places à condition de s'inscrire auprès du Minihi avant le 15 janvier 2022.

    Coût 1300 €

  • Gand ar vez ! / Quelle honte !

       E-pad pegeid e vezo on Iliz goloet a vez ? Keid ha ma pado an Iliz ? pe keid ha ma pado an den, rag gouzoud a reom siwaz ez-eus bet atao e-touez an dud danvez muntrerien a lakae o flijadur araog buez ar vugale a wallgasent. Peadra a zo da goll kalon dirag ar pez a zo bet lakaet war-wél gand Jean-Marc Sauvé e ano komision ar Ciase. Gwalla bugale a zo spontuz, hag ar boan gouzañvet ganto a jom gwriet en o c’horv ha muioc’h c’hoaz en o c’halon hag en o spered ‘doug o buez koulz lavared. Beza bet eun dra etre daouarn eun den, hag e-noa ar bugel fiziañs ennañ, a zo beza bet nahet beteg an donna, heb gelloud en em zifenn.
       «22 tager on-eus siwaz renablet e eskopti Kemper ha Leon : 15 beleg euz an eskopti, 2 veleg lean, 4 lean kelennerien, hag eur zeurez. Ar peb brasa anezo a zo aet da anaon, rag c’hoarvezet eo an darn-vuia euz ar gwall-zarvoudou-se etre 1950 ha 1980» eme an Aotrou ’n-eskob Lorañs Dognin. Resevet e-neus emezañ seiz den bet skoet gand seurt taoliou fall. N’eo ket da lavared e vefe bet diwriziennet da vad ar gwall-daoliou-se, rag hervez ar gomision e vefe bet c’hoaz milierou taget etre 1990 ha 2020. Ar re a zo bet taget evel-se ha gloazet en o donder a c’hortoz beza selaouet ha klevet : ezomm o-deus da veza sikouret da vond war eun hent a bareañs.
       An torfejou gouzanvet gand pôtred dreist-oll (80%) a jom beo en o c’horv hirio c’hoaz hag a c’hoari war o buez a-vremañ ’vel eur gloaz ha ne fell ket dezi seha. Nag a dristidugez hadet evid pell e kalonou bugale bresk. N’om ket gouest da jeñch ar pez ’zo bet. Med gouest om da rei nebeutoc’h a blas d’ar reiz a en em zil e pep tra, ha d’or pijadur a lakom re aliez da genta. Kirieg om oll, ha n’eo ket an Iliz hepkén, euz eur bed laouennoc’h, ledannoc’h, ha doujusoc’h e-keñver ar re vian. Oll on-eus mez ive euz ar pez a c’hoarvez e familllou ’zo e-keñver ar bôtrezet, an insest da skwer. Or bed e-neus ezomm braz da veza louzaouet... hag an Iliz da veza reizet evid beza eun ti asur evid kement den a fell dezañ kemer perz enni !
    Jean-Marc Sauvé, président de la Commission indépendante sur les abus sexuels dans l'Église (Ciase)  détaille les conclusions de son rapport, le 5 octobre 2021 à Paris.  Combien de temps notre Eglise sera t-elle couverte de honte ? Tant qu’elle durera ? ou aussi longtemps que durera l’homme, car nous savons bien hélas qu’il y a toujours eu parmi les hommes des graines de meurtriers qui faisaient passer leur plaisir avant la vie des enfants qu’ils maltraitaient. Il y a de quoi perdre coeur devant ce que Jean-Marc Sauvé au nom de la commission de la Ciase a mis au jour. Violer des enfants est épouvantable, et la souffrance qu’ils ont enduré demeure inscrite dans leur corps et davantage encore dans leur coeur et leur esprit tout au long de leur vie pour ainsi dire. Avoir été une chose entre les mains d’un homme, en qui ils avaient confiance, c’est avoir été nié jusqu’au plus profond, sans pouvoir se défendre.
       «Dans le diocèse de Quimper et Léon nous avons identifié 22 agresseurs : 15 prêtres diocésains, 2 prêtres religieux, 4 religieux enseignants, et une religieuse. La plupart sont décédés, car l’essentiel de ces agressions ont eu lieu entre 1950 et 1980» déclare Mgr Laurent Dognin. Il a lui-même reçu huit victimes de tels agissements. Cela ne veut pas dire que le mal soit totalement déraciné, car selon la commission il y aurait encore eu des milliers de cas en France entre 1990 et 2020. Ceux qui ont ainsi été agressés et profondément blessés attendent d’être écoutés et entendus : ils ont besoin d’être aidés pour entreprendre un chemin de guérison.
       Ces agressions endurées principalement par des garçons (80%) demeurent vives dans leur corps aujourd’hui encore et influencent leur vie actuelle comme une plaie qui ne veut pas cicatriser. Que de tristesse semée pour longtemps dans le coeur d’enfants fragiles. Nous ne pouvons pas changer ce qui s’est passé. Mais nous pouvons accorder moins de place au sexe qui envahit tout, et à notre plaisir que nous mettons trop souvent en premier. Nous sommes tous responsables, et pas seulement l’Eglise, d’un monde plus joyeux, plus ouvert et plus respectueux des plus petits. Nous avons honte aussi de ce qui arrive à des petites filles dans des familles, l’inceste par exemple. Notre monde a bien besoin d’être soigné... et l’Eglise de se réformer pour être une maison sécurisée pour tous ceux qui veulent y participer !

    Job an Irien d'ar 23 a viz here  / le 23 octobre.

  • Deski kantikou nevez / Apprendre des nouveaux cantiques bretons.

     

    D'an 11 aviz du (14eur - 17 eur) e Chapel ar Minihi 

    Deski kantikou nevez

    Apprentissage de nouveaux cantiques bretons pour la liturgie

    Projet d'une nouvelle édition des musiques.

  • Eur gwall-daol / Un sale coup

    Ne oan nemed kounnar, eur gounnar diabarz ha ne c’helle ket tarza, med a zebre koulskoude va c’horv ha va spered. Petra ’oa c’hoarvezet ? Resevet am-boa er mintin-ze war va urziatêr eur galv a-berz Ministrerez-Diabarz ar Frañs, eur galv o tond euz Brigadenn ar Vinored. Spontet oan bet o lenn e oa tamallet din beza kaset da vugale poltriji ha videoiou ahanon va-unan e noaz. Eveljust n’am-eus morse bet eur poltred bennag ahanon e-noaz! Gouzoud a raen ne oa nemed fallagriez ha netra kén, hag em-eus kaset dioustu dre bostel ar gerig-mañ : «N’am-eus netra da weled gand an afer-ze. Perag tamall ahanon e-gaou d’eun dra euzuz hag heuguz evidon ?»
    En devez warlerc’h, war va boest-mail am-eus resevet eur baperenn all a-berz renerez brigadenn gwarez ar vinored, o c’houlenn diganin dibab etre mond dirag ar justis pe paea eun tell-kastiz a 2750€. Va c’hounnar a zo deuet en-dro, gwasoc’h c’hoaz eged en devez araog, ha ne c’hellen ken padoud evel-se. Aet on da gaoud ar vaouez a labouran ganti evid studia an ilizou ha chapeliou, hag em-boa ezomm da weled ahendall evid on labour. P’he-deus gwelet va fenn eo bet spontet, hag he-deus goulennet diganin petra a rae din beza evel-se. Diskouezet am-eus dezi ar pez am-boa tennet war baper. War he urziatêr he-deus klasket dioustu «Brigadenn ar Vinored». Lehienn ar Vrigadenn a ree ano euz ar c’hwepad a oa Afrikaniz o klask ober d’ar mare end-eeun ma oa ano e Bro-Frañs euz renta-kont ar gomision a laboure diwar-benn saotraj bugale gand beleien. Ouspenn mil galvadenn o-doa bet dija, hag e oant beuzet dindan niver ar goulennou. «Roit da c’houzoud d’an ti archerien an tosta!» emezo. Ar pez am-eus graet, anad eo, hag an archer, o weled ar paperiou a oa ganin, ’neus lavaret din : «Sellit mad ouz chomlec’h an digaser-postel : n’eo ket european. Eur strollad torfetourien etrevroadel int. Bezit e peoc’h. Milierou a dud all o-deus resevet kement-se. Ha dreist-oll, na respontit ket da seurt traou !»
    ’N’eur zistrei d’ar gêr e oan siouloc’h. En em c’houlenn a raen memestra penaoz o-deus an torfetourien-ze gellet kaoud va chomlec’h-mail... ha penaoz o-deus kavet paperiou ofisiel... ha petra da ober evid gwarezi gwelloc’h va urziatêr... Ni, ar re goz, n’on-eus ket desket implij an urziatêr er skol : ne oa ket anezo c’hoaz ! Hag aliez eo om-unan-penn on-eus klasket en em denna gantañ. Hag om chomet eun tammig divalis. N’om ket techet da weled an droug e pep lec’h... Gand an taol-fall-se ’m-eus desket pegement a boan e c’hell ober beza tamallet e-gaou, ha gwasoc’h c’hoaz, diwar-benn torfejou a-eneb bugale ! Eur spont !

    Je n’étais que colère, une colère intérieure qui ne pouvait pas éclater, mais qui dévorait pourtant mon corps et mon esprit. Qu’était-il arrivé ? J’avais reçu ce matin-là sur mon ordinateur une convocation du Ministère Intérieur de France, une convocation provenant de la Brigade des Mineurs. J’étais épouvanté en lisant que j’étais accusé d’avoir envoyé à des enfants des photos et des vidéos me montrant tout nu. Je n’ai évidemment jamais eu de photos de moi tout nu! Je sais que ce n’était que de la méchanceté, et rien d’autre, et j’ai aussitôt expédié un courriel avec ces mots : «Je n’ai rien à voir avec cette affaire. Pourquoi m’accuser à tort de quelque chose qui m’est horreur et dégoût ?»
    Le lendemain, sur ma boîte-mail, j’ai reçu un autre papier de la part de la chef fe la Brigade de Protection des Mineurs, me demandant de choisir entre la procédure judiciaire ou payer une amende de 2750€. Ma colère est revenue, pire que la veille, et je ne pouvais pas rester comme cela. Je suis allé voir la femme avec qui je travaille à étudier les églises et chapelles, car j’avais besoin de la voir pour ce travail. Loorsqu’elle a vu ma tête, elle a été effarée. Elle m’a demandé ce qui me faisait être ainsi. Je lui ai montré ce que j’avais tiré sur papier. Elle a aussitôt cherché sur l’ordinateur «La Brigade des mineurs». Le site de la Brigade parlait de l’arnaque que des Africains cherchaient à réaliser au moment même où en France il était question du rapport de la commission qui travaillait sur les abus sexuels de prêtres sur des enfants. Ils avaient reçu déjà plus d’un millier d’appels, et ils étaient noyés sous le nombre des demandes. «Signalez à la gendarmerie la plus proche» disaient-ils. C’est bien sûr ce que j’ai fait, et le gendarme, à la vue des papiers que j’avais, de me dire : «Regardez-bien l’adresse mail de l’expéditeur : elle n’est pas européenne. Il s’agit d’une bande de malfaiteurs internationaux. Soyez en paix. Des milliers d’autres personnes ont reçu cela. Et surtout ne répondez pas à de telles affaires !»
    En rentrant à la maison, j’étais plus calme. Je me demandais cependant comment ces malfrats ont pu se procurer mon adresse-mail... comment ils se sont procuré des papiers officiels... et que faire pour protéger mon ordinateur... Nous, les anciens, nous n’avons pas appris à utiliser l’ordinateur à l’école : il n’existait pas encore ! Et souvent c’est tout seuls que nous avons chercher à nous en servir... Et nous sommes demeurés un peu naïfs. Nous n’avons pas l’habitude de voir le mal partout... Ce sale coup m’a appris combien on pouvait souffrir d’être accusé à tort, et pire encore, de crimes contre les enfants ! Epouvantable !
    Job an Irien d'ar 16 a viz here / le 16 octobre.

  • Pedennigou / Petites prières

    Ar vrezonegerien koz a gas ganto d’ar vered teñzoriou euz on istor hag euz on lennegez. Ar pez a ra din soñjal evel-se eo ar pez a zo c’hoarvezet ganin er zizun dremenet. Eur vaouez aet dija war an oad hag o chom e Logonna deus digaset din eun tamm paper ’lec’h m’he-doa skrivet eur bedennig desket ganti en he bugaleaj. Ne gomprene ket ar pez a zibune dindan eñvor, hag e c’houlenne diganin sikour anezi da intent gwelloc’h ar pez a lavare. Red eo din anzao on chomet boud ! Setu amañ pennkenta ar bedennig-ze : «Eun Doue goelet yann tried mad a saluden. Eun n’on ven, eun non c’hreiz. Jezuz ha Mari n’om ered. Laked va ene e stad vad, ene va mamm, ene va zad, ene kemeni ra mad...» Eveljust e komprenan lod euz ar geriou, med traou ’zo ha n’int ket sklêr. M’ho pije klevet eur bedennig bennag euz ar seurt-se e vijen laouen o reseo eur skwerenn anezi, skrivet ganeoc’h ’vel ma teu.
    N’ouzon ket hag ez-eus bet graet eun dastummadeg euz ar pedennou bian a veze desket d’ar vugale gwechall, pe ez int aet oll da goll. Soñj mad am-eus beza klevet eur vamm-goz, war Enez-Eusa, ouspenn tregont vloaz ’zo, o tibuna din ar bedennig a lavare d’e êl mad bep abardaez araog mond da gousked. N’am-boa ket kemeret amzer da skriva anezi, hag eo aet da goll p’eo aet ar vamm-goz da anaon. Bremañ pa glaskan studia a-dost ar pez e-neus sikouret on tadou hag or mammou da zond da veza kristenien, e welan mad penaoz seurt pedennigou, desket ez-vian, a zo bet evito eun doare da zevel o fri diouz an douar, ha da rei eur ster ledannoc’h d’ar pez a vevent.
    N’eo ket e klaskfen dond en-dro d’eun amzer goz... Tremenet eo ha ne zeuio ket en-dro! En eun en-dro all emaom, hag on-eus da glask doareou a glotfe gand on amzer a-vremañ, hag a zikourfe ahanom da veva or buez kentoc ‘h eged beza bevet ganti. Gouzoud a ran n’eo ket anad tamm ebed, hag on-eus koulskoude d’en ober kenkoulz evid ar vuez ekonomikel, evid ar vuez politikel, ar vuez speredel, heb dizoñjal on daremprejou gand ar re all. Doareou-ober on tud koz a c’hell rei sklêrijenn deom, rag enno ez-eus eun nebeud frouez da gutuill evid maga on diabarz dizehet. M’ho-peus soñj euz pedennigou a-wechall, marplij, digasit anezo din ! (Dre vail : «joseph.irien@wanadoo.fr» pe dre bost «Minihi-Levenez, 29800 Trelevenez» ha bennoz Doue deoc’h !
    http://www.famillechretienne.fr/sites/default/files/dpistyles/ena_16_9_extra_big/node_14968/43915/public/thumbnails/image/photo_priere.jpg?itok=WhbXyHx41602153384

    Les bretonnants anciens emportent avec eux au cimetière des trésors de notre histoire et de notre littérature. Ce qui m’amène à penser ainsi c’est ce qui m’est arrivé la semaine dernière. Une femme dèjà âgée, habitant à Logonna, m’a apporté un papier où elle avait écrit une petite prière qu’elle avait apprise dans l’enfance. Elle ne comprenait pas ce qu’elle récitait par coeur, et elle me demandait de l’aider à mieux comprendre ce qu’elle disait. Je dois reconnaître que je suis resté en panne ! Voici le tout début de cette petite prière : .«Eun Doue goelet yann tried mad a saluden. Eun n’on ven, eun non c’hreiz. Jezuz ha Mari n’om ered. Laked va ene e stad vad, ene va mamm, ene va zad, ene kemeni ra mad...» Je comprends bien sûr certaines des paroles, mais d’autres ne sont pas claires. Si vous avez un jour entendu une petite prière de ce genre, je serais heureux d’en recevoir une copie, écrite par vous, comme ça vient.
    Je ne sais pas si l’on a fait un jour un recueil de ces petites prières que l’on apprenait aux enfants autrefois ou si elles se sont toutes perdues. Je me souviens bien d’avoir entendu une grand-mère sur l’île d’Ouessant, il y a plus de trente ans, me réciter une petite prière qu’elle adressait à son ange gardien tous les soirs avant d’aller se coucher. Je n’avais pas pris le temps de l’écrire, et elle a été perdue lorsque la grand-mère est décédée. Maintenant que j’essaie d’étudier de près ce qui a pu aider nos pères et nos mères à devenir chrétiens, je vois bien comment de telles petites prières, apprises dans l’enfance, ont été pour eux une façon de lever le nez de la terre, et de donner un sens plus large à ce qu’ils vivaient.
    Non pas que je veuille revenir à l’ancien temps... Il est passé et ne reviendra pas! Nous sommes dans un autre environnement et nous avons à chercher d’autres façons qui colleraient à notre époque, et qui nous aideraient à vivre notre vie plutôt que d’être vécus par elle. Je sais que ce n’est pas évident du tout, et nous avons pourtant à le faire autant pour la vie économique, la vie politique, la vie spirituelle, sns oublier nos relations avec les autres. Les manières de faire de nos pères peuvent nous apporter quelque lumière, car on y trouve quelques fruits à cueillir pour nourrir notre intériorité desséchée. Si vous vous souvenez de telles petites prières d’autrefois, s’il vous plaît, apportez-les moi ! (Par mail : «joseph.irien@wanadoo.fr» ou par la Poste : «Minihi-Levenez 29800 Tréflévénez.» et merci !
    Job an Irien d'ar 16 a viz here / le 16 octobre.

  • An Niverenn (176) MINIHI LEVENEZ numéro (176) de la revue MINIHI LEVENEZ

     

    An Niverenn (176) MINIHI LEVENEZ numéro (176) de la revue MINIHI LEVENEZ:

    Ilizou ha chapeliou Gorre-Leon EGLISES ET CHAPELLES DU HAUT-LEON

    MESSAGE SUBLIMINAL DU BRETON

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ": 50€

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande. 

  • D'ar zadorn 23 a viz here 2021 : GOUEL ar MINIHI / le 23 octobre Fête du MINIHI.

    Sadorn 23 Here Gouel ar Minihi

    Goude merenn, war eur priz izel kenañ (1€, 2€, 5€....) leoriou ar Minihi. Eun dro vad da brena provou Nedeleg evid ho mignoned !

    Da 3e30 : Prezegenn / conférence faite par Job An Irien 

    Pourquoi tant de lieux sacrés dans le haut Léon ?

    6 eur overenn en iliz Trelevenez,

    7 eur Eur banne...

     

    Samedi 23 Octobre Fête du Minihi.

    Tout au long l'après midi, vente de livres du Minihi à des prix très bas (1€, 2€,5€...) Une bonne occasion de penser aux cadeaux de Noël.

    18h messe dans l'église de Tréflévenez,

    19h un apéritif...

  • Girzier / Des haies.

    «Ar vugale a blij dezo garzata da glask neiziou»... Ar frazenn-ze a droe em fenn ’vel eun diskan abaoe an taol-pellgomz am-boa resevet da fin ar mintinvez. Eur mignon deom, Yann e ano, o kaoud eun tamm amzer vak dirazañ, a ginnige dond goude lein da ober war-dro ar c’harz deuet da veza gouez. Eur c’harz koz-noe a zisparti al liorz e diou lodenn, hag abaoe miziou n’am-boa ket kavet amzer da ober war he zro. Mall ’oa krenna anezi, rag dond a rae muioc’h-mui war ar wenojenn a gas d’ar penn all euz al liorz... Pa zoñjan mad bremañ e kav din eo or mignon e-noa implijet ar ger ‘garzata’, ar ger e-noa troet va spered war-zu va bugaleaj : alese moavad e teue va frazenn-diskan.
    Ar ger ‘garz’ e-unan a droidell ive em fenn, rag unani ’ra or yezou, peogwir e ra din soñjal e Tal-Garth e Bro-Gembre, e Penharz amañ, e ‘garden’ e saozneg, e ‘jardin’ e galleg... Med awalc’h a huñvreou : Yann a zeuas gand e ostillou, hag a stagas gand al labour. Diharza a reas diouz an daou du, ar pez a oa dija eur mell labour. Goude-ze e krogas da grenna anezi, rag savet e oa kalz re uhel, hanter kant santimetrad a re d’an nebeuta. Med buan e rankas chom a-zav peogwir ec’h en em gavas tost d’eun neiz, laboused bian ennañ. Hag e teuas da lavared din : «Ne gredan ket kenderhel, rag daou neiz all d’an nebeuta a zo c’hoaz pelloc’h. Dond a rin en-dro da fin miz eost. Araog miz even ne ouien ket e c’helle beza kement a vuez en eur c’harz !»
    Hag en em lakeas da gonta din ar pez a oa c’hoarvezet gantañ. Etre e liorz dezañ hag hini e amezog, med war zouar hemañ, e oa eur c’harzig eur metrad hanter a uhelder ha tri-ugent a ledanded. Diou pe deir gwech ar bloaz ec’h en em glevent evid krenna anezi brao, pep hini diouz e du, ar pez a roe tro dezo da varvaillad. Laboused a veze gwelet tro-dro dezi, hag amprevaned a veze klevet o fraoñval enni zokén... hag a-wechou eur ger bennag gand an amezog. Yann a yeas e vakañsou e fin miz even. Pa zeuas en-dro e oe spontet : garz ebed kén, med en he flas eur voger e brikennou simant war eur metrad uhelder hag eur metrad all a banellou koad. Pa c’houlennas digand e amezog petra a oa c’hoarvezet e resevas ar respont sklaset-mañ ; «Netra nemed ar c’hovid ! Pep hini en e di, ha netra kén !» Al laboused a oa dinijet kuit da vad. N’eo ket diêz laza ar vuez 
    Haies vives, le cadre de votre vie | Au pied de mon arbre«Les enfants aiment bien fouiller les haies pour chercher des nids»... Cette phrase me trottait dans la tête depuis le coup de téléphone que j’avais reçu à la fin de la matinnée. Un de nos amis, du nom de Jean, s’apercevant qu’il disposait d’un peu de temps libre, m’offrait de venir l’après-midi s’occuper de la haie devenue un peu sauvage. Une très vieille haie sépare le jardin en deux parties, et depuis des mois je n’avais pas trouvé le temps de m’en occuper. Il était plus que temps de la tailler, car elle s’étalait de plus en plus sur l’allée qui conduit au fond du jardin... Quand j’y réfléchis bien je crois que c’est notre ami qui avait employé l’expression ‘fouiller les haies’ qui m’avait évoqué mon enfance : de là cette phrase refrain !
    Le mot ‘haie’ (garz) lui-même me trotte dans la tête, car il réunit nos langues puisqu’il m’évoque Tal-garth au Pays de Galles, Penharz chez nous, garden en anglais, jardin en français... Mais assez rêvé : notre homme arriva avec ses outils et commença le travail. Il tailla des deux côtés, ce qui était déjà un gros chantier. Puis il se mit à la raccourcir car elle avait poussé beaucoup trop haut, au moins cinquante centimètres de trop. Mais il dût bientôt s’arrêter car il approchait d’un nid dans lequel il y avait des oisillons. Il vint me dire : «Je n’ose pas continuer, car il y au moins deux autres nids plus loin. Je reviendrai fin août. Avant le mois de juin je ne savais pas qu’il pouvait y avoir tant de vie dans une haie !»
    Et il se mit à me raconter ce qui était arrivé. Entre son propre jardin et celui du voisin, mais sur le terrain de celui-ci, il y avait une petite haie d’un mètre cinquante de hauteur et de soixante d’épaisseur. Deux à trois fois l’an ils s’entendaient pour bien la tailler, chacun de son côté, ce qui leur donnait l’occasion de bavarder. Des petits oiseaux la fréquentaient, et on entendait même le bourdonnement d’insectes... et parfois quelques échanges avec le voisin. Jean prit ses vacances à la fin juin. Quand il revint, il fut effrayé : la haie... disparue ! A sa place, un mur de briques de ciment sur un mètre de haut, puis un autre mètre de panneaux de bois. Quand il demanda au voisin ce qui était arrivé, il reçut cette réponse glaçante : «Rien que la Covid. Et puis chacun chez soi. C’est tout !» Les oiseaux avaient définitivement disparu. Ce n’est pas dur de tuer la vie...
    Job an Irien d'ar 30 a viz gwengolo / le 30 septembre.

  • Sponterez / Terrorisme.

       Gwelet on-eus en-dro war ar skrammou ar pez on-noa gwelet war-eeun d’an 11 a viz gwengolo 2001 : touriou braz ar World-Trade-Center e New-York taget gand kirri-nij hag o koueza en o foull hag ar spontadeg e kalon an dud. E Lourdes e vedom gand pelerinaj eskopti Kemper hag on-eus soñjet dioustu e vefe red pedi ha pedi start evid na vefe ket respontet d’eur seurt taol sponterez gand eur spered a veñjañs. Goud a ouien dija e oa eun hent all da gemer, ha siwaz n’eo ket bet kemeret. Nag a vrezeliou hag a laherez spontuz e-neus bet ar bed da c’houzañv diwar an taol-sponterez-se en Irak, e Bro-Syria, en Nijeria... ha beteg en or bro deom-ni. Skeud ar sponterez a zo hirio c’hoaz war kalz broiou.
       Penaoz beva goude-ze ? Ar re o-doa gellet en em denna euz ar World-Trade-Center a ’n’em c’houlenne an dra-ze heb fin. Debret oa o spered hag o c’halon gand ar pez o-doa gwelet ha bevet. Kabluz en em zantent da veza beo... ’vel a lavar ar re a zo chomet beo goude lazadeg ar Bataclan. Penaoz beva c’hoaz ? Respont unan euz ar re a zo bet saveteet euz touriou braz New-York ‘deus skoet va c’halon. Kollet e-noa e oll vignoned hag e-pad bloaveziou e treine e vuez beteg an deiz m’e-noe eur bugel. Ha neuze e cheñchas pep tra. Evid ar bugelig-se e talveze ar boan beva, e zikour da zond da veza den ha treuskas dezañ kement a zo kaer er bed evid ma c’hellfe d’e dro kaerraad ar bed. Ar bugelig-se a zachas anezañ ouz tu ar vuez. Komzou an den-ze a zigasas soñj din euz komzou an ‘Abbé Pierre’ pa c’houlennas digand eun den a felle dezañ en em zistruj «Deus da zikour ahanon da zikour ar re all !» ha kement-se a oe penn-kenta Emmaüs.
       Or buez, forz pegen dister ha divlaz e c’hellfe beza a gemer eur ster nevez, eur blaz nevez ha kalz ledannoc’h en deiz m’en em lakom da veva anezi evid unan bennag, rag ar pez wella a c’hellfem ober euz or buez eo rei anezi evid ma kreskfe ar vuez, ha mil doare a zo da ober kement-se. Ar pez ne vez ket roet a ‘za da goll, a leverer a-wechou !

    https://cdn-s-www.estrepublicain.fr/images/44DCF7DF-287C-4831-B7DF-4270D8D66071/NW_raw/le-11-septembre-10-ans-apres-1595312426.jpg   Nous avons revu sur les écrans ce que nous avions vu en direct le 11 septembre 2001 : les tours du World-Trade-Center de New-York frappées par des avions et s’écroulant, ainsi que la panique dans le coeur des gens. Nous étions à Lourdes avec le pèlerinage du diocèse de Quimper et nous avons tout de suite pensé qu’il faudrait prier et prier instamment pour que la réponse à un tel acte de terrorisme ne se fasse pas dans un esprit de vengeance. Nous savions déjà que c’est une autre voie qu’il fallait prendre, et hélas elle ne fut pas prise. Que de guerres et d’horribles tueries notre monde n’a t-il pas eu à souffrir suite à cet acte terroriste, en Irak, en Syrie, au Nigéria...et jusque dans notre propre pays. L’ombre du terrorisme rode encore aujourd’hui sur bien des pays.
       Comment vivre après cela ? Ceux qui avaient pu s’échapper du World-Trade-Center se posaient sans fin cette question. Leur esprit et leur coeur étaient dévorés par ce qu’ils avaient vu et vécu. Ils se sentaient coupables d’être vivants... comme le disent ceux qui sont restés en vie après la tuerie du Bataclan. Comment vivre encore ? La réponse de l’un de ceux qui ont été sauvés des tours de New-York m’a frappé le coeur. Il avait perdu tous ses amis et, pendant des années, avait traîné sa vie, jusqu’au jour où il eut un enfant. Et là tout changea. Pour ce petit enfant il valait la peine de vivre, de l’aider à devenir un homme et de lui transmettre tout ce qui est beau au monde, afin qu’il puisse à son tour embellir le monde. Ce petit enfant le tira du côté de la vie. Les paroles de cet homme m’ont rappelé celles de l’Abbé Pierre lorsqu’il demanda à quelqu’un qui voulait se suicider «Viens m’aider à aider d’autres», et ce fut le début d’Emmaüs.
       Notre vie, quelque insignifiante et fade elle puisse être prend un sens nouveau, une saveur nouvelle et bien plus large le jour où nous nous mettons à la vivre pour quelqu’un, car ce que nous pouvons faire de mieux de notre vie c’est de la donner pour que grandisse la vie, et il y a mille façons de le faire. Ce qui n’est pas donné s’en va se perdre, dit-on parfois !

    Job an Irien d'ar 23 a viz gwengolo / le 23 septembre

  • An oabl / le ciel

       Nav eur noz eo... ha goulou en iliz ! Petra ’c’hoarvez ? E miz du emaom, ha n’eo ket tomm an amzer, hag en abardaez-mañ e ra glao. Mond a ran buan d’an iliz, hag e kavan e-kichenn ar sakreteri eun den yaouank a dregont vloaz pe wardro o labourad daoust d’ar yenienn. Ionel Panait eo e ano, hag eo eur repuad politikel euz Bro-Roumania e amzer Ceauchescu. Er bloaveziou deg ha pevar ugent ez-eus bet greet labouriou braz e iliz Trelevenez, ha p’eo bet lammet kuit an aoter hag an astaol a oa e-kichenn ar sakreteri, eo deuet war-wél eur freskenn euz ar seitegved kantved, Jezuz war ar groaz ha tro-dro dezañ binviji e Basion. Med siwaz koenvet eo e meur a lec’h ar gwiskad raz a zoug ar freskenn, ha Ionel e-neus aon e tistagfe pep tra diouz ar voger. Aze ema gand e flistrerez en e zorn o klask pega en-dro ar gwiskad raz ouz ar voger, santimetrad goude santimetrad. Gand pasianted, devez goude devez, e teuio a-benn da zavetei pep tra ha diwezatoc’h da lakad e ratre ar penntadur e-unan.
       Eun deiz all, kalz bloaveziou war-lerc’h, em-eus gwelet anezañ azezet war eur skabell, o terri viou e foñs an iliz. Dispartia a rae ar melen diouz ar gwenn, ha ne zalhe nemed ar melen. Felloud a rae dezañ liva bolz nevez an iliz hervez doare ar grenn-amzer evid ma pafe kantvejou ha kantvejou. Lakaad a rae pigmantou a liou er melen-vi evid aoza an danvez e-noa ezomm bemdez. Goude eur gwiskad tano tano e gwenn e peb lec’h war ar volz, e reas e liou glaz sklêrroc’h pe deñvalloc’h hervez ar sklêrijenn ha stered an neñv. Felloud a rae dezañ rei da intent ez om oll galvet d’an neñv-se hervez ar vuez on-no bevet. Lavared a rae : «Doue eo a raio ahanom eur steredenn wenn war eur foñs glaz teñval evid an noz, hag eur steredennig war eur foñs glaz sklêr evid an deiz. Or sklêrijenn a zeuio anezañ !» Evid lenn bolz iliz Trelevenez eo mad kaoud soñj a gement-se.
       Eur miz a-bez e-neus labouret war ar volz-se heb koll kalon, hag em-eus bet tro meur a wech da weled pegen seder ha pegen laouen e oa o kas al labour-se da benn. Marvet eo eun nebeud bloaveziou war-lerc’h, diwargoust eur c’hleñved diremed d’ar mare ma oa o vond da zimezi ! Ma ran ano anezañ hirio eo peogwir e-neus divizet e vignon, Valentin Scarlatescu, skriva en eur c’hornig euz ar volz : «Livet eo bet an neñv-mañ gand Ionel Panait.» Evel-se e vezo dalhet soñj euz an hini a felle dezañ rei da weled eun draig euz neñv an Aotrou Doue dre an oabl a welom bemdez.
    La vie paroissiale | Commune de Tréflévénez   Il est neuf heures du soir... et il y a de la lumière dans l’église! Que se passe t-il? Nous sommes en novembre, il ne fait pas chaud et ce soir il pleut. Je vais rapidement à l’église, et je trouve auprès de la sacristie un homme jeune d’une trentaine d’années environ en train de travailler malgré le froid. Il s’appelle Ionel Panaït, et c’est un réfugié politique du temps de Ceaucescu. Dans les années qutre-vingt, on a effectué de grands travaux à l’église de Tréflévénez. Lorsque l’on a retiré l’autel et le retable auprès de la sacristie est apparue une fresque du XVIIème siècle représentant Jésus en croix entouré des instruments de la Passion. Mais hélas la couche de chaux qui supporte la fresque est boursoufflée en bien des endroits et Ionel a bien peur que tout ne se décroche du mur. Il est là, la seringue à la main, et il essaie de recoller la couche de chaux au mur centimètre par centimètre. Avec patience, jour après jour, il réussira à tout sauver et plus tard à restaurer la peinture elle-même.
       Un autre jour, bien des années plus tard, je l’ai vu en train de casser des oeufs au fond de l’église. Il séparait le jaune du blanc, et ne conservait que le jaune. Il voulait peindre la nouvelle voûte de l’église à la manière du moyen-âge pour qu’elle dure des siècles et des siècles. Il mettait des pigments de couleurs dans le jaune d’oeuf et préparait ainsi la peinture dont il avait besoin chaque jour. Après une fine couche d’impression en blanc sur toute la voûte, il la peignit d’un bleu plus clair ou plus profond selon la lumière et les étoiles du ciel. Il voulait donner à entendre que nous sommes tous appelés à ce ciel selon la vie que nous aurons vécue. Il disait : «C’est Dieu qui fera de nous une étoile blanche sur fond bleu profond pour la nuit, et petite étoile bleu-claire pour le jour. C’est de lui que viendra notre lumière !» Pour lire la voûte de l’église de Tréflévénez, il est bon de se souvenir de cela.
       Il a travaillé tout un mois sur cette voûte sans perdre coeur, et j’ai bien des fois eu l’occasion de voir combien il était serein et joyeux en accomplissant cette oeuvre.  Il est malheureusement décédé quelques années plus tard d’une maladie soudaine et incurable au moment où il allait se marier ! Si j’en parle aujourd’hui, c’est parce que son ami Valentin Scarlatescu vient d’écrire dans un petit coin de la voûte : «Ce ciel a été peint par Ionel Panait.» On se souviendra ainsi de celui qui voulait donner à voir un petit peu du ciel de Dieu à travers le firmament que nous voyons tous les jours.

    Job an Irien d'ar 17 a viz gwengolo / le 17 septembre

  • Na kaer eo ! / Que c’est beau !

      Iskiz awalc’h eo ! Red e vez kuitaad ar vro eun nebeud deveziou evid he dizolei gand eur zell nevez. Setu ar pez a zo c’hoarvezet ganin er zizun dremenet. Bet e oan aet da weled mignoned koz a Vro-Gembre, staliet bremañ evid o retred er Bourgogn. War an hent da vond beteg eno e oan chomet a-zav e departamant an Allier, er pez a anver ar ‘Bourbonnais’ da ober anaoudegez gand eur zant breizad, sant Menou, manac’h-ermit, hag a veve ’vel ar re o-deus savet on Lannou. Eul lignez rouaned Bro-Frañs a oa genidig euz ar vro-ze. Rouez eo an tiez war ar mêz hag ar bourkou ’zo bihan : an ti-kêr, eur skol, an iliz, aliez roman euz an 12ved kantved, eun ugent pe dregont ti, ar c’hastell hag e liorzou gwarezet gand eur voger. An oll doennou a zo e teol ruz.
       Pa ’z-eer eun daou c’hant kilometrad pelloc’h, er Côte d’Or, goude torgennou ar Morvan, n’eus ti ebed kén koulz lavared war ar mêz : oll int bodet e bourkou kalz brasoc’h ’lec’h ma kaver pep tra, hag kaer e seblantont beza gand o liorzou bihan leun a vleuniou...
    War hent an distro, goude pemp kant kilometrad, en tu-mañ d’an Naoned, em-eus santet mad e oa cheñchet an traou : toennou mein-glaz war an tiez, kêriadennigou ingalet amañ hag ahont war ar mêz, touriou ilizou pintet uhel ha dantelezet. Liou va bro a welen en-dro, ha goude din anaoud mad an hent-se, peogwir am-eus bet tro da ober anezañ aliez, e oa en devez-se ’vel m’anavezfen ket anezañ : dindan pemzekteiz e-noa cheñchet, splannoc’h e oa e liou. Goude Kemper e oe anatoc’h c’hoaz. Anaoud a reen pep korn-tro, pep diskenn ha pep sao, hag e oa ‘vel ma vefen o tizoloi anezo evid ar wech kenta.
       Pa gemeris an hent bihan goude Daoulaz war-zu Lannurvan e soñjen : na pegen kaer eo beva amañ! Ne ouien ket e oa ken kaer-se! Kement a gilometrajou am-boa greet ma welen an hent-se vel evid ar wech kenta, gand eur galon a drugarez, hag e tigoren braz daoulagad da weled mad an daou du euz an hent, ar c’hleuziou hag ar gwez, ar riblenn nevez touzet hag ar bleuniou orteñsia dirag an tiez. Na kaer eo or bro pa vez sellet outi gand daoulagad nevez !

    L'ajonc élu plante emblème de la Bretagne   C’est assez étrange ! Il faut quitter son pays quelques jours pour le découvrir d’un regard neuf. Voilà ce qui m’est arrivé la semaine dernière. J’étais allé voir de vieux amis du Pays de Galles, installés mintenant en Bourgogne pour leur retraite. Sur la route pour m’y rendre, je m’étais arrêté dans le département de l’Allier, dans ce que l’on appelle le ‘Bourbonnais’ pour faire la connaissance d’un saint breton, saint Menoux, moine remite qui vivait comme ceux qui ont établi nos Lann. Une lignée de rois de France est originaire de cette contrée. Les maisons à la campagne sont très claisemées et les bourgs petits : la mairie, l’école, l’église souvent romane du XIIème siècle, une vingtaine ou une trentaine de maisons, le château avec ses jadins protégés par un mur. Toutes les toitures sont en tuiles rouges.
       Quand on continue deux cent kilomètres plus loin, en Côte d’Or, après les collines du Morvan, il n’y a pratiquement pas de maisons à la campagne : elles sont toutes rassemblées dans des bourgs plus importants où l’on trouve tout, et elles paraissent belles avec leurs petits jardins pleins de fleurs...
       Sur le chemin du retour, après cinq cent kilomètres, de ce côté-ci de Nantes, j’ai bien senti que le paysage avait changé : toitures d’ardoises sur les maisons, hameaux semés ici et là à la campagne, hautes flèches dentelées des églises. Je revoyais les couleurs de mon pays, et bien que je connaisse bien cette route que j’ai fréquentée souvent, ce jour-là c’était comme si je ne la connaissais pas : en quinze jours elle avait changé, ses couleurs étaient plus vives. Après Quimper ce fut encore plus évident. Je connaissais chaque virage, chaque descente et chaque côte, et c’était comme si je les découvrais pour la première fois.
       Quand je pris le petit chemin après Daoulas vers Saint-Urbain, je pensais : que c’est beau de vivre ici !Je ne savais pas que c’était si beau ! J’avais fait tant de kilomètres que je voyais ce chemin comme pour la première fois, avec un coeur de reconnaissance, et j’ouvrais bien les yeux pour bien voir les deux côtés de la route, les talus et les arbres, la berme nouvellement tondue et les fleurs d’hortensias devant les maisons. Que notre pays est beau lorsqu’on le regarde avec des yeux neufs !

    Job an Irien d'ar 10 a viz gwengolo / le 10 septembre.

  • Sant Menou / Saint Menou

       Gand fin an hañv em-eus kavet eun nebeud deveziou vakañsou da vond da weled mignoned koz a Vro-Gembre, staliet bremañ evid o retred er Bourgogn. Daou veleg koz int, ha d'ar mare ma vedont c'hoaz anglikaned, o-doa digoret din dorojou Bro-Gembre ha Kerne-Veur. Diwezatoc'h int deuet da veza katoliked, hag epad ouspenn ugent vloaz int bet e karg euz parreziou e eskopti Frejus-Toulon. Deuet om da veza mignoned braz hag e felle din mond da dremen eun nebeud deveziou ganto d'o zrugarekaad. E-kichenn al lec'h brudet Alezia emaint o chom, ar pez a zo pellig awalc'h euz Trelevenez !
       War an hent da vond beteg eno em-eus gweled e oa eul lec'h anvet Saint-Menoux, hag em-eus en em c'houlennet hag e-noa ar zant-se eun dra bennag da weled gand Pont-Menou e parrez Plistin. Ma oa eur zant breizad, petra a rae e eskopti Bourj, ken pell diouz Breiz ? E Saint-Menoux e lavarer e oa e gwirionez eur breizad, deuet euz Breiz-Veur er seizved kantved, hag en em staliet e eskopti Kerne da vare sant Kaourentin. ‘Vel kalz menec'h euz ar mare-ze e felle dezañ mond e pelerinaj evid Doue, hag e yeas beteg Rom. War hent an distro, e chomas a-zav skuiz-maro e-kichenn ar ster Ours e Mailly-sur-Rose, deuet goude ar bloaz mil da veza Saint-Menoux. Eno e tivizas en em stalia da vad, o veva eur vuez a bedenn hag a zigemer.
       Dond a reas buan da veza anavezet dre ar vro ablamour d'e garantez e-keñver ar re reuzeudig ha d'ar pareañsou niveruz a rae. Kemer a reas dindan e warez eur paour-kêz den berr a spered a veze gwallgaset gand tud ar gêriadenn. Diwar-ze e teuas ar c'hiz er vro-ze da bedi sant Menou evid ar vugale ampechet hag ar re berr-a-spered. Bloaveziou goude e varo, e oe lakeet relegou sant Menou en eun arched merovinjian e mên, a zo c'hoaz hirio dreg an aoter en iliz roman euz an 11ved kantved bet savet en e enor.
       Er vogerig a ziwall an arched ez-eus eun toull d'ar re dalhet en o fenn da dostaad ouz ar relegou.
      'N-eur guitaad Trelevenez, ne ouien ket em befe tro, goude seiz kant kilometrad, da bedi eur zant breizad, dianavezet koulz lavared e Breiz.
    File:Saint Menoux, Eglise Saint Menoux XI-XII-XIVeme2.jpg - Wikimedia  Commons

       Avec la fin de l'été j'ai trouvé quelques jours de vacances pour aller voir de vieux amis du Pays de Galles, maintenant établis en Bourgogne pour leur retraite. Il s'agit de deux prêtres agés qui, du temps où ils étaient encore anglicans, m'ont ouvert les portes du Pays de Galles et de la Cornouaille Britannique. Plus tard ils sont devenus catholiques, et pendant plus de vingt ans ont été en charge de paroisses au diocèse de Fréjus-Toulon. Nous sommes devenus grands amis et je tenais à aller passer quelques jours avec eux pour les remercier. Ils habitent auprès du site réputé d'Alésia, ce qui est un peu loin de Tréflévénez !

       Sur la route pour m'y rendre j'ai noté qu'il y avait une localité dénommée Saint-Menoux, et je me suis demandé si ce saint avait quelque chose à voir avec Pont-Menou auprès de Lanmeur. Si c'était un saint breton, que faisait-il au diocèse de Bourges, si loin de la Bretagne ? A Saint-Menoux on dit qu'il s'agit bien d'un Breton, venu de Grande-Bretagne au VIIème siècle s'établir comme ermite en Cornouaille au temps de saint Corentin. Comme beaucoup de moines de cette époque il voulait aller en pèlerinage pour Dieu et alla jusqu'à Rome. Sur le chemin du retour, épuisé, il s'arrêta auprès de la rivière Ours à Mailly-sur-Rose, devenue Saint-Menoux après l'an mil. Il décida d'y demeurer, vivant une vie de prère et d'accueil. 

       Sa renommée se répandit rapidement dans la région à cause de son amour des plus miséreux et des nombreuses guérisons qu'il opérait. Il prit sous sa protection un simple d'esprit qui était le souffre-douleur des gens du village. De là vint la coutume dans la région de prier saint Menou pour les handicapés et les simples d'esprit. Des années après sa mort, les reliques de saint Menou furent déposées dans un sarcophage mérovingien qui se trouve encore derrière l'autel dans la belle église romane qui fut élevée en son honneur au XIème siècle. Dans le muretain qui protège le sarcophage il y a un trou pour que ceux qui sont atteints de la tête puissent s'approcher du reliquaire. 
      En quittant Tréflévénez je ne savais pas que j'aurais l'occasion, après sept cent kilomètres, de prier un saint breton pratiquement inconnu en Bretagne.  

    Job an Irien d'ar 2 a viz gwengolo / le 2 septembre

  • War glask euz sant Konneg / A la recherche de saint Connec.

       N’on-eus ket gellet treuzi Mor-Breiz na warlene nag er bloaz-mañ abalamour d’ar C’hovid 19, ha dipituz eo ! Mignoned ar broiou keltieg all a vank deom, rag pa dremenom amzer ganto e tizoloom bep tro tra pe dra euz or sevenadur koz, hag a c’hell rei frouez hirio c’hoaz. Or soñj a oa mond da Gerne-Veur da weled parreziou Sant-Winnow ha Boconnoc, rag ano a gaver euz an daou zant Winniau ha Connoc e Buez Sant-Paol a Leon, bet skrivet e Landevenneg e 884. Padal, ma fazien evid sant Winnow, skrivet San Winnuc en 11ved kantved, evid Boconnoc ne fazien ket!
    Setu amañ ar pez a lavar ar Vuez : «Er strollad a heulie Paol e oa Quonocus, anvet gand re all Toquonocus, gand eun astenn en e ano, hervez boaz tud en tu all d’ar mor» (To=Da). Sant-Tegoneg eo eta, an hini e-neus roet e ano d’ar barrez vraz e-kichenn Montroulez, hag ive, staget ouz ar rag-gér «Plou» (pobl) da Blogoneg e Kerne. E Gwerleskin hag e Plogoneg ez-eus ive eur chapel Sant-Tegoneg, hag e Plouneour-Trez eur chapel Sant-Egoneg (troc’h greet fall) e-kichenn «Lesconnec» ha damdost da Chapel-Paol.
       Ar stumm «Boconnoc» e Kerne-Veur ne c’hell dond nemed euz eur stumm koz «Bod-Connoc», «bod» o talvezoud amañ da zemeurañs, ’vel e Bodiliz, Bohars, Botmeur... pe c’hoaz da ermitaj, pe da atant. Implijet eo ar gér a-goz, kenkoulz e Bro-Gembre, e Kerne-Veur hag e Breiz : e diellou manati Redon e kaver anezañ eun ugent kwech bennag en 9ved kantved, hag e Landevenneg ive. Boconnoc eta a c’hellfe beza ermitaj sant Konneg. Hervez Ourmonog, skrivagner Buez sant Paol, e oa Konneg priol e manati Paol. Gouzoud a reer e chomas Paol meur a vloavez e Kerne-Veur ablamour d’ar roue Mark a felle dezañ e zerhel er vro. Unan euz demeurañsou ar roue Mark a oa Lantyan, eur maner euz parrez Golant war aber ar ster Fowey e-kichenn eul lec’h kreñv euz amzer Oadvez an Houarn, anvet Castle Dore, hag adimplijet e penn kenta ar 6ved kantved.
       Bocommoc a zo, en tu dehou d’ar ster Fowey, pemp kilometrad euz Lantyan ha seiz kilometrad euz Castle Dore. Eul lec’h kaer eo ha sioul gand forzig koajou e-kichenn eun adster d’ar Fowey, eul lec’h kaer evid sevel eun ermitaj, ar pez a reas moarvad or sant Konneg. N’ouzom ket ha tud Boconnoc a oar eun dra bennag diwar-benn ar zant hag orin o farrez. N’on-eus kavet netra diwar-ze. Mond a raim da ober anaoudegez ganto hag e kontim dezo ar pez on-eus kavet. Evidom-ni eo sklêr : ar memez sant a bedom !
    Boconnoc Church - Wikipedia   Nous n’avons pas pu traverser la Manche, ni l’an dernier, ni cette année à cause du Covid 19, et c’est bien dommage ! Les amis des pays celtiques nous manquent, car chaque fois que nous passons du temps avec eux nous découvrons quelque chose de notre vieille culture, quelque chose qui peut donner du fruit encore aujourd’hui. Notre projet était d’aller en Cornouailles voir les paroisses de Sant-Winnow et de Boconnoc, car il est question de deux saints Winniau et Connoc dans la Vie de saint Pol de Léon, écrite à Landévennec en 884. Si je me trompais pour saint Winnow, écrit San Winnuc au XIème siècle, pour Boconnoc je ne me trompais pas !
       Voici ce que dit la Vie : «Dans le groupe qui accompagnait Pol il y avait Quonocus que d’autres appellent Toquonocus avec une addition selon l’usage du peuple d’outre-mer» (To=Ton). Il s’agit donc de saint Thégonnec, celui qui a donné son nom à la grande paroisse près de Morlaix, ainsi qu’à celle de Plogonec en Cornouaille, cette fois précédé du préfixe «Plou» (Peuple). A Guerlesquin et à Plogonec il y a aussi une chapelle Saint-Thégonnec , ainsi qu’à Plounéour-Trez une chapelle Saint-Egonnec (mauvaise coupure) au près de Lesconnec et à proximité de Chapel-Pol.
       La forme «Boconnoc» en Cornouailles ne peut venir que d’une forme ancienne «Bod-Connoc», «bod» signifiant ici résidence, comme à Bodilis, Bohars, Botmeur... ou encore ermitage ou ferme. Le mot est utilisé depuis des emps anciens aussi bien au Pays de Galles, en Cornouailles et en Bretagne. Au IXème siècle, dans le Cartulaire de Redon on le trouve une vingtaine de fois, et de même à Landévennec. Boconnoc pourrait donc être l’ermitage de saint Connec. Selon Ourmonoc, l’auteur de la Vie de saint Pol, Connec était prieur du monastère de Pol. Nous savons que Pol demeura plusieurs années en Cornouailles à cause du roi Marc qui tenait à le garder dans le pays. Une des résidences du roi était Lantyan, un manoir de la paroisse de Golant sur l’estuaire de la rivière Fowey, à peu de distance d’une importante fortification de l’Age du Fer appelée Castle Dore, et réoccupée au début du VIème siècle.
       Boconnoc est sur la rive droite de la rivière Fowey, à cinq kilomètres de Lantyan et à sept kilomètres de Castle Dore. C’est un lieu magnifique et calme, entouré de bois, auprès d’un affluent de la rivière Fowey, un lieu parfait pour y établir un ermitage, ce que fit sans doute notre saint Connec. Nous ne savons pas si les gens de Boconnoc savent quelque chose au sujet de leur saint et de l’origine de leur paroisse. Nous n’avons rien trouvé à ce sujet. Nous irons donc faire leur connaissance et leur raconterons ce que nous avons trouvé. Pour nous, c’est bien clair : c’est le même saint que nous prions.
    Job an Irien d'ar 27 a viz eost / le 27 août

  • Hanter-Eost / Mi-Août

       Setu Hanter-Eost ha gouel ar Werhez. Pebez joa evidon peogwir on bet ganet en eur barrez gouestlet d’ar Werhez hag eo bet atao evidon an devez-se devez braz ar pardon. N’ouzon ket petra lavar ar Werhez Vari d’an dud a hirio, med souezet braz on bet dec’h o reseo war va urziatêr eur postel a-berz eur vaouez a zo livourez, ha n’eo ket boazet, a gement ma ouezan, da vond aliez d’an iliz. Lavared a ra din : «Va fentadur da zond a vezo ar Werhez, rag c’hoant am-eus trugarekaad unan bennag evid eun nebeud traou kaer a zo c’hoarvezet ganin. N’am-eus tamm famill ebed kén, hag Hi a gompreno !»
       Evid lod euz an dud eo Mari ‘vel eur vamm ouspenn, eur vamm ha na ra ket a rebechou, med a c’halv atao da vond war-raog, rag gwelet he-deus en tu all euz ar maro. He fiziañs a ro fiziañs. Ar re a zeu da enaoui eur c’houlaouennig dirag he skeudenn, en eul lec’h a belerinaj pe en disterra iliz, a gomz ganti en o c’halon ’vel eur bugel gand e vamm. Diskarga ’reont o foaniou, o zrubuillou hag o nehamant, hag ar pez a resevont a c’hellfe beza anvet ‘douster’. Douster, n’eo ket eur ger brudet mad hirio, rag ar pez a zeblant ren ar bed a-vremañ a zo kentoc’h an nerz, ar galloud hag ar feulster, kenkoulz war dachenn an daremprejou etre an dud hag ar broiou, ha war dachenn an ekonomiez.
    Eur skwer hepkén, hini kresk priz ar boued. E 2020, eun den war seiz e-neus tremenet eun devez d’an nebeuta heb debri tamm ebed, ha kement-se pa vez produet awalc’h a voued evid maga oll dud ar bed. An Afrik a zo skoet da genta, hag hirio eur vro vraz ’vel ar Brezil. Petra ’zo kaoz ? Priz an donenn winiz, diou wech kerroc’h bremañ eged pemp bloaz ’zo. Ha perag ? Broiou ’zo a en em lak, ’vel Bro-Chin dreist-oll, da zerhel berniou magadurez gand aon da vankoud eun deiz. Ha petra a c’hoarvez ? An emgarantez direzon-ze a ra da dregont dre gant euz poblañs an Ejipt da skwer beza dindan treuzou ar baourentez...
       Daoust ha dre zouster e c’hell eun dra bennag cheñch ? Ar Werhez a lavaro deom : lak an douster da ren en da vuez hag e weli ! Douster en da geñver da genta, chom a-zav d’en em varn ha d’en em geñveria gand ar re all; en em zigemer te da genta, hag e ouezi digemer ar re all. Gand douster e tigemer Mari pep hini ahanom. Eur wenojenn a zigor dirazom evid ren or buez, deiz goude deiz, eur wenojenn a dosta ahanom ouz ar re all, ha kement-se dija a jeñch ar bed. Gouel a zouster hag a vadelez evid an oll.
       Voici la Mi-Août et la fête de la Vierge. Quelle joie pour mloi qui suis né dans une paroisse dédiée à la Vierge, et ce jour a toujours été pour moi le grand jour su pardon. Je ne sais pas ce que dit la Vierge Marie aux gens d’aujourd’hui, mais j’ai été fort étonné hier de recevoir sur mon ordinateur un courriel d’une femme qui est peintre, et qui n’a pas beaucoup l’habitude, à ce que je sache, d’aller à l’église. Elle me dit ceci : «Ma prochaine peinture sera la Vierge, car j’ai envie de remercier quelqu’un pour quelques belles choses qui me sont arrivées. Je n’ai plus de famille, et Elle comprendra !»
       Pour certains Marie est comme une mère de plus, une mère qui ne fait pas de reproches, mais appelle toujours à aller de l’avant, car elle a vu de l’autre côté de la mort. Sa confiance donne confiance. Ceux qui viennent allumer un lumignon devant sa statue, dans un lieu de pèlerinage ou la moindre église, lui parlent en leur coeur comme un enfant à sa mère. Ils déchargnet leurs souffrances, leurs ennuis et leurs soucis, et ce qu’ils reçoivent pourrait être appelé ‘douceur’. Doucecur, ce n’est pas un mot en vogue aujourd’hui, car ce qui semble dominer le monde actuel c’est plutôt la force, le pouvoir, la violence, autant dans le domaine des relations entre les gens et les pays, que sur le terrain de l’économie.
    Un seul exemple, ceclui de l’augmentation du prix de l’alimentation. En 2020, une personne sur sept a passé au moins un jour sans manger quoi que ce soit, et ceci dans un monde où l’on produit suffisamment de nourriture pour nourrir tout le monde. C’est l’Afrique qui est touchée la première, mais aussi maintenant un grand pays comme le Brésil. Quelle est la cause ? Le prix de la tonne de blé a doublé depuis cinq ans. Pourquoi ? Certains pays, comme la Chine particulièrement, stockent des réserves de nourriture de peur de manquer un jour. Et qu’arrive t-il ? Cet égoisme déraisonnable conduit 30% de la population de l’Egypte, par exemple, sous le seuil de pauvreté...
       Est-ce que la douceur peut changer quelque chose ? La Vierge nous dira : mets la douceur dans ta vie et tu verras ! La douceur envers toi d’abord, arrête de te condamner, et de te comparer aux autres ; accueille toi d’abord, et tu sauras accueillir les autres. C’est avec douceur que Marie accueille chacun de nous. Elle ouvre devant nous un sentier pour conduire notre vie, jour après jour, un sentier qui nous rapproche des autres, et cela déjà change le monde. Fête de douceur et de bonté pour tous !
    Job an Irien d'ar 13 a viz eost / le 13 août.

  • Anna

       Ar Pab Frañsez ’neus ijinet eun devez gouel evid an tadou-koz, ar mammou-koz, hag an oll re goz, hag er bloaz-mañ eo bet d’ar zul 25 a viz gouere, derhent gouel santez Anna. Pebez kelou mad evidom-ni Bretoned, hag on-eus abaoe kantvejou ha kantvejou eul liamm dispar gand santez Anna, a anvom aliez Mamm-goz ar Vretoned. Dija, e kredennou koz ar pez a ouezom euz ar relijion geltieg, e kavom ano euz Ana eun doueez-mamm. Geriadur Cormac eud an 10ved kantved a anv anezi «mamm doueed Bro-Iwerzon» (mater deorum Hibernensium) «a vag mad an doueed».Gouzoud a reer ive ez eus e kichenn Killarney (Kerri, mervent Bro-Iwerzon) daou venez skoaz ha skoaz hag o-deus stumm diou vronn; anvet int «Da chich Anan», da lavared eo «Diou vronn Ana». Pa reer hent etre Kraon ha Landevenneg, ez-eus eur mare ‘lec’h m’e-neus ar Menez-Hom ar memez doare, hini diou vronn eur vamm-goz. Ha n’eo ket souezuz neuze e vefe bet kavet e Landrein e Plomodiern e touez rivinou eun ti-roman eur skeudennig e pri gwenn o tiskouez eur vaouez koz gand daou vugel, unan war bep penn-glin. Ar Vretoned kristen hag ar venec’h a ouie dija e oa Anna ano mamm-goz Jezuz : lakeet o-deus eta eur zae nevez war an doueez koz. Er pez a jome euz o relijion goz e kavent eun diazez evid o feiz kristen : dirag skeudenn Santez-Anna ar Palud e teuom hirio c’hoaz, war o lerc’h,  da skuill or poan ha da zibuna or pedennou. Hi, mamm-goz Jezuz, a anavez mad on trubuillou hag a oar sioulaad or c’halon pa gontom anezo dezi
       Rag eur plas disheñvel he-deus amañ ar vamm-goz e buez ar famill. Eur seurt liamm a fiziañs vraz hag a garantez divuzul a weler aliez etre ar vamm-goz hag he bugale vian ; gouzoud a reer e pardon pep tra, e walc’h hag e pare ar gouliou, e selaou istoriou iskiz he bugale vian heb gourdrouz anezo. Amzer he-deus ha pasianted ha furnez, rag bevet he-deus kalz traou hag he c’henteliou n’int ket urziou. He c’halon a jom bepred digor. Nag a vugale hag a re yaouank zokén hag o-deus kavet diêz chom heb gweled o zud koz ablamour d’ar c’hovid, gand aon da dreuskas dezo ar c’hleñved. Ha kement-se a zo anatoc’h c’hoaz evid ar re goz o-unan : o bugale vian a rae diouer dezo. Bremañ, p’eo siouleet ar c’hleñved, e teuont en-dro hag eo eun emgav laouen.
       Me, va-unan, a oar mad pegement am-eus resevet a-berz mamm va zad, hag a oa o chom ganeom. Hi eo he-deus troet va zellou war-zu santez Anna, hag eo burzuduz evidom oll he c’haoud da vamm-goz : ober a ra ahanom eur bobl a esperañs hag a basianted. Brao ’oa ober gouel ganti ! Bennoz Doue deoc’h, Frañsez !
    La Palud, le plus ancien sanctuaire de sainte Anne, la "grand-mère des  Bretons"
       Le Pape François a initié un jour de fête pour les grands-parents et les personnes âgées, et cette année elle a eu lieu le 25 juillet, veille de la fête de sainte Anne. Quelle bonne nouvelle pour nous Bretons, qui avons depuis des siècles et des siècles un lien sans équivalent avec sainte Anne, que nous appelons souvent la grand-mère des Bretons. Déjà dans les croyances anciennes de ce que nous savons de la religion celtique, il est question d’Ana, une déesse-mère. Le glossaire de Cormac du Xème siècle l’appelle «la mère des dieux irlandais» (mater deorum Hibernensium) «qui nourrit bien les dieux». L’on sait aussi qu’il y a dans le Kerry auprès de Killarney deux montagnes côte à côte qui ont la forme de deux seins ; elles portent le nom de ‘Da chich Anan’, c’est à dire ‘les deux seins d’Ana’. Lorsqu’on fait route entre Crozon et Landévennec, il y a un moment où le Ménez-Hom présente le même aspect, celui de deux seins d’une grand-mère. Il n’est pas étonnant alors qu’on ait trouvé à Landrein en Plomodiern, parmi les ruines d’une villa gallo-romaine, une statuette en terre blanche d’une femme âgée portant deux enfants, un sur chaque genou. Les Bretons chrétiens et les moines savaient déjà que le nom de la grand-mère de Jésus était Anna. Ils ont revêtu d’un manteau neuf la vieille déesse. Ce qui demeurait de leur ancienne religion a servi de base à leur foi chrétienne : devant la statue de Sainte-Anne la Palue nous venons aujourd’hui encore, à leur suite, déverser notre peine et réciter nos prières. Elle, la grand-mère de Jésus, connaît bien nos difficultés, et sait bien calmer notre coeur lorsque nous les lui racontons.
       Car la grand-mère a chez nous une place particulière dans la vie de la famille. C’est une sorte de lien de grande confiance et d’amour immense que l’on voit souvent entre la grand-mère et ses petits enfants ; on sait qu’elle pardonne tout, qu’elle lave et guérit les blessures, qu’elle écoute les étranges histoires de ses petits enfants sans les gronder. Elle a du temps, de la patience et de la sagesse, car elle a beaucoup vécu et ses conseils ne sont pas des ordres. Son coeur reste toujours ouvert. Que d’enfants et même de jeunes qui ont souffert de ne pouvoir voir leurs grands parents à cause du Covid, de peur de leur transmettre la maladie. Et cei est encore plus évident pour les grands parents eux-mêmes : leurs petits enfants leur manquaient. Maintenant que la maladie s’est calmée, ils reviennent et c’est une joyeuse rencontre. 
       Moi-même, je sais combien j’ai reçu de la mère de mon père, qui habitait avec nous. C’est elle qui a tourné mes regards vers sainte Anne, et c’est merveilleux pour nous tous d’avoir celle-ci pour grand-mère : elle fait de nous un peuple d’espérance et de patience. C’était beau de faire fête avec elle ! Merci François !
    Job an Irien d'ar 6 a viz eost / le 6 août
  • Goustadig ! / Doucement !

       Deuet eo ar mare da vond goustatoc’h ha da gemer amzer da veva. Ken boazet om da vond buan evid pep tra ma tremen ar vuez heb n’or befe kemeret amzer da veva anezi. An neb en em lak da vale a jeñch lusk war ar memez tro, hag a ro eur chañs d’ e zaoulagad da weled ar pez ne wel ket er vuez pemdezieg, ha d’e skouarn da gleved muzik kaer ar bed. Chom a reer souezet zokén pa jomer a-zav da zelaou kan an avel ha sarac’h an deliou er gwez. Heb an disterra ger, e kas an avel gantañ pelloc’h an trouzou a zo amañ, hag a-wechou zokén e ro deom da gleved trouzou ha kanou n’anavezom ket. Seulvui e vezom war evez ha seulvui e klevom ar bed tro-dro deom o tenna e alan.
       Peogwir ne c’hellem ket en hañv-mañ mond da Gerne-Veur ablamour d’ar C’hovid, on-eus dibabet chom amañ e Breiz, hag ober ar pirhirinaj a anvom «Tro Sant Paol», da lavared eo ober hent euz Enez-Eusa beteg Enez-Vaz war droad hag a-wechou gand an oto, ha kement-se dindan eisteiz. Hirio, evid an devez diweza emaom war Enez-Vaz, hag ez-eus ganeom eur pôtrig a zeiz vloaz ha n’eus fin ebed dezañ da varvaillad. Eur vaouez koz euz or strollad a vale gand sikour diou vaz. Digemeret om e ti mignoned evid eur banne kafe. Ar vaouez ’deus klasket azeza, hag eo rinklet he baz. Darbet eo bet dezi koueza, med deuet eo a-benn da azeza. Ar pôtrig ’zo chomet sonn dirazi, ’vel mantret, ger ebed gantañ. Sellet e-neus pellig ouz he fas, ha gand karantez e-neus lavaret dezi : «Mond a ra mad ?...» N’eo nemed eun draig, med ar pôtrig-se e-noa komprenet mad en eun taol pehini ’oa spered or pelerinaj.
       E-kreiz or baleadenn on-noa dibabet gouestla eun devez da nêtaad rivinou ar chapel hag ar feunteun er pez a anver Ermitaj sant Herve e Lañriware. Ar strouez a zav heb goulenn aotre digand den, hag ar rivinou on-noa diskoachet gwechall a oa bremañ hanter c’holoet : poent e oa diharza ! En or strollad e oa hini pe hini a ’n em c’houlenne ha gouest e vefe da ober eun dra bennag, ken divarreg m’en em zant evid al labouriou-dorn. Heb soñjal pelloc’h em-eus lavaret d’an oll : «Daouarn on-eus oll ha gouest om da skrabad. An nebeud a raim a vezo kement-se dija !» Pep hini ’neus greet hervez e c’halloud, hag a-benn fin an devez, gand labour kaloneg an oll, e-noa al lec’h cheñchet doare. Al labour skrabad a oa bet ken talvouduz hag al labouriou brasoc’h. An doujañs d’an hini bian a ro levenez d’e galon hag a gresk e nerz. Her gweled on-eus en deiz-se. Sant Paol ha sant Herve a oa ganeom moarvad !
    Doucement le matin…   Il est venu le temps d’aller plus doucement et de prendre le temps de vivre. Nous avons tellement l’habitude d’aller vite pour toute chose que le vie passe sans que nous ayons pris le temps de la vivre. Quiconque se met à marcher change de rythme du même coup, et donne une chance à ses yeux de voir ce qu’il ne voit pas dans la vie quotidienne, et à ses oreilles d’entendre la belle musique du monde. On demeure même stupéfait lorsqu’on s’arrête pour écouter le chant du vent et le bruissement des feuilles dans les arbres. Sans la moindre parole, le vent conduit plus loin les bruits d’ici, et parfois même nous donne à entendre des bruits et de chants que nous ne connaissons pas. Plus nous sommes attentifs et plus nous entendons respirer le monde autour de nous.
       Puisque nous ne pouvions pas cet été aller en Cornouailles Britannique à cause du Covid, nous avons choisi de rester ici en Bretagne, et de vivre le pèlerinage que nous appelons «le chemin de saint Pol», c’est à dire d’aller d’Ouessant à l’île de Batz à pied et parfois aussi en voiture en une semaine. Aujourd’hui dernier jour, nous sommes à l’île de Batz, et nous avons avec nous un petit garçon de sept ans qui n’en finit pas de bavarder. Une vieille femme de notre groupe marche à l’aide de deux bâtons. Nous sommes accueillis chez des amis pour un café. La femme a voulu s’asseoir et son bâton a glissé. Elle a failli tomber, mais elle a réussi à s’asseoir. Le petit gars est debout devant elle, comme stupéfait et sans un mot. Longuement il a regardé son viisage, et avec amour il lui a dit : «Est-ce que ça va ?...» Ce n’est qu’un petit rien, mais ce petit gars avait compris d’un seul coup l’esprit de notre pèlerinage.
       Au coeur de notre marche, nous avions choisi de consacrer un jour à nettoyer les ruines de la chapelle et de la fontaine de l’hermitage de saint Hervé en Lanrivoaré. Les broussailles poussent sans demander l’avis de personne, et les ruines que nous avions découvertes autrefois étaient maintenant à moitié enfouies : il était temps de débroussailler ! Dans notre groupe il y avait tel ou tel qui se demandait s’il serait capable d’y faire quelque chose, se sentant peu doué pour le travail manuel. Sans même y penser, j’ai dit à tous : «Nous avons tous des mains et sommes capables de gratter. Le peu que nous ferons, ce sera déjà ça !» Chacun a fait selon ses capacités, et à la fin de la journée, en raison du travail courageux de tous, le lieu avait vraiment changé d’allure. Le travail de grattage avait été aussi efficace que des travaux plus importants. Le respect du petit donne de la joie à son coeur et augmente sa force. Nous l’avons vu ce jour-là. Saint Pol et saint Hervé étaient probablement avec nous !

    Job An Irien d'ar 30 a viz gouere / le 30 juillet

  • Eun ivern / Un enfer

       Penaoz cheñch penn d’ar soñjou ? Penaoz cheñch doare da zelled ouz ar bed ha chom a-zav da weled anezañ bepred ’vel du ha dañjeruz ? Hag euz a belec’h e teu deom seurt soñjou a ampoezon or buez bemdez, hag a vir ouzom da veva e gwirionez, peogwir e vezer debret atao gand an aon ? Aon da veza saotret, aon da goueza gwall-glañv da vad, aon da dreuskas ar c’hleñved d’ar re all, ha dreist-oll d’or famill... Hag alese an ezomm da gemer meur a strink-dour bemdez ha da walhi meur a wech daouarn, plajou ha gwer, ha d’en em zizober euz kement tra a c’hellfe beza bet saotret... Ar vuez a zeu da veza diêz ha divlas, hag ouspenn-ze en em zanter kabluz, peogwir e weler mad e lakaer diêz buez ar re all... Pa vezer eet ken don-se er c’hollkalon, penaoz maga c’hoaz eun tamm esperañs ? Penaoz dond er-mêz euz eur seurt ivern ?
       N’ouzon ket hag ez-eus eun hent da zond er-mêz euz eun ivern, forz pehini e vefe. Meur a wech am-eus klevet va mamm-goz o lavared : «Na jomit ket da zelled ouz an droug, pe e kouezoc’h e-barz !» Soñjal a rae moarvad er pôtrig o selled ouz e skeudenn e foñs ar puñs, hag a oa e riskl da goueza e-barz. Gwir eo e vez re aliez roet deom da weled ar pez ne ’z-a ket mad en or bed, hag e vefe peadra da fallgaloni o selled bepred ouz ar c’heleier war an tele. Arabad beza dall eveljust, ha selled ouz an droug evid kavoud ar gwella tu d’en em zizober dioutañ, a c’hell beza penn-kenta ar furnez. Ar vad ne ra ket a drouz, ha ne zedenn ket kement an arvesterien ! Ha koulskoude, m’am-eus soñj mad, eo an hent nemetañ o-doa kavet an Iwerzoniz a-wechall da denna unan bennag euz an ivern... ha marteze n’eo ket sod !
       Penaoz neuze ? Dre ar pez a anvent ar «Biait». Eur salm eo, an hirra euz ar zalmou, peogwir ez-eus ennañ daou war ’n’ugent poz a eiz gwerzenn hir, a ganent da fin peb ofis, evid an hini a bedent evitañ. Eun doare eo, heb fin ha war bep ton, da gana ar justis, ar vadelez, ar fiziañs, ar peoc’h, al lezenn ’vel eun hent a vuez... Diazezet eo penn-da-benn war ar feiz eveljust, med da genta eo eur c’han a veuleudi a zigor kalon an den. Menec’h bro-Iwerzon a lavare e veze red kaoud bloaz evid tenna unan bennag euz e ivern, ar pez a lavar mad pegen diêz e c’hell beza diwrizienna da vad eun doare tort da weled ar bed hag ar re all. Talvezoud a ra ar boan ober eun taol-esa. Pep hini ahanom a oar mad e-neus ennañ, en e galon hag en e spered, ton ha komzou eur c’han pe eur c’hantik a zo gouest da drei e spered war an tu mad, war tu ar vuez. Perag ne vouskanfem ket anezañ aliesoc’h, deom da gaoud eur penn laouennoc’h ? Vad a rafe deom, ha d’ar re all ive
    Sortir de l'enfer par Patrick Le Hyaric - ROUGE CERISE   Comment changer ses pensées ? Comment changer de manière de voir le monde et arrêter de le voir toujours comme sombre et dangereux ? Et d’où nous viennent de telles pensées qui empoisonnent notre vie quotidienne, et nous empêchent de vivre en réalité puisque nous sommes toujours en proie à la peur ? Peur d’être salis, peur de tomber gravement malades, peur de transmettre la maladie à d’autres, et surtout à notre famille... Et de là ce besoin de prendre plusieurs douches chaque jour, de se laver souvent les mains et de laver assiettes, verres, et de se débarrasser de tout ce qui aurait pu être sali... La vie devient difficile et insipide, et en outre on se sent coupable, parce qu’on voit bien qu’on qu’on rend difficile la vie des autres... Quand on est arrivé aussi loin dans le découragement, comment nourrir encore un brin d’espérance ? Comment sortir d’ un tel enfer ?
       Je ne sais s’il existe un chemin pour sortir d’un enfer, quel qu’il soit. Bien des fois j’ai entendu ma grand-mère dire : «Ne restez pas à regarder le mal, ou vous tomberez dedans !» Elle pensait sans doute au petit garçon qui regardait son image au fond du puits et qui risquait d’y tomber. Il est vrai qu’on nous donne trop souvent à voir ce qui ne va pas bien dans notre monde, et qu’il y aurait de quoi se décourager en regardant toujours les nouvelles à la télé. Il ne s’agit pas d’être aveugles cependant, et regarder le mal pour trouver la meilleure façon de s’en défaire peut être le début de la sagesse. Le bien ne fait pas de bruit et n’attire pas autant les spectateurs ! Et cependant, si j’ai bonne mémoire, c’est le seul chemin que les Irlandais d’autrefois avaient trouvé pour sortir quelqu’un de l’enfer... et ce n’est peut-être pas idiot !
       Comment ? Par ce qu’ils appelaient le «Biait». C’est un psaume, le plus long des psaumes, car on y trouve vingt deux strophes de huit longs vers, qu’ils chantaient à la fin de chaque office pour celui pour qui ils priaient. C’est une façon et sous diverses dormes de chanter la justice, la bonté, la confiance, la paix, la loi de Dieu comme un chemin de vie... Entièrement fondé sur la foi bien sûr, c’est d’abord un chant de louange qui élargit le coeur de l’homme. Les moines irlandais disaient qu’il fallait un an pour sortir quelqu’un de son enfer, ce qui dit bien combien il est difficile de déraciner réellement une manière tordue de voir le monde et les autres. Cela vaut pourtant la peine d’essayer. Chacun de nous sait bien qu’il a en lui-même, dans son coeur et son esprit, l’air et les paroles d’un chant ou d’un cantique capable d’orienter son esprit vers le bien, vers la vie. Pourquoi ne le murmurerions nous pas plus souvent, pour avoir une tête plus joyeuse ? Cela nous ferait du bien, et aux autres aussi !

    Job an Irien d'ar 16 a viz gouere / le 16 juillet.

  • An Niverenn (175) MINIHI LEVENEZ numéro (175) de la revue MINIHI LEVENEZ

     

    An Niverenn (175) MINIHI LEVENEZ numéro (175) de la revue MINIHI LEVENEZ:

    Pennadou / Chroniques

    2020 HA SANT-ERWAN MONTROULEZEt Saint Yves de MORLAIX.

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ": 50€

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande. 

  • Tostig tost / Tout prêt.

    Deuet eo ar poent din da skriva va fennad, med diwar petra en taol-mañ ? Klevet on-eus awalc’h diwar-benn ar votadegou, diwar-benn Tro-Frañs, diwar-benn ar C’hovid daonet a gas kement a dud d’ar vered dre ar bed a-bez, ha diwar-benn gwalleuriou poblou kenta ar C’hanada... hag em-bije c’hoant lavared : awalc’h bremañ, an hañv eo, bremaig e vo an eost, savom or penn ha deom da vale, da glask sioulder ha peoc’h... ha marteze ne vezim ket ken debret gand trouzou digalonekaüz ar bed o trei, hag a gont deom bemdez diêzamañchou an oll.
    Med daoust ha n’eo ket tehed, a c’hosmol din va c’houstiañs ? Petra ‘lavarin ? Netra nemed an dra-mañ : war ar pez a zo tost e c’hellan eun dra bennag, ha marteze eo deuet din ar poent da zelled da vad ouz ar pez a zo tost, da veza gand ar pez a zo tost, tud ha loened, mignoned hag amezeien, heñchou ha savaduriou, plant ha gwez ha ribouliou ha gwenojennou... Deuet eo ar mare da zizolei gand karantez, gand eur zell digor ha kiriuz, deuet eo ar mare da veza digemeruz da vad, da lavared eo da lezel eur plas ennon da zoareou disheñvel da weled ar bed hag ar vuez pemdezieg. Deuet eo ar mare da walhi va daoulagad ha da zelled en eun doare nevez, ’vel gand daoulagad eur bugel, ouz ar pez a zo tost, ha ne welan ket kén dre forz e weled bemdez.
    Lakeet am-eus va boutou-bale, kemeret va baz, hag on eet en hent...hag a-vec’h eet er mêz, setu m’eo bet karget va skouarn gand kan dizehan al laboused. Gwennili a welan o troidellad heb fin etre ar gwez uhel hag ar savaduriou. Mouilhi a glevan o pipial er c’harz pelloc’h, hag er pellder pichoned o c’hrougousad. Hag e teu soñj din euz troiou-lavar koz ’vel «Amzer vrao pa vez an durzunel o kana ’touez an dero hag ar fao», hag o soñjal er ragach er c’harz «Eul labousig ’zo ’lavar pep hini d’e dro» ha c’hoaz «ar pez a ra d’an dridi beza treud : kalz emaint war nebeud». Al labous ’vez anavezet diouz e gan, med siwaz kalz re am-eus ankounac’heet anezo. Gweled a ran mad penaoz, gand on doare-beva a-vremañ, on-eus kollet or sell a vugel war an natur, pa ouiem kemer amzer da glask neiziou ha da anoud kemend labous. Eun eurvez bale en natur ‘deus roet c’hoant din d’en em lakaad da zelaou en-dro, gand pasianted ! Ha perag ne vefe ket heñvel evid an dud ? Eur gwir labour-vakañsou !
    Les bienfaits incroyables de la marche sur la santé - Les recettes de Caty
    Il est temps pour moi d’écrire mon article, mais à quel sujet cette fois ? Nous avons assez entendu au sujet des élections, et du Tour de France, ainsi que de ce damné Covid qui conduit au cimetière tant de gens de par le monde, et des malheurs des peuples premiers du Canada... et j’aurais bien envie de dire : cela suffit maintenant, c’est l’été, bientôt ce sera la moisson, relevons la tête et allons marcher, rechercher le silence et la paix... et peut-être serons-nous moins dévorés par les bruits décourageants de ce monde qui tourne, et nous raconte chaque jour les difficultés de tous.
    Mais n’est-ce pas fuir, murmure ma conscience ? Que dirai-je ? Simplement ceci : c’est sur ce qui est proche que je peux quelque chose, et peut-être que le moment est venu pour moi de bien regarder ce qui est à côté, d’être avec ce qui est proche, hommes et animaux, amis et voisins, chemins et constructions, plantes et arbres et passages étroits et sentiers... Le temps est venu de découvrir avec amour, avec un regard ouvert et curieux, le temps est venu d’être vraiment accueillant, c’est à dire de laisser une place en moi à des manières différentes de voir le monde et la vie quotidienne. Il est venu le temps de me laver les yeux et de regarder de manière nouvelle, comme avec des yeux d’enfant, ce qui est proche et que je ne vois plus à force de le voir tous les jours.
    J’ai mis mes chaussures de marche, pris mon bâton et suis parti en route... et à peine j’étais sorti que j’ai eu l’oreille remplie du chant incessant des oiseaux. Je vois des hirondelles qui tournoient sans fin entre les grands arbres et les constructions. J’entends des merles qui piaillent plus loin, et dans le lointain des pigeons qui roucoulent. Et me reviennent d’anciens proverbes tels que «Beau temps quand la tourterelle chante dans le chêne et le hêtre» et pensant au caquetage dans la haie «Un oiseau dit : chacun son tour» et encore «Ce qui rend maigre les étourneaux, c’est qu’ils sont plusieurs sur le même morceau». L’oiseau se reconnait à son chant, mais hélas je les ai trop oubliés. Je vois bien comment, par notre manière actuelle de vivre, nous avons perdu notre regard d’enfant sur la nature, nous qui savions prendre le temps de chercher des nids et de connaître chaque oiseau. Une heure de marche dans la nature m’a donné envie de me remettre à écouter avec patience ! Et pourquoi n’en serait-il pas autant envers les gens ? Un vrai devoir de vacances !

    Job an Irien d'ar 2 a viz gouere / le 3 juillet

  • Daou lagad / deux yeux

       N’anavezen ket anezañ, med en em gavet om asamblez evid eur pred e sal ar barrez goude an overenn. N’eo ket genidig euz ar vro, med euz traoñ Bro-Frañs, hag o chom dre amañ abaoe pell. En e retred ema, goude beza bet kelenner saozneg en eur skolaj. Greet am-eus eun tamm anaoudegez gantañ, ha p’am-eus displeget dezañ e oan dedennet gand ar brezoneg ha plas ar brezoneg en Iliz, e-neus lavaret din kement-mañ : «N’am-eus ket desket brezoneg ; afer ar c’hemmaduriou a zo bet eur skoill evidon ! Ahend-all, ne vedon tamm ebed a-du gand ar skoliou diouyezeg. Ar galleg a oa evidon yez an deskadurez... beteg an deiz m’am-eus bet em c’hlas skolidi hag a zeue euz eur skol Diwan...Hag on chomet souezet gand an doare ma tistagent brao hag êz ar saozneg ! Gouzoud a ran bremañ talvoudegez an deskadurez dre zoubidigez!»
       Ar pez a zo c’hoarvezet gand ar c’helenner-se ne zeblant ket beza anad evid unionisted an DUP e Iwerzon an Hanternoz. Ar re-mañ ne fell ket dezo lakaad an iwerzoneg par d’ar saozneg er vuez foran, rag kement-se a vefe hervezo eun doare, ouspenn ar Brexit, da bellaad anezo muioc’h c’hoaz diouz Breiz-Veur. Edwin Poots, ’neus rañket rei e zilez, eun devez war ’n-ugent goude beza bet dibabet da rener an DUP, ablamour d’eun Akt a rofe muioc’h a blas d’an iwerzoneg. Ar rener nevez, Jeffrey Donaldson, ne fell ket dezañ kleved ano a gement-se. Gouarnamant Breiz-Veur ’neus neuze disklêriet e rafe voti al lezenn gand parliamant Westminster ma ne zeufe ket an DUP hag ar Sinn-Fein d’en em gleved war ar poent-se araog fin miz gwengolo. Miz gouere, miz prosesionou an Oranjisted, a zo c’hoaz da dremen, hag e ouezer pegen trubuillet e c’hell beza e Belfast.
       En em c’houlenn a ran atao perag o-deus aon ken aliez ar yezou braz dirag ar yezou bian. Pa vezer diouyezeg azaleg ar vugaleaj e ouezer e vo êsoc’h deski yezou all, hag e ouezer ive e c’hell beza doareou disheñvel da weled an traou, ar pez ne blij ket kalz d’ar re o-deus ar galloud etre o daouarn... Pinvidigez ar vuez a zeu koulskoude euz an doareou disheñvel da zoñjal ha da weled an traou. Ar broiou gand eur gostezenn politik hepkén a zo techet da nac’h gwiriou mabden, ha da genta eveljust ar yezou bian, peogwir e roont da weled an disheñvelded. Awalc’h eo selled ouz Bro-Chin er mare-mañ evid gweled da be-lec’h e kas. Salo e teufe an oll da veza diouyezeg adaleg o bugaleaj : gwelloc’h eo kaoud daou lagad eged unan hepkén, evid selled ouz an traou, ar vuez hag ar re all !
    Irlande du Nord   Je ne le connaissais pas, mais nous nous sommes trouvés ensemble pour un repas à la maison paroissiale après la messe. Il n’est pas originaire d’ici, mais du sud de la France, et habite ici depuis longtemps. Il est en retraite, après avoir été professeur d’anglais dans un collège. Nous avons fait connaissance, et après que je lui ai expliqué mon intérêt pour le breton et sa place dans l’Eglise, il m’a dit ceci : «Je n’ai pas appris le breton ; la question des mutations a ét un obstacle pour moi ! Par ailleurs, je n’étais pas du tout d’accord pour des écoles bilingues. Le français était pour moi la langue de l’enseignement... jusqu’au jour où j’ai eu dans ma classe des élèves en provenance d’une école Diwan... et j’ai été stupéfait par la facilité avec laquelle ils prononçaient l’anglais ! Je sais maintenant la valeur d’un enseignement par immersion !»
       Ce qui est arrivé à cet enseignant ne semble pas du tout évident pour les unionistes du DUP en Irlande du Nord. Ceux-ci ne veulent pas donner à l’irlandais un statut égal à celui de l’anglais dans la vie publique, car ceci serait d’après eux, outre le Brexit, une façon supplémentaire de les éloigner de la Grande-Bretagne. Vingt et un jour à peine après avoir été élu chef des unionistes du DUP, Edwin Poots a été amené à démissionner à cause partiellement d’un Acte qui donnerait davantage de place à l’irlandais. Le nouveau chef, Jeffrey Donaldson, ne veut pas en entendre parler. Le gouvernement britannique a alors déclaré qu’il ferait voter la loi par le parlement de Westminster si le DUP et le Sinn Fein n’arrivaient pas à se mettre d’accord sur ce point avant fin septembre. Juillet, le mois des processions des Orangistes est encore à passer, et on sait combien il peut être troublé à Belfast.
       Je me demande toujours pourquoi les grandes langues ont si souvent peur devant les petites langues. Quand on est bilingue depuis l’enfance, on ssait qu’il sera plus facile d’apprendre d’autres langues, et on sait aussi qu’il peut y avoir diverses façons de regarder les réalités, ce qui ne plaît pas beaucoup à ceux qui ont le pouvoir entre les mains... La richesse de la vie provient cependant des diverses façons de penser et de considérer les réalités. Les pays à parti unique ont tendance à nier les droits de l’homme, et d’abord les petites langues, puisqu’elles donnent à voir les différences. Il suffit de regarder la Chine ces temps-ci pour voir où tout cela mène. Ah, si tout le monde pouvait être bilingue dès l’enfance ; il vaut mieux avoir deux yeux qu’un seul pour regarder les réalités, la vie et les autres !
    Job an Irien d'ar 16 a viz gouere / le 16 juillet.

  • Traouigou a netra / Des petits riens.

       Ral eo deom kaoud da ober cheñchamañchou braz en or buez ! Peurliesa, euz an eil devez d’egile, eo traou bian on-eus da ober, traou ha ne vagont ket kalz al lorc’h peogwir int traou ordinal... ha koulskoude abaoe eur bloaz hanter on-eus desket e c’helle traou bian-bian rei frouez a vuez pe a varo. Doare ober pep hini ’neus eun efed war buez ar re all, eun efed war an êrgelc’h hag eun efed war an endro. Bep tro m’en em lavaran kement-se e teu war va spered kalz skeudennou, ha da genta hini an hadenn a vez taolet en douar.
       Eun hadenn, n’eo netra koulz lavared, eur c’hreunenn vihan vihan a-wechou. Eun deiz, da fin an hañv, e vedom bet kaset, va breur bihan ha me, da gutuill klos lann-bin en eur waremm hag er warimeier all tro-dro’lec’h ma save eun nebeud plant a seurt-se e-touez traou all. On tad a felle dezañ ober eun taol-esa : hada lann-bin er warimig e-kichenn. Eur zaill bihan oa aet ganeom da zastum ar c’hlosou. Dipitet awalc’h ’vedom bet, rag kaer on-noa bet furchal e peb lec’h, n’or-boa kavet nemed eun hanter sailladig. ’N’eur ziglosa anezo, om chomet souezet mik : bihan-bihan oa ar greun. N’or-boa ket zokén eun hanter gwerennad had. Hag en em c’houlennem penaoz e c’helle greun ken bihan rei ar plant braz gand kalz skourrou on-noa-ni gwelet ? «Mister kaer ar vuez eo !» eme on tad, «Or c’harg deom-ni eo hada ha doura ma z-eo dleet, med n’eo ket ni a ro ar c ‘hresk !»
       An eil skeudenn a zeu din eo hini testamant sant Divi e fin e Vuez e kembraeg, pa gomz ouz e ziskibien ’n-eur lavared dezo kement-mañ : «Bezit laouen ! Dalhit d’ho feiz, ha grit an traou bihan-se ho-peus gwelet ahanon oc’h ober...» Evitañ e oa sklêr : e levenez a zeue euz an traouigou a netra a rae bemdez evid kalonekaad e vreudeur. Soursial a rae ouz ar re baourra, ar re vunuta hag e kemere amzer ganto ’n-eur zelaou anezo. Ne rae netra dispar, ha ne glaske morse hegasi den ebed. Er c’hontrol eo : rei a rae da weled ar pez a oa mad ha kaer e buez ar re all. E levenez a zeue euz an traouigou a netra-ze a ra ar vuez pemdezieg. Gouzoud a reom muioc’h-mui eo int-i a jeñch ar bed.
    David de Ménevie — Wikipédia   Il est rare que nous ayons à opérer de grands changements dans nos vie ! La plupart du temps, d’un jour à l’autre, ce que nous avons à faire, ce sont des choses qui ne flattent pas beaucoup notre fierté, puisque ce sont des choses ordinaires... et pourtant depuis un an et demi nous avons appris que de toutes petites choses pouvaient donner des fruits de vie ou de mort. Le comportement de checun peut avoir un effet sur la vie des autres, un effet sur l’ambiance et un effet sur l’environnement. Chaque fois que je me redis cela, me viennent à l’esprit beaucoup d’images, et d’abord celle de la graine qu’on jette en terre.
       Une semence, ce n’est rien pour ainsi dire, une graine toute petite parfois. Un jour, à la fin de l’été, nous avions été envoyés, mon petit frère et moi, cueillir des cosses de grand ajonc dans une garenne et les garennes tout autour où poussaient quelques plants de ce genre parmi d’autres choses. Notre père voulait faire un essai : semer du grand ajonc dans la petite garenne d’à côté. Nous avions emporté un petit seau pour ramasser les cosses. Nous avions été bien déçus, car nous eumes beau fouiller partout, nous ne trouvames même pas la moitié d’un petit seau. En les écossant, nous fumes bien étonnés : les graines étaient minuscules. Nous n’avionx même pas un demi-verre de semences. Et nous nous demandions comment pouvaient des graines aussi petites donner les arbustes avec beaucoup de branches que nous avions vus ? «C’est le beau mystère de la vie», dit papa, «notre tâche c’est de semer et d’arroser s’il le faut, mais ce n’est pas nous qui donnons la croissance !»
       La deuxième image qui me vient est celle du testament de saint Divy à la fin de sa vie galloise, lorsqu’il s’adresse à ses disciples et leur dit ceci : «Soyez joyeux ! Tenez à votre foi, et faites ces toutes petites choses que vous m’avez vu faire...» Pour lui, c’était clair : sa joie provenait de ces petits riens qu’il faisait chaque jour pour encourager ses frères. Il se souciait des plus pauvres, des plus petits et prenait le temps de les écouter. Il ne faisait rien d’exceptionnel, et ne cherchait jamais à agacer qui que ce soit. Au contraire : il mettait en vue ce qui était bon et beau dans la vie des autres. Sa joie provenait de ces petits riens qui font la vie quotidienne. Nous savons de plus en plus que ce sont eux qui changent le monde !

     Job an Irien d'ar 26 a viz even / le 26 juin.

  • Bodadeg-veur ar Minihi 2021 / Assemblée générale du Minihi.

    Bodadeg-veur ar Minihi d’ar zadorn 3 a viz gouere 2021, er Minihi. Pedet oc'h oll !

     Ar vodadeg-veur a grogo da 3e30, hag e taolim eur zell war pez a zo bet bevet ganeom e 2020. Gweled a raim ive ar pez a zo da zond ha dreist-oll ar pez a vefe mad deom ijina evid gwella mad ar vrezonegerien kristen hag ar re a zo dedennet gand eur speredelez kristen ha breizad.

    Goude ar vodadeg : da 6 eur overenn.

    Assemblée générale du Minihi le 3 juillet au Minihi.

    Vous y êtes tous invités ! L'assemblée générale commencera à 15h30 et nous regarderons d'abord ce que nous avons vécu en 2020. Nous nous tournerons aussi vers l'avenir et surtout vers ce qu'il nous faudrait inventer pour le meilleur bien des bretonnants chrétiens et de ceux qui sont attirés par une spiritualité chrétienne et bretonne.

    Après la réunion, à 18h messe.

  • Liorzou / Jardins

       E kement bered a zo, pe dost, e kaver bremañ ar pez a vez anvet «liorz an eñvor», da lavared eo eul lec’h reñket evid ma vefe gellet ingala ennañ ludu an dud aet da anaon. Aliez eo eul lec’h kloz, gand mein ha plant bleuniou ha gwez a-wechou. E Trelevenez, ’vel e kalz berejou all, eo bet greet kement-se meur a vloavez a zo dija gand tud a vicher. Med evidon-me ez-eus kaerroc’h : eur gwir leor a eñvor hag a garantez bet greet gand tud ar barrez hag ar gomun penn-da-benn d’ar voger a gloz ar vered e tu an hanternoz. Kempennet e oa bet gand an ti-kêr eur riblennad douar a dregont santimetrad ledanded e tu diavêz ar voger, hag e oa bet lakaet eur mintinvez evid dond da blanta. Pep hini a zigasas gantañ plant bihan euz e liorz : broenn-mor, roz-gouez, roz-ruz, glizin, raden, brulu gwenn...oll bleuniou diwar ar mêz koulz lavared evid eur vered diwar ar mêz. Bep tro ma tremenan a-hed ar voger-ze e soñjan eo eur gwir gomz a garantez a zo lavaret aze d’an oll dud a zo beziet er vered-se.
       Da zul diweza miz mae e oa gouel ar mammou hag am-eus dalhet e pleg va skouarn klemm eur vaouez, a lavare din diouz ar mintin e Rumengol : «Va merc’h n’he-deus ket digaset din eur vleunienn, nag an disterra kartenn evid gouel ar mammou !.» Goude ar gousperou ’m-eus gwelet anezi en-dro, hag en taol-mañ e oa sederroc’h he fenn. «Galvet he-deus ahanon ! Ar bleuniou a ’n’em gavo warhoaz, emezi, hag hi he-unan dimerher, ar pez a zo gwelloc’h c’hoaz !»
       Kement hag ober ano euz bleuniou, e teu soñj din euz ar vaouez-se hag he-doa pedet ahanon da weladenni he liorz, eul liorz kaer gand plant bleuniou ha gwez bihan. Dre ma tiskoueze din ar plant e lavare n’eo ket ano ar blantenn, med da genta anoiou he bugale - rag plantet he-doa eun dra bennag da vare pask kenta pep hini anezo - ha goude-ze ano ar gwaz pe ar vaouez pe ar bugel zokén e-noa kinniget dezi ar blantenn-ze. Lavared a rae : «Lod a ra leoriou poltriji, med evidon-me ar gwella leor poltriji eo al liorz, rag kement plantenn amañ a zigas soñj din ouz an hini e-neus roet anezi din.» Abaoe m’he-doa savet al liorz-se he doa kemeret ar pleg da eskemm plant gand he amezeien ha mignoned, hag eveljust lod euz an dud-se a oa dija aet da anaon. «Bez’ ez-eo, emezi, ’vel ma vefent ganin c’hoaz el liorz-mañ. Eul leor beo eo va liorz !» Ar bleuniou a c’hell lavared eur garantez veo !


    Photo : Jardin du souvenir
       Dans tout cimetière, ou presque, on trouve maintenant ce que l’on appelle un «jardin du souvenir», c’est à dire un endroit bien aménagé où on pourrait répandre les cendres des défunts. C’est souvent un lieu clos, avec des pierres, des plants de fleurs et parfois des arbres. Ici à Tréflévénez, comme en beaucoup d’autres cimetières, cela a été réalisé il y a déjà quelques années par une entreprise spécialisée. Mais pour ma part, je trouve qu’il y a plus beau : un vrai livre de mémoire et d’amour réalisé par des gens de la paroisse et de la commune le long du mur de clôture du cimetière du côté nord. La municipalité avait fait préparer une bande de terre d’environ trente centimètres de largeur du côté extérieur du mur, et avait fixé une matinée pour venir planter. Chacun apporta de petits plants de son propre jardin : armérias, rosiers sauvages, rosiers rouges, bleuets, fougères, digitales blanches... toutes des fleurs de la campagne pour ainsi dire pour un cimetière de campagne. Chaque fois que je passe le long de ce mur, je pense que c’est une vraie parole d’amour qui est dite là à tous ceux qui sont enterrés dans ce cimetière.
       Ce dernier dimanche de mai, c’était la fête des mères, et j’ai gardé au creux de l’oreille la plainte d’une maman qui me disait, le matin, à Rumengol : «Ma fille ne m’a fait parvenir ni une fleur, ni la moindre carte pour la fête des mères !» Je l’ai revue après les vêpres, et cette fois elle avait une tête plus sereine. « Elle m’a appelée ! Les fleurs arriveront demain, dit-elle, et elle-même mercredi, ce qui est encore mieux !»
       Tant qu’à parler de fleurs, il me revient en mémoire cette femme qui m’avait invité à visiter son jardin, un magnifique jardin avec des plants de fleurs et des arbustes. Au fur et à mesure qu’elle me montrait les plants, ce n’est pas le nom des plants qu’elle me disait, mais d’abord le nom de ses enfants - car elle avait planté quelque chose à la communion de chacun d’eux - puis le nom de l’homme, de la femme ou de l’enfant qui lui avait donné tel ou tel plant. Elle disait : «Certains font des albums photos, mais pour moi le meilleur album-photo est le jardin, car chaque plant ici me rappelle celui qui me l’a donné.» Depuis qu’elle avait commencé ce jardin, elle avait pris l’habitude d’échanger des plants avec ses voisins et ses amis, et évidemment certaines de ces personnes étaient déjà décédées. «C’est comme si elles étaient encore avec moi, dit-elle, dans ce jardin. Mon jardin est un livre vivant !» Les fleurs peuvent dire un amour vivant !

    Job an Irien d'ar 11 a viz even / le 11 juin.

  • D'ar zadorn 5 a viz mezheven 2021: Conseil d'Administration du Minihi le samedi 5 juin 2021.

    D'ar zadorn 5 a viz mezheven 2021, 4e : Kuzul ar Minihi

    5 juin 2021,  à 16h, conseil d'administration du Minihi.

    objet:

    -  préparation de l'assemblée générale du 3 juillet

    - questions diverses.

  • Overennou e brezoneg er Minihi / Messes en breton au Minihi.

    Overennou e brezoneg er Minihi.

    Tréflévénez — Wikipédia

       E chapel ar Minihi e Trelevenez, bep sadorn d'abardaez da 6 eur, nemed re niveruz e vefem, ha neuze ez afem en-dro d'an iliz.

    Messes en breton au Minihi.

        La messe du dimanche, que nous célébrons le samedi soir à 18h, à la chapelle du Minihi, sauf si nous sommes trop nombreux, auquel cas nous retournerions à l'église.

  • Pouez eur vuez a labour / Le poids d’une vie de travail

    Eun den koz eo, o vond war e zeg vloaz ha pevar-ugent. Taget eo bet gand ar c’hleñved-red ha gwall-gaset gantañ zokén. En ospital eo bet epad pemzekteiz, ha peogwir ez ae eun tammig gwelloc’h, eo bet digaset d’ar gêr. Bet on bet o weled anezañ, med ne rae nemed kousked : ger ebed gantañ ! En devez warlerc’h on eet en-dro, hag e wreg da lavared din : «Ne ra nemed kousked ! Marteze ne zihuno ket kén !» Dre forz gelver anezañ e-neus troet e benn war-zu ennon, ha draillet eun nebeud komzou ha ne c’hellen ket kompren. En e huñvre e oa atao ! A-benn ar fin on deuet da gompren eun dra bennag evelhenn : « Al labour ‘moa da ober a vo greet !» Diou pe deir gwech  e lavaras ar memez tra, ’n-eur zrailla e gomzou, hag en em roas da gousked en-dro. E vuez a beizant koz a zisklêrie evel-se, eñ hag e-noa tremenet e vuez o labourad stard. E enor a zen a oa beza bet kaset atao da benn al labouriou fiziet ennañ. Gouzoud a reom mad pegen kaled eo bet buez ar beizanted gwechall, pa veze ranket arad gand ar c’hezeg. Soñj ’m-eus c’hoaz, pa vedon krennard, da veza bet gwelet va breur, warlerc’h eun deveziad arad, hag eñ kousket mort koulskoude, o youhal war ar c’hezeg epad eur pennad mad euz an noz... ha netra da ober evid lakaad anezañ da zihuna ! Eur wech all e vedo puchet war e wele o tastum patatez, hag e traille ive komzou ha ne intenten ket, me er memez gwele egetañ ! Or buez gand he labour, on trubuillou hag or stourmou, a en em skriv en or c’horv !
    Or c’horv a zalc’h soñj euz ar pez on-eus greet, hag a ro deom da weled en-dro a-wechou darvoudou c’hoarvezet ganeom hag ankounac’heet ganeom. Lezet o-deus roudou ennom hag ar roudou-ze a zeu war-wél beteg en on huñvreou. Ablamour da ze’m-eus bet ar chañs da gompren abred e oa red ober ar peoc’h, eur peoc’h gwirion, gand kement den en-defe greet droug deom. Pe ’vefem yaouank pe goz, oll on-eus da ziskarga sahajou kounnar pe zrougrañs, a ra skoulmou en or c’horv, hag a vir ouzom da veza e peoc’h. Aliez ’m-eus bet tro da lavared, ha da dud a beb oad : «Grit ar peoc’h dija gand hoc’h anaon hag e weloc’h ho puez o cheñch !» Bez’ on-eus da bardoni d’ar re o-deus barnet ahanom, ha d’ar re o-deus maget enebiez pe warizi en or c’heñver, ha marteze ive da c’houlenn pardon diganto. Lod anezo a c’hortoz moarvad eur zoñj a seurt-se evid beza e peoc’h da vad er bed all, ha gelloud d’o zro gwarezi ahanom. Kalz skañvoc’h e vez ar vuez pa gemerer da vad an hent-se. N’eus ket gwelloc’h eged ar peoc’h evid rei eskell d’or buez !
    (Da gendelher).
    Silhouette Noire D'un Travailleur Ou Jardinier Tenant Pelle à La Lumière Du  Coucher Du Soleil | Photo Premium
    C’est un ancien, qui va vers ses quatre vingt dix ans. Il a été atteint par l’épidémie qui l’a bien secoué. Il a été quinze jours à l’hôpital, et comme il allait un peu mieux, il a été ramené à la maison. Je suis allé le voir mais il ne faisait que dormir : pas un mot ! Le lendemain, j’y suis retourné, et sa femme de me dire : «Il ne fait que dormir ! Il ne se réveillera peut-être plus !» A force de l’appeler; il a tourné la tête vers moi, et baragouiné quelques mots que je n’arriverais pas à comprendre. Il était toujours dans son rêve. Au bout du compte, j’ai réussi à comprendre quelque chose comme ceci : «Le travail que j’avais à faire sera fait !» Par deux ou trois fois il redit la même chose en hâchant ses paroles, et se remit à dormir. C’est sa vie de vieux paysan qu’il exprimait ainsi, lui qui avait passé toute sa vie à travailler dur. Son honneur d’homme avait été d’avoir toujours accompli le travail qu’il avait à faire. Nous savons combien le travail du paysan était difficile autrefois, en particulier quand il fallait charruer avec les chevaux. Je me souviens encore, quand j’étais adolescent, d’avoir vu mon frère, après une jounée de labours, alors qu’il dormait profondément, crier sur les chevaux durant une bonne partie de la nuit... et rien à faire pour le réveiller ! Une autre fois, il était à genoux dans son lit en train de ramasser des pommes de terre, et il marmonnait des paroles que je ne comprenais pas, alors que j’étais dans le même lit que lui. Notre vie, avec ses travaux, ses soucis et nos combats s’inscrit dans notre corps.
    Notre corps se souvient de ce que nous avons fait, et nous fait parfois revoir des évènements que nous avions vécus et oubliés. Ils ont laissé en nous des traces et ces traces apparaissent jusque dans nos rêves. C’est pourquoi j’ai eu la chance de comprendre tôt qu’il fallait faire la paix, une paix véritable avec toute personne qui nous avait fait du mal. Que nous soyons jeune ou vieux, nous avons tous à décharger des sacs de colère ou de ressentiments, qui font des noeuds dans nos corps et nous empêchent d’être en paix. J’ai souvent eu l’occasion de dire, et à des gens de tout âge : «Faites déjà la paix avec vos défunts et vous verrez votre vie changer !» Il nous faut pardonner à ceux qui nous ont jugés et à ceux qui ont nourri de l’hostilité ou de la jalousie à notre égard, et peut-être aussi avons-nous à leur demander pardon. Certains d’entre eux attendent sans doute de telles pensées de notre part pour être vraiment en paix dans l’autre monde et pouvoir à leur tour nous protéger. La vie est beaucoup plus légère quand on prend ce chemin. Il n’y a pas mieux que la paix pour donner des ailes à notre vie !
    (A suivre).
    Job an Irien d'ar 22 a viz mae / le 22 mai.
  • Feunteuniou a vuez ! Fontaires de vie

       E pleg va skouarn ema c’hoaz komzou va mamm-goz pa zisklêrie gwechall : « E Moustrabaol (Mousterpaul e Bodiliz ), abaoe m’o-deus stanket ar feunteun, e vez atao unan bennag o langissa !» Kavoud a rae e oa eun dra spontuz mouga eur feunteun, rag eviti ar feunteun ne oa ket eur poull-dour, med da genta eun eienenn kinniget d’an den evid e wella mad hag abalamour da ze gwarezet gand eur zant, amañ sant Paol a Leon. He c’homzou a zo deuet din en-dro da fin or studiadenn euz ilizou ha chapeliou Bro-Dreger vihan. E kreiz Bro-Gerne, e parrez vraz Santez-Anna Kastellin, e kaver eur feunteun e-kichenn 64% euz ar zavaduriou relijiel ; e Bro-Dreger vihan war-dro 25% hepkén ! Petra ’zo kaoz ? N’eo ket ar zavaduriou relijiel a vanke koulskoude er c’horn-bro-ze, peogwir on-eus kavet tres euz daou c’hant chapel pe iliz araog ar c’hantved diweza, eur c’hant anezo o veza bremañ eet da get.

       Red eo lavared ez-eus bet tro-dro da Vontroulez e Bro-Dreger eun niver braz a japeliou prevez, chapeliou maneriou. Renablet on-eus 49 anezo, 26 o veza bet distrujet, ha 23 c’hoaz en o zav. Kalz euz ar chapeliou-ze a zo bet savet er 16ved ha 17ved kantved pa skoe kaled ar vosenn e Montroulez ha tro-dro. Gouzoud a reer da skwer e oe sammet ganti beteg mil tri c’hant a dud e Montroulez e 1597. Ar vosenn a ’em lede war ar vro dre ar porziou-mor ha Montroulez a ezporzie kalz lien d’ar mare-ze. Ar varhadourien-lien, pinvidikeet gand ar c’honwerz-se, a zavas neuze en o maneriou war ar mêz chapeliou evid beza gwarezet diouz ar c’hleñved spontuz. Med ral e oa d’ar chapeliou-se kaoud eur feunteun, rag gouestlet int bet aliez da zent brudet an Iliz : ar Werhez, Santez Anna, sant Jozef, Yann-Vadezour, Per, Jakez, Yann, Stefan, Barnabaz, Lorañs (kemeret gantañ plas sant Pabu-Tudual), ar zent brudet er grenn-amzer ‘vel Katell, Marharit, Barba, Anton, Fransez, Nikolaz, Fiek, Itrop, Klaoda, hag ive an daou zant a veze pedet eneb ar vosenn, Sebastian ha Rok. En diavêz d’ar zent Melar hag Erwan, n’eus ket kalz sent euz ar vro hag o-defe eur chapel war o ano e Bro-Dreger vian !

       E kreiz Kerne e oa disheñvel. Kalz euz ar chapeliou eno a zoug ano eur zant euz ar vro, hini eun ermid hag e-noa desket ar vuez a vanac’h e manati Landevenneg, hag e-noa en em zachet goude-ze er zioulder tostig-tost ouz eur feunteun peurliesa diskoachet gantañ. Red e oa dezañ kaoud dour da veva, ha dour santel evid e bedennou. E plas ermitaj ar zant ez-eus bet savet eur chapel, darempredet gand an amezeien, hag ar re-mañ a zaremprede ive e feunteun, gwelet ganto ’giz eur feunteun a bareañs, dreist-oll pa zalee ar vugale da gomz pe da gerzed. Feunteuniou a vuez hirio c’hoaz !

    J’ai encore au creux de l’oreille les paroles de ma grand-mère qui déclarait autrefois : «A Mousterpaul, Bodilis, depuis qu’ils ont bouché la fontaine, il y a toujours quelqu’un atteint de langueur !» Elle trouvait que c’était épouvantable d’étouffer une fointaine, car pour elle la fontaine n’était pas un trou d’eau, mais d’abord une source offerte à l’homme pour son plus grand bien et en raison de cela protégée par un saint, dans le cas saint Pol de Léon. Ses paroles me sont revenues à la fin de notre étude sur les églises et chapelles du Petit Trégor. Au milieu de la Cornouaille, dans la grande paroisse de Sainte-Anne de Chateaulin, on trouve une fontaine de dévotion auprès de 64% des édifices religieux; en Petit Trégor, seulement 25% ! Pourquoi ? Ce ne sont pourtant pas les édifices religieux qui manquaient dans cette région, puisque nous y avons trouvé trace de deux cents chapelles et églises avant le siècle dernier, dont une centaine a aujourd’hui disparue.
       Il faut dire qu’il y a eu tout autour de Morlaix en Petit Trégor un grand nombre de chapelles privées, des chapelles de manoirs. Nous en avons repéré 49, 26 ont été détruites, et 23 sont toujours debout. Beaucoup de ces chapelles ont été édifiées aux XVIème et XVIIème siècles lorsque la peste frappait Morlaix et ses environs. On sait par exemple que mille trois cents perrsonnes en furent victimes à Morlaix en 1597. La peste se répendait sur une région par les ports de mer et à l’époque Morlaix exportait beaucoup de toiles. Les marchands de toiles, enrichis par ce commerce, édifièrent alors dans leurs manoirs à la campagne des chapelles pour se protéger de la terrible épidémie. Mais ces chapelles avaient rarement une fontaine, car elles ont souvent été dédiées aux grands saints de l’Eglise : la Vierge, sainte Anne, saint Joseph, Jean-Baptiste, Pierre, Jacques, Jean, Etienne, Barnabé, Laurent (prenant la place de Pabu-Tudual), les saints renommés du moyen-âge, tels que Catherine, Marguerite, Barbe, Antoine, François, Nicolas, Fiacre, Eutrope, Claude, et les deux saints que l’on priait en temps de peste, Sébastien et Roch. En dehors des saints Mélar et Yves il y a peu de saints locaux à avoir une chapelle à leur nom en Petit Trégor !
       En centre Cornouaille c’était différent. Beaucoup des chapelles y portent le nom d’un saint du pays, celui d’un ermite qui avait appris la vie monastique au monastère de Landévennec, et s’était ensuite retiré dans le silence auprès d’une fontaine qu’il avait le plus souvent découverte. Il lui fallait de l’eau pour vivre et de l’eau sainte pour ses prières. A l’emplacement de l’ermitage du saint on a édifié une chapelle, fréquentée par les voisins, et ceux-ci fréquentaient aussi sa fontaine, qu’ils considéraient comme fontaine de guérison, en particulier lorsque les enfants tardaient à parler ou à marcher. Des fontaines de vie aujourd’hui encore !

    Job an Irien d'ar 15 a viz mae / le 15 mai.

  • Frankiz / Liberté

       Petra eo deuet ar fiziañs da veza ? Da belec’h eo eet ? Ha mouget eo bet gand an deveziou a graouadeg hag a skuizder o c’hortoz ma c’hellfe an nor chom digor en-dro ? Ar skeudenn-ze a zeu din pa zoñjan e amzer va bugaleaj, pa jome digor dor an ti euz ar mintin beteg an noz. Eun amzer a frankiz e oa hag eun amzer a fiziañz en amezeien. Kleved a ran c’hoaz va mamm-goz o lavared ; «Serr an nor ’ta, rag ema ar bohemianed o rodal dre ar vro !» Hag e responten dezi : «Ma teuont dre amañ, e vezin abred awalc’h evid serri an nor dezo, ma vez ezomm !» Hag en deiz-se e gwirionez e tremenas dre zu-mañ eur vaouez gand eur bugelig, ha va mamm a roas dezo eun hanter dousennad viou... ha ne oe ket serret an nor !
       Abaoe miziou ha miziou eo bet desket deom pellaad diouz ar re all da vired da dreuzkas pe da baka ar c’hleñved-red, ha kement-se a zo eun ampoezon evid an daremprejou. Gouzoud a reom mad on-eus da dostaad en-dro, ha da rei plas d’ar re all en or buez ma fell deom beza beo ha rei dorn d’ar vuez. Beza vaksinet eo an alhwez a gornzigoro an nor, ha ne welan ket perag ne c’hellfe ket ar re a zo vaksinet starda an dorn an eil d’egile d’en em zaludi ha zokén pokad an eil d’egile. N’om ket sperejou, med tud gand eur c’horv. N’eo ket gand on daoulagad hag or c’homzou hepkén e c’hellom lavared or fiziañs hag or c’harantez d’ar re all. Starda dorn unan bennag a zo disklêria dezañ pegement e kont evidom, hag kement-se a dalvez aliez muioc’h eged kalz komzou.
       Ma ’z-eo bet diêz ar mareou diweza evid kalz tud abalamour d’an diouer a frankiz pe d’an dilabour, e ranker koulskoude lavared eo bet evid lod eur mare da zizolei eun doare all da veva ha dreist-oll da veza tostoc’h ouz an natur. Tro on-eus bet da zoñjal muioc’h er pez a ra an den d’an natur dre ar bed a-bez, ha da zantoud pegement eo stag or yehed ouz yehed an natur. Gouzoud a reom bremañ e c’hell pep hini ober eun dra bennag evid na zeufe ket ar cheñchamant hin da bennbouelli ar bed. Gouzoud a reom ive e c’hellom beva gand nebeutoc’h, kaoud boued sasunnoc’h ha ne zeufe ket euz penn pella ar bed, ha c’hoaz dreist-oll e kont muioc’h evidom an dud eged an traou. Gand ma ne vezo ket ankounac’heet kement-se en deiz ma vezim dibennasket da vad. «Kalon an den a zo c’hoantuz, p’en deus bet gwenn e c’houlenn ruz, pa vez sehor e c’houlenn glao, eun dra bennag a vank atao...»

    Graines de Liberté - Hadoù ar Frankiz

       Qu’est devenue la confiance ? Où est-elle allée ? A t-elle été étouffée par les jours de confinement et la fatigue à attendre que la porte puisse de nouveau rester ouverte ? C’est l’image qui me revient lorsque je pense au temps de mon enfance : la porte restait ouverte du matin jusqu’au soir. C’était un temps de liberté et un temps de confiance dans les voisins. J’entends encore ma grand-mère dire : «Ferme donc la porte, car les Bohémiens circulent dans le pays !» Et je lui répondais : «S’ils viennent par ici, je serai assez tôt pour leur fermer la porte, s’il le faut !» Et ce jour-là de fait il passa par chez nous une femme avec son enfant, et ma mère lui donna une demie-douzaine d’oeufs... et le porte ne fut pas fermée !
       Depuis des mois et des mois on nous a appris qu’il fallait s’écarter des autres pour éviter de transmettre et d’attraper l’épidémie, et c’est un vrai poison pour les relations. Nous savons bien qu’il nous faut nous rapprocher, et faire place aux autres dans notre vie si nous voulons être vivants et aider la vie. Etre vaccinés est la clé qui entrouvrira la porte, et je ne vois pas pourquoi ceux qui sont vaccinés ne pourraient pas se saluer en se serrant la main et même en s’embrassant. Nous ne sommes pas des esprits, mais des personnes avec un corps. Ce n’est pas seulement par nos yeux et nos paroles que nous pouvons exprimer notre confiance et notre amour des autres. Serrer la main de quelqu’un c’est lui dire combien il compte pour nous, et cela vaut souvent bien plus que des paroles.
       Si les derniers temps ont été difficiles pour bien des gens à cause du manque de liberté ou du chômage, il faut cependant dire que pour certains ce fut un temps pour découvrir une autre façon de vivre et en particulier d’être proche de la nature. Nous avons eu l’occasion de réfléchir davantage à ce que l’homme fait à la nature dans le monde entier, et de sentir combien notre santé dépend de la santé de la nature. Nous savons maintenant que chacun peut faire quelque chose pour éviter que le changement climatique ne vienne culbuter le monde. Nous savons aussi que nous pouvons vivre avec moins, avoir une nourriture plus saine et qui ne vienne pas de l’extrémité du monde, et surtout que les gens comptent pour nous davantage que les choses. Pourvu qu cela ne soit pas oublié lorsque nous serons désentravés ! «Le coeur de l’homme est insatisfait, quand il possède le blanc, il demande le rouge, s’il fait sec il demande la pluie, quelque chose manque toujours...»

    Job an Irien d'ar 7 a viz mae / le 7 mai.

  • O HEDAL AN DEIZ Oratorio celtique pour une Veillée Pascale

     

     

     

    Komzou O hedal an Deiz / Paroles:

    Klikit Amañ / Cliquez ici :

    O HEDAL AN DEIZ Oratorio celtique pour une Veillée Pascale     

  • Connla O Dulaine

       An Tad jezuist Connla O Dulaine a oa o chom war Enez Aran. Kelenner e oa war ar galleg e skolaj an Inizi, ha d’ar poent-se ive sekretour ar sindikad. En abardaez-se e-noa kemeret perz en eur vodadeg, echuet eveljust er pub. O tond er-mêz euz ar pub, ec’h en em gavas gand eun den e-noa karget eun tammig re. Hemañ a c’houlennas digantañ : «Piou out-te ? Peseurt micher a rez ?» Ha Connla da respont : «Me ’zo beleg.» - «Jezuz eo da zen, neuze.» - «Ya ’vad» - «Mad, va den din-me eo ive !» Ha Connla da lavared din : «Eur C’helt, evid disklêria ar pez a zo e donded e galon, a rank bez evet eur banne a re. An den-se a lavare e wirionez. En eur zisklêria e oa Jezuz e zen, e felle dezañ lavared e oa Jezuz an den tosta ouz e galon.»

       D’ar mare-ze, tregont vloaz ’zo abaoe, e vedon o klask skriva eun dra bennag diwar-benn ar speredelez keltieg hag ive Bro-Iwerzon, hag kalz tud o-doa lavaret din mond e darempred gand Connla. Eñ eo e-neus digoret din teñzor speredel Enez Aran, ha penaoz eo bet an enezenn eur vagerez a zent evid Bro-Iwerzon a-bez, ha dre-ze evid eul lodenn vad euz an Europ. Kalz euz ar birhirined hag o-deus bet tro da vond da dremen eun nebeud deveziou war Enez Aran a oar mad pegement int bet merket gand Connla o kana dindan eñvor kan ar roeñverien war ar Rhin bet skrivet gand sant Kolomban, pe c’hoaz o rei da gompren pegen diêz e c’helle beza a-wechou buez ar besketaerien war an inizi pa veze rust an amzer, pe ive perag e oa kement a Iwerzoniz euz an Inizi er Stadou-Unanet.

       Ouspenn e zell hegarad hag al levenez diabarz a veze gwelet en e zaoulagad, e oa Connla evidon skeudenn an den a ra e zouar. Lavared a ran ‘e oa’ peogwir eo eet da brajou glaz ar baradoz d’an deg a viz ebrel. Pa oa o chom war ar mêz, e-kichenn e di ne oa tamm glazvez ebed : leurenn an enezenn n’eo ket douar, med mein-raz. Eur c’hloz a oa e-kichenn an ti, ha Connla ’noa lakeet en e benn ober anezañ eul liorz. Gweled a ran anezañ c’hoaz, eur wech distro euz ar skolaj, o tiskarga war al leurenn a vein-raz eur garrigellad vraz a vezin, ha goude-ze o leda warno meur a zahad trêz. «An heol hag ar glao a raio o labour», emezañ, «hag a-benn bloaz e c’hellin hada eun dra bennag !» Gand ar gozni eo dinijet kuit, ’n-eur lezel war e lerc’h eun tachad douar ha ne oa ket anezañ araog !
    Pelerinaj e Bro Iwerzon 2014 81

       Le Père jésuite Connla O Dulaine habitait sur l’île d’Aran. Il était professeur de français au collège des îles, et à cette époque-là aussi secrétaire de la coopérative. Il venait de prendre part à une réunion qui s’était terminée au pub. Au sortir du pub, il rencontre un homme qui avait un peu trop bu. Celui-ci lui demande : «Toi, qui es-tu ? Quel métier tu fais ?» Et Connla de répondre : «Je suis prêtre» - «Ton homme alors c’est Jésus !» - «OUI, bien sûr» - «Eh bien, c’ est mon homme à moi aussi !» Et Connla de dire : «Un Celte ne révèle ce qu’il a de plus profond dans le coeur que lorsqu’il a bu un coup de trop. Cet homme-là disait sa vérité. En déclarant que Jésus était son homme, il voulait affirmer que Jésus était l’homme le plus proche de son couer.»

       A l’époque, il y a trente ans depuis, je cherchais à écrire quelque chose sur la spiritualité celtique ainsi que sur l’Irlande, et beaucoup de personnes m’avaient dit d’entrer en relation avec Connla. C’est lui qui m’a ouvert le trésor spirituel de l’île d’Aran, me montrant comment l’île avait été une pépinière de saints pour toute l’Irlande et par là pour toute l’Europe. Beaucoup des pèlerins qui ont eu la chance de passer plusieurs jours sur l’île d’Aran se rappellent comment ils ont été marqués par Connla chantant par coeur le chant des rameurs sur le Rhin, chant écrit par saint Colomban, ou encore cherchant à faire comprendre la difficulté de la vie de pècheurs sur l’île dans les moments de tempêtes, ou aussi pourquoi il y a tant d’Irlandais des îles aux Etats-Unis.
       Outre le regard aimable et la joie intérieure que l’on voyait dans ses yeux, Connla était pour moi l’image de celui qui fait sa terre. Je dis ‘était’ car il vient de partir pour les verts pâturages du paradis le dix avril. Quand il habitait à la campagne, il n’y avait aucune verdure autour de sa maison : le sol de l’île, ce n’est pas de la terre, mais du calcaire. Il y avait un enclos auprès de la maison, et Connla s’était mis dans la tête d’en faire un jardin. Je le vois encore, au retour du collège, en train de décharger une grosse brouettée de goémons sur les plaques calcaires, et recouvrir le tout ensuite de plusieurs sacs de sable de plage. «Le soleil et la pluie feront leur travail», dit-il «et dans un an je pourrai semer quelque chose !» La vieillesse l’a emporté, mais il laisse après lui un peu de terre qui n’existait pas auparavant !

    Job an Irien d'ar 30 a viz ebrel / le 30 avril.

  • Savom or penn ! / Relevons la tête !

       E amzer ’Fask emaom ! Goude tommder vraz ar Yaou-Gamblid hag amzer gaer Pask eo kouezet warnom ar yenienn en-dro, ’giz ma ne fellfe ket d'ar goañv mond kuit. Ar gwez hag ar bleuniou koulskoude n'o-deus ket sentet. Ar wezenn alamandez, a welan dre ar prenestr, ’deus kendalhet da zispaka he bleuniou gwenn heb fallgaloni, hag e lavar d'an neb a garo : gwelit pegen gwenn eo va bleuniou, gwennoc'h eged biskoaz, rag kaer ’vo an hañv ; ema dija e toull an nor! D'ar memez mare, ar post deus digaset din eur gartenn : eur skeudenn eo euz eun daolenn nevez livet evid Pask gand eur vignonez din, hag a ziskouez eur vaouez en eur seurt chapel goz, o selled war-zu ar prenestr. Dreg he c'hein e weler traouachou koz, ha dirazi eun oabl glaz kaer a c'halv anezi da zilezel he dillad du ha da vond war-zu levenez Pask.
       Kinniget eo deom al levenez-se, med n'or-bezo perz enni nemed ma kredom mond er-mêz euz lostachou ar goañv. A-vec'h am-boa skrivet kement-se m'eo deuet soñj din euz eur blantennig gribil (romarin) lakeet ganin en douar e miz du diweza. Hag on eet da weled. Siwaz ! Mouget eo bet gand ar geot hag al loustoni a zo savet tro-dro dezi. Red e vo din planta unan all ha nêtaad tro-dro dezi. Evel-se e chom ive tro-dro deom lostachou ar C'hovid, hag on-eus da ziwall na vougfent ket da vad on daremprejou gand ar re all. Dre forz beza pell diouz ar re all e vevom heb kaoud ezomm anezo kén, hag e teu on daremprejou da veza yen ha ral. Red e vo deom mond er-mêz euz or c'helc'h re striz, digeri dorojou ha prenecher all evid ma c'hellfe sklêrijenn an diavêz tomma ive on diabarz.
       An daou zen hag a droe kein da Jeruzalem da abardaez Pask evid mond beteg Emmaüs o-doa ezomm braz da ziskarga o zahad dizesper, ha keid ha ma n'her raent ket, ne c'hellent ket gweled ar sklêrijenn o sevel dreg ar c'houmoul du. Evel-se emaom gand ar C'hovid : eun alhwez a zo ganeom evid digeri an nor, hini ar vaksin eo, ha pa vo digoret an nor e teuio deom war eun dro ar sklêrijenn, an dommder hag or breudeur, ha ganto eun tammig avel da aveli an ti. Heb an heol hag an avel e chom kousket ar vuez, mouget ma z-eo gand an deñvalijenn. Heol Pask a sko war an nor, hag a c'halv ahanom d'ar vuez !

       Nous sommes dans le temps pascal ! Après la grande chaleur du jeudi saint et le beau temps de Pâques, le froid nous est retombé dessus, comme si l'hiver ne voulait pas s'en aller. Les arbres et les fleurs n'ont cependant pas obéi. L'amandier que je vois par la fenêtre a continué à déployer ses fleurs blanches sans se décourager, et dit à qui veut : voyez comme mes fleurs sont blanches, plus blanches que jamais, car l'été sera beau; il est déjà au seuil de la porte. Au même moment, la poste m'amenait une carte : il s'agit d'un nouveau tableau peint pour Pâques par une amie ; il montre une femme dans une vieille chapelle, en train de regarder vers la fenêtre. Derrière son dos, on voit un tas de vieilles choses, et devant elle un ciel bleu et beau qui l'appelle à délaisser ses vêtements sombres et à se tourner vers la joie de Pâques.
       Cette joie nous est offerte, mais nous n'y aurons part que si nous osons sortir des déchets de l'hiver. A peine avais-je écrit ces mots que m'est revenu à l'esprit un tout petit plant de romarin que j'avais mis en terre en novembre dernier. Et je suis allé voir. Hélas! Il a été étouffé par l'herbe et les saletés qui ont poussé tout autour. Il me faudra en replanter un, et bien nettoyer tout autour. Ainsi aussi il reste autour de nous des résidus du Covid, et il nous faut veiller à ce qu'ils n'étouffent pas définitivement nos relations avec les autres. A force d'être loin des autres, nous vivons sans n'avoir plus besoin d'eux, et nos relations deviennent froides et rares. Il nous faudra sortir de notre cercle étriqué, ouvrir d'autres portes et fenêtres pour que la lumière de l'extérieur puisse aussi réchauffer notre intérieur.
       Les deux hommes qui tournaient le dos à Jérusalem le soir de Pâques pour se rendre à Emmaüs, avaient grand besoin de décharger leur sac de désespoir, et tant qu'ils ne le faisaient pas, ils ne pouvaient pas voir la lumière se lever derrière les nuages noirs. Ainsi sommes-nous avec le Covid : nous avons une clé pour ouvrir la porte, celle du vacsin, et lorsque la porte sera ouverte, nous viendront en même temps la lumière, la chaleur et nos frères, et avec eux un peu de vent pour aérer la maison. Sans le soleil et le vent, la vie reste endormie, étouffée par l'obscurité. Le soleil de Pâques frappe à la porte, et nous appelle à la vie !

    Job an Irien d'ar 17 a viz ebrel / le 17 avril.

  • Bugale / Des Enfants.

       Gand goueliou Pask om oll galvet da veza nevez en-dro ! Mall eo deom kuitaad ar gwenojennou koz hag ijina gwenojennou nevez ma fell deom e vefe kaerroc’h an amzer da zond. Med keid ha m’ema ar c’hovid ’vel eun danjer a-zioc’h or penn ne gredom ket mond war-raog... ha koulskoude e ouezom mad e vezo dao deom deski beva gand eur c’hleñved-red bennag heb terri lañs ar vuez. En deiz ma vezo vaksinet ar peb brasa euz an dud ez aio gwelloc’h an traou, gwir eo, med dija marteze e c’hellom kredi startaad on daremprejou heb kaoud aon. Ar vuez ne ’z-a ket war a-dreñv, hag etre on daouarn ema !
       Ma lavaran kement-se eo peogwir am-eus lennet ez-eus bet dija 7% nebeutoc’h a vugale ganet e miz kerzu 2020 skoaz-skoaz gand miz kerzu 2019. Efed ar C’hovid eo, eun efed hag a lavar deom on-eus lezet an aon d’en em zila er or c’halonou. Daoust hag e kendalhim epad pell da vond war-draoñ evel-se? Poent eo deom sevel or penn ha sikour ar fiziañs da c’hounid : an nevez-amzer, hag a zispak e peb lec’h, a c’hell rei kalon deom. Kentoc’h eged termad, eo gwelloc’h deom trugarekaad peogwir eo deuet a-benn an den da zevel meur a vaksin dindan nebeutoc’h hag eur bloaz, ar pez a zeblante dibosubl bloaz ’zo ! Pa lak an dud o skiant hag o ampartiz asamblez, e weler mad int gouest da ober burzudou.
       Keid ha ma soñjo ar famillou eo kaer kaoud daou vugel d’an nebeuta e teuim a-benn da gempoueza poblañs or bro, hag e c’hello ar re a labour paea eur retred d’ar re goz. Med arabad deom lezel efed ar C’hovid da badoud ; gouzoud a reom efedou spontuz al lezenn ‘eur bugel hepkén dre famill’ e Bro-China. Ar bugel a zo mousc’horaz an amzer da zond, ’vel m’eo ar bleuniou mousc’hoarz an nevez-amzer. ’N’eur vadezi eur bugel e ofis Pask, e soñjen e brokusted an Aotrou Doue a lak ar vuez da ziwan e pep korn euz ar bed. Deom-ni oll eo ober ar pez a zo red evid ma c’hellfe an oll vugale beza digemeret gand karantez ha savet mad evid rei d’o zro o finvidigeziou d’ar bed ! Kaerder an amzer da zond a vezo etre o daouarn !

    Vecteurs Enfants Dessin gratuits, 117 000+ Illustrations format AI, EPS

       Les fêtes de Pâques nous appellent tous à nous renouveler ! Il est urgent que nous quittions les vieux sentiers et que nous en inventions de nouveaux si nous voulons que l’avenir soit plus beau. Mais tant que la Covid est là comme un danger au-dessus de nos têtes, nous n’osons pas aller de l’avant... et pourtant nous savons bien qu’il nous faudra apprendre à vivre avec une épidémie quelconque sans casser l’élan de la vie. Le jour où la plupart des gens seront vaccinés, cela ira mieux c’est vrai, mais nous pouvons peut-être déjà renforcer nos relations sans avoir peur. La vie ne va pas en arrière, et elle est entre nos mains !
       Si je dis cela, c’est parce que j’ai lu qu’il y a eu 7% de naissances en moins en décembre 2020 par rapport à décembre 2019. C’est un effet de la Covid, ce qui signifie que nous avons laissé la peur s’introduire dans nos coeurs. Continuerons-nous longtemps à suivre cette poente descendante ? Il est temps de relever la tête et d’aider la confiance à gagner : le printemps, qui s’épanouit partout, peut nous encourager. Plutôt que de geindre, il vaut mieux remercier, car l’homme a été capable d’inventer plusieursd vaccins en moins d’un an, ce qui paraissait impossible il y a un an ! Lorsque les hommes mettent en commun leur science et leur compétence, on voit bien qu’ils sont capables de faire des merveilles.
       Tant que les familles penseront que c’est une belle chose d’avoir au moins deux enfants, nous arriverons à équilibrer la population du pays, et ceux qui travaillent arriveront à payer une retraite aux anciens. Mais il ne faut pas que nous laissions perdurer l’effet da la Covid : nous savons les effets épouvantables de la loi de l’enfant unique par famille en Chine. L’enfant est le sourire de l’avenir comme les fleurs sont le sourire du printemps. En baptisant un enfant au cours de l’office de Pâques, je pensais à la générosité de Dieu qui fait éclore la vie aux quatre coins du monde. C’est à nous de faire le nécessaire pour que tous les enfants puissent être accueillis avec amour et bien élevés pour qu’à leur tour ils puissent transmettre leurs richesses au monde ! La beauté de l’avenir sera entre leurs mains !

    Job an Irien d'ar 8 a viz ebrel / le 8 avril.

  • Pask / Pâques

       A gement am-eus soñj, ar ger 'Pask', pa vedon bihan, e-noa evidon meur a ster disheñvel. Da genta e welan va mamm o rei yodig d'am c'hoar vihan, ganet da fin ar brezel. Va mamm a lavare e oa o paska boued d'an hini vihan. Kemer a rae eul loaiadig a yod tomm, hag e tañvae al loaiadig-ze, gand aon na vefe re domm pe e chomfe pouloud, araog rei anezi d'ar bugelig. Alese on deuet da zoñjal abred e oa goueliou Pask ar mare euz ar bloaz ’lec'h ma teue Jezuz da 'baska' deom or buez, da vired na vefe ket re galed! Ar skeudenn all a zeu din dioustu war va spered eo hini va zad o walhi deom on treid d'ar yaou-gamblid goude koan. Ar wech nemeti a oa dezañ kaoud jestrou a deneridigez evel-se evidom. Goulenn a rae diganeom azeza war ar bank dirag ar gweleou-kloz ha dilemel on loerou. Lakaad a rae dour klouar en eur zaill ha tremen dirag pep hini ahanom en eur walhi deom on treid gand eur vanegenn hag o seha anezo goude-ze : "Ar Yaou-Gamblid eo", emezañ, ha va mamm a zisplege deom perag e rae on tad evel-se.
       Ar skeu!denn all euz mareou Pask eo hini Sul ar Bleuniou. Ni, ar vugale, on-neze ar garg da lakaad eur bod beuz benniget e kement savadur. Va mamm a rae war-dro an ti, ha ni war-dro ar c'hreier a-vec'h distroet euz an overenn ’lec'h ma oa bet benniget ar beuz. Goude lein ez aem gand on tad, euz an eil park d'egile, da lakaad eur bodig beuz e kement toull-ode, evid ma vefe gwarezet an drevajou. Kement-se a gemere kalzig amzer, rag lod euz ar parkeier a oa pell diouz ar gêr. Eur mare laouen e oa, rag dre ma ’z-eem e konte deom on tad diwar-benn ar pez a oa bet c'hoarvezet e park pe bark.
       Soñj mad am-eus dalhet euz ar zantimant a beoc'h a rene em c'halon d'ar mare-ze euz ar bloaz, rag gand Pask e veze ar vuez o vleunia en-dro. Lida a raem trec'h ar vuez war ar maro hag an esperañs eo a c'houneze. Hag en em c'houlennan a-wechou : peseurt esperañs a room-ni d'or bugale hirio ha peseurt jestrou a gavom-ni da dreuskas dezo an esperañs a zo ennom ? Levenez Pask a zo evid an oll. Daoust da drubuillou on amzer ez-eus gwenojennou nevez da zigeri ha da zizolei ! Pask laouen da bep hini !

    À Jérusalem déconfinée, les chrétiens ont le sentiment de "revivre" pour  Pâques | The Times of Israël
       Pour autant que je m'en souvienne, le mot 'Pâques', quand j'étais petit, avait pour moi plusieurs sens différents. D'abord, je voyais ma mère donner de la bouillie à ma petite soeur, née à la fin de la guerre. Ma mère disait qu'elle était en train de 'nourrir' (paska) la petite. Elle prenait une cuillerée de bouillie chaude, goûtait cette cuillerée, de peur qu'elle soit trop chaude ou que s'y trrouvent des grumeaux, avant de la donner à l'enfant. De là j'en suis venu à penser rapidement que les fêtes de Pâques étaient le moment de l'année où Jésus venait 'nourrir' notre vie pour qu'elle ne soit pas trop dure.
       Une autre image me vient aussitôt à l'esprit, c'est celle de mon père nous lavant les pieds le jeudi-saint après le repas du soir. C'était la seule fois où il avait des gestes de tendresse envers chacun de nous. Il nous demandait de nous asseoir sur le banc devant les lits-clos, et d'enlever nos chaussettes. Il versait de l'eau tiède dans un seau et passait devant chacun de nous en nous lavant les pieds à l'aide d'un gant, puis en les sèchant tendrement : "C'est le jeudi-saint !" et maman nous expliquait pourquoi papa agissait ainsi.
       L'autre image du temps de Pâques est celle du dimanche des Rameaux. Nous, les enfants, nous avions la responsabilité de mettre un brin de buis bénit dans tous les bâtiments. Ma mère le faisait pour la maison, et nous nous occupions des crèches, à peine revenus de la messe où le buis avait été bénit. L'après-midi nous allions avec notre père d'un champ à l'autre mettre un brin de buis à l'entrée de chaque champ pour protéger les cultures. Ceci prenait pas mal de temps, car certains champs étaient loin de la maison. C'était un moment joyeux, car au fur et à mesure de notre marche, papa nous racontait ce qui s'était passé dans tel ou tel champ.
       J'ai bien souvenir du sentiment de paix qui remplissait mon coeur en cette période de l'année, car avec Pâques la vie refleurissait. Nous célébrions la victoire de la vie sur la mort et c'est l'espérance qui gagnait. Et je me demande parfois : quelle espérance donnons-nous aujourd'hui à nos enfants, et quels gestes trouvons-nous pour transmettre à nos enfants l'espérance qui est en nous ? La joie de Pâques est pour tous. Malgré les troubles de notre temps, il y a de nouveaux sentiers à ouvrir et à découvrir ! Joyeuses Pâques à tous !

    Job an Irien d'ar 2 a viz ebrel / le 2 avril.

  • Lostachou ar c'hovid / Résidus du covid

       O Kovid daonet ! Fin ebed dezañ da skuiza an den ha da zireñka e oll raktresou, kement evid al labour hag evid e ziduamant. ’Vel m’on-nefe lonket eur c’hovad loustoni eo, loustoni a jom ennom e kuz hag a ro ar pez a grog da veza anvet gand ar vedisined ‘ar c’hovid hir’: diêzamañchou evid tenna an alan, poan benn, diêzamañchou da gousked, poan er plegou... ha kement-se goude beza bet pareet euz ar viruz. Hanter-kant vloaz bennag on no bevet heb kleñvejou-red en or broiou hag e soñje deom e oa echu gand seurt kleñvejou. Barrekoc’h om hirio da stourm ouz ar c’hleñvejou-red, med an eskemmou etre an dud euz an eil penn d’egile euz ar bed a ro tro da seurt kleñvejou da redeg buan kenañ. N’om ket gwarezet evid atao !
       Ar c’hovid e-neus desket deom eun dra bennag hag or-boa ankounac’heet : n’eo ket greet an den evid beva e-unan-penn. Ezomm e-neus an den da gaoud daremprejou gand ar re all. Beza kraouiet ’vel ma ’z-om bet, hag ez om c’hoaz tamm pe damm, ’neus roet deom da gompren on-noa ezomm d’en em gavoud asamblez pe ’ve evid labourad, evid c’hoari hag en em zidui, evid lida goueliou, evid eskemm menoziou, evid dizolei ar bed, evid beva ! An hanter-kant vloaz diweza o-doa lakeet an hinienn war an ton uhel, da lavared eo gelloud en em denna drezor an-unan, heb kaoud ezomm ouz ar re all. Ar ger-stur a oa ‘kaoud’. An oto a zo bet ar sklerra sin a gement-se, med gwir eo evid kalz traou all...
       Gouzoud a reom hirio n’om netra heb ar re all. Ezomm on-eus euz o zell madelezuz warnom evid en em zantoud karet, evid gouzoud e kontom evito hag e talvez ar boan deom chom beo hag ober or seiz gwella evid kement-se. Rouantelez ar ‘me va-unan’ a zo kroget da horjella da vad, hag e ouezom om oll stag ha stag, e dalc’h ar re all hag e dalc’h an natur. Ar pez a reom a vad a ra vad d’ar re all. Gouzoud kement-se a zikour ahanom da ober hent war-zu Pask, rag n’eo ket en aner e reom strivou da dostaad ouz ar re all, ha dreist-oll ouz ar re reuzeudika. Eun deiz e paro en-dro an heol, heol eun nevez-amzer evid an oll !

    https://www.1jour1actu.com/wp-content/uploads/VIDEO_PROTECTION_COVID19.jpg
       Oh damné Covid ! Il n’en finit pas de fatiguer l’homme et de déranger tous ses projets, que ce soit pour le travail ou pour ses loisirs. C’est comme si on avait avalé une ventrée de saletés, des saletés qui demeurent en nous de manière cachée et qui donnent ce que les médecins commencent à appeler ‘le Covid long’: difficultés de respiration, maux de tête, difficultés de sommeil, mal aux articulations... et tout cela après avoir été guéris du virus. Nous aurons vécu une cinquantaine d’années sans épidémies dans nos pays et nous pensions en avoir fini avec de telles maladies. Nous sommes aujpurd’hui mieux armés contre les épidémies, mais les échanges entre les gens d’un bout à l’autre du monde donnent l’occasion à de telles maladies de courir rapidement. Nous ne sommes pas protégés pour toujours !
       Le Covid nous a appris quelque chose que nous avions oublié : l’homme n’est pas fait pour vivre seul. L’homme a besoin d’avoir des relations avec les autres. Etre confinés comme nous l’avons été, et que nous sommes encore en partie, nous a fait comprendre que nous avions besoin de nous retrouver ensemble que ce soit pour le travail, pour jouer et nous divertir, pour célébrer des fêtes, pour échanger des idées, pour découvrir le monde, pour vivre ! Les cinquante dernières années avaient mis l’accent sur l’individu, c’est à dire pouvoir se débrouiller tout seul, sans avoir bedoin des autres. Le slogan était ‘posséder’. L’exemple le plus évident était la voiture individuelle, mais c’est vrai pour bien d’autres choses...
      Nous savons aujourd’hui que nous ne sommes rien sans les autres. Nous avons besoin de leur regard miséricordieux sur nous pour nous sentir aimés, pour savoir que nous comptons pour eux et qu’il vaut la peine pour nous de rester vivants et de faire notre possible pour cela. Le royaume du ‘moi-tout-seul’ a commencé à branler, et nous savons que nous sommes tous liés, dépendants des autres et dépendants de la nature. Ce que nous faisons de bien fait du bien aux autres. Savoir cela nous aide à faire route vers Pâques, car ce n’est pas en vain que nous faisons des efforts pour nous rapprocher des autres, et en particulier des plus malheureux. Un jour brillera de nouveau le soleil, le soleil d’un printemps pour tous !

    Job an Irien d'ar 26 a viz meurz / le 26 mars.

  • Salam ! Peoch / Salam ! Paix

     Meur a zevez goude eun taol-avel greñv war ar mor e weler c'hoaz e efed war ar gwagennou. Evel-se e seblant beza, hervez Joe Biden, warlerc'h "Beaj istorel" ar Pab Frañsez e Bro-Irak. Gouzoud a reer mad : Beza a zo beza galvet ! Eet e oa ar Pab da c'hervel ar vro-ze da lezel a-gostez an drougrañs, ha da drei war-zu ar peoc'h. "Eur gwir 'gwaz-Doue' eo ar Pab", eme jeneraled muzulman e Erbil d'an eskob Najib d'al lun vintin goude beza selaouet ar Pab Fransez. "Troet e-neus or c'halon !" emezo. Geriou diweza ar Pab araog kuitaad Bro-Irak a oa bet "Salam, salam, salam", da lavared eo "Peoc'n, peoc'h, peoc'h !", eur galvadenn eta da hada sinou a beoc'h er vro-ze ken merzeriet abaoe Saddam Hussein gand a bep seurt brezeliou ha distrujou.
       E Mossoul, ar gêr lec'h e oe disklêriet ar Stad islameg e 2014, e pedas ar Pab evid an oll re a gollas o buez er brezel-se, ha kement-se e-kreiz rivinou eun iliz, eur voskeenn hag eun templ, oll distrujet gand Daech. Gervel a reas ar relijionou d'en em gleved da vired na zeufe en-dro follentez lahuz Daech. "Breudeur om oll, en em unanom eta eneb an droug, evid ma c'hello pep hini beva e peoc'h amañ hervez e gredennou : adsavom ar vro. Ra jomo sioul an armou ! Arabad biken koll kalon. Kreñvoc'h eged ar maro eo on esperañs."
    En e gomzou vel en e zoare da veza e-neus diskouezet sklêr e kemere perz e poaniou ar vro, 'giz ma vefe e-unan ginidig euz ar vro. Deuet e oa da ober eur pirhirinaj da frealzi an dud glaharet ha da c'hervel an dud a volontez vad d'en em gleved evid adsevel ar vro hag asanti d'an disheñvelderiou. Ne gomze ket a-uhel. Rannet oa e galon gand ar pez a wele. D'ar gristenien, hag a oa 6% euz ar boblañs araog ar bloaveziou 2000 ha bremañ a-vec'h 1%, e-neus lavaret hag azlavaret : na gollit ket an esperañs ! Na gollit biken kalon ha na ehanit ket da huñvreal!
       Ar wech kenta e oa d'eur Pab mond da weled ar vro bet avielet er c'hantved kenta gand sant Tomaz, an abostol ha ne gredas ken na welas. Ar Pab a oa ken izel a galon ha Tomaz e-unan hag ar c'homzou a beoc'h a zistagas gand an Ayatollah Ali Sistani, kenkoulz hag e Our, e Mossoul, e Karakosh hag e Erbil a oa ’vel eur bedenn da oll relijionou ar vro-ze : en em unanit eneb ar feulster ! Eñ e-unan a zisplege, er c'harr-nij a gase anezañ en-dro d'ar Vatikan, pegen skoet e oa bet gand nerz-kalon ar re a oa deuet a-benn da bardoni. Eun hadennig war hent ar peoc'h !


    Les chrétiens d'Irak attendent le pape François

       Plusieurs jours après un fort coup de vent sur la mer on voit encore ses effets sur les vagues. Il semble bien qu'il en soit ainsi après le voyage du Pape François en Irak, que Joe Biden qualifie "d'historique". On le sait bien : exister, c'est être appelé. Le Pape était allé appeler ce pays à laisser de côté tout ressentiment, et à se tourner vers la paix. "Le Pape, c'est un vrai homme de Dieu" disaient des généraux musulmans qui avaient écouté le Pape François à l'évêque Najib le lundi matin. "Il nous a tourné le coeur" disaient-ils. Les derniers mots du Pape avant de quitter l'Irak avaient été "Salam, Salam, Salam", c'est à dire "Paix, Paix, Paix !" un appel à semer des signes de paix dans ce pays qui depuis Saddam Husseion a été si martyrisé par toutes sortes de guerres et de destructions.
       A Mossoul, la ville où avait été" proclamé l'Etat islamique en 2014, le Pape pria pour toutes les victimes de la guerre, et cela au milieu des ruines d'une église, d'une mosquée et d'un temple, tous détruits par Daech. Il appela toutes les religions à s'unir contre le retour de cette barbarie. "Nous sommes tous frères, unissons-nous donc contre le mal pour que chacun puisse vivre ici en paix selon ses convictions : reconstruisons le pays. Que les armes se taisent ! Ne nous décourageons jamais. Notre'espérance est plus forte que la mort."
    Dans ses paroles comme dans son comportement il a montré clairement qu'il participait aux souffrances du pays, comme s'il était lui-même orginaire du pays. Il était venu faire un pèlerinage pour consoler les affligés et appeler tous les hommes de bonne volonté à s'entendre pour reconstruire le pays et accueillir les différences. Il ne parlait pas d'en haut. Il avait le coeur meurtri par tout ce qu'il voyait. Aux chrétiens qui étaient 6% de la population avant les années 2000 et maintenant à peine 1%, il a dit et redit : Ne perdez pas l'espérance, ne vous découragez jamais, n'arrêtez pas de rêver !
       C'était la première fois qu'un Pape se rendait dans ce pays qui fut évangélisé, au premier siècle, par saint Thomas, l'apôtre qui ne crut que lorsqu'il vit. Le Pape était aussi humble de coeur que Thomas lui-même, et les paroles de paix qu'il échangea avec l'Ayatollah Ali Sistani, tout comme à Our, à Mossoul, à Karakosh et à Erbil étaient comme une prière à toutes les religions du pays : unissez-vous contre la violence ! Il expliquait lui-même, dans l'avion qui le ramenait au Vatican, combien il avait été marqué par la force d'âme de ceux qui avaient su pardonner. Petite graine sur le chemin de la paix 

    Job an Irien d'ar 19 a viz meurz / le 19 mars.

  • War-zu warc’hoaz ! Vers demain !

       Daou sevez diouz reñk on-eus bet war LCP Sénat abadennou o tiskouez deom penaoz e tremene an traou e Kuzul an Europ, p’en em gav bodet renerien ar Stadou, ha dreist-oll p’o-deus da zivizoud eun dra bennag nevez. Da skwer, daoust hag e c’hellom, ar 27 Stad asamblez, kaoud ar memez pal evid an en-dro, da lavared eo beza heb Karbon e 2050 ? Ha kement-se pa ouezer e ra hirio Bro-Pologn 80% euz he zredan gand glaou... Hag er memez amzer ez-eus lod ha ne fell ket dezo kleved ano euz kreizennou nukleel, ablamour d’al lostennachou ha ne ouezer ket penaoz en em zizober diouto hag a jom dañjeruz evid kantvejou... Petra ’lavaro Bro-Frañs ha ne zeu ket a-benn zokén da zerri da vad Fessenheim ? Peseurt plas a ro peb bro d’an energieziou glaz ? Peseurt hent da gemer da vired da forani an energiez ? Goude daou zeveziad labour tenn ha darempredou stard, eo deuet ar 27 d’en em gleved war ar pal, ha kement-se gand sikour pennog ar prezidant Charles Michel, a felle dezañ e vefe eun emgleo. Hag unan euz ar re a gemere perz da lavared : «Gwechall e vefe bet brezel etrezom da genta, ha goude eur milion a dud lazet, on nefe azezet tro-dro d’eun daol da reñka on tabutou... Hirio om eet war raog !»
       Ha petra da lavared diwar-benn ar c’hwec’h devez leun a vo red evid sevel eun treuzemgleo evid ober dle asamblez, en eur ampresti arhant, da rei lañs en-dro d’an ekonomiez goude ar C’hovid ? Red e vo da Anjela Merkel cheñch tu d’he chupenn, hag asanti eo stag ekonomiez Bro-Alamagn ouz hini an Itali, evid ar pez a zell ouz ar peziou evid an otoiou, ha sikour an Itali a zikouro ive an Alamagn. He cheñchamant a zacho ouz he heul ar broiou ‘dilonteg’, Beljik, Izel-Vroiou, Sued, Pologn hag all. Ar wech kenta eo d’an Europ ober dle asamblez ! Eur c’hammed ouspenn marteze war-zu ar pez a c’hellfe dond da veza ‘Stadou-Unaned an Europ’, c’hoaz da ijina...
       Gouzoud a reom on-eus hent da ober asamblez, med da genta marteze on-eus da rei muioc’h a bouez d’ar rann-vroiou, anaoud gwelloc’h o istor hag o finvidigeziou, evid ma c’hellfent digas ive o lod er bed emaom oll o sevel. Ha kement-se a zo ken gwir all evid ar broiou o-unan ; kalz on-eus da ranna gand ar re all, hag evid kement-se eo red deom o anaoud gand doujañs evito. Labour eur c’hantved eo !

    https://www.touteleurope.eu/fileadmin/_processed_/2/6/drapeau-europeen-union-europeenne-aaab96163f.jpg

       Deux jours de rang nous avons eu sur LCP Sénat des émissions nous montrant comment comment cela se passe au Conseil de l’Europe; lorsque les chefs d’Etats sont rassemblés, et particulièrement lorsqu’ils ont à décider de quelque chose de nouveau. Par exemple, pouvons-nous, les 27 Etats ensemble, avoir un but commun pour l’environnement, atteindre la neutralité carbone en 2050 ? Et cela en sachant qu’aujourd’hui la Pologne produit 80% de son électricité par du charbon... Et dans le même temps, certains ne veulent pas entendre parler de centrales nucléaires, à cause des rebuts dont on ne sait comment se débarrasser et qui demeurent dangereux pour des siècles... Que dira la France qui n’arrive même pas à fermer définitivement Fessenheim ? Quelle place chaque pays donne t-il aux énergies vertes ? Quel chemin prendre pour éviter le gaspillage d’énergie ? Après deux journées de travail ardu et de relations serrées, les 27 se sont entendus sur l’objectif, et cela grâce au travail têtu du président Charles Michel, qui tenait à un accord. Et l’un des participants de dire : «Autrefois on se serait d’abord fait la guerre, et puis après un million de morts on se serait assis autour d’une table pour règler nos différents... Aujourd’hui nous avons avancé !»
       Et que dire des six journées complètes qui seront nécessaires pour arriver à un compromis sur une dette commune, en empruntant de l’argent, afin de relancer l’économie après le Covid ? Il faudra qu’Anjela Merkel change complètement de position, et reconnaisse que l’économie de l’Allemagne est liée à celle de l’Italie qui produit les pièces détachées pour les voitures, et qu’aider l’Italie c’est aider l’Allemagne. Son changement entraînera à sa suite les ‘Pays Frugaux’, Belgique, Pays-Bas, Suède, Pologne... Pour la première fois l’Europe accepte une dette commune ! Un pas supplémentaire peut-être vers ce qui pourrait devenir ‘Les Etats-Unis d’Europe’, encore à inventer...
       Nous savons bien que nous avons du chemin à faire ensemble, mais d’abord peut-être à donner davantage de place aux régions, à mieux connaître leur histoire et leurs richesses, afin qu’elle puissent apporter leur pierre au monde que nous construisons. Et cela est aussi vrai pour les pays eux-mêmes ; nous avons beaucoup à partager avec les autres, et pour cela il nous faut les connaître en les respectant. C’est le travail d’un siècle !

    Job an Irien d'ar 12 a viz meurz / le 12 mars.

  • Pelerinachou 2021. Pèlerinages 2021.

    Pelerinachou ar bloaz-mañ a zo atao a-istribill ouz ar C'hovid, siwaz !

    Les pélerinages de cet été sont encore malheureusement suspendus à l'évolution de l'épidémie.

  • An Niverenn Nevez (174) MINIHI LEVENEZ : Gounid ar Baradoz / Gagner le Paradis.

     An niverenn-mañ "Gounid ar baradoz" a zo 'vel eun hent war-zu Pask, eur skiêrijenn ar C'hovid. Ma ro tro deoc'h d'en em zoñjal, deom petra "neus plijet deoc'h pe souezet ahanoc'h !

    Ce numéro "Gagner le paradis" est un peu comme un chemin vers Pâques, une lumière dans l'obscurité du Covid. S'il vous donne l'occasion de méditer, faites-nous part de vos réflexions et de vos questions !

    Koumanant bloaz (Bep eil mizAbonnement annuel à la revue MINIHI LEVENEZ : 50€  KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

  • Nevez Amzer / Printemps.

       Abaoe penn-kenta miz c’hwevrer eo kroget an nevez-amzer, hervez kalander ar Gelted. Lida a raent kement-se dre eur gouel anvet Imbolc a vez lidet c’hoaz e lec’h pe lec’h e Kerne-Veur. Ankounac’heet em-boa an dra-ze, ha padal nevez ’zo em-eus gwelet, war kostez ar c’hleuziou troet d’an heol, bokedou-lêz en o bleuñv da vad... ha pa zoñjan mad em-boa gwelet anezo dija o tigeri e penn kenta miz c’hwevrer, heb taoler evez ouz kement-se ! An amzer a ra e dro heb derhel kont euz ar pez a c’hoarvez ganeom, ha dizale e tifoupo e peb lec’h bleuniou ha geot ha deliou. Nerz nevez a redo en or gwazied da lavared deom eo mall dihuna euz kousk ar goañv, ha rei d’or bed an nebeudig a vad om gouest da rei dezañ.
       Ar pez a ra din soñjal evel-se eo eur frazenn euz Michel Barnier, hanterour brudet ar Brexit, o komz euz eur wezenn dero a blij kalz dezañ : «Bez’ eo eur wezenn dero meurdezuz a bevar c’hant vloaz er Sologn, e kreiz ar Frañs. Ijina a ran he gwriziou hervez he skourrou. Red eo kared ar gwez. Evidon e treuskasont deom war eun dro an eñvor hag an awen. Pa vedon yaouank on bet skoet gand oberenn Jean Giono An den a blante gwez, eur barabolenn a zispleg ar galloud on-eus da ober vad d’on en-dro...» Hag en em c’houlennan dioustu peseurt vad a c’hellan-me digas d’an en-dro amañ ? Petra a c’hellan cheñch en va doare da ober gand an traou ? Pa ’z-eo torret ar mekanik koz, perag mond dioustu da brena unan nevez, heb en em zoñjal zokén e c’hellfe an hini koz beza kempennet... Micheriou nevez a vezo da ijina...
       Hag e soñjan c’hoaz peseurt gwriziou a room-ni d’or bugale ? Penaoz e c’hellfent kared o bro ma ne anavezont ket he istor ha ma ne anavezont netra koulz lavared euz he yez hag he zevenadur ? Daoust hag e tigorom dezo teñzoriou on arzou, or muzik, or barzoniez... Daoust hag eo anad dezo ez om laouen o veva amañ, ha laouen da veza Breiziz ? Int-i eo a zavo ar vro war on lerc’h, ha m’o-deus gwriziou don e ouezint dibab kement tra vad a zeu a lec’h all, ha lezel a-gostez ar pez ne c’hell ket ober gwriziou gwirion amañ. Pep hini a c’hell ober e lod evid kaerraad or bed. Red e vo ijina sur mad, med n’eo ket an ijin a vank deom... an imor hag ar basianted marteze... Dihunom ! Ar C’hovid ne bado ket atao !

    Pourquoi le printemps commence le 20 et non le 21 mars cette année ? | The  Weather Channel - Articles from The Weather Channel | weather.com


       Selon le calendrier celtique le printemps est commencé depuis début Février. Ils le célébraient par une fête nommée Imbolc, que l’on célèbre ici ou là encore en Cornouailles. Je l’avais oublié, et voilà que récemment j’ai vu, sur les bords de talus orientés au soleil, des primevères en fleurs... et quand j’y pense bien, je les avais déjà vues s’ouvrir en début février, sans y prêter attention ! Le temps poursuit sa course sans tenir compte de ce qui nous arrive, et bientôt apparaîtront partout brusquement fleurs, herbe et feuilles. Une énergie nouvelle circulera dans nos veines pour nous dire qu’il est plus que temps de nous réveiller du sommeil de l’hiver, et de donner à notre monde le peu de bien que nous pouvons lui donner.
       Ce qui m’y fait penser, c’est une phrase de Michel Barnier, le négociateur bien connu du Brexit, à propos d’un chêne qu’il admire : «C’est un chêne majestueux, quatre fois centenaire, en Sologne, dans le centre de la France. J’imagine ses racines à la mesure de ses branches. Il faut aimer les arbres. Ils sont pour moi à la fois porteurs de mémoire et d’inspiration. Dans ma jeunesse, j’ai été très marqué par l’oeuvre de Jean Giono, L’Homme qui plantait des arbres, parabole qui évoque la capacité à avoir un rôle positif sur notre environnement...» Et je me demande aussitôt quel bien je peux apporter ici à l’environnement ? Que puis-je changer dans ma manière de faire avec les choses ? Quand tel vieil appareil est cassé, pourquoi aller aussitôt en acheter un neuf, sans même penser que l’ancien pourrait être réparé... Il y a de nouveaux métiers à inventer.
       Et je pense encore aux racines que nous donnons à nos enfants ? Comment pourraient-ils aimer leur pays s’ils n’en connaissent pas l’histoire et ne savent pratiquement rien de sa langue et de sa culture ? Est-ce que nous leur ouvrons les trésors de nos arts, de notre musique, de notre poésie... Est-ce évident pour eux que nous sommes joyeux de vivre ici et joyeux d’être Bretons ? Ce sont eux qui bâtiront le pays après nous, et s’ils ont de profondes racines, ils sauront choisir tout ce qui vient de bien d’ailleurs, et laisser de côté ce qui ne peut faire de profondes racines chez nous. Chacun peut faire sa part pour améliorer notre monde. Il va certainement falloir imaginer, mais ce n’est pas l’imagination qui nous manque... l’ardeur et la patience peut-être... Réveillons-nous ! Le Covid ne durera pas toujours !

    Job an Irien d'ar 5 a viz meurz / le 5 mars.

  • Goueliou Pask er Minihi 2021 / Fêtes de Pâques au Minihi.

    TREFLEVENEZ Eglise Saint-Pierre. | Mapio.netGoueliou Pask er Minihi. (ma chom 'vel breman)

    Pâques en breton au Minihi. (Si rien ne change)

    Yaou 1 ha gwener 2 ebrel : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 5e gouede lein e iliz Trelevenez.

    Jeudi et vendredi saint, 1 et 2 avril : à 17h00 à l'église de Tréflévenez.

    Sadorn 3 ebrel : Nozvez Fask. An ofis a grogo da 5e goude lein gand tantad e-kichen iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm!). E kerz an ofis e vezo badezet Kaourintin Inizan.

    Samedi saint 3 avril : célébration de la Veillée Pascale à 17h00 en l'église de Tréflévenez. Au cours de la célébration, baptème de Corentin Inizan.

    Ma teu en-dro 'vel kustum - Si retour à la normale :

    Yaou ha gwener da 8e30 (20h30), Sadorn da 9e (21h) en iliz, à l'église.

  • Prisiusa tra / L'objet le plus précieux.

       Teir zizun ’zo am-eus greet ano amañ euz Leor Kells, hag abaoe eo bet goulennet diganin perag ober ano euz eul leor ha n’or bezo morse tro da weled, peogwir e rankfer mond beteg Trinity College e Dulenn, Bro-Iwerzon ! Ouspenn 500.000 a dud a ya bep bloaz da zelled outañ eno, med eun tammig pell eo evidom... hag ar C’hovid a zo aze c’hoaz. Dre jañs eo bet embannet, nevez ’zo, da fin ar bloaz tremenet, al leor bet savet e saozneg gand Bernard Meehan ha troet e galleg gand an titl ‘Le Livre de Kells’. Tro a c’hellom kaoud evel-se da zizolei dre ar munud al leor burzuduz-se.
       E danevellou ar bloaz 1007 en Ulster eo meneget Leor Kells evelhenn : «Prisiusa tra Bed ar C’hornog.» hag e 1187 Giraud de Barri a skrive «Kement pajenn pe dost a zo kinklet gand tresadennou a bep seurt, uhellet c’hoaz gand liou beo.» Leor ar pevar aviel eo, skrivet kaer e latin gand an dorn war parch, hag er memez tro ez eo ’vel eur vandenn-treset, rag lizerenn genta pep linenn pe dost a zo kresket ha treset kaer hervez aroueziou a glot gand ar pennad, ha ne gomprenom ket war-eeun. Red eo eta kaoud eun heñcher. Setu ar pez a ra Leor Meehan. Da skwer, evid kompren arouez al Leon, a gaver aliez en tresadennou, eo red gouzoud ar pez a veze kontet diwar e benn er mareou-se. Pa veze ganet eul leon bian, e veze ’vel ganet-maro ; ar vamm neuze a veille an hini bian beteg an trede devez, ha neuze e teue an tad da c’hweza warnañ hag e tihune. Al leon a oa eta arouez anad an adsao-da-veo. Ar paon eñ a oa simbol ar baradoz, hag ar pesk hini Jezuz, hervez ar ger gresianeg ‘ikthus’ da lavared ‘pesk’, hag a dalvez neuze ‘Jezuz-Krist, Mab Doue Salver’. Bez’ ez-eus ive pennou tud : Doue an Tad gand baro du, Yann-Vadezour gand bleo melen, Jezuz gand bleo melen rodellet, ar pevar avieler gand o aroueziou : an den evid Maze, al leon evid Mark, an ejenn evid Lukaz hag an erer evid Yann.
       A-wechou e vez c’hoant c’hoarzin en eur zelled ouz an tresadennou. Da skwer pa weler etre diou linenn eur c’haz o redeg warlerc’h eul logodenn hag he-deus laeret eun osti. Pe c’hoaz, pa vez ano euz sant Per, e penn eul linenn, e kaver eur c’had o tistrei he fenn : eun doare da zigas soñj euz e drubarderez... ha treset evel-se ablamour d’an tabut a oa bet etre Rom hag an Iliz keltieg. Mousc’hoarzin a reer ive dirag ar goulm o tougen eur bodig olivez, arouez ar Spered-Santel, ha dirag ar Werhez e pajennad-tapiz Ginivelez or Zalver. M’ho-pez tro da gavoud al leor-se, kemerit ganeoc’h eur werenn-greski : kalz traou ho-pezo da zizolei !

    Bestiaire et lettres celtiques - Bufo Calamita
       Il y a trois semaines j’ai parlé ici du Livre de Kells, et depuis on m’a demandé pourquoi parler d’un livre que nous n’aurons jamais l’occasion de voir, car il nous faudrait aller à Trinity College à Dublin en Irlande ! Plus de 500.000 personnes s’y rendent tous les ans pour le regarder, mais c’est un peu loin pour nous... et le Covid est toujours là. Par chance, récemment, à la fin de l’année dernière, a été publié en français l’ouvrage écrit en anglais par Bernard Meeham sous le titre ‘Le Livre de Kells’. Nous pouvons ainsi découvrir jusque dans le détail ce livre merveilleux.
       Dans les annales d’Ulster en 1007, le Livred e Kells est ainsi signalé comme «l’objet le plus précieux du monde occidental» et en 1187 Giraud de Barri écrivait : «Presque toutes les pages sont ornées de dessins de toutes sortes, rehaussés de couleurs vives.» Il s’agit d’un évangéliaire, écrit en latin magnifiquement à la main sur parchemin, et en même temps c’est comme une bande-dessinée, car la première lettre de presque chaque ligne est agrandie et magnifiquement dessinée selon des symboles qui correspondent au texte, mais que nous ne comprenons pas directement. Il nous faut donc avoir un guide. C’est l’objet de l’ouvrage de Meehan. Par exemple, pour comprendre le symbole du lion, que l’on trouve souvent dans les dessins, il faut savoir ce qu’on en disait à l’époque. Lorsque naissait un lionceau, il semblait mort-né, sa mère le veillait jusqu’au troisième jour, et alors venait le père qui lui soufflait dessus et le réveillait. Le lion était donc le symbole évident de la résurrection. Le paon lui était le symbole du paradis, et le poisson celui de Jésus, en raison du mot grec ‘iktus’, poisson, qui signifie ‘Jésus Fils de Dieu, sauveur’. Il y a aussi des têtes de personnes : Dieu le Père avec une barbe noire, Jean-Baptiste avec des cheveux blonds, Jésus avec des cheveux blonds bouclés, les quatre évangélistes avec leur signe : l’homme pour Matthieu, le lion pour Marc, le boeuf pour Luc et l’aigle pour Jean.
       On a parfois envie de rire en regardant les dessins. Par exemple, lorsque entre deux lignes, on perçoit un chat en train de courir après une souris qui a volé une hostie. Ou encore quand il est question de Pierre; au bout d’une ligne on trouve un lièvre qui détourne la tête : une façon de rappeler sa trahison... ainsi dessinée à cause des problèmes qui existèrent entre Rome et l’Eglise celtique. On sourit aussi devant la colombe qui porte un brin d’olivier, symbole de l’Esprit-Saint, et devant la Vierge dans la page-tapis de la nativité. Si vous avez l’occasion de trouver ce livre, munissez-vous d’une loupe : vous aurez beaucoup à découvrir !

    Job an Irien d'ar 26 a viz c'hwevrer/ le 26 février.

  • Spered ar Yezh : Saïg Jestin 2

    E kastell emaomp hirio, bord an hent a ya eus Plouvorn da Gastell, lec'h m'emañ e kreiz ar parkeier abaoue ur bemp kant vloaz bennag Maner Kervorus. Ur mell pezh hini, en e zav atav daoust dezhañ beza bet chenchet e stumm a hed ar c’hantvedou. Saig Jestin perc’henn ar maner n’eus digoret an noriou ha kontet din istor Kermorus hag ar familh Penfentenyo

    Saig Jestin devant son manoir à saint Pol de Leon

    Découvrez en breton les secrets du manoir de Kermorus à Saint Pol de Léon, propriété autrefois de la famille de Penfentenyo. Saig Jestin rénove depuis une dizaine d'année ce manoir afin de lui redonner une chance de vivre 500 années de plus.

    Klikit amañ / Cliquez ici :

    https://www.francebleu.fr/culture/patrimoine/spered-ar-yezh-saig-jestin-dans-son-manoir-de-kermorus-1613470590

  • Ober tan / Faire du feu.


       Eun deveziad a erc’h ! Ne c’hoarvez ket bep bloaz, hag hirio eo sioul pep tra er c’horn-bro. Eun dro vad eo da ober tan er zal vraz, ha da ziskuiza eun tamm e-kichenn an tan. Tammou koad koz a zo aze en disklao abaoe pell, ha ne c’houlennont nemed eun dra : beza lakeet da rei o diweza tommder ’n’eur dremen da c’hlaou beo ha da ludu goude-ze. N’eo ket ar paperiou koz a vanko evid enaoui an tan, hag an dommerez a gano e-kreiz ar siminal. Ouspenn-ze, gand ar yenienn a ra hirio er-mêz, e vezo brao chom da azeza aze da domma ouz nerz an tan, eun doare da zisternia eun tamm e-kreiz ar goañv skuizuz-mañ ha ne lavar ket peur ec’h echuo !
       Ankounac’heet on-eus an eürusted don a veze ennom gwechall pa vezem oll asamblez tro-dro d’ar ziminal e-kichenn an tan. Pep hini ahanom e-noa e garg, ha va hini din-me a oa rei skodou-tan d’am zad-koz da dana e gorn-butun. Unan euz va breudeur a vage an tan, hag unan all a oa karget euz ar zoufletez. Istoriou a veze da gonta forz pegement, ha va c’hoarezed bian ne vezent ket ar re ziweza evid ijina pe gonta ar marvaillou diweza. Sioulder ha c’hoarz tro-dro d’an tan, hag ive kanaouennou bep an amzer. Ne ouiem ket e oam war dreuzou ar baradoz
    An amzer ’neus greet e hent ha n’emaom ket kén er memez bed. Hirio an deiz emaom en eur bed all, deuet da veza kalz re yen, ha marteze on-eus ankounac’heet an eürusted sioul a c’heller kavoud tro-dro d’eun tan. O ma c’hellfen devi ar C’hovid daonet-se en tan am-eus enaouet ! Med neuze e rañ-kfen da genta kemer skwer diwar an tan-se. Lod euz an tammou koad koz a zeblant beza leiz, hag e lakan anezo tro-dro d’an dommerez eur pennadig amzer da genta da zizehi, ha goude-ze e lakan anezo en dommerez. Neuze avad e krogont mad hag e roont o zommder ’vel ar re all : dond a reont da veza ruz-tan beo, hag e strakont, hag e kanont hag e roont o sked heb marhata. Ha red e vefe din ober evel-se, da lavared eo kas an nebeudig tommder a zo ennon da dud all a anavezan, hag a zo sklaset gand ar riou, peogwir ne zeu den da weled anezo ? Klask beza kristen a zistroad aliez on emgarantez etoare !
       Dañjeruz eo ober tan, a zo bet lavaret din atao ! Eur wech, eur breur din a reas tan e genou eul lochenn, med eur fourrad avel a gasas an tan beteg kostez al lochenn hag e oe devet houmañ hag an oll draou a oa enni ! Dañjeruz eo ober tan ive peogwir e c’hell dond deoc’h soñjou ha ne vedoc’h ket o c’hortoz. Direñka a reont, ha marteze n’eo ket koad hepkén a vezo neuze da zevi ! An digareziou toull a c’hell devi mad ive, ma vezont taolet en tan ! Med yen-sklas eo er-mêz...

    Résultat de recherche d'images pour "faire du feu"

        Une journée de neige ! Cela n’arrive pas tous les ans, et aujourd’hui tout est silencieux dans le coin. Une belle occasion de faire du feu dans la grande salle, et de me reposer un peu auprès du feu. Il y a là, à l’abri depuis longtemps, de vieux morceaux de bois qui ne demandent qu’une chose : être amenés à donner leur dernière chaleur en devenant charbons ardents, puis cendres. Ce ne sont pas les vieux papiers qui manqueront pour allumer le feu, et le poêle chantera au coeur de la cheminée. En outre, avec ce froid qui sévit aujourd’hui dehors, il fera bon s’asseoir là à se réchauffer à la chaleur du feu, une manière de dételer un peu au coeur de cet hiver fatiguant qui ne dit pas quand il s’arrêtera !

       Nous avons oublié le bonheur profond que nous ressentions autrefois lorsque nous étions tous ensemble autour de la cheminée auprès du feu. Chacun de nous avait son rôle, le mien étant de donner des tisons à mon grand-père pour allumer sa pipe. Un de mes frères nourrissait le feu, et l’autre était chargé du soufflet. Il y avait des tas d’histoires à raconter, et mes petites soeurs n’étaient pas les dernières à imaginer et conter les derniers potins. Silence et rires autour du feu, et aussi des chansons de temps en temps. Nous ne savions pas que nous étions au seuil du paradis.
       Le temps a poursuivi sa route, et nous ne sommes plus dans le même monde. Aujourd’hui nous sommes dans un autre monde, devenu beaucoup trop froid, et peut-être avons-nous oublié le calme bonheur que l’on peut trouver auprès d’un feu. Ah si je pouvais brûler ce damné Covid au feu que j’ai allumé ! Mais alors je devrais d’abord prendre exemple sur ce feu. Certains de ces vieux morceaux de bois semblent humides, et je les mets d’abord autour du poêle pendant un moment pour sècher, et ensuite je les mets dans le poêle. Alors ils s’enflamment facilement et donnent leur chaleur comme les autres : ils deviennent rouge-feu, ils craquent, ils chantent et expriment leur beauté sans hésiter. Devrais-je agir ainsi, c’est-à-dire apporter le peu de chaleur qui existe en moi à d’autres que je connais, et qui sont transis, parce que personne ne vient les voir ? Chercher à être chrétien bouscule souvent semble t-il notre égoïsme...
       C’est dangereux de faire du feu, m’a t-on toujours dit ! Une fois, un de mes frères fit du feu à l’entrée d’une grange, mais un coup de vent porta le feu jusqu’au bord de la grange, qui brûla entièrement avec tout ce qu’elle contenait ! C’est dangereux de faire du feu aussi, parce qu’il peut vous venir des pensées que vous n’attendiez pas. Elles dérangent, et peut-être alors ce n’est plus seulement du bois qu’il faudrait brûler ! Les excuses creuses peuvent bien brûler aussi, si on les jette au feu ! Mais il fait un froid glacial dehors...

    Job an Irien d'ar 18 a viz c'hwevrer/ le 18 février.
  • Bro Irak / Irak

    «Pep hini e-noa e relijion : Sunnited, Chiited, Kurded, Yezidi, Kristenien... hag e vevem kichenn ha kichenn evel breudeur... Irakiz e vedom oll.» Evel-se e konte eur gwaz euz Mossoul, e kerz abadennou tele, ’n-eur zisplega penaoz e oa bet distrujet e vro en hanter-kant vloaz diweza. «An traou a grogas da dreñka pa oe broadelaet ar petrol gand Saddam Hussein e 1972... Hag abaoe 1980 beteg ar bloaveziou diweza koulz lavared n’on-eus anavezet nemed feulster, brezel, distrujou ha mizer : brezel eneb an Iran, armou chimik eneb Kurded, brezel eneb ar C’howeit, embargo epad 12 vloaz ha distruj an tredan ha, da heul, kolera ha tifoid, ar vro dindan dalc’h an Amerikaned etre 2003 ha 2011, brezel diabarz etre Sunnited ha Chiited, Daech e 2014... Bruzunet eo bet or bro, on ti deom oll...»
    Tro on-eus bet amañ en or c’horn-bro da zigemer Irakiz kristen euz Karakosh, hag o-doa gellet tehed d’ar mare m’o-deus tud Daech saillet war an tachad-se euz ar vro, hag on-eus santet mad pegen diwriziennet e oant ha pegement e vañke dezo o bro. Milierou ha milierou a gristenien o-deus evel-se kuitaet o bro evid savetei o buez. Pa zioula bremañ eun tammig ar vro, e-neus ar Pab Frañsez divizet mond d’an Irak epad tri devez e penn kenta miz meurz da galonekaad an oll oberourien a beoc’h, ha da genta eveljust an oll gristenien a zo er vro. Reñket eo ar veaj gand ar c’hardinal Sako, patriarch katolik ar C’haldeaned, hag anavezet mad e Bro-Frañs ’lec’h m’eo deuet meur a wech da c’houlenn sikour evid e bobl. Ar wech kenta e vezo d’eur pab mond d’an Irak, ha kement-se ouspenn daoust d’ar C’hovid19 ha d’an nebeud a zurentez.
    Evid an oll ez aio ar Pab d’an Irak. D’ar 6 a viz meurz ez aio da Nadjaf, hag a zo, ’vid Chiited an Irak, par d’ar Vatikan evid ar gatoliked, evid eun emgav prevez gand an ayatollah Ali Al Sistani. Hemañ a zo gwelet ’vel eun den fur, a c’heller komz gantañ. Pa zisklêr eur «fatwa» e vez gwelet houmañ ’vel eul linenn ruz ha ne tleer morse lammad dreist. Red eo ive derhel soñj eo chiited tri ugent dre gant euz poblañs ar vro. «An emgav-se a vezo a-bouez braz evid ar Vuzulmaned, ar gristenien, hag an oll Irakiz», eme Adel Bakawan. Kement kammed war-zu ar peoc’h, er vro-ze hag a zo bet ken merzeriet abaoe hanter-kant vloaz, a dalvez ar boan beza anavezet, ha n’eo ket anad koulskoude e vefe greet kalz ano a gement-se war mediaou or bro !
    *(Hervez eur pennad war «La Croix»)
    Résultat de recherche d'images pour "chrétiens en irak"
    «Chacun avait sa religion : Sunnites, Chiites, Kurdes, Yézidis, Chrétiens... et nous vivions côte à côte comme des frères... Nous étions tous Iraquiens...» Ainsi racontait un homme de Mossoul au cours d’émissions de télévision, expliquant comment son pays avait été détruit au cours des cinquante dernières années. «Tout commença à aller mal quand Saddam Hussein nationalisa le pétrole en 1972... Et depuis 1980 jusqu’à ces dernières années pour ainsi dire, nous n’avons connu que violence, guerre, destruction et misère : guerre contre l’Iran, armes chimiques contre les Kurdes, guerre contre le Koweit, embargo pendant douze ans avec destruction de l’électricité, avec comme conséquence le choléra et la typhoide, occupation par les Américains de 2003 à 2011, guerre civile entre Sunnites et Chiites, Daech en 2014... Notre pays est en miettes, notre maison à tous...»
    Nous avons eu l’occasion ici d’accueillir des Irakiens chrétiens de Karakosh. Ils avaient pu s’enfuir au moment où Daech s’emparait de cette partie du pays. Nous avons bien réalisé combien ils étaient déracinés et combien leur pays leur manquait. Des milliers et des milliers de chrétiens ont ainsi quitté leur pays pour sauver leur vie. Maintenant que le pays se calme un peu, le Pape François a décidé de se rendre en Irak pendant trois jours au début du mois de mars pour encourager tous les acteurs de paix, et d’abord bien sûr tous les chrétiens du pays. Le voyage est préparé par le cardinal Sako, patriarche catholique des Chaldéens, et bien connu en France où il s’est rendu bien des fois pour demander de l’aide pour son peuple. Ce sera la première fois qu’un Pape se rende en Irak, et cela malgré le Covid19 et l’insécurité.
    C’est pour tous que le Pape ira en Irak. Le 6 mars il se rendra à Nadjaf, qui est pour les Chiites d’Irak comme le Vatican pour les catholiques, pour une rencontre privée avec l’ayatollah Ali Al Sistani. Celui-ci est vu comme un sage, avec qui on peut dialoguer. Quand il promulgue une Fatwa, celle-ci est vue comme une ligne rouge qu’il ne faut jamais franchir. Il faut aussi se souvenir que les Chiites sont 60% de la population du pays. «Cette rencontre aura une valeur inestimable pour les musulmans, pour les chrétiens, pour tous les Irakiens», selon Adel Bakawan. Chaque pas vers la paix, dans ce pays qui a été si martyrisé depuis cinquante ans, mérite d’être connu, et ce n’est pas évident pourtant qu’on en parle beaucoup sur les médias de chez nous !
    *(D’après un article de La Croix)
     
    Job an Irien d'ar 12 a viz c'hwevrer/ le 12 février.
  • On oberou / Nos oeuvres.

    Résultat de recherche d'images pour "sculpteur sur pierre"   Ar pôtrig a zeg vloaz pe war-dro a zelle aketuz ouz ar skulter o labourad stard. Hemañ, a daoliou kizell, a ziskolpe tammou bihan euz ar pez mên-greun war behini e laboure. Ober a rae an dro dezañ, cheñch ostill ha kemer eur gizell yen pe unan all begokoc’h, ha skei adarre. A-nebeudou e teue ar mên braz-se da gaoud eur stumm : hini penn eur marc’h. Hag ar pôtrig a gredas ober eur goulenn : «Penaoz ’peus gouezet e oa eur marc’h er pez-mên-se ?» Ar c’hizeller a jomas a-zav da labourad, a zellas ouz ar pôtrig hag a lavaras dezañ : «Ma ne vije ket bet em fenn da genta, n’am bije morse kavet anezañ er pez-mên-mañ. Ar skeudenn a oa em fenn a heñche va dorn ha va c’hizell. N’am-eus greet nemed rei da weled ar penn-marc’h a oa kuzet er mên hag a oa dija em c’halon.»
       N’ouzon ket petra nije respontet d’eur seurt goulenn Roland Doré, hag a zine ‘Alaouret’, er 17ved kantved, pa gizelle ar C’hrist war kement a groaziou hag a galvariou savet gantañ. Kalvar chapel Sant-Denez e Sezneg Plogoneg a ziskouez eur C’hrist er memez tro glaharet hag e peoc’h : Roland Doré hag e-neus kizellet anezañ a zouge moarvad ar zantimañchou-ze en e galon. Ar pez a zo an donna ennom a zeu d’en em ziskouez er pez a reom. Kement-se a zo gwir evid or c’homzou, hag a c’hell beza ken gwir all evid ar pez a zeu euz labour on daouarn, pe ve kizelladur pe livadur da skwer. 
       Laouen braz vijen bet oc’h ober ar memez goulenn ouz ar re o-deus treset hag enlivet kaerra leor a vefe morse bet savet er bed, «Leor Kells*». Leor ar pevar Aviel eo, bet skrivet war parch war-dro ar bloavez 800 da genta e enezenn Iona, Bro-Skos, ha goude-ze e Kells, Norz-Iwerzon, ’lec’h m’o-doa menec’h Iona kavet repu ablamour d’ar Vikinged (68 manac'h lazet). Penaoz eta o-deus gellet sevel eul leor ken seder ha ken burzuduz m’eo bet anvet «Oberenn an êlez», ha kement-se en eur mare ken trubuillet. Al liou a zo chomet fresk ha beo, hag an etrelasou a gan kildroennou ar vuez ha puillentez an natur. Lod euz an etrelasou a zo ken munud ma ne weler anezo mad nemed gand eur werenn-greski. Pebez fiziañs ha pebez peoc’h diabarz a oa e kalon ar venec’h arzourien evid sevel eun oberenn ken vurzuduz ! N’ouzon ket hag ez-eus an hebeleb peoc’h en on donded deom-ni pa red atao ar viruz-kurunenn ? On oberou henn diskouezfe !
    *Leor Kells a c’hell beza gwelet e Trinity College, e Dulenn, Bro-Iwerzon.
     
    Résultat de recherche d'images pour "le livre de kells"
       Le petit gars de dix ans ou environ regardait attentivement le sculpteur qui travaillait dur. Celui-ci, à coups de burin, détachait des petits morceaux du bloc de granite sur lequel il travaillait. Il en faisait le tour, changeait d’outil et prenait un autre burin ou un ciseau plus pointu, et frappait encore. Peu à peu ce gros bloc prenait forme : la tête d’un cheval. Et le petit gars osa poser une question : «Comment tu as su qu’il y avait un cheval dans cette pierre ?» Le sculpteur s’arrêta de travailler, regarda le petit gars et lui dit : «S’il n’avait pas été dans ma tête d’abord, je ne l’aurais jamais trouvé dans ce bloc de pierre. L’image qui était dans ma tête guidait ma main et mon burin. Je n’ai fait que donner à voir la tête de cheval qui était cachée dans la pierre et qui était déjà dans mon coeur.»
       Je ne sais pas ce qu’aurait répondu à une telle question Roland Doré, qui signait ‘Alaouret’, au XVIIème siècle, quand il sculptait le Christ sur tant et tant de croix et de calvaires qu’il a érigés. Le calvaire de Saint-Denis à Seznec en Plogonnec montre un Christ qui est à la fois affligé et en paix : Roland Doré, qui l’a sculpté, devait sans doute avoir ces sentiments dans son coeur. Ce qui est le plus profond en nous s’exprime dans ce que nous faisons. Ceci est vrai pour nos paroles, et peut être aussi vrai pour ce qui sort du travail de nos mains, qu’il s’agisse de sculpture ou de peinture par exemple.
       J’aurais été très heureux si j’avais pu poser la même question à ceux qui ont dessiné et enluminé le plus beau livre qui ait jamais été réalisé dans le monde, «le livre de Kells*». C’est un évangéliaire, écrit sur parchemin autour de l’an 800, d’abord dans l’île d’Iona en Ecosse, puis à Kells dans le nord de l’Irlande, où les moines avaient trouvé refuge à cause des Vikings (68 moines massacrés). Comment ont-ils pu réaliser un livre si serein et si merveilleux qu’on l’a appelé «L’oeuvre des anges», et cela dans une époque aussi troublée ! Les couleurs sont demeurées fraiches et vivantes, et les entrelacs chantent les méandres de la vie et le foisonnement de la nature. Certains des entrelacs sont si menus qu’on ne les voit bien qu’à l’aide d’une loupe. Quelle confiance et quelle paix intérieure n’y avait-il pas dans le coeur des moines artistes pour réaliser une oeuvre aussi merveilleuse ! Je ne sais pas si existe une semblable paix dans la profondeur de notre coeur alors que court encore le corona-virus ? Nos actions le montreraient !
    * Le Livre de Kells est exposé au Trinity College à Dublin, Irlande.
     
    Job an Irien d'ar 5 a viz c'hwevrer/ le 5 février.
  • Oll kabluz ? / Tous coupables ?

       Kraouiet adarre, eur wech c’hoaz, peogwir ne c’hellom ket kén beza er-mêz goude c’hwec’h eur d’abardaez. Peadra on-eus d’en em zantoud skuiz gand ar c’hoari-se. N’ouzon ket hag or c’henta ministr e-neus bet tro da lenn e Buez Sant Paol a Leon penaoz e kraouias hemañ laboused evel deñved ? Paol a oa neuze en e bemzegved bloavez, hag e dro a oa da ziwall an eostad, hag en devez-se «al laboused fallagr a reas droug braz d’an ed : e skrapa a rejont heb m’e-nefe Paol, sur awalc’h, taolet evez, kement ma ne jome nemed pennou koulz lavared goullo...» Re losteg gand ar vez euz e leziregez, Paol n’en em ziskouezas da zen en abardaez-se, med en em dennas en eul lec’h sioul da bedi Doue. Abred, d’an deiz warlerc’h, « e welas ar park m’edo ennañ an eostou winiz hanter-zebret dija en derhent : goloet oa gand eur bern dreist-niver a laboused a bep seurt, bodet gand ar memez youl marlonk da laerez, evel ma vefe o begou breudeur a fallagriez.
       Boda a reas asamblez ar re a oa gantañ er skol, med ar mestr, n’edo ket war al lec’h. Hag e lavar dezo: «Deuit ganin... ha pedom Doue... Me ‘zo em zoñj kas d’ar prizon el lec’h m’emaom o chom, goude beza o bodet en eur vandennad hepkén, en eur redeg ken buan egeto, al laboused fallagr o-deus, dec’h, evel ma ouezit debret eost or mestr beteg e gas da get koulz lavared ; va zoñj eo ober dezo mond da lec’h a gastiz eur prizon hepkén, ha goude-ze ar mestr a raio ganto evel a garo...» Senti a reont ouz e urziou. Ober a reont d’ar vandennad laboused mond etrezeg an ti evel bandennou deñved o kerzed evel boaz etrezeg o c’hloziou kustum... Int-i a-vad a gerz a-dreñv d’an tropell nijerien a ya buannoc’h-buanna en eur vale war an douar, hag a boulz engroez an anevaled beteg e-teid an hent. Kerkent m’int digouezet dirag an doriou, kraou braz an deñved a zo leun a brizonierien en eun netra a amzer. An oll brizonidi a ragach gand hirvoudou braz o moueziou klemmuz a zason en oabl...» Eveljust e oe dichouet, gand Iltud, ar mestr, al laboused prizonierien da vond d’o c’hêr war riblou doureier ar mor.»
       N’om na laboused fallagr, na deñved kennebeud... med marteze on-eus implijet fall or frankiz da vond ha da zond, hag on-eus pourmenet ar c’hleñved. Poaniuz eo koulskoude en em zantoud kabluz euz drougou n’on-eus ket greet !


       Enfermés une fois encore, puisque nous ne pouvons plus être dehors après six heures du soir. Nous avons de quoi nous sentir fatigués de ce jeu-là. Je ne sais pas si notre premier ministre a eu l’occasion de lire dans la Vie de saint Pol de Léon comment celui-ci ramena des oiseaux à l’étable comme des moutons ? Voici ce texte. Pol était alors dans sa quinzième année, et c’était son tour de garder la moisson. Or ce jour-là «ces oiseaux nuisibles causèrent un grand dommage à la moisson, en la pillant, sans que Pol certainement n’y ait prêté attention, à tel point qu’il ne restait que des épis presque vides...» Trop confus de la honte de sa négligence, Pol ne se montra à personne ce soir-là, et se retira en un lieu calme pour prier Dieu. Tôt le lendemain, «il vit le champ dans lequel se trouvait la moisson de blé à moitié mangée le jour précédent : il était envahi par une foule innombrable d’oiseaux de toutes sortes, rassemblés par la même voracité de rapine comme par une certaine fraternité méchante de leurs becs.»
       I l prit avec lui ses condisciples tous ensemble, le maître cependant étant absent. Il leur dit : «Venez avec moi... et prions Dieu... Je pense conduire en captivité, en l’endroit où nous demeurons, après les avoir rassemblés en une seule bande, en courant aussi vite qu’eux, ces oiseaux malfaisants qui hier, comme vous le savez, ont dévoré, presque même jusqu’à l’anéantir, la moisson de notre maître ; et je pense les faire entrer dans le lieu de correction d’une seule prison ; et ensuite le maître agira à leur égard comme il le voudra...» Ils obéissent à ses ordres, ils obligent à s’en aller vers la maison les bandes d’oiseaux comme des troupeaux de moutons marchant comme d’habitude vers leurs enclos familiers... Eux ils suivent par derrière le troupeau aérien qui se hâte progressivement en marchant par terre, et ils poussent la multitude des bêtes à becs sur la route. Dès qu’ils arrivent devant les portes, la vaste bergerie est remplie à l’instant de prisonniers. Toute la prison piaille avec un grand gémissement de voix plaintives qui résonnent dans le ciel...» Et bien sûr, les oiseaux prisonniers furent renvoyés libres, par Iltud, le maître, à leurs demeures aux rivages des flots de la mer.»*
       Nous ne sommes ni des oiseaux nuisibles, ni non plus des moutons... mais peut-être avons-nous mal utilisée notre liberté d’aller et de venir, et nous avons propagé la maladie. C’est cependant pénible de se sentir coupables de maux que nous n’avons pas commis !
    *(St Paul Aurélien. Ed. Minihi-Levenez, 1991, p.162-165)

    Job an Irien d'ar 22 a viz genver / le 22 janvier.

     

  • Kaerder an oabl / La beauté du ciel

       Brao oa bet an devez, eun devez goañv heb avel na glao, ha gand eun heol splann ’doug an deiz... med eun devez yen koulskoude : red oa bet din taoler dour war gwerenn-araog va oto evid he diskorna ! Goude lein e oa tommoc’h, hag on eet da ober eun dro. Diwezatoc’h, war-dro peder eur, on bet o kas ar gomunion d’eur vaouez koz a vez aliez he-unan. Goude eur pennadig ganti ’m-eus soñjet e oa poent din mond en-dro d’ar gêr araog an noz. Hag e oa burzuduz an oabl, heb an disterra mouchig avel. Koumoul du a oa amañ hag ahont, med ne dostaent ket an eil ouz eben, ha ne virent e mod ebed ouz kaerder an oabl, hag a oa glaz-tener hag o tenna war ar roz er bevennou ouz kostez ar menez-Are. Na kaer e oa, heb trouz ebed ouspenn. Chomet on a-zav eun nebeud munutennou da dañva ar zioulder-ze.

       Er memez amzer e kleven war ar radio eun abadenn skiantel diwar-benn ar cheñchamant hin. Displega a rae an abadenn-ze penaoz eo bet ar bloavez 2020 an tomma abaoe ma vez muzuliet tommder an douar, hag eo pase mall ober eun dra bennag en eun doare siriuz. An hini a rene an abadenn a gonte penaoz e oa bet Bro-Frañs e penn ar stourm da gas da benn eneb ar cheñchamant hin, e 2015 da vare ar Cop21. «Barreg om bet, emezañ, da rei kenteliou mad d’ar re all, med ni on-unan n’on-eus ket greet kalz tra evid c’hoaz !» Ha Jean Jouzel da gemer ar gaoz ha da lavared kreñv : «Ma ne jeñchom ket buan, ne welan ket penaoz e c’hellfem miroud ouz tommder an douar da zevel etre pevar ha pemp derez araog fin ar c’hantved !» Ar pal, chom izelloc’h eged daou zerez, ne c’hello ket beza tizet. Hag e ouezom dija penaoz e teuz ar skorn hag ar skorngrec’hiou e penn-ahel ar bed, penaoz e teuz ive ar permafrost e Rusi, penaoz e tev koajou braz spontuz er Stadou-Unanet hag en Aostrali. Roueelez ar glaou hag ar petrol a rank echui buan m’on-eus c’hoant e c’hellfe ar vuez padoud c’hoaz war an douar !
       Selled a raen ouz kaerder an oabl, hag er memez amzer e kleven komzou a zisplege sklêr an hent on-eus da gemer m’on-eus c’hoant gweled c’hoaz oablou ken kaer. Or c’harg eo ha pep hini a c’hell ober e lod !

       La journée avait été belle, un jour d’hiver sans pluie ni vent, avec un magnifique soleil toute la journée... Mais un jour froid cependant ; il m’avait fallu jeter de l’eau sur mon pare-brise pour le dégeler ! L’après-midi il faisait plus chaud, et je suis allé faire un tour. Plus tard, vers 16 heures, je suis allé porter la communion à une vieille dame qui est souvent seule. Après un moment avec elle, j’ai pensé qu’il était temps que je rentre à la maison avant la nuit. Le ciel était merveilleux, sans le moindre souffle de vent. Il y avait de ci de là des nuages noirs, mais qui ne s’approchaient pas l’un de l’autre, et ne perturbaient aucunement la beauté du ciel, qui était d’un bleu tendre tirant vers le rose à la lisière des monts d’Arrée. Que c’était beau, sans le moindre bruit. Je me suis arrêté quelques minutes pour goûter ce silence.
       Dans le même temps j’entendais à la radio une émission scientifique sur le changement climatique. L’émission explquait comment l’année 2020 avait été la plus chaude depuis que l’on mesure le réchauffement de la terre, et qu’il était plus que temps de faire quelque chose de façon sérieuse. Celui qui animait l’émission expliquait comment la France avait été à la pointe du combat à mener contre le changement climatique en 2015 au moment de la Cop21. «Nous avons été capables, dit-il, de donner de bons conseils aux autres, mais nous-mêmes avons très peu fait pour le moment !» Et Jean Jouzel de prendre la parole et d’affirmer fortement : «Si nous ne changeons pas rapidement, je ne vois pas comment nous pourrions empêcher un réchauffement de la terre de quatre à cinq degrés avant la fin de ce siècle !» Le but : rester sous la barre de deux degrés, ne pourra pas être atteint. Et nous savons déjà que la glace et les icebergs fondent au pôle, que le permafrost fond en Russie, que d’énormes forêts brûlent aux Etats-Unis et en Australie... La royauté du charbon et du pétrole doivent s’achever rapidement si nous voulons que la vie puisse perdurer sur la terre !
       Je regardais la beauté du ciel, et dans le même temps j’entendais des paroles qui expliquaient clairement le chemin qu’il nous faut suivre si nous voulons voir encore des ciels aussi beaux. C’est notre responsabilité, et chacun peut faire sa part !

    Job an Irien d'ar 15 a viz genver / le 15 janvier.

  • Beva / Vivre.

    Kenya's Samburu tribe evicted from their land - in pictures | World news |  The Guardian   Lod ahanoc’h marteze o-deus gwelet, er zizun dremenet, an abadenn tele «Emgav en eur vro dianavezet» gand Estelle Lefébure ha Raphaël de Casabianca e-touez ar Samburu e bro Kenya. En eur guitaad an teir maouez kaloneg o-doa digemeret anezi, e lavar Estelle dezo, gand daelou en he daoulagad : «Trugarekaad a ran ahanoc’h evid al levenez a vevit !» Ar pez a oa an anata en abadenn-ze e oa e gwirionez levenez ar merhed-se, daoust da ziêzamañchou o buhez, eur vuhez kaled er meneziou. Hag en em c’houlennen ennon va-unan ha gouzoud a reom-ni c’hoaz trugarekaad evid al levenez kinniget deom gand ar re all, ha d’on tro rei levenez, hag hada levenez ? Daoust ha n’en em lezom ket da veza lonket gand ar goumoulenn-ze a zisfiziañs a red dre ar vro, gwasoc’h c’hoaz eged koumoulenn ar C’hovid ?
       Merhed an abadenn-ze a lavare atao : «Ar vuhez a gendalc’h !» Red e oa eta dezo kenderhel, mond war-raog, ha chom a-zav beb an amzer da zelled ouz kaerderiou an natur, rag ar vuhez a en em zispak en natur a c’hell rei lañs deom. Galvet om d’al levenez ha nann d’an dristidigez, ha deom-ni eo hirio da c’houzoud ijina doareou nevez da veva gand levenez ha da hada anezi. An disterra tra a reom evid rei levenez a jeñch istor ar bed. N’eo ket nac’h an diêsteriou, med er c’hontrol rei pouez d’ar pez a c’hell rei buhez. Digand eur vamm-goz diwar ar mêz, hag a oa o klemm ablamour d’ar bloaveziad on-eus bevet, am-eus goulennet : «N’eus bet tra-vad ebed ?» Hag hi da gonta din ’oa bet êz ha buan da ober an eost, ha ken êz all war-dro ar maiz... hag e vedo laouen braz peogwir he-doa bet he bugale hag he oll bugale vihan da Nedeleg... Hag e tiskouezas din ar profou he-doa resevet diganto. He fenn ne oa mui teñval...
       N’eo ket gand pennou distruj e roim nerz d’ar re a zarempredom, med hepkén gand eur galon a oar selaou ha digemer, hag ive kana meuleudi evid kement a zo mad ha kaer : eur gwir prof eo ar vuhez, bemdez ! Ra vo 2021 eur bloaveziad a vuhez !


    The Samburu People Group of Kenya- A History – missions inferno   Certains parmi vous ont peut-être vu la semaine dernière l’émission «Rendez-vous en terre inconnue» avec Estelle Lefébure et Raphaël de Casabianca chez les Samburu au Kénya. En quittant les trois femmes courageuses qui l’ont accueillie, Estelle leur dit, les larmes aux yeux : «Je vous remercie pour votre joie de vivre !» Ce qui était le plus évident dans l’émission, c’était en réalité la joie de ces femmes, malgré les difficultés de leur vie, une vie rude dans les montagnes. Et je me demandais en moi-même si nous savons encore remercier pour la joie que les autres nous offrent, et à notre tour donner et semer de la joie. Est-ce que nous ne nous laissons pas submerger par le nuage de défiance qui court de par le pays, pire encore que le nuage du Covid ?
       Les femmes de l’émission disaient toujours : «La vie continue !» Il leur fallait donc continuer, aller de l’avant, et s’arrêter de temps en temps pour admirer les beautés de la nature, car la vie qui se déploie dans la nature peut nous donner de l’élan. Nous sommes appelés à la joie, et non à la tristesse, et c’est à nous aujourd’hui de savoir inventer de nouvelles façons de vivre dans la joie et de la semer. La moindre chose que nous faisons pour donner de la joie change l’histoire du monde. Ce n’est pas nier les difficultés, mais au contraire mettre l’accent sur ce qui peut donner de la vie. A une grand-mère de la campagne; qui se plaignait à cause de l’année que nous avons vécue, j’ai demandé : «N’y a t-il eu rien de bon ?» Elle s’est mise à me raconter combien la moisson fut facile et rapide, et de même pour le maïs... et combien elle était joyeuse d’avoir eu ses enfants et tous ses petits enfants à Noël... Et elle me montra les cadeaux qu’elle avait reçu d’eux. Elle n’avait plus la mine défaite...
       Ce n’est pas avec des mines défaites que nous donnerons de l’énergie à ceux que nous fréquentons, mais seulement avec un coeur qui sait écouter et accueillir, et aussi remercier pour tout ce qui est bon et beau : la vie, c’est un vrai cadeau tous les jours ! Que 2021 soit une année de vie !

    Job an Irien d'ar 8 a viz genver / le 8 janvier.

  • Bloavez mad d'an oll / Bonne Année à Tous ! 2

     Bep bloaz e teu ar mare-mañ da heti d’on tud, d’or mignoned, d’on amezeien «eur bloavez mad hag eüruz, yehed mad ha levenez...» hag a greiz kalon eo her reom hag her raim adarre eveljust ! Med en taol-mañ n’om ket gouest da ankounac’haad ez-eus eur goumoulenn zu a-zioc’h or penn, eur goumoulenn ha ne fell ket dezi mond kuit! Bloavez mad a lavarim koulskoude, daoust d’ar C’hovid daonet-se, ’n’eur c’houlenn en on diabarz na skofe war hini ebed euz ar re a garom. Gwasoc’h mareou on-eus anavezet marteze en or buez, med ar pez a ra d’ar mare-mañ beza torr-penn, eo e zoare kuz, ha penaoz e teu a nebeudou a-benn da zistarda al liammou kenetrezom, beteg ober euz or famillou inizi a bella tamm ha tamm an eil diouz eben.

       Bez’ ez-eus koulskoude e peb lec’h tud ha ne fell ket dezo gweled ar re all ’vel dañjeruz evito. N’eo ket eur gwall binijenn dougen eur maskl ha gwalhi an daouarn aliez ma c’hell kement-se enebi ouz ar c’hleñved, ha dreist-oll savetei an daremprejou. Rag den ne c’hell padoud heb daremprejou. Ezomm braz on-eus da zantoud e kontom evid ar re all, hag ar pez a zo gwir evidom a zo ken gwir all evid ar re all. Gwelet on-eus pegen spontuz eo bet evid ar re goz beza kraouiet en o c’hambr. An diouer a zaremprejou a gas d’an dizesper ha d’ar maro. Forz pegen arvaruz ’vefe ar bloaz nevez, e vezo kaer ma ouezom savetei an daremprejou, ha zokén rei dezo eul lañs nevez !
       Gouzoud a reom ive on-no muioc’h mui d’en em zikour evid tala eneb an diêzamañchou a bep seurt a c’hello c ‘hoarvezoud : diêzamañchou a yehed, a labour, a lojeiz hag all. Red eo deom soñjal emaom o vond war-zu an amzer vrao hag ema an deiz o vond da hirraad. Klevet ’vo c’hoaz kan al laboused ha c’hoarzou ar vugale, hag ar sklêrijenn a lako en-dro ar bleuniou da zigeri hag or mêziou da veza glaz tener. N’om ket greet evid an noz, med evid sklêrijenn gaer an deiz. E toull an nor ema, ha dizale e vezo ganeom ! Ra vezo ive en or c’halon !
       Bloavez mad ha laouen d’an oll !


       Chaque année vient ce moment de souhaiter aux nôtres, à nos amis, à nos voisins «une bonne et heureuse année, bonne santé et joie...» et nous le faisons de bon coeur et nous le referons évidemment. Mais cette fois nous ne pouvons oublier qu’il y a un nuage sombre au-dessus de notre tête, un nuage qui ne veut pas s’en aller ! Nous dirons quand même Bonne année, malgré ce damné Kovid, en demandant intérieurement qu’il ne frappe aucun de ceux que nous aimons. Nous avons peut-être connus de pires moments dans notre existence, mais ce qui rend celui-ci pénible, c’est son côté caché, et comment il en arrive peu à peu à relacher les liens entre nous, jusqu’à faire de nos familles des îles qui s’écartent petit à petit les unes des autres.
       Il y a cependant partout des gens qui ne veulent pas voir les autres comme dangereux pour eux. Ce n’est pas une bien grave pénitence que de porter un maque et de se laver souvent les mains, si cela peut lutter contre la maladie, et surtout sauver les relations. Car personne ne peut tenir sans relations. Nous avons grand besoin de sentir que nous comptons pour les autres. Nous avons vu combien ce fut épouvantable pour les anciens d’être confinés dans leur chambre. Le manque de relations conduit au désespoir et à la mort. Quelque indécise soit la nouvelle année, elle sera belle si nous savons sauver les relations, et même leur donner un élan nouveau.
       Nous savons aussi que nous aurons de plus en plus à nous aider les uns les autres pour lutter contre les difficultés de toutes sortes qui pourront survenir : difficultés de santé, de travail, de logement...etc. Il nous faut penser que nous allons vers le beau temps et que le jour va s’allonger. On entendra encore le chant des oiseaux et les rires des enfants, et la lumière fera de nouveau s’épanouir les fleurs et donnera un vert tendre à nos campagnes. Nous ne sommes pas faits pour la nuit, mais pour la belle lumière du jour. Elle est au pas de la porte, et bientôt elle sera avec nous ! Qu’elle soit aussi en nos coeurs !
    Bonne et joyeuse année à tous
     !

    Job an Irien d'ar 30 a viz kerzu / le 30 décembre.

  • Kan nedeleg / Chant de Noël

      https://static.actu.fr/uploads/2016/11/25478-161130154640138-01-640x427.jpg Nedeleg, eur ger tomm d’or c’halon peogwir ez-eus ennañ, ouspenn tommder an tan er siminal, eun dommder diabarz, hini ar garantez hag an esperañs. Gwir eo koulskoude e c’hellfem, er bloaz-mañ, koll kalon ken du ha ken hir e chom an noz da veza gand ar virus-kurunenn ha ne ehan ket da ober e reuz. Gouzoud a reom penaoz tala outañ, ha ne zeuom ket a-benn ! Eun draig a netra ’neus direñket ar bed, ha setu ni strafuillet. Arabad kaoud aon, a lavar deom Nedeleg, rag eun difenn asur a zo roet deom gand Nedeleg, hini eur garantez divuzul o tond deom euz an neñv : eur mabig ’zo roet deom, eur mabig hag a vo ganeom da greñvaad or stourmou eneb ar c’hleñved, ha dreist-oll d’on diwall da zevel mogeriou a zisparti etre ar re all ha ni.
       Deuet eo an amzer d’en em ober tost ouz ar re a jom kloz warno o-unan. Heb lakaad anezo e dañjer, e c’hell or mousc’hoarz hag or c’homzou lakaad eun tamm tommder en o c’halon, ha ledannaad on hini war ar memez tro. Ar pez on-no ijinet evid terri ar sklas etrezom, ar vleunienn roet, ar mousc’hoarz kinniget a raio d’an Nedeleg-mañ beza disheñvel ha beza zokén eur sterdennig ouspenn e teñvalijenn or bed. Goulaouennig on esperañs, a-unan gand lutigou ar re all, a lako an noz da bellaad beteg ma savo heol nevez ar mintin.
       N’om ket kollet da vad, rag eur babig a netra a c’halv ahanom da vond d’e heul, rag en hent ema dija evid hada tommder al levenez er c’halonou sklaset. N’eo ket deuet evid chom kousket, med evid rei hag en em rei. Ar re a ra hent gantañ a gan e pleg or skouarn : «Gloar da Zoue e lein an neñv ha peoc’h d’an dud war an douar !» Kanom ganto, hag e vo gwir on nedeleg !


       https://images.frandroid.com/wp-content/uploads/2016/12/feu-cheminee.jpg Noël, un mot qui nous est chaud au coeur, car il a en lui, outre la chaleur du feu dans la cheminée, une chaleur intérieure, celle de l’amour et de l’espérance. Il est vrai cependant que nous pourrions, cette année, perdre coeur tellement la nuit continue à être longue et noire à cause de ce virus qui n’en finit pas de faire ses ravages. Nous savons comment nous y opposer, et nous n’y arrivons pas. Un petit rien a dérangé le monde, et nous voici inquiétés. N’ayez pas peur, nous dit Noël, car une protection certaine nous est donnée par Noël, celle d’un amour infini qui nous vient du ciel : un fils nous est donné, un fils qui sera avec nous pour renforcer notre lutte contre la maladie, et surtout pour nous garder d’élever des murs de séparation entre les autres et nous;

       Il est venu le temps de nous faire proches de ceux qui restent renfermés sur eux-mêmes. Sans les mettre en danger, notre sourire et nos paroles peuvent mettre un peu de chaleur dans leur coeur , et en même temps élargir le nôtre.
       Ce que nous aurons inventé pour briser la glace entre nous, la fleur que nous aurons donnée, le sourire que nous aurons offert, feront que ce Noël soit différent et sera même une petite étoile supplémentaire dans l’obscurité du monde. La petite lumière de notre espérance, unie aux lumignons des autres, fera reculer la nuit jusqu’à ce que se lève le nouveau soleil du matin.
       Nous ne sommes pas perdus pour de bon, car un petit enfant de rien nous appelle à le suivre : il est déjà en route pour semer la chaleur de la joie dans les coeurs refroidis. Il n’est pas venu pour rester couché, mais pour donner et se donner. Ceux qui marchent avec lui nous chantent au creux de l’oreille : «Gloire à Dieu au plus haut des cieux et paix aux hommes sur la terre !» Chantons avec eux et notre Noël sera vrai !

    Job an Irien d'ar 20 a viz kerzu / le 20 décembre.

  • Nedeleg ar Minihi / Noël au Minihi 2020.

    Nedeleg ar Minihi :

    Ar pellgent hag overenn Ginivelez or Zalver e vezo lidet e iliz-parrez Trelevenez d'ar 24 a viz kerzu da 7eur noz. Gand masklou evel just !

    D'ar yaou 31 a viz kerzu, da 6 eur noz, e kanim overenn devez kenta ar bloaz nevez e iliz Trelevenez. Gand masklou adarre.

     Noël en breton au Minihi :

    La veillée de Noël et la messe de la nativité seront célébrées en breton dans l'église paroissiale de Tréflévenez le mardi 24 décembre à 19h. Avec masques évidement !

    Le 31 décembre, messe du 1er de l'an à 18h dans l'église de Trélévenez. Avec masques de nouveau.

     

  • Savetei Nedeleg / Sauver Noël.

     Noel Chrétien Banque D'Images Et Photos Libres De Droits - 123RF  Ar c’homzou-ze ‘savetei Nedeleg’ am-eus klevet er c’heleier war an tele, hag em-eus kavet anezo iskiz awalc’h ! Rag beteg-henn e soñje din e oa Nedeleg or savetaie oll, peogwir e oa ganet eur Mabig a zigase deom sklêrijenn en on teñvalijenn gand kelou mad ar peoc’h da zevel a-unan gantañ. Eur prov euz ar re gaerra e oa, hag ez eo atao peogwir, eur wech boulhet gantañ al labour, e konte warnom evid e gas war-raog, hag e lavare e vije ganeom penn-da-benn an ero. Eun dra bennag a zo c’hoarvezet hag e-neus lakeet lod euz an dud da eilpenna ar menoz !
       Marteze om eet skuiz hag om digalonekeet awalc’h o weled ne ’z-afe ket ar peoc’h nag ar justis war-raog, hag e teu c’hoaz ar re baour da baourraad hag ar re binvidig da binvidikaad. Skuiz ive o weled penaoz eo ar re vunuta hag ar re reuzeudika a c’houzañv ar muia gand ar c’hleñved-red a bouez war or frankiz. Skuiz c’hoaz ablamour m’on noa soñjet e oa poent deom kaoud an digoll euz ar strivou on-noa greet, hag e c’hellem ober eun ehan da dañva ar frouez on-noa kutuillet. Azeza, ehana, beza braoig kenetrezom, ankounac’haad reuziou ar bed ha kloza an nor. Me ’gav din eo e kement-se e soñje an hini a gomze euz ‘savetei nedeleg’. Med kement-se ne oa nemed savetei lod euz efedou nedeleg, ne oa ket kalon gwirion ar gouel, ne oa ket an Nedeleg a zaveta ahanom.
       Rag Nedeleg a zaveta ahanom, peogwir e ra deom selled ha gweled an hini bian vel promesa evid ar bed. Lavared a ra deom ez-eus aze eur garantez divuzul kinniget deom, hag a c’hellom kinnig d’on tro, eur sklêrijenn en on teñvalijenn hag a lugerno dre ar bed a-bez. Mari ha jozef a jome sebezet gand kan an êlez en enor d’an hini bian. Ne ouient ket c’hoaz penaoz e teufe ar steredennig-ze da veza an heol kaer a dommfe ar bed a-bez ; ne ouient nemed eun dra : ar C’helou mad a oa aze etre o daouarn, hag abaoe an devez-se e tomm kalonou ar re a lid an nozvez kaer-se. Evid pep hini ahanom eo ar C’helou mad-se !


     christ est né fond - fond d'écran de noël chrétien - 5000x3660 -  WallpaperTip  Ces paroles ‘sauver Noël’, je les ai entendues au journal télévisé, et je les ai trouvées un peu étrange ! Car jusqu’à présent je pensais que c’érair Noël qui nous sauvait tous, car nous était né un Fils qui nous apportait la lumière dans notre obscurité, par la Bonne Nouvelle de la paix à bâtir avec lui. C’était un magnifique cadeau, et ça l’est toujours, car une fois entamé le travail, il comptait sur nous pour le poursuivre et il nous disait qu’il serait avec jusqu’à la fin du sillon. Quelque chose s’est passé pour que certains se soient mis à inverser la phrase.
       Peut-être sommes-nous devenus fatigués et découragés de voir que la paix et la justice ne progressent pas, que le pauvre continue à s’apauvrir et le riche de s’enrichir. Fatigués aussi de voir que ce sont les plus petits et les plus miséreux qui souffrent le plus de l’épidémie qui pèse sur notre liberté. Fatigués encore parce que nous avions pensé qu’il était temps d’avoir une récompense pour les efforts que nous avions fournis, et que nous pouvions faire un arrêt pour goûter les fruits cueillis. S’asseoir, faire une pause, être joliement entre nous, oublier les problèmes du monde et fermer la porte. Je suppose que c’est à cela que pensait celui qui parlait de «sauver Noël’. Mais cela n’était que sauver une partie des effets de Noël, ce n’était pas le vrai coeur de la fête, ce n’était pas le Noël qui nous sauve.      Car Noël nous sauve, puisqu’il nous fait regarder et voir le petit comme promesse pour le monde. Il nous dit qu’il y a là un amour infini qui nous est offert, et que nous pouvons offrir à notre tour, une lumière dans notre obscurité qui brillera pour le monde entier. Marie et Joseph étaient étonnés du chant des anges en l’honneur du petit. Ils ne savaient pas encore comment cette petite étoile deviendrait un chaud soleil qui réchaufferait le monde entier ; ils ne savaient qu’une chose : la Bonne Nouvelle était là entre leurs mains, et depuis ce jour elle réchauffe le coeur de tous ceux qui célèbrent cette belle nuit. Elle est pour chacun de nous cette Bonne Nouvelle !

    Job an Irien d'ar 11 a viz kerzu / le 11 décembre.

  • An Niverenn Nevez (173) MINIHI LEVENEZ : Klenvejou-red e Penn-ar-Bed - Épidémies en Finistère

    Cet ouvrage bilingue de 92 pages, écrit par Job an Irien, évoque essentiellement les
    ravages de la Peste en Finistère au Moyen-Age et jusqu’au XVIIIe siècle.
    L’épouvantable épidémie décimera la population européenne pendant des siècles.
    La médecine de l’époque ne pouvant rien contre ce fléau, la population traversera
    ces épreuves à l’aide de la prière en se tournant vers les saints réputés anti-pesteux,
    en particulier saint Sébastien et saint Roch.

    C’est à une étude et présentation de leurs chapelles et de leur statuaire que se livre
    cet ouvrage, résultat de recherches à travers tout le département. Plus d’une centaine de
    photographies de croix de peste, de calvaires, de statues et de chapelles illustrent le propos.
    Deux cartes des chapelles et de la statuaire peuvent donner l’occasion de découvrir des
    lieux qui furent marqués par l’épouvante et en même temps sublimés dans la foi de nos pères.
    Il suffit de penser au grand Calvaire de Plougastel, à l’enclave étrange de la paroisse d’Argol,
    ou bien à Santig-Du à Quimper au temps de la Peste Noire en 1349.

    Le temps des épidémies n’est malheureusement pas terminé. Ce livre dit à la fois
    la peur devant le malheur et l’espoir des hommes exprimé par les croix et chapelles.
    Un livre de découvertes.

    Éditions Minihi Levenez – 4, rue du Minihi - 29800 Tréflévénez – 06 32 64 99 92 -
    18 € Franco de port ou en vente à la librairie Les Passagers du livre à Landerneau.

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : .M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou/ Bon de commande

  • Urziou / Consignes 2

     Ar pennad a lennit hirio n’eo ket bet savet ganin, troet am-eus anezañ diwar ar galleg. En em gavet eo e boest-liziri va urziatêr, ha n’on ket deuet a-benn da c’houzoud gand piou eo bet skrivet. Trugarekaad a ran anezañ da veza bet ar menoz-se da rei tro deom da c’hoarzin eun tamm diwar-benn ar pez a c’hoarvez ganeom. Skrivet eo e stumm an deg gourhemenn !


       Gourhemennou evid stalia kraou Nedeleg

       Ma n’eo ket anad c’hoaz penaoz e vezo gellet lida ar gouel, eun dra a zo sklêr : buan e tosta Nedeleg. Ha kraouiadeg pe get, mennet eo an dud fidel da stalia ar c’hraou... en eur zenti eveljust ouz ar reolennou a yehed !

    1 - Ne vo aotreet er c’hraou nemed pevar bastor d’ar muia. Oll e rankint dougen eur maskl ha chom pell awalc’h an eil diouz egile.
    2.- Jozef, Mari hag ar mabig Jezuz a c’hello chom asamblez, o veza ma ’z-int euz ar memez famill.
    3.- An azenn hag an ejenn a ranko kaoud eur sertifikad roet gand an AFSCA da destenia n’int ket kontammuz.
    4.- Ar Majed a ranko ober eur c’horaiz a bemzektez, p’o-defe pe get eun test Kovid nahuz, o veza ma teuont euz diavêz an dachenn Schengen.
    5.- Ar c’holo, ar c’hinvi, ar brankou sapr ha kement ficherez a vezo digontammet gand alkol.
    6.- An êl a-zioc’h ar c’hraou ne vezo ket aotreet, ablamour d’an efed aerosol a ra.
    7.- El laz-kana ne vezo nemed eun den, ablamour d’ar riskl a gontammadur.
    8.- Ne vezo pastor ebed a 65 bloaz pe ouspenn, rummad a riskl.
    9.- An oll re n’eo ket red dezo beza (Romaned, pesketourien,...) a vo divennet outo kemer perz.
    10.- Pilat a zisplego, d’an oll re a vo aotreet da gemer perz, penaoz gwalhi o daouarn.


       Le texte que vous lisez aujourd’hui n’est pas de moi : je l’ai traduit du français. Il est arrivé sur ma boîte-courriel, et je n’ai pas réussi à en trouver l’auteur. Je le remercie ici pour avoir eu la bonne idée de nous donner l’occasion de rire un peu de ce qui nous arrive. Il est écrit sous la forme des dix commandements!

       CONSIGNES pour L’INTALLATION de la CRECHE de NOËL !!!

       Si les conditions dans lesquelles il sera fêté sont encore floues une chose est sûre : Noël approche à grand pas. Et confinement ou non, les fidèles sont bien décidés à installer la crèche… à condition bien sûr, de respecter les mesures sanitaires !

    1.- Un maximum de 4 bergers sera autorisé dans la crèche. Tous devront porter le masque et respecter la distanciation sociale.
    2.- Joseph, Marie et l’Enfant Jésus pourront rester ensemble, vu qu’ils font partie d’une même bulle familiale.
    3.- L’âne et le bœuf devront détenir un certificat de non-contamination, délivré par l’AFSCA.
    4.- Les Rois Mages seront tenus à une quarantaine de 15 jours, qu’ils disposent ou non d’un test Covid négatif, vu qu’ils viennent de l’extérieur de l’espace Schengen.
    5.- La paille, la mousse, les branches de sapin et autres décorations seront désinfectés à l’alcool.
    6.- L’ange survolant la crèche ne sera pas autorisé, en raison de l’effet aérosol produit
    7.- Le chœur sera restreint à un seul participant, en raison du risque de contamination.
    8.- Aucun berger ne sera âgé de 65 ans ou plus, catégorie à risque.
    9.- Tous les participants non essentiels (Romains, pêcheurs, …) seront interdits.
    10.- Pilate expliquera à tous les participants autorisés comment se laver les mains.

    Job an Irien d'ar 4 a viz kerzu / le 4 décembre.

  • D'ar sadorn 28 a viz Du e vo kinniget un oferenn e brezhoneg el linenn / Messe en breton diffusée en direct le 28 novembre.

    messe en bretonTudoù,

     

    D'ar sadorn 28 a viz Du  e vo kinniget un oferenn e brezhoneg el linenn, war-eeun, war chadenn YouTube Parrez bro Vontroulez.
    (E galleg e kustumomp skignañ dija an oferenn bep sul, keit ha ma ne c'hell ket an dud dont d'an oferenn abalamour d'ar c'hleñved-red).
    Prest on da displegañ deoc'h resisoc'h ar raktres ma fellfe deoc'h skignañ ar c'helou-se war ho rouedadoù/kazetennoù/radio/tele/lec'hienn.
    Kalon da bep hini,
    A wir galon.
     
    Bonjour à tous
     
    Pendant le confinement, le culte public étant interdit, la paroisse Saint-Yves en pays de Morlaix propose les messes du dimanche en direct sur sa chaine YouTube.Afin de proposer aux bretonnants de prier aussi dans leur langue en cette période difficile, nous allons diffuser également une messe en breton le samedi 28 novembre à 18h (pour l'entrée dans le temps de l'Avent). Cette messe pourra concerner des personnes au-delà du Pays de Morlaix, et même possiblement au-delà du diocèse de Quimper et Léon. 

  • Hada / Semer

       «Du an noz, teñval an deiz...» Evel-se e lavar ar c’hantik. Ha gwir eo er miz-mañ, rag e miz du emaom. Teñval-zac’h e vez an noz a-wechou, ken goloet ma vez an oabl gand koumoul du o lavared deom on-eus kroget da vad gand lodenn deñval ar bloaz. Devez kenta ar miz, gand gouel Kala-Goañv hen disklêrie deom dija, ha koumoul divalo ar pez a c’hoarveze er bed ne zikouren ket ahanom da laouennaad : ar c’hovid-19 o tond endro, drouglazadeg Samuel Paty, gwall-daoliou Nice, ar brezel en Azerbaïdjan... Eüruzamant c’hoaz eo Joe Biden e-neus gounezet ar votadegou er Stadou-Unanet : ar c’helou-ze ’zo bet ’vel eur steredennig en noz. Miz du eo, hag ar vuez a ra he labour kuz ha didrouz. An deliou diweza a zo kouezet hag a-benn nebeud e vagint an douar. Warlerc’h ar maiz eo kroget ar beizanted da gempenn o douar : dizale e vezo hadet ar gwiniz-goañv. «Ar c’hreunenn winiz taolet en douar, ma ne varv ket, ne zoug netra. Ma varv avad, e tougo kalz frouez!» (Yn 12/24).
       Aze eo emaom, er poent-se euz ar bloaz ’lec’h m’en em c’houlennom da belec’h emaom o vond, ha war be du trei. Peseurt sklêrijenn a gavim en noz-du-mañ ? Euz pelec’h e teuio deom sklêrijenn awalc’h evid kantren en noz du ? Euz on diabarz eo e teuio, a lavaro deom Babig Nedeleg. Rag p’en em lakom a-gostez evid eur pennad, pa rankom diskregi euz ar vuez ordinal, e teu deom amzer d’en em zoñjal, ha da zelled ouz or buez gand daoulagad nevez. Or c’hoant donna eo beva, hag en em rei, er zioulder zokén. Babig Nedeleg n’e-neus ket greet muioc’h epad bloaveziou, med bevet e-neus pep tra gand pasianted ha trugarez. Beza evel-se eun tammig a-gostez a ro tro d’ar re all da gemer o lod euz ar garg, ha marteze deom-ni da c’houzoud gwelloc’h da betra ez om galvet. E miz du, kement tra a ra gwriziou, a vez lavaret a-wechou. Ar mare eo evid pep hini ahanom da asanti ez om berrbaduz hag on eus, ’vel ar c’hreunenn, da asanti mervel d’eun dra bennag evid ober gwriziou nevez. Nozveziou hir miz du n’int ket amzer gollet, med kentoc’h eun amzer d’en em reseo ha da vaga ennom ar c’hoant beva hag en em rei. Ar vuez en em gargo da ziskouez deom an hent, ma ’z-om prest ’vel eun tamm douar mad da zigemer an had !


    photographie SEMIS DE BLE TENDRE D HIVER AVEC UN SEMOIR LEMKEN DE 6 METRES  ET UN TRACTEUR DE 225 - 250 CV agricole   «Noire est la nuit, sombre le jour...» Ainsi commence un cantique. Et c’est vrai ce mois-ci, car nous sommes en novembre. La nuit est totalement obscure parfois, tellement le ciel est recouvert de nuages qui nous disent que nous sommes réellement dans la saison sombre de l’année. Le premier jour du mois, avec la fête «des calendes d’hiver» nous le déclarait déjà, et les sale nuages de ce qui se passait dans le monde ne nous aidaient pas à nous réjouir : retour du Covid-19, assassinat de Samuel Paty, attentat de Nice, guerre en Azerbaïdjan... encore heureux que ce soit Joe Biden qui ait gagné les élections aux Etats-Unis : cette nouvelle a été comme une petite étoile dans la nuit. C’est le mois noir, et la vie accomplit son oeuvre de façon cachée et sans bruit. Les dernières feuilles sont tombées et bientôt elles nourriront la terre. Après le maïs, lez paysans ont commencé à préparer leurs terres : sans tarder on sèmera le blé d’hiver. «Si le grain de blé jeté en terre ne meurt pas, il ne donne rien. Mais s’il meurt, il portera beaucoup de fruit!» (Jn 12/24)
       C’est là que nous sommes, en ce moment de l’année où nous nous demandons vers où nous allons, et vers quel côté nous tourner. Quelle lumière trouverons-nous en cette nuit noire? D’où nous viendra suffisamment de lumière pour errer dans la nuit noire ? Elle viendra de l’intérieur de nous-mêmes, nous dit le Bébé de Noël. Car lorsque nous nous mettons de côté pour un temps, quand nous devons décrocher de la vie ordinaire, il nous vient du temps pour réfléchir et regarder notre vie avec des yeux neufs. Notre désir le plus profond est de vivre, et de nous donner, même dans le silence. Le Bébé de Noël n’a pas fait davantage pendant des années, mais il a tout vécu avec patience et gratitude. Etre ainsi un peu de côté donne à d’autres l’occasion de prendre leur part de responsabilité, et peut-être à nous de mieux savoir à quoi nous sommes appelés. En novembre, tout prend racine, dit-on parfois. C’est le moment pour chacun de nous de consentir à être éphémère, et que nous avons, comme la graine, à consentir à mourir à quelque chose pour faire de nouvelles racines. Les longues nuits de novembre ne sont pas du temps perdu, mais plutôt un temps pour s’accueillir et nourrir en nous le désir de vivre et de nous donner. La vie se chargera de nous montrer le chemin, si nous sommes prêts comme la bonne terre à accueillir le grain !

    Job an Irien d'ar 20 a viz du / le 20 novembre.

  • Frealzi ! / Consoler !

    10 choses réconfortantes à dire pour consoler une personne triste | So Busy  Girls   Penaoz konforti ar re glañv, astennet en o gwele, dreist-oll pa zantont mad n’o-deus ket evid pell kén ? N’eus respont ebed d’eur seurt goulenn a c’hellfe talvezoud evid an oll, rag hervez on liammou gand an hini klañv e vezo, hag ive hervez on doare da weled ar maro. Ha war ar poent-se o-deus ar vugale a-wechou eur zell ledannoc’h hag on hini. Muriel Derome, eur sikolog hag a ra war-dro bugale klañv, a gont deom ar pez a lavare Tangi, eur pôtr a zaouzeg vloaz marvet gand eur yohenn en e benn : «Pa ne vezin ket amañ kén, evid chom unanet ganin, c’hwi a implijo ar bedenn. Ar bedenn a zo ’vel an telefon. C’hwi a lavaro pep tra da Zoue, hag eñ hen roio din da c’houzoud.» Ar pôtrig-se a zante mad al liamm etre or buez war an douar hag ar vuez er bed-all. Dond a ra soñj din euz an doare ma selle ouzin eur pôtr ampechet a bevarzeg vloaz, hag a oa o vond da vervel, pa gomzen dezañ euz ar veaj e oa o vond da ober war-zu ti Doue. Anad mad e oa e peoc’h hag e tigemere en e galon ar pez a lavaren dezañ. Souezuz e oa zokén gweled penaoz e komprene e chomfe e kalon e dud hag e vreudeur. An aon a yee kuit, hag e zell a zo chomet da viken garanet em c’halon hag em spered. Ar pôtrig-se ’neus desket din ar pez e-neus gwir dalvoudegez.
       Ober ar c’hemm etre ar pez n’eo nemed moged hag avel, hag ar pez a zalc’ho da viken. Ne reer kement-se nemed pa vez da ober dibabou braz, ha ma fell deom frealzi eun den prest da vervel, e rankom beza eeun ha gwirion. Eur mousc’hoarz, eur zell a garantez, starda an dorn a c’hell beza awalc’h evid distenna eun tamm an hini klañv, ha rei dezañ da c’houzoud e-neus eur plas ispisial en or c’halon. Rag ma rank pep hini ahanom ober e-unan-penn e veaj diweza, ar gwasa a vefe en em zantoud dilezet. Gand or jestrou hag or c’homzou e c’hellom ambrouga an hini klañv, hag a-bell zokén en eur zoñjal ennañ hag o pedi evitañ e c’hellom rei konfort dezañ. Er mare-mañ a graouiadeg e c’hellfem marteze dizoloi an doare-ze da dostaad ouz or re-glañv hag ouz ar re a zo o-unan-penn !


    L'homme ? Un être à consoler sans modération – SOS Harmonie   Comment réconforter les malades, allongés dans leur lit, surtout quand ils sentent bien qu’ils n’en ont plus pour longtemps ? A une telle question il n’y a pas de réponse qui puisse valoir pour tout le monde, car ce sera en fonction des liens que nous avons avec le malade, et aussi de la façon dont nous voyons la mort. Et sur ce point, les enfants ont parfois un regard plus large que le nôtre. Muriel Derome, psychologue qui s’occuppe d’enfants malades, nous raconte ce que disait Tanguy, un garçon de douze ans décédé d’une tumeur au cerveau : «Quand je ne serai plus là, pour rester en contact, vous utiliserez la prière. La prière, c’est comme le téléphone. Vous direz tout à Dieu, et il me transmettra.» Ce garçon ressentait bien la continuité entre la vie terrestre et la vie de l’autre monde. Me revient en mémoire la façon dont me regardait un garçon handicapé de quatorze ans, qui était sur le point de mourir, quand je lui parlais du voyage qu’il allait faire jusqu’à la maison de Dieu. Il était évident qu’il était en paix et qu’il accueillait en son coeur ce que je lui disais. C’était même étonnant de voir comment il comprenait qu’il resterait dans le coeur de ses parents et de ses frères. La peur s’en allait, et son regard demeure à jamais gravé dans mon coeur et mon esprit. Ce petit gars m’a appris ce qui a une vraie valeur.
       Faire la différence entre ce qui n’est que fumée et vent, et ce qui tiendra toujours. On ne fait cela que lorsque l’on doit faire des choix importants, et si nous voulons consoler quelqu’un proche de la mort, il nous faut être droits et vrais. Un sourire, un regard d’amour, serrer la main, peuvent être suffisants pour détendre un peu le malade et lui faire savoir qu’il a une place particulière dans notre coeur. Car si chacun de nous doit faire seul son dernier voyage, le pire serait de se sentir abandonné. Par nos gestes et nos paroles nous pouvons accompagner le malade, et même de loin en pensant à lui et en priant pour lui, nous pouvons le réconforter. En ce temps de confinement, nous pourrions peut-être découvrir cette manière d’être proches de nos malades et de ceux qui sont tout seuls !

    Job an Irien d'ar 13 a viz du / le 13 novembre.

  • Parution du livre : Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne. Journal latin des missions.

    Parution du livre : Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne. Journal latin des missions. 1631-1650, traduit et présenté par Fañch Morvannou († 2019), préfacé et édité par le père Hervé Queinnec

     
    Parution du livre : Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne. Journal latin des missions. 1631-1650, traduit et présenté par Fañch Morvannou († 2019), préfacé et édité par le père Hervé Queinnec
     

    À paraître en décembre 2020 : Le bienheureux Julien Maunoir, missionnaire en Bretagne. Journal latin des missions. 1631-1650traduit et présenté par Fañch Morvannou († 2019), préfacé et édité par le père Hervé Queinnec.
    Livre de 386 pages, avec texte latin et traduction française en regard. 

    Le célèbre Journal latindes missions du père Maunoir, dont une copie est conservée aux Archives diocésaines de Quimper, et l’original à Rome, est une source exceptionnelle pour connaître l’histoire de la Réforme catholique en Bretagne au 17eme siècle.
    Une première traduction en français avait été publiée par E. Lebec en 1997 aux Éditions de Paris, mais sans le texte latin ; la présente édition par la Société archéologique du Finistère offrira une version bilingue latin et français. 

    Prix de souscription jusqu’au 1er décembre 2020 : 19 € (port en sus 4€), ensuite 25 €. 
    Pour les souscriptions, d’adresser à la Société archéologique du Finistère, 8 c, rue des douves, BP 
    81156, 29101 Quimper cédex.

    Télécharger la pièce jointe :
  • Kraouiet adarre ! / Re-confinés !

    Tous confinés, tous responsables, tous solidaires - Creteil Habitat   Ha setu ni kraouiet adarre evid an eil gwech er bloaz-mañ, ha den ne oar epad pegeid c’hoaz e raio e reuz ar C’hovid-19 daonet-se ! Skuizuz eo evid an oll, rag goulenn a ra diganeom bepred taoler evez ouz buhez ar re all, ha gwarezi o buhez dezo kement hag or buhez deom-ni. Er vuhez ordinal beteg ar c’hleñved-red-mañ, ne ouiem ket on-noa da ober kement-se. Galvet om da zoursial oll asamblez ouz buhez ar re zisterra. An dro-lavar koz «Arabad dit ober d’ar re all ar pez ne blijfe ket dit e vefe greet dit !» a zo da veva hirio evelhenn : «Gra d’ar re all ar pez a blijfe dit e vefe greet dit !» Ma kemerom an dro-spered-se e vezo efedusoc’h ha laouennoc’h ar mare-mañ a graouiadeg.
       E kerz ar studiadenn emaon oc’h ober diwar-benn kleñved-red ar vosenn e Penn-ar-Bed er grenn-amzer, em-eus klevet ano euz eun enezennad e parrez Landevenneg, hag an enezennad-se a zo stag ouz parrez Argol. E 1347 eo skoet da vad gourenez Kraon gand ar vosenn, dreist-oll karteriou Troveog, Killien, Lomergad, Kervoulac’h ha Kerlivit. Person Kraon hag an dud a iliz euz ar barrez ne reont ket war-dro ar re a zo skoet gand ar c’hleñved. Person Argol eñ e-neus truez outo hag a ra war o zro gand kalon. Tud Argol a c’houlenn neuze digand an eskob e vefe savet eur chapel evid an tachad-se, hag evel-se e oe krouet an enezennad. Doare-ober person Argol a oe hini kalz kloer da vare ar c’hleñvejou-red. Gouzoud a reer penaoz e varvas Santig Du e Kemper e 1349 skuiz-maro oc’h intent ouz an dud skoet gand ar vosenn. E Plouvien ez-eus eur bez bet savet e 1509 da zerhel soñj ouz pevar beleg a roas evel-se o buez war-dro ar re vosennet. E Kerlouan e 1776 e varvas ar person eet skuiz-divi o veza noz-deiz war-dro ar re glañv, e gureed o veza marvet.
       E gwirionez ez-eus bet atao, bep tro ma c’hoarveze eur reuziad kleñved-red, tud hag a yee beteg penn pella o nerz evid sikour ar re glañv ha konforti anezo. Her gwelet on-eus en nevez-amzer er bloaz-mañ. Ma n’om ket oll galvet da gement-se, ez-om koulskoude galvet da zoursial ouz ar re reuzeudika tro-dro deom, ha dreist-oll ar re gosa. O buhez a zo eun teñzor evid o famill, hag evidom-ni ive. Ankounac’heet or-boa talvoudegez buhez mabden, dallet ma vedom gand an traou. Gouzoud a reom bremañ n’eus ket talvoudusoc’h eged ar vuhez, peogwir e ro tro deom da gared ha da veza karet... hag ar c’homzou ’vel ar jestrou a garantez a oar rei buhez. Evid kement-se n’eo morse re ziwezad, hag eo e galloud pep hini ahanom!


    Coronavirus: jusqu'à quand nos aînés vont-ils rester confinés?   Nous voici reconfinés, pour la seconde fois cette année, et personne ne sait combien de temps encore le maudit Covid-19 continuera ses ravages. C’est fatiguant pour tout le monde, car cela nous demande d’être constamment attentifs à la vie des autres, et de protéger leur vie comme la nôtre. Dans la vie ordinaire, jusqu’à cette pandémie, nous ne savions pas qu’il nous fallait faire cela. Nous sommes appelés à nous soucier tous ensemble de la vie des plus faibles. Le vieil adage : «Ne fais pas aux autres ce que tu ne voudrais pas qu’ils te fassent !» est à vivre aujourd’hui ainsi : «Fais aux autres ce que tu voudrais qu’ils te fassent !» Si nous choisissons cet état d’esprit, ce temps de confinement sera plus efficace et plus joyeux.
       Au cours de mes recherches au sujet des épidémies de peste en Finistère au moyen-âge, j’ai entendu parler d’une enclave dans la paroisse de Landévennec, enclave rattachée aujourd’hui encore à Argol. En 1347 la presqu’île de Crozon fut atteinte par la peste, et en particulier les hameaux de Troveog, Killien, Lomergad, Kervoulac’h et Kerlivit. «Le curé de Crozon et les hommes d’église de la paroisse se désintéressent des pestiférés. La cure d’Argol porte assistance en s’exposant. A la demande de la population d'Argol, l'évêque ordonna la construction d'une chapelle qui entraîna la création de l'enclave d'Argol.» Le comportement du curé d’Argol fut celui de bien des clercs en périodes d’épidémies. On sait comment Santig Du, à Quimper en 1349, mourut d’épuisement en prenant soin des pestiférés. Il y a à Plouvien une tombe de 1509 qui rappelle le souvenir de quatre prêtres qui furent victimes de leur dévouement auprès des pestiférés. A Kerlouan en 1776, le recteur mourut d’épuisement au service des malades, ses curés étant morts...
       En réalité il y eut toujours, chaque fois que survenait une épidémie, des gens qui allaient jusqu’au bout de leurs forces pour aider les malades et les consoler. Nous l’avons encore vu cette année au printemps. Si nous ne sommes pas tous appelés à cela, nous sommes cependant appelés à nous soucier des plus malheureux autour de nous, et en particulier des plus âgés. Leur vie est un trésor pour leur famille, et pour nous aussi. Nous avions oublié la valeur de la vie humaine, aveuglés que nous étions par les biens. Nous savons maintenant qu’il n’y a pas plus important que la vie, parce qu’elle nous donne d’aimer et d’être aimé... et que les paroles et les gestes d’amour savent donner vie. Pour cela, il n’est jamais trop tard, et c’est au pouvoir de chacun de nous!

    Job an Irien d'ar 5 a viz du / le 5 novembre.

  • Santig Du 2

    Prier avec Santig Du en temps de pandémie / Pediñ gant Santig Du - Ar Gedour   Paour-kêz Yannig ! N'ouzom ket da ano famill zokén, ne jom ganeom nemed da ano-bihan, Yannig, an ano implijet gand an dud pa gomzent ouzit pe pa veze ano ahanout. Ha c'hoaz, goude da varo, ez eus bet roet dit eun ano all "Sant-Yann discalceat", sant Yann diarhen, sant Yann divoutou. Du-mañ, pa vedon bian, e veze lavaret atao sant Yann diarhenn. P'o-deus ar fransiskaned cheñchet liou o zae ha kemeret liou du, eo bet livet e du an delwenn a oa e iliz-veur Kemper hag a zigase soñj da Gemperiz euz da vadelez en o c'heñver da vare ar vosenn e 1349, hag out deuet da veza, da viken moarvad, "Santig Du"! Unan all a zo, eur paour ive, hag a veve er memez amzer ha Santig-Du, ha n'anavezom ket e ano famill kennebeud : Salaün ar Foll, roet dezañ an ano-ze, peogwir e oa o veva er "Foll-Goad", da lavared eo Koajou Lampigou e Landevenneg. Gwir eo e vedom boazet gwechall, pa reem ano euz unan bennag, da implij e ano-bian hag ano e garter.
       Med distroom da Zantig-Du. Beteg-henn n'on-eus kavet nemed peder delwenn anezañ, oll e koad e Penn-ar-Bed : e iliz-veur Kemper, e iliz Pluwenn, e chapel ar vered e Ploueskad hag e chapel Lezkelen e Plabenneg, araog ma kouezas houmañ en he foull e 1884. Teir anezo a zo du penn-da-benn, med unan a zo e liou, hini Ploueskad. Koz-noe eo, ha debret dija gand ar preñved. Mall eo ober war he zro. Gwisket eo Yannig gand dillad-overenn a liou euz ar grenn-amzer, en e zorn kleiz eul leor, en e zorn dehou eur vaz. Gouzoud a reer e kouezas ar vosenn war Ploueskad ha Kleder e 1627, hag e kasas buan d'ar vered pemp kant deg a dud e Ploueskad, hervez ar person, da lavared eo ar c'hard euz poblañs ar barrez. Ne vijen ket souezet o c'houzoud o-deus d'ar mare-ze Plouezkadiz pedet kaloneg Santig Du, hag a oa bet providañs ar re baour da vare ar vosenn e 1349 e Kemper. Yannig a oa evito eun amezog, o veza ginidig euz Sant-Nouga, ar barrez e-kichenn. Ploueskdiz ne ouezont ket moarvad o-deus eun teñzor e chapel o bered : eur Zantig Du ha n'eo ket du ! Er mare-mañ a gleñved-red e c'heller pedi anezañ c'hoaz, rag ne c'hell ket ankounac'haad ar re o-deus da c'houzañv! E vuez e-neus roet evito !


      religion | Troc 29 - Brocante Douarnenez Pauvre Petit Jean ! Nous ne savons même pas ton nom de famille, il ne nous reste que ton prénom, Petit Jean, le nom qu'ils utilisaient quand ils te parlaient ou qu'il était question de toi. Et encore, après ta mort, on t'a donné un autre nom "Saint Jean déchaussé", Saint Jean nu-pieds, Saint Jean sans souliers. Chez moi, quand j'étais petit, on disait toujours Saint-Jean nu-pieds. Lorsque les franciscains ont changé la couleur de leur bure et choisi la couleur noire, on a peint en noir la statue qui se trouvait à la cathédrale de Quimper et qui rappelait aux quimpérois ta bonté à leur égard durant la peste de 1349 et tu es devenu, sans doute pour toujours "le Petit Saint Noir"! Il existe un autre, un pauvre aussi, qui vivait à la même époque que Santig Du, et dont nous ne connaissons pas davantage le nom de famille : "Salaün ar Foll", ainsi appelé parce qu'il vivait dans "le bois de feuillus", c'est à dire les bois de Lampigou à Landévennec. Il est vrai que nous avions l'habitude autrefois, lorsque l'on parlait de quelqu'un, de le désigner par son prénom et le nom de son quartier.
       Mais revenons à Santig Du. Jusqu'à présent nous n'en avons trouvé que quatre statues, en bois, dans le Finistère : à la cathédrale de Quimper, à l'église de Pleuven, à la chapelle du cimetière de Plouescat et à la chapelle de Lesquélen en Plabennec, avant que celle-ci ne s'écroule en 1884. Trois sont entièrement noires, mais celle de Plouescat est en couleurs. Elle est très ancienne, et déjà la proie des vers. Il est plus que temps de s'en occuper. Le Petit-Jean est revêtu d'ornements sacerdotaux du moyen-âge, avec dans la main gauche un livre, et dans la droite un bâton. Nous savons que la peste s'abattit sur Plouescat et Cléder en 1627, et qu'elle conduisit rapidement au cimetière cinq cent dix personnes, selon le recteur, soit le quart de la population da la paroisse. Cela ne m'étonnerait pas d'apprendre que les gens de Plouescat ont alors prié instamment Santig-Du qui avait été la providence des pauvres au temps de la peste de 1349 à Quimper. Le Petit-Jean était pour eux un voisin, puisqu'il était originaire de Saint-Vougay, la paroisse voisine. Les gens de Plouescat ne savent sans doute pas qu'ils ont un trésor dans la chapelle de leur cimetière : un Santig Du qui n'est pas noir ! En ce temps d'épidémie on peut encore le prier, car il ne peut oublier ceux qui souffrent ! Il a donné sa vie pour eux !

    Job an Irien d'ar 16 a viz here / le 16 octobre.

  • Sikourit ar sevenadur / Soutenez la culture

  • Kleñved-red 2 / Epidémie

       La Provence malade la peste : la grande épidémie de 1720 (FranceArchives)Pa vez ano euz kleñvejou-red e teu dioustu war or spered ar pez on-eus klevet konta diwar-benn ar vosenn Zu, a skoaz didruez war kêr Gemper e 1349, beteg kas d’ar vered Santig Du, providañs ar re baour. Bez’ e veze mareou a ehan, med aliez e teue ar c’hleñved en-dro goude eun nebeud bloaveziou e Kerne, Leon pe Dreger. Medisinerez ar mareou-ze a oa dihalloud eneb ar c’hleñved-se. Petra ober neuze ? Netra nemed pedi, hag e stagas an dud da zevel chapeliou en enor d’an daou zant brudet eneb ar vosenn : sant Sebastian ha sant Rok. Pedet ’veze da genta sant patron ar barrez, hag ive ar Werhez Vari, dreist-oll en he santualiou. Evel-se e 1597 e oe kaset, euz Kastell-Paol ha Montroulez, imachou-koar da Itron-Varia ar Folgoad d’he zrugarekaad da veza lakeet ar vosenn da jom a-zav, dreist-oll e kêr Montroulez ’lec’h m’he-doa eostet mil tri c’hant a dud. Dizale ive eo Anna, mamm Mari, a vezo pedet, ha kement-se a c’hoarvezas da genta e Pont-’n-Abad.
       E 1625 en em ziskouezas santez Anna e Keranna Bro-Wened d’eul labourer-douar anvet Nikolazig, hag e krogas buan pelerinajou braz beteg eno. An hini a oa bet e karg euz ar pelerinajou-ze da genta a oa an tad Hugues de Saint-François. E 1633 e skoas ar vosenn war kêr Pont-’n-Abad ha tro-war-dro er vro vigouden. An tad Hugues a oa neuze priol an tadou karmez e kêr, hag e kinnigas mond da gavoud santez Anna. Eur pirhirinaj braz a oe savet, war droad, gand eur c’hant bennag a dud a bep stad, da genta beteg iliz-veur Kemper da reseo bennoz an eskob, ha goude-ze beteg santez-Anna-Wened : eun droiad a gant daou-ugent kilometrad, eur c’houlaouenn en o dorn hag o kana kantikou brezoneg. Meur a zevez pirhirinaj eta... Pa zistroont eo echu ar vosenn : tud kêr a lak kement-se war gont santez Anna, hag evid he zrugarekaad e lakont sevel eun astaol e mên en enor dezi e iliz Iton-Varia-Garmez, e plas chapel santez Barba, anvet abaoe chapel Santez Anna.
       Eun dra a zo sklêr d’an nebeuta : azaleg ar mare-ze e teu muioc’h c’hoaz santez Anna da veza pedet hag enoret en or bro. Kalz karneliou savet er 16ved ha 17ved kantved a vezo lakeet dindan he gwarez, ha ne vijen ket souezet o c’houzoud eo bet savet, goude eur reuziad bosenn, hini pe hini euz an daou-ugent chapel gouestlet dezi hirio c’hoaz e Penn-ar-Bed. Evid chapel Santez-Anna e Lambaol-Gwimilio, da skwer, e tle beza gwir !


      Sainte-Anne-d'Auray : Histoire, Patrimoine, Noblesse (commune du canton d' Auray) Lorsqu’il est question d’épidémie nous vient immédiatement à l’esprit ce que nous avons entendu à propos de la Peste Noire, qui frappa impitoyablemet la ville de Quimper en 1349, jusqu’à conduire à la tombe Santig Du, la providence des pauvres. Il y avait des moments d’arrêt, mais elle revenait souvent au bout de quelques années en Cornouaille, Léon ou Trégor. La médecine de ces temps-là ne pouvait rien contre cette maladie. Que faire alors ? Rien d’autre que prier, et les gens se mirent à élever des chapelles en l’honneur des deux saints réputés contre la peste : saint Sébastien et saint Roch. On priait d’abord le saint patron de la paroisse, mais aussi la Vierge Marie, spécialement dans ses sanctuaires. C’est ainsi qu’en 1597 des images de cire de Saint-Pol de Léon et de Morlaix sont envoyées au Folgoët en action de grâces par suite de la cessation de la Peste, surtout à Morlaix, où elle avait moissonné mille trois cents personnes. Bientôt c’est aussi Anne, la mère de Marie, que l’on priera, et ceci arrivera d’abord à Pont-l’Abbé.
       En 1625 sainte Anne apparut à Keranna, en pays de Vannes, à un paysan du nom de Nicolasic, et rapidement des pèlerinages s’organisèrent pour s’y rendre. Le premier responsable de ces pèlerinages était le Père Hugues de Saint-François. En 1633, la peste frappa la ville de Pont-l’Abbé et le pays bigouden tout à l’entour. Le Père Hugues était alors prieur des Carmes en ville, et proposa d’aller trouver Sainte Anne. Un grand pèlerinage fut organisé, à pied, avec une centaine de personnes de toute condition, d’abord vers la cathédrale de Quimper pour recevoir la bénédiction de l’évêque, puis vers Sainte-Anne d’Auray : un périple de cent quarante kilomètres, un cierge à la main et en chantant des cantiques bretons. Plusieurs jours de pèlerinage donc... A leur retour, la peste a cessé : les habitants le mettent sur le compte de sainte Anne. Pour la remercier, ils font ériger un retable de pierre en son honneur dans l’église des Carmes, au lieu de la chapelle Sainte-Barbe, appelée depuis chapelle Sainte-Anne.
       Un fait du moins est clair : à partir de ce moment, sainte Anne est de plus en plus priée et honorée chez nous. Beaucoup d’ossuaires érigés aux XVIème et XVIIème siècles seront mis sous sa protection, et je ne serais pas étonné d’apprendre que telle ou telle des quarante chapelles, qui lui sont encore aujourd’hui consacrées en Finistère, l’a été après un épisode de peste. Pour la chapelle Sainte-Anne de Lampaul-Guimiliau, par exemple, ce doit être le cas.

    Job an Irien d'ar 18 a viz gwengolo / le 18 septembre.

     

  • Follentez / Folie


       Mantruz eo ! Ar pez n’e-noa ket greet ar zoudard a oa e traoñ kroaz Jezuz - da lavared eo trerri dezañ e zivesker - a zo bet greet e Lannurvan war groaz mision 1892 d’an 29 a viz eost, hag amañ n’eo ket hepkén e zivesker a zo bet torret, med ive e zivrec’h. N’eo ket êz terri eur C’hrist e mên, hag evid hen ober, e ranke an den e-neus greet an torfed-se pignad war ar zichenn ha skei gand eur varrenn houarn. Siwaz, n’eo ket ar groaz hepkén a zo bet mastaret, med c’hoaz e-kichenn ar groaz, monumant ar re varvet er brezeliou : amañ eo ar pevar obus braz, stag mad koulskoude ouz o leurenn, a zo bet tumpet hag en eur goueza o-deus frigaset ar mên-bez a oa e-kichenn. Seiz bez all o-deus gouzanvet fulor pe follentez ar re o-deus greet kement-se : kroaziou tumpet pe torret, podou bleuniou frigaset, eur mên-sonn torret. Ar re o-deus greet an taol-fall-se ne ouient ket petra e vedont oc’h ober. Frouez ar boeson, pe frouez eur bariadenn zod ? Pe c’hoaz fulor a-eneb kement tra sakr ? Evid kas da benn eur seurt dismantr e oa red dezo beza meur a hini, pôtred yaouank kreñv moarvad...
       Perag en em gemer evel-se ouz ar pez a zo sakr evid an oll dud a skiant-vad ? Beteg-henn n’eus bet kavet roud ebed, na sinadur ebed euz an taol-fall-se. War a zeblant, n’eo ket bet greet eta en ano eun ideologiez bennag. Gouzoud a reer ne ’z-eus sevenadur ebed ha ne vefe ket diazezet war an doujañs e-keñver ar re o-deus roet deom ar vuez. Nemed eun doare a vefe bet d’ar re yaouank-se da ziskarga o c’hounnar a-eneb ar bed-se, bet savet gand on tadou, eur bed ’lec’h ma ne gavont ket o flas ? Kalz martezeadennou a-seurt-se a c’hellfer ober evid klask kompren... Heuget e chomer gand an doare-ze d’en em gemer ouz an anaon.
       Anad eo n’o-deus ket gouezet ar pez a raent! Ar mên-bez, frigaset e-kichenn ar monumant, a zo hini eur marokan hag e-neus klasket gand e gorf gwarezi e gabiten, beziet skoaz-ha-skoaz gantañ, pa ’z-int bet lazet o-daou e Marseill e 1944. Ar bedenn-mañ, skrivet gand komandant eur Goum, a lavar kement-mañ : «O Aotrou, grit ma vo brezelourien kaled Berber skoaz ha skoaz ganeom e peoc’h ho paradoz, ’vel ma vedont war an dachenn a vrezel, ha ma ouezint, Aotrou, pegement on-eus karet anezo!» Torret eo ar mên-bez, med ar bedenn ne c’hell ket beza mouget !

     La folie comme le ciel – Anti-K  C’est lamentable ! Ce que n’a pas fait le soldat qui était au pied de la croix de Jésus - c’est à dire lui casser les jambes - a été fait à Saint-Urbain sur la croix de mission de 1892 le 29 août, et ici ce ne sont pas seulement les jambes qui ont été cassées, mais aussi les bras. Ce n’est pas facile de casser un Christ en pierre, et pour le faire, celui qui a accompli ce méfait devait monter sur le socle et frapper avec une barre de fer. Hélas, ce n’est pas seulement la croix qui a été dégradé, mais aussi auprès de la croix le monument aux morts des guerres : ici ce sont les quatres grands obus, bien fixés pourtant sur leur dalle, qui ont été renversés et en tombant ont écrasé la pierre tombale à côté. Sept autres tombes ont subi la fureur ou la folie de ceux qui ont fait cela : croix renversées ou cassées, pots de fleurs brisés, une stèle brisée. Ceux qui ont accompli ce mauvais coup ne savaient pas ce qu’ils faisaient. Conséquence de la boisson ou fruit d’un pari idiot ? Ou encore fureur contre tout ce qui est sacré ? Pour réaliser une telle destruction, il fallait être plusieurs, des jeunes costauds sans doute...
       Pourquoi s’en prendre ainsi à ce qui est sacré pour tous les gens de bon sens ? Pour le moment, il n’a été trouvé aucune trace ni signature de ce mauvais coup. A ce qu’il semble, cela n’a pas été réalisé au nom d’une quelconque idéologie. On sait qu’il n’y a pas de civilisation qui ne soit fondée sur le respect de ceux qui nous ont donné la vie. Serait-ce, pour ces jeunes, une façon de décharger leur colère contre ce monde que leur lèguent nos pères, un monde où ils ne trouvent pas leur place ? On peut échafauder bien des hypothèses de ce genre pour essayer de comprendre... On reste dégoûté par cette façon de s’en prendre aux défunts.
       Il est évident qu’ils n’ont pas su ce qu’ils faisaient! La pierre tombale, écrasée auprès du monument, est celle d’un marocain qui a cherché à protéger de son corps son capitaine, enterré juste à côté, lorsqu’ils ont été tués tous les deux à Marseille en 1944. Cette prière, écrite par le commandant d’un Goum, dit ceci : «Seigneur, faites que les durs guerriers Berbères soient épaule contre épaule avec nous dans la paix de votre paradis, comme ils l’étaient sur le champ de bataille, et qu’ils sachent, Seigneur, combien nous les avons aimés !» La dalle est cassée, mais la prière ne peut pas être étouffée !

    Job an Irien d'ar 11 a viz gwengolo / le 11 septembre.

  • Eun emgav dihortoz / Une rencontre inattendue

    Edgard Pisani se sentait «un peu coupable du remembrement» agricole    Pa ’z-an da Landerne, e tremenan aliez dre gichenn eur parkad maïz hag a zeu beteg an hent. ’Lec’h ma oa gwechall eur c’hleuz, ne ’z-eus kén bremañ na foz na krizenn koulz lavared. Euz an eil bloavez d’egile e welan ar c’hrizenn o kriza. Ne vez ket aret c’hoaz beteg an hent ’vel am-eus gwelet e Kleder da skwer, ’lec’h ma teue an trakteur da drei war an hent e penn an ero. En deiz-se e oa deuet soñj din euz ar pez a c’houlenne eur peizant digand e amezog pa oa hemañ o tiskar kleuziou a daoliou tourter : «Ped reñkennad artichaod ouspenn a c’hounezi pa ’pezo diskaret da oll gleuziou ?» Hag em-boa c’hoarzet, o soñjal e rankfe marteze kas anezo d’an toull loustoni... Hirio ne c’hoarzan ket pa welan an douarou-ze goloet muioc’h mui a diez-gwer pe blastik. Da belec’h emaom o vond ? Er memez amzer, gand ar C’hovid 19, e welom amañ hag ahont tud o tizolei en-dro talvoudegez ar boued sasun, hag o ’n em lakaad da labourad eun tamm liorzig, asamblez a-wechou. Daoust hag e vefe an avel o trei hag e vefe dirazom dija bloñsou eur bed nevez, a jeñjfe on daremprejou kenetrezom ha gand an douar ?
       D’an tri a viz gwengolo eo en em vodet er Vatikan, tro-dro d’ar Pab Frañsez, eur strollad a bemzeg bennag a dud a vro-Frañs da gomz gantañ hag etrezo diwar-benn an doare m’eo digemeret e gelc’h-lizer «Laudato Si», hag an doareou da vond war-raog. Ar pennou-braz-se n’int ket oll katoliked, med bez ez int oll stourmerien e mod pe vod evid an ekologiez hag an en-dro. En o zouez, Pablo Servigne, Valérie Cabanes, an aktourez Juliette Binoche, Eric de Moulins-Beaufort prezidant eskibien ar Frañs, gwazed ha merhed eta, ha zokén eul labourer-douar yaouank, hag eur saver-gwenan. O fal : unani o nerziou, sevel liammou kenetrezo, o c’houzoud eo liammet pep tra, ’vel a lavar ar Pab, hag ez-eus plas hirio evid eun dra bennag nevez. Ar Pab Frañsez a c’halv hirio an oll dud a feiz d’en em unani gand an oll dud a volontez vad da stourm evid muioc’h a zoujañs evid on ti boutin, ha da genta gand hag ablamour d’ar re baourra. «O lenn kement-se, eme maer nevez Bourdel, em-eus bet eur mare a estlamm, rag kleved a raen er memez amzer youhadenn an douar hag hini ar re baour !» Konta war an teknologiez hepkén a zo eun touell, rag galvet om oll d’eur seurt dislontegez. Da bep hini da ober e lod !


    Laudato Si', la feuille de route de l'encyclique (par Radio Vatican) |  Assises Laudato Si   Lorsque je vais à Landerneau, je passe souvent auprès d’un champ de maïs qui vient jusqu’à la route. Là où il y avait autrefois un talus, il n’y a plus maintenant ni fossé, ni berme pour ainsi dire. D’une année sur l’autre, je vois la berme se rétrécir. On ne charrue pas encore jusqu’à la route, comme j’ai vu à Cléder par exemple, où le tracteur venait tourner sur la route à l’extrémité du sillon. Ce jour-là m’est revenu en mémoire ce que demandait un paysan à son voisin quand celui-ci abattait des talus à coups de bull-dozer : «Combien de rangées supplémentaires d’artichauts gagneras-tu quand tu auras abattu tous tes talus ?» Et j’avais souri en pensant qu’il devrait peut-être les balancer au bourrier... Aujourd’hui je ne souris pas en voyant ces terres de plus en plus recouvertes de serres ou de tunels plastiques. Où allons-nous ? En même temps, avec la Covid 19, nous voyons ici et là des gens redécouvrir la valeur d’une nourriture saine, et se mettre à travailler un bout de jardin, ensemble parfois. Le vent serait-il en train de tourner, et y aurait-il déjà devant nous les bourgeons d’un monde nouveau, qui changerait nos relations entre nous et avec la terre ?
       Le 3 septembre s’est rassemblé au Vatican, autour du Pape François, un groupe d’une quinzaine de Français pour dialoguer avec lui et entre eux de la manière dont est reçue son encyclique Laudato Si, et des manières d’avancer. Ces personnalités ne sont pas toutes catholiques, mais tous sont d’une façon ou d’une autre militants de l’écologie et de l’environnement. Parmi eux, Pablo Servigne, Valérie Cabanes, l’actrice Juliette Binoche, Eric de Moulins-Beaufort président des évêques de France, des hommes et des femmes donc, et même un jeune agriculteur et un apiculteur. Leur but : unir leurs énergies, établir des liens entre eux, sachant que tout est lié, comme dit le Pape, et qu’il y a place aujourd’hui pour quelque chose de neuf. Le Pape François appelle aujourd’hui tous les croyants à s’unir à tous les hommes de bonne volonté pour lutter pour davantage de respect de notre maison commune, et d’abord avec et à cause des plus pauvres. «En lisant cela, dit le nouveau maire de Bordeaux, j’ai eu un moment d’émerveillement, j’entendais simultanément le cri de la terre et celui des pauvres !» Compter seulement sur la technologie est un leurre, car nous sommes tous appelés à une sorte de sobriété. A chacun de faire sa part !

    Job an Irien d'ar 4 a viz gwengolo / le 4 septembre.

  • An Niverenn Nevez (172) MINIHI LEVENEZ : Blaz an deiziou / Pennadou

     

    Nouveau numéro (172) de la revue MINIHI LEVENEZ :

    Blaz an deiziou / La saveur des jours

    Pennadou / Chroniques 2019 - 2020

    Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :

    M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

  • D'ar zadorn 17 a viz here 2020: Kuzul ar Minihi / le 17 octobre : Conseil d'Administration du Minihi.

    D'ar zadorn 17 a viz Here, 4e : Kuzul ar Minihi

    5 octobre 2020,  à 16h, conseil d'administration du Minihi.

    Objet:

    - Planning des activités du Minihi,

    - Fête du Minihi samedi 24 octobre,

    - Questions diverses...

  • Digeri an nor / Ouvrir la porte

    Des cultes pour se souvenir de nos défunts - Regards protestants   Tost da bevar-ugent vloaz he-doa dija p’am-eus greet anaoudegez ganti, med ouz he gweled n’am-befe ket roet dezi ouspenn deg ha tri ugent, rag chomet e oa yaouank en he doare da veza hag en he spered. E kerz eur pirhirinaj aozet ganeom e Bro-Gembre em-oa bet ro da ober anaoudegez ganti, hi ginidig a Vreiz-Izel, med o chom er Stadou-Unanet. Bep bloaz e teue e vakañsou en hañv d’he bro en eun ti a oa d’he famill war bord ar mor. Goude ar pirhirinaj-se, ‘lec’h ma oa ive tud anavezet mad ganti, da vare nedeleg hag ar bloaz nevez, e resevis euz he ferz eur ger war an urziataer da lavared pegen plijet e oa bet gand ar pez or-boa bevet oll asamblez. He gwaz a varvas a-daol-trumm, hag e chomas koulskoude er Stadou-Unanet ablamour d’he bugale dimezet er vro-ze.
       Miziou ha miziou goude-ze e kavis war va urziataer ar geriou-mañ a berz he merc’h hena : «va mamm a zo klañv, en ospital ema, hag e ran war he zro. Pedit eviti !» Eun nebeud deveziou warlerc’h e oen dihunet e kreiz an noz, war-dro hanternoz, gand eun taol-pellgomz. He merc’h e oa : «Va mamm a zo war-nez mervel. Ne c’hell ket komz kén, med he anaoudegez he-deus c’hoaz. Gwall ankeniet eo, ha marteze eur ger bennag euz ho perz a rafe vad dezi !» Diêz eo divorfila a greiz pep kreiz evel-se pa vezer kousket mort ! Ha petra lavared pa ne zeu respont ebed. N’ouzon ket kén petra am-eus lavaret dezi, med gouzoud a ran em-eus komzet dezi gand va fedenn ha va c’harantez, ha fiziet anezi etre daouarn ar Werhez Vari. Dihalloud en em gaver e mareou a seurt-se. En devez warlerc’h, abred diouz ar mintin, em-eus kavet war va urziataer ar geriou-mañ : «Goude ho taol-pellgomz eo bet sioulaet va mamm, hag eo marvet eun eurvez warlerc’h e peoc’h ! Bennoz Doue deoc’h !»
       N’am-boa mirit ebed, rag ar c’homzou ’m-eus lavaret dezi a zo bet roet din. Anad eo din int deuet a-belloc’h egedon, euz eun donded a zo ennom oll, ha siwaz ne gredom ket awalc’h o lavared pa zeuont war bord or muzellou. M’am-eus kontet deoc’h kement-se eo peogwir em-eus kavet spontuz e vefe marvet kement a dud en ospitaliou pe e tiez re-goz, da vare ar c’hraouideg, heb den ebed da zerhel dezo an dorn ha d’o zikour da ober e peoc’h ar veaj vraz a reom oll eun deiz warlerc’h on tadou. Ar geriou pe ar jestrou diweza war an treuzou a c’hell digeri an nor ha mouga an aon !


       3 Prières Universelle Pour Les Défunts | au Cimetière et De nos FamillesElle avait déjà près de quatre-vingts ans lorsque je l’ai connue, mais à la voir je ne lui aurais pas donné plus de soixante dix, tellement elle était restée jeune dans son comportement et en esprit. C’est au cours d’un pèlerinage que nous avions organisé au Pays de Galles que j’ai eu l’occasion de la connaître, elle qui était originaire de Basse-Bretagne, mais demeurant aux Etats-Unis. Chaque année elle revenait au pays pour les vacances d’été dans une maison de sa famille au bord de la mer. Après ce pèlerinage, auquel participaient aussi des personnes qu’elle connaisait, je reçus d’elle un mot sur l’ordinateur, à l’occasion de Noël et du premier de l’an, pour me dire combien elle avait apprécié ce que nous avions vécu tous ensemble. Son mari décéda brusquement, mais elle demeura cependant aux Etats-Unis à cause de ses enfants qui s’y étaient mariés.
       Des mois et des mois plus tard, je trouvai sur l’ordinateur ces mots de la part de sa fille ainée : «Ma mère est malade, elle est à l’hôpital et j’en prends soin. Priez pour elle.» Quelques jours plus tard, je fus réveillé en pleine nuit, vers minuit, par un coup de téléphone. C’était sa fille : «Ma mère est sur le point de mourir. Elle ne peut plus parler, mais elle a encore sa connaissance. Elle est très angoissée. Peut-être qu’un mot de votre part lui ferait du bien !» C’est difficile de bien se réveiller d’un seul coup lorsque l’on est profondément endormi ! Et que dire lorsqu’il n’y a pas de réponse. Je ne sais plus exactement ce que je lui ai dit, mais je sais bien que je lui ai parlé avec ma prière et mon amour et que je l’ai confiée aux mains de la Vierge Marie. On se trouve impuissant dans de telles circonstances. Le lendemain, tôt dans la matinée, j’ai trouvé sur l’ordinateur ces mots-ci : «Après votre coup de téléphone, maman était calmée ; elle est décédée une heure plus tard, en paix ! Merci !»
       Je n’avais aucun mérite, car les paroles que je lui ai dites m’ont été données. C’est évident pour moi qu’elles sont venues de plus loin que moi, de la profondeur qui est en nous tous, et qu’hélas nous n’osons pas assez dire lorsqu’elles viennent au bord de nos lèvres. Si je vous ai raconté cela c’est parce que j’ai trouvé épouvantable que tant de gens soient morts dans les hôpitaux et les maisons de retraite, au moment du confinement, sans personne pour leur tenir la main et les aider à faire ce grand voyage que nous faisons tous un jour à la suite de nos pères. Les paroles et les derniers gestes sur le seuil peuvent ouvrir la porte et éteindre la peur !

    Job an Irien d'ar 28 a viz eost / le 28 août.

  • Youhadenn kristenien Betlehem / Le cri des chrétiens de Bethléem.

       N’eus ket bet ano koulz lavared en or bro euz Lizer digor kloer kristen Betlehem ha tro-war-dro. Embannet eo bet e miz gouere, ha sinet gand seiz rener relijiel kristen. Eur galvadenn eo d’ar gumuniez etrevroadel diwar benn menoz Donald Trump, prezidant ar Stadou-Unanet, da staga da vad ouz Izrael traonienn ar Jordan, ar pez a zo tost d’an drederenn euz Sizjordania, ouspenn an trevadennou dija okupet gand Izraeliz. Ar raktres-se, distaolet a-grenn gand ar Palestiniz, ha n’eo ket bet goulennet o ali diganto zokén, a zo bet saludet gand Benyamin Netanyahou, kenta ministr Izrael, vel «eun dro-vad istorel !»
       «Evid ar Palestin, evid Betlehem ha dreist-oll evid he foblañs kristen, e vefe ar stagadenn-ze eur gwall-daol. Kelhiet gand mogeriou ha trevadennou, Betlehem a zo dija vel eur prizon digor. Ar stagadenn-ze a rafe d’or prizon dond da veza biannoc’h c’hoaz, heb esper ebed euz eur gwelloc’h dazond...» Person Beit Jala a skriv kement-mañ : «Unan euz an tachennadou-douar a jom ganeom evid kreski, evid al labour-douar hag evid ma c’hellfe ar famillou tañva an natur eo traoniennou Cremizan ha Makhour, er c’hornog euz ar c’hêriou. Staga an tachennadou-ze ouz Izrael a boulzo muioc’h c’hoaz a dud da zivroa. Eul laeroñsi douar eo ! Douarou prevez int dre vraz, d’or famillou int, bet o-deus bet anezo da herez hag e labouront anezo abaoe kantvejou...»
       Ar pez a gresk c’hoaz kounnar ar gristenien-ze eo an doare m’e-neus Donald Trump da falsa ar wirionez. Komz a ra vel ma vefe deuet ar gristenien euz ar c’hornog beteg ar Palestin en unnegved kantved da vare brezeliou ar Groaz, hag e vefe an tabutou a-hirio ’vel eur c’hendalc’h euz an emgann etre ar bed juzeo-kristen hag ar bed islameg. Ne oar ket pe ne fell ket dezañ gouzoud ez-eus hag ez-eus bet atao, abaoe daou vil vloaz, kristenien er Palestin, hag o-deus dalhet d’o feiz a gantved da gantved. «N’on-eus ket gortozet brezeliou ar Groaz evid beza kristenien !» eme unan anezo. Eur minorelez int hirio, gwasket muioc’h mui. Kredi a reont sevel o mouez da c’houlenn justis hag eun hent gwirion war-zu ar peoc’h. (Hervez eur pennad e La Vie)


       Il n’a pratiquement pas été fait mention chez nous de la lettre ouverte du clergé chrétien de la région de Bethléem. Elle a été publiée en juillet, et signée de sept responsables religieux chrétiens. C’est un appel à la communauté int ernationale au sujet du projet de Donald Trump, président des Etats-Unis, d’annexion par Israël de la vallée du Jourdain, ce qui représente près du tiers de la Cisjordanie, en plus des colonies déjà occupées par les Israëliens. Ce projet, rejeté en bloc par les Palestiniens, qui n’ont même pas été consultés, a été salué par Benyamin Netanyahou, Premier ministre israëlien, comme une «occasion historique !»
       «Pour la Palestine, pour Bethléem et en particulier pour sa population chrétienne cette annexion serait catastrophique. Eentourée de murs et de colonies, Bethléem ressemble déjà à une prison ouverte. Cette annexion rendrait notre prison encore plus petite, sans espoir d’un avenir meilleur.» Le curé de Beit Jala écrit ceci : «Une des seules zones restantes pour notre croissance, pour l’agriculture et pour que les familles profitent de la nature, sont les vallées de Crémisan et du Makhour, à l’ouest des villes. L’annexion de ces zones par Israël poussera davantage de personnes à émigrer. C’est du vol de terre ! Des terres en grande partie privées, que nos familles possèdent, dont elles ont hérité et qu’elles cultivent depuis des centaines d’années...»
       Ce qui augmente encore la colère des chrétiens c’est la façon dont Donald Trump faslsifie la vérité. Il parle comme si les chrétiens étaient venus de l’Occident au XIème siècle, à l’époque des Croisades, et que les conflits d’aujourd’hui seraient la suite de la lutte entre un monde judéo-chrétien et le monde islamique. Il ne sait pas, ou ne veut pas savoir qu’il y a et qu’il y a toujours eu des chrétiens en Palestine depuis deux mille ans, et qu’ils ont gardé leur foi de siècle en siècle. «Nous n’avons pas attendu les croisades pour être chrétiens !» dit l’un d’eux. Ils sont aujourd’hui une minorité, de plus en plus coincée. Ils osent élever la voix pour demander justice et un vrai chemin vers la paix.

    Job an Irien d'ar 21 a viz eost / le 21août.

  • Disfiziañs ? Méfiance ?


    Confiance ou méfiance? | Nous.blogue    Eur ger a zo o ’n-em zila tamm ha tamm en or buez, deiz goude deiz ha miz goude miz : ar ger disfiziañs ! En em c’houlenn a reom ha gwir eo ar c’heleier a vez roet deom da gleved, ha gwir eo ar promesaou greet deom gand or renerien, ha gwir eo ema ar c’hleñved-red o vond war gil... An disfiziañs-se a ’n-em zil e peb lec’h, beteg en on daremprejou gand ar re all. Her gwelet am-eus va-unan pa ’z-eo bet goulennet diganin, araog degemer ahanon : «Ha bet out bet oc’h ober eun test, te hag a wel kement a dud ?» P’am-eus respontet «N’on ket!» em-eus gwelet ’vel eur goumoulenn zu o tremen e daoulagad an hini ne ouie ket kén ha mad e oa digeri din an nor. An disfiziañs eo a red, muioc’h c’hoaz eged ar c’hleñved ; n’eo ket heb abeg eveljust, med kontammi a ra pep tra.
        Lakaad eur maskl, ken aliez ha m’eo red, a zo dija eun doare da lavared on doujañs e-keñver ar re all, med maga en on diabarz eur fiziañs don enno a zo eun afer all. Stag eo ouz on doare da weled ar vuez pemdezieg. Perag ez-a kement an dud da vale er mareou-mañ en natur, er meneziou ha war bord an aod, nemed peogwir o-deus ezomm da zantoud ez-eus kaerder er bed, hag eo trec’h ar vuez war ar maro. Gouzoud trugarekaad evid kement tra a zo kaer a zigor ennom an nor da weled an traou kaer a ra or breudeur, ha na welom ket peurliesa, peogwir int traou bian. Int-i eo koulskoude a c’hellfe maga or fiziañs.
        Soñj a zeu din euz testamant speredel sant Divi, sant patron Bro-Gembre, en e Vuhez Kembraeg ; eun testamant eo ha n’eo ket anavezet awalc’h gand ar Vretoned : «Aotronez, breudeur, c’hoarezed, bezit laouen, dalhit d’o feiz ha d’ho kredenn, ha kasit da benn an traou bian-se ho-peus klevet ganin hag ho-peus gwelet ahanon oc’h ober, ha setu ma krogan gand ar veaj o-deus greet on tadou. Bezit kaloneg keid ha m’emaoc’h war an douar, rag ne weloc’h ket ahanon kén war an douar-mañ.»
        An traou bian-se a c’hell maga or fiziañs, rag int-i eo a jeñch istor ar bed, peogwir e roont kalon deom ha d’ar re all. An esperañs ne zao ket war zouar sec’h ha kraz !


    Méfiance Vectoriels et illustrations libres de droits - iStock    Il y a un mot qui s’infiltre peu à peu, jour après jour, mois après mois, dans nos vies : c’est le mot ‘méfiance’ ! Nous nous demandons si les nouvelles qu’on nous donne à entendre sont vraies, si les promesses que nous font nos dirigeants sont vraies, et s’il est vrai que l’épidémie recule... La méfiance s’insinue partout, jusque dans nos relations avec les autres. Je l’ai expérimenté moi-même lorsqu’on m’a demandé avant de m’accueillir : «As-tu été faire un test, toi qui rencontres tant de gens ?» Lorsque j’ai répondu «Non», j’ai vu comme un nuage sombre passer dans les yeux de la personne qui ne savait plus si c’était bien de m’ouvrir sa porte. C’est la méfiance qui court, davantage encore que l’épidémie ; ce n’est pas sans raison bien sûr, mais cela empoisonne tout.
        Mettre un masque aussi souvent que nécessaire, c’est déjà une façon de dire notre respect envers les autres, mais nourrir intérieurement une confiance profonde, c’est une autre affaire. C’est en relation avec notre manière de voir la vie quotidienne. Pourquoi tant de gens ces temps-ci s’en vont-ils marcher dans la nature, à la montagne ou au bord de la mer, sinon parce qu’ils ont besoin de sentir qu’il y a de la beauté dans le monde, et que la vie triomphe de la mort. Savoir remercier pour tout ce qui est beau ouvre en nous la porte pour voir les belles choses que font nos frères, et que nous ne voyons pas la plupart du temps, parce qu’elles sont toutes petites. Ce sont pourtant elles qui peuvent nourrir notre confiance.
    Me revient en mémoire le testament spirituel de saint Divy, le patron du Pays de Galles, dans sa Vie Galloise, testament trop peu connu des Bretons : «Seigneurs, frères, soeurs, soyez joyeux, gardez votre foi et votre croyance, et accomplissez les petites choses que vous avez entendues de moi et que vous m’avez vu faire, et voici que je commence le voyage que nos pères ont fait. Soyez courageux tant que vous êtes sur cette terre, car vous ne me verrez plus sur cette terre.»
        Ce sont ces petites choses qui peuvent alimenter notre confiance : ce sont elles qui changent l’histoire du monde, car elles nous encouragent et les autres aussi. L’espérance ne pousse pas sur terre assèchée et aride !

    Job an Irien d'ar 14 a viz eost / le 14 août.

  • Hanter-Eost /15 Août

    Rumengol, pardon de l'Assomption 2019 - Diocèse de Quimper   Azeza ha chom trankil ! Ehana da zoñjal er pez a vefe c’hoaz da ober. Chom a-zav da vad eur frapadig d’an nebeuta ha selaou. Sioul eo ar zaout er park e kichenn, peuri a reont. An avel a hej gouestadig deliou ar gwez el liorz, med ne welan labous ebed : morgousket int moarvad gand an dommder. Ar c’houmoul a zeu hag a ya heb lavared da belec’h ez eont. Kuzad ha dispaka an heol a reont, beb eil, heb goulenn on ali. Er pellder, linenn diskompez ar Menez-Are euz Sant-Mikael beteg ar Menez-Hom a gloz an daolenn. Trouz all ebed nemed an avelig flour a gan en deliou. Gwir eo : Hanter-Eost eo, gouel braz ar Werhez e kement ha kement a lehiou en or bro. Med er bloaz-mañ n’eo nemed eun hanter-pardon, heb bannielou na prosesion. Eun deiz kaer eo koulskoude ken dedennet ma ’z-om gand dremm lugernuz ar Werhez-se.
        Eur seurt mister eo : roet on-eus he ano da gement a feunteuniou, a japeliou hag a ilizou beteg dond da veza Itron-Varia a beb lec’h pe dost, hag ouspenn beza kanet war toniou anavezet, ma rankom en em c’houlenn perag. Hag ezomm on-noa da gaoud eur vamm d’on digemer en tu all d’ar maro, war dreuzou ar baradoz, pa vefe echu ganeom on treuz war an tamm douar-mañ ? Skeudenn douster or mamm e bloaveziou kenta or bugaleaj eo a glaskom neuze e Mari. Med marteze eo red klask pelloc’h, ha gweled he dremm lugernuz d’an deiz m’eo savet he Mab da veo. Hi, hag he-doa treuzet kement a boaniou hag a anken moarvad gand he Mab azaleg ar penn-kenta, ha n’he-doa morse kollet fiziañs, hi a lavar da bep hini ahanom ar memez tra : «bezit fiziañs ! Gouzoud a ran da belec’h e kas hoc’h istor. An daelou am-eus skuillet p’eo marvet va mab a zo ive ho re deoc’h c’hwi, hag e vezint sehet ’vel m’eo bet sehet va re da vintin Pask.»
        Me gav din eo ablamour da ze o-deus on tadou dibabet Mari da vamm evid atao, ha bian pe braz, he fardon a vezo atao eur pardon laouen, daoust d’ar c’hovid daonet-se. Hanter-Eost laouen d’an oll !



       S’asseoir et rester tranquille ! Arrêter de penser à ce qui serait encore à faire. S’arrêter réellement un moment au moins, et écouter. Les vaches sont calmes dans le champ à côté, elles broutent. Le vent agite doucement les feuilles des arbres dans le jardin, mais je ne vois aucun oiseau : ils sont probablement assoupis par la chaleur. Les nuages vont et viennent sans dire où ils vont. Ils cachent et révèlent le soleil, tour à tour, sans demander notre avis. Au loin, la ligne irrégulière des Monts d’Arrée de Saint-Michel au Ménez-Hom complète le tableau. Pas d’autre bruit que celui du vent léger qui chante dans les feuilles. C’est vrai : c’est le quinze août, la fête de la Vierge en tant et tant de lieux chez nous. Mais cette année, ce ne sera qu’un demi-pardon, sans bannières ni procession. C’est un beau jour pourtant, tellement nous sommes attirés par le visage rayonnant de cette Vierge.
       C’est un peu un mystère : elle a donné son nom à tant de fontaines, de chapelles et d’églises, jusqu’à devenir la Notre-Dame de tout lieu ou presque, et en outre elle est chantée sur tant d’airs connus, qu’il nous faut bien nous demander pourquoi. Avions-nous besoin d’avoir une mère pour nous accueillir au-delà de la mort, sur le seuil du paradis, quand nous aurions terminé notre passage sur cette terre ? C’est la douce figure de notre mère dans les premières années de notre enfance que nous chercherions alors en Marie. Mais peut-être faut-il chercher plus loin, et voir son visage rayonnant le jour où son Fils est ressuscité. Elle qui avait traversé tant de souffrances et sans doute d’angoisses avec son Fils dès le début, et qui n’avait jamais perdu confiance, elle dit à chacun de nous : «Ayez confiance ! Je sais où conduit votre histoire. Les larmes que j’ai versées lorsque mon fils est mort sont aussi les vôtres, et elles seront sèchées comme ont été sèchées les miennes au matin de Pâques.»
       Je pense que c’est à cause de cela que nos pères ont choisi Marie pour mère pour toujours. Petit ou grand, son pardon sera toujours un pardon joyeux, malgré ce damné Covid. Joyeux quinze août à chacun !

    Job an Irien d'ar 7 a viz eost / le 7 août.

  • Breudeur tra-mor / Frères d’outre-mer

    Saint Brendan — Wikipédia    Kalz euz ar vretoned a oar eo deuet on tadou koz euz an tu all d’ar mor pemzeg kant vloaz ’zo, hag int deuet dreist-oll euz Bro-Gembre. Abaoe ar brezel diweza eo kresket kalz on daremprejou gand ar vro-ze, peogwir e kavom eno aliez roudou euz ar zent koz o-deus savet or bro, hag ive peogwir o-deus dalhet d’o yez, hag a zo c’hoar d’ar brezoneg. Eur vro all a zo, hag a zo tostoc’h c’hoaz ouzom, ha kaer kenañ ouspenn, Kerne-Veur eo. N’eo ket brasoc’h ha Bro-Leon, ha koulskoude e c’hellom kavoud enni peadra da vaga on huñvreou ha da zevel mignoniaj kreñv gand an dud. Rag beteg ar seitegved kantved d’an nebeuta e teue a-benn ar vretoned da gompren o yez, hag e veze daremprejou start etre pesketerien or bro hag o re dezo. Adsavet eo bet o yez er c’hantved diweza, med n’eo ket anavezet kalz. Ar pez a jom abaoe kantvejou hag a zo aze atao eo anoiou o farreziou hag o c’hêriou, hag a-nebeudou, bloaz goude bloaz, e teuer a-benn da gompren eo gouestlet kalz euz o farreziou d’ar memez sent hag ar re o-deus savet or parreziou deom-ni. Ouspenn hanter-kant parrez eno a zo gouestlet d’or sent deom-ni ! Lod a zo anavezet mad, ’vel Gwenole e Landevednack, Budog (Beuzeg) e Falmouth, Maodez e Sant-Mawes, Paol a Leon e Paul; Korantin e Cury, Sezni e Sithney, ha na ped ha ped all ! Ankounac’heet on-noa eun dra : pa ’z-int deuet euz Bro-Gembre, o-deus kemeret an hent berra ha treuzet Kerne-Veur, ’lec’h ma komze an dud ar memez yez egeto, ha lod anezo a zo chomet eno meur a vloavez araog dond da Vreiz.
        O c’houzoud kement-se, hag a oa anad evid sant Samson da skwer dre ar pez a ouezom dre e Vuez, on en em lakeet da glask diwar-benn sant Paol a Leon gand sikour e Vuez, bet skrivet e Landevenneg e 884. Houmañ a ra ano euz lod euz e ziskibien, hag em-eus studiet a-dost daou anezo : Konneg ha Winio, hag o-deus roet o ano da Zant-Tegoneg ha Plogoneg, ha da Blouigno. Gouzoud a reen e oa bet Paol e darempred gand ar roue Mark-Konomor e-kichenn ar ster Fowey hag e oa chomet er vro gand e ziskibien epad meur a vloavez. Ijina a c’hellit va levenez p’am-eus kavet en tu all d’ar ster diou gêriadenn, anvet Boconnoc ha Sant Winnow. Hervez ar skiantourien int Bot-Konneg ha Sant Winnio. Anad eo int anoiou a-goz; rag ar ger Bot a zo eun ano euz araog an degved kantved, hag a dalvez ‘demeurañs’. N’on ket euz Sant-Tegoneg, nag euz Plogoneg, na kennebeud euz Plouigno, med eun dra a zo sklêr : kenta tro ma c’hellin mond da Gerne-Veur, ez in da weled an daou lec’h-se, eun dro-vad da zevel mignoniaj gand tud gwarezet gand ar memez sent ! Breudeur on-eus ha n’anavezom ket c’hoaz !


    Les 7 saints bretons    Beaucoup de Bretons savent que nos pères sont venus de l’autre côté de la mer il y a mille cinq cents ans, et qu’ils sont venus principalement du Pays de Galles. Depuis la dernière guerre nos relations avec ce pays se sont beaucoup développées, car nous y trouvons souvent des traces des vieux saints qui ont bâtit notre pays, et aussi parce qu’ils ont conservé leur langue, qui est soeur du breton. Il existe un autre pays, encore plus proche de nous et en outre très beau : la Cornouailles. Il n’est pas plus grand que le Léon, et cependant nous pouvons y trouver de quoi alimenter nos rêves et bâtir de fortes amitiés avec les gens. Car, jusqu’au XVIIème siècle au moins, les Bretons réussissaient à comprendre leur langue, et il y avait des relations fortes entre leurs pêcheurs et les nôtres. Leur langue a été ressuscitée au siècle dernier, mais elle est peu connue. Ce qui demeure depuis des siècles et est toujours là, ce sont les noms des paroisses et des villages, et peu à peu d’une année sur l’autre on en vient à comprendre que beaucoup de leurs paroisses sont dédiées aux mêmes saints que ceux qui ont établit les nôtres. Plus de cinquante paroisses là-bas sont dédiées à nos saints ! Certains sont bien connus, comme Gwénolé à Landéwednack, Budoc (Beuzec) à Falmouth, Maudez à Sant-Mawes, Pol de Léon à Paul, Corentin à Cury, Sesny à Sithney, et combien d’autres. Nous avions oublié une chose : quand ils sont venus du Pays de Galles, ils ont pris le chemin le plus court, et traversé la Cornouailles, où les gens parlaient la même langue qu’eux, et certains y sont restés plusieurs années avant de venir en Bretagne.
        Sachant cela, qui était évident pour saint Samson par exemple, de par ce que nous savons de sa Vie, je me suis mis à chercher au sujet de saint Pol de Léon, à l’aide de sa Vie, écrite à Landévennec en 884. Celle-ci signale certains de ses disciples, et j’en ai étudié deux de près : Connec et Winniau, qui ont donné leur nom chez nous à Saint-Thégonnec et Plogonnec, et à Plouigneau. Je savais que Pol avait eu des relations avec le roi Marc-Conomor auprès de la rivière Fowey, et qu’il était resté dans le pays avec ses disciples pendant plusieurs années. Vous pouvez imaginer ma joie quand j’ai trouvé de l’autre côté de la rivière deux villages du nom de Boconnoc et Sant Winnow. Selon les savants il s’agit de Bot-Connec et saint Winniau. Il s’agit de noms très anciens, car le mot Bot par exemple est d’avant le Xème siècle, et signifie ‘demeure’. Je ne suis ni de Saint-Thégonnec, ni de Plogonnec, ni de Plouigneau, mais une chose est certaine : dès que je pourrai aller en Cornouailles, j’irai voir ces deux lieux, une bonne occasion pour établir une amitié entre des gens protégés par les mêmes saints ! Nous avons des frères que nous ne connaissons pas encore !

    Job an Irien d'ar 10 a viz gouere / le 10 juillet.

  • Euz petra on-eus aon ? De quoi avons-nous peur ?

    COVID-19 : les étranges arguments anti-masque, recyclés de l'ère ...    Euz a belec’h eo deuet ar seurt aon-ze, a zo en em zilet en or spered abaoe eun nebeud miziou ? Santoud a reem mad e oa eun dra bennag ha ne ’zae ket mad e istor ar bed, ha ne ouiem ket petra. Re vrao oa deuet ar vuez da veza, peogwir e welem euz an eil boavez d’egile ar vuez o hirraad, hag an dud a gant vloaz o tond da veza niverusoc’h niverusa. Kredet on-noa en eun araokadenn heb fin peogwir on-noa pelleet diouz or broiou ar brezel hag an naonegez. War ar mêz e kreske an atañchou muioc’h-mui... Lod tud o-doa sonet ar c’hloc’h-galv koulskoude, peogwir o-doa santet araog ar re all e vedom war eun hent-dall, med n’int ket bet selaouet. Goulenn a raent cheñch hent, med perag cheñch hent pa ’z-eo ken brao an hent a ’z-eom gantañ... Hag eo c’hoarvezet ar C’hovid-19. ’Vel eun taol kurun en or bed digatar, ha neuze eo bet dizoloet on aon kuz, eun aon hag a oa o voudinellaad en or skouarn abaoe pell, eun aon ha ne felle ket deom kleved.
        Mastaret on-eus boul ar bed ha mall eo deom kempenn anezi. N’om ket re ziwezad ma fell deom cheñch on doareou da implij pinvidigeziou ar bed ha da ranna anezo evid gwella mad an oll. An taniou-gwall er Siberi a lavar deom n’on-eus ket amzer da goll. An digoada en Amazonia, ouspenn laerez o boued digand an dud a vev eno, a vir ouz ar bed da denna e alan. Implij ar glaou ha dreist-oll implij divuzul an eoul-douar evid on energiez hag ar plastik ne reont nemed gwasaad stad or bed...
        Evid ar wech kenta marteze euz on istor on-eus aon euz an amzer da zond. Teñval eo an oabl dirazom. Eun araokadenn ha ne lak ket an den hag an doujañs evid an natur da genta ne gas nemed a-benn d’ar voger. N’eo ket eun araokadenn wirion peogwir e tigas ganti falc’h ar maro. Goud a ouezom hirio e c’hell pep hini ahanom ober eun dra bennag evid savetei an amzer da zond. Douarou a vo kollet, inizi a vo beuzet ha poblou a ranko dilezel o bro ma ne reom ket amañ ar pez a c’hellom. Na lezom ket an aon-kuz d’or seiza, rag oll asamblez on-eus ar garg euz or bed, hag ar pez a reom en on lec’h deom-ni a zo a-bouez evid ar bed a-bez.


    10 choses à savoir sur le coronavirus    D’où est venue cette sorte de peur qui s’est insinuée dans notre esprit depuis quelques mois ? Nous sentions bien qu’il y avait quelque chose qui n’allait pas bien dans l’histoire de notre monde, et nous ne savions pas quoi. La vie était devenue trop belle, puisque nous la voyions d’une année sur l’autre s’allonger, et que les gens de cent ans devenaient de plus en plus nombreux. Nous avions cru en un progrès sans fin, puisque nous avions écarté de nos pays la guerre et la famine. Dans les campagnes les fermes s’agrandissaient de plus en plus... Certains avaient pourtant sonné le tocsin, parce qu’is avaient ressenti avant les autres que nous allions vers une impasse, mais ils n’ont pas été écoutés. Ils demandaient de changer de direction, mais pourquoi changer de direction quand est si belle la route que l’on suit... Et le Covid-19 est arrivé. Comme un coup de tonnerre dans notre ciel sans nuages, et nous avons alors découvert notre peur cachée, une peur qui bourdonnait à nos oreilles depuis longtemps, une peur que nous ne voulions pas entendre.
        Nous avons sali notre globe, et il est plus que temps de le réparer. Nous ne sommes pas trop tard si nous voulons changer nos manières d’utiliser les richesses du monde et les partager pour le meilleur bien de tous. Les incendies en Sibérie nous disent que nous n’avons pas de temps à perdre. La déforestation de l’Amazonie, en plus de voler leur nourriture aux gens qui y vivent, empêche notre monde de respirer. L’utilisation du charbon et surtout l’utilisation démesurée du pétrole pour notre énergie et le plastique ne font qu’empirer l’état de notre monde...
        Pour la première fois peut-être de l’histoire de notre monde, nous avons peur de l’avenir. Le ciel est sombre devant nous. Un progrès qui ne met pas l’homme et le respect de la nature en premier ne conduit que dans le mur. Ce n’est pas un vrai progrès puisqu’il apporte avec lui la faux de la mort. Nous savons aujourd’hui que chacun de nous peut quelque chose pour sauver l’avenir. Des terres seront perdues, des îles seront noyées et des peuples devront abandonner leur pays si nous ne faisons pas ici ce que nous pouvons. Ne laissons pas la peur cachée nous paralyser, car tous ensemble nous sommes responsables de notre monde et ce que nous faisons en notre lieu est important pour le monde entier.

    Job an Irien d'ar 3 a viz gouere / le 3 juillet.

  • Santig Du


    PRIER AVEC SANTIG DU EN TEMPS DE PANDEMIE - Diocèse de Quimper    «Ha perag ez-oc’h gwisket ken paour ?» a veze goulennet digand ar breur Yannig. Hag eñ a responte : «Ablamour ma ’z-on an disterra euz ar vreudeur.» E 1316 e-noa ar breur Yannig, ginidig euz Sant-Nouga, kuiteet parrez Sant-Gregor e Roazon ’lec’h ma oa bet person epad 13 vloaz, evid dond da veza breur fransiskan e Kemper. N’e-noa mui netra war e ano, ha ne oa nemed eur paour-kêz den o skei war dor eur gouent evid goulenn beza resevet en urz. Kalon Yann a oa digor evid an oll, dreist-oll evid ar beorien, ar gakouzed a yee da weled bemdez pe dost. Brokuz e oa ha prest da rei pep tra euz ar pez e-noa. Aliez ez ae da gestal evid ar re baour. Goude ar brezel etre Charlez ar Bleiz ha Yann Monforz a skoas war kêr Gemper e 1344-45, setu ar gernez vraz o skei didruez e 1346, hag ar breur Yann divoutou dre ar ruiou : «Tud a zo war-nez mervel gand an naon, deuit war o zikour !» Sammet eo Yannig gand e zac’h re bonner, med seulvui eo ponner, seulvui eo laouen. Ar zoubenn a zo o virvi en eur chaodouron vraz, Yannig oc’h ober tan. Eun deiz e roas evel-se soubenn d’eur mil a dud.
        E miz eost 1349, gwasoc’h c’hoaz : ar vosenn o skei war Gemper. Yannig ne ehan ket. Mond a ra dre ar ruiou, a di da di, e ti ar re baourra, ar re genta taget, êz eo da intent. Setu eñ warzu ar re zo dare da vervel, o c’hovez a ra, rei konfort dezo en o eur ziweza... hag o zebelia goude o maro. Ar breur Yann a zo aze gand e bedennou, e zaelou, e garantez. Tri bloaz ha tregont a zo ema evel-se ar breur Yann oc’h astenn war Gemper mantel e garantez. Med ar vosenn a zeuas a-benn anezañ a-benn ar fin. Eun devez e krogas ennañ da vad. O tistrei d’ar gouent e oa skuiz maro. Ar breur Yannig a bedas beteg e huanadenn ziweza, hag e ene a guiteas e gorv d’ar 15 a viz kerzu 1349. Yannig a Zant-Nouga a oa nao bloaz ha tri-ugent.
        An eñvor anezañ n’eo ket bet kollet nag e Kemper, nag e Sant-Nouga, hag e iliz-veur Kemper e teu c’hoaz koulz lavared bemdez tud da zigas bara evid ar re baour dirag delwenn an hini a vez greet anezañ Santig Du, peogwir eo bet livet e du e zae c’hriz ! ’Doug kleñved-red ar C’hovid-19, ez-eus bet en on touez meur a zantig-du hag o-deus roet o amzer, o aket hag o c’harantez da glask savetei ha d’an nebeuta kalonekaad ar re a zo bet taget gand ar c’hleñved. Mousc’hoarz laouen ar breur Yannig a lavar deom e c’hell eur bann-heol treuzi ar gwasa teñvalijenn.

    (Diwar Santig Du, Visant Favé)

        «Pourbannière de Santig du, dessinée à Concarneau. Elle sera brodée par ...quoi es-tu si pauvrement vêtu ?» demandait-on au frère Yannig. Et il répondait : «Parce que je suis le moindre des frères.» En 1316 le frère Yannig, originaire de Saint-Vougay, avait quitté la paroisse de Saint-Grégoire à Rennes, dont il avait été le recteur pendant treize ans, pour devenir frère franciscain à Quimper. Il ne possédait rien, et n’était qu’un pauvre homme venant frapper à la porte d’un couvent pour demander à être reçu dans l’ordre. Le coeur de Jean était ouvert à tous, plus particulièrement aux pauvres, les cacous (lépreux) qu’il allait voir presque tous les jours. Il était généreux et prêt à donner tout ce qu’il avait. Il allait souvent quêter pour les pauvres. Après la guerre entre Charles de Blois et Jean de Montfort qui frappa la ville de Quimper en 1344-1345, voici la famine qui sévit sans pitié en 1346, et le frère Jean «sans souliers» de parcourir les rues : «Il y a des gens sur le point de mourir de faim, venez à leur aide !» Il est trop lourd le sac de Yannig, mais plus il est lourd et plus il se réjouit. La soupe est en train de bouillir dans une grande marmite et Jean est à faire du feu. Un jour il servit ainsi la soupe à un millier de personnes.
        Au mois d’aôut 1349, pire encore : la peste s’abat sur Quimper. Yannig n’arrête pas. Il parcourt les rues, il va de maison en maison, chez les plus pauvres, ceux qui sont les premiers atteints, cela se comprend facilement. Le voilà au chevet des moribonds; il les confesse et les réconforte à leur dernière heure... et les ensevelit après leur mort. Le frère Jean est là, avec ses larmes, ses prières et son amour. Cela fait trente trois ans qu’il est ainsi, répandant sur la ville de Quimper le manteau de sa charité. Mais à la fin, la peste vint à bout de lui. Un jour la maladie l’atteignit pour de bon. En retournant au Couvent, il était mort de fatigue. Le frère Jean pria jusqu’à son dernier souffle, et son âme quitta son corps le 15 décembre 1349. Yannig de Saint-Vougay avait 69 ans.
        Son souvenir ne s’est perdu ni à Quimper, ni à Saint-Vougay, et à la cathédrale de Quimper des gens viennent encore pratiquement chaque jour apporter du pain pour les pauvres devant la statue de celui qu’on appelle le petit saint noir parce que sa bure grise a été peinte en noir ! Au cours de l’épidémie de Covid-19, il y a eu parmi nous bien des Santig-Du qui ont donné leur temps, leur soin et leur amour pour sauver et au moins encourager ceux qui ont été atteints par la maladie. Le sourire joyeux du frère Jean nous dit qu’un rayon de soleil peut traverser la pire obscurité.

    (D’après Santig Du par Visant Seité)

    Job an Irien d'ar 26 a viz even / le 26 juin.

  • Kleñved-red / Epidémie


    De la peur de l'épidémie de coronavirus à "l'épidémie de la peur ...    Ne ouiem ket kén petra ’oa eur c’hleñved-red. Er c’hantved diweza, on tud koz o-doa soñja mad c’hoaz euz ar grip-spagnolad, hag he-doa rasket milionou a dud, hag ive euz ar c’holera e-noa greet e reuz en naontegved kantved. Med ar gwasa euz ar c’hleñvejou-ze, hag a lakee spont e kalon an dud pa veze ano anezañ, a oa ar vosenn. Houmañ he-doa pourmenet dre ar vro, e lec’h pe lec’h, etre 1348 ha 1598, ’lec’h ma chomas a-zav e Plougastell, goude beza kaset d’ar vered an hanter euz poblañs ar barrez. War a leverer, an aotrou a Gereraod, taget d’e dro gand ar c’hleñved spontuz, e-noa greet le da Zoue, ma vefe an diweza, da zevel eur c’halvar braz e bered Plougastell. Hag e oe an diweza : mervel a reas e miz gwengolo 1598. Ar vosenn a jomas a-zav en deiz-se e Toull-ar-Groaz, war hent an Arvor, ’lec’h ma weler hirio c’hoaz Kroaz ar Vosenn. Tud ar barrez a ’n’em unanas gand le an aotrou a Gereraod evid sevel ar groaz-se ha dreist-oll ar c’halvar braz, a oe echu e 1604, hag a zo bet adkempennet goude distrujou braz ar brezel diweza.
        Eveljust e oe savet eur vojenn da gonta penaoz e oa deuet ar vosenn beteg Plougastell. E-kichenn Toull ar Groaz e oa eun vilin-avel, hag ar miliner yaouank, nevez dimezet, e-noa prometet d’e wreg mond d’ober eun dro da Vrest. War an distro, e-kichenn an treiz, o-doa kavet eur vaouez koz a c’houlenne diganto an aluzenn, rag n’he-doa gwenneg toull ebed evid paea an treizour. Paeet o-doa eviti, hag eur wech treuzet an Elorn, he-doa houmañ lavaret dezo : «Mad oc’h bet evidon, ha d’am zro e roan deoc’h eur prov : ar vuez ! Me eo ar vosenn. Ober a ran tro-Breiz hag e teuan da ober va eost e Plougastell. Prometi a ran deoc’h e chomin a-zav e toull ho tor !» Ar pez a c’hoarvezas. An heveleb istor dre vraz a vez kontet war an harzou etre Elian ha Tourc’h, er Groazig, ’lec’h ma chomas ive a-zav ar vosenn.
        D’ar mare-ze ne oa louzou ebed eneb ar vosenn. Ne c’hellent nemed trei o daoulagad war-zu Doue ha pedi kaloneg an daou zant brudet evid o diwall diouz ar c’hleñved, sant Rok ha sant Sebastian, hag e pep iliz koulz lavared e vezo kavet eun delwenn euz hini pe hini. Eur c’hiz koulskoude a ’n em stalias e parrez pe barrez : an dour o veza gwelet ’giz enebour ar vosenn, lod euz an dud, goude beza bet en eun interamant, a gemeras ar pleg da walhi o daouarn gand dour glan. Eun dra hag a anavezom c’hoaz. (Da veza kendalhet).


    La grande peste noire du Moyen Âge [Vidéo] – Aphadolie – DE LA ...   Nous ne savions plus ce qu’était une épidémie. Au siècle dernier, nos anciens se souvenaient bien encore de la grippe espagnole qui avait éliminé des millions de gens, et aussi du choléra qui avait fait ses ravages au XIXème siècle. Mais la pire de ces maladies, qui semait l’épouvante dans le coeur des gens dès que l’on en parlait, c’était la peste. Celle-ci avait parcouru le pays, d’un lieu à l’autre, entre 1348 et 1598, où elle s’arrêta à Plougastel, après avoir conduit au cimetière la moitié de la population de la paroisse. Selon les dires, le sieur de Kérérault, atteint à son tour par la terrible maladie, avait fait voeu à Dieu, s’il était le dernier, d’élever un grand calvaire dans le cimetière de Plougastel. Et il fut le dernier : il mourut en septembre 1598. La peste s’arrêta ce jour-là à Toull-ar-Groaz, sur la route de l’Armorique, là où se voit aujourd’hui encore la Croix de Peste. Les paroissiens s’unirent au voeu du sieur de Kérérault pour éléver cette croix et surtout le grand calvaire, qui fut terminé en 1604, et qui a été restauré après les destructions de la dernière guerre.
        Une légende bien sûr germa pour raconter comment la peste était parvenue à Plougastel. Auprès de Toull-ar-groaz, il y avait un moulin à vent, et le jeune meunier, nouvellement marié, avait promis à sa femme d’aller faire un tour à Brest. Au retour, auprès du passage, ils avaient rencontré une vieille femme qui leur demandait l’aumône, car elle n’avait pas le moindre sou percé pour payer le passeur. Ils payèrent pour elle, et une fois l’Elorn traversé, elle leur dit : «Vous avez été bons pour moi, et à mon tour je vous fais un cadeau: la vie. Je suis la peste. Je fais le tour de la Bretagne et je viens faire ma moisson à Plougastel. Je vous promets que je m’arrêterai au pas de votre porte !» Ce qui advint. La même histoire en gros se raconte aux limites d’Elliant et de Tourc’h, au Croisic, où s’arrêta aussi la peste.
        A l’époque, il n’y avait aucun remède contre la peste. Les gens ne pouvaient que tourner leurs regards vers Dieu, et prier intensément les deux saints renommés pour les protéger de la maladie, saint Roch et saint Sébastien, et dans pratiquement toutes les églises on trouvera une statue de l’un ou de l’autre. Une coutume cependant va s’établir dans certaines paroisses : l’eau étant vue comme ennemie de la peste, certains, au retour d’un enterrement, prirent l’habitude de se laver les mains à l’eau pure. C’est quelque chose que nous connaissons encore. (à suivre)

    Job an Irien d'ar 19 a viz even / le 19 juin.

  • Niverenn da zond Minihi-Levenez / Prochain numéro de la revue de Minihi-Levenez.

     

    Niverenn da zond Minihi-Levenez a vezo gouestlet da bennadou Job euz genver 2019 beteg mae 2020. 

    Dalhit mad an taol !

    La prochaine livraison de Minihi-Levenez sera consacrée au Chroniques de Job de janvier 2019 à mai 2020.

  • Eul louzou ? / Un remède ?



    Prévoir de perdre la tête: pas bête - Le Courrier   «Kollet he-deus he fenn ! Ne oar ket kén e pelec’h ema. A-vec’h ma anavez ahanon pa ’z-an da weled anezi. En em c’houlenn a ran ha n’on-eus ket gortozet re araog klask eun ti-retred eviti. Med red e oa ober eun dra bennag, rag dañjeruz e teue da veza eviti chom hec’h unan-penn en he zi : koueza a rae aliez hag he-doa ezomm sikour noz-deiz koulz lavared... Penaoz rei kalon dezi da veva ? Marteze n’on-eus ket gwarezet anezi awalc’h. Hag ar C’hovid 19 a zo bet eur spont eviti...» Kollet da vad e zeblante ar vaouez-se beza hag e konte din he glahar hag he skuizder. N’he-doa morse soñjet e c’hoarvezfe kement-se gand he mamm, hag a oa bet atao ken laouen ha ken beo-birvidig.
       Eveljust, n’am-boa respont ebed da rei dezi, ne c’hellen nemed selaou anezi. Konta a reas din an deveziou ’lec’h ma oa bet kraouiet he mamm, hec’h unan-penn en he c’hambr, ha ne c’helle ket kén mond da weled anezi... Pegen diêz ! E-serr konta din buez he mamm, e c’houlennis diganti m’he-doa soñj euz deveziou ’lec’h ma oa bet he mamm eüruz ablamour dezi, he merc’h, ha ma oant bet eüruz asamblez er mareou-ze. Chom a reas mud eur pennadig. Ne wele ket, rag n’he-doa morse soñjet en dra-ze. A-nebeudou e teuas soñj dezi euz daou pe dri vare dreist-oll ’lec’h m’he-doa gwelet levenez vraz o sklêrijenna daoulagad he mamm ablamour dezi, he merc’h. «Pa c’helli, digas soñj d’az mamm euz ar mareou-ze, ’n-eur gemer da amzer, ha marteze e tihuno he spered en-dro !»
       Gouzoud a ran mad ne c’helle ket va c’homzou respont da c’hlahar ar vaouez-se, med gouzoud a ran ive o-deus ar re goz ezomm da veza anavezet evid ar pez a vad o-deus greet. Lavared dezo on anaoudegez vad, lavared dezo or c’harantez evito n’eo ket amzer gollet : ar c’hontrol eo, peogwir eo or gwella doare da rei dezo da intent e kontont evidom. Techet awalc’h int dija da weled kement tra e du, ha d’en em varn. Diskouez dezo e karom anezo a vezo atao ar gwella louzou evid o zacha ouz kostez ar vuez !


    Avez-vous l'impression que le cancer vous fait perdre la tête ...   «Elle a perdu la tête ! Elle ne sait plus où elle est. A peine me reconnaît-elle quand je vais la voir. Je me demande si nous n’avons pas trop attendu avant de lui trouver une maison de retraite. Mais il fallait bien faire quelque chose, car cela devenait trop dangereux pour elle de rester toute seule dans sa maison : elle tombait souvent et elle avait besoin d’aide pratiquement jour et nuit... Comment l’encourager à vivre ? Peut-être ne l’avons nous pas assez protégée. Et le Covid 19 a été épouvantable pour elle...» Cette femme qui me racontait sa tristesse et sa fatigue semblait totalement perdue. Elle n’avait jamais imaginé que quelque chose de semblable arrive à sa mère, qui avait toujours été si joyeuse et si vivante.
       Je n’avais bien sûr aucune réponse à lui donner, je ne pouvais que l’écouter. Elle me raconta les jours où sa mère avait été confinée, toute seule dans sa chambre, et qu’elle ne pouvait même plus aller la voir... Que c’était dur ! Comme elle me racontait la vie de sa mère, je lui demandai si elle se souvenait de jours où sa mère avait été heureuse à cause d’elle, sa fille, et si elles avaient été heureuses ensemble en ces moments là. Elle resta muette un moment. Elle ne voyait pas, car elle n’avait jamais réfléchi à cela. Peu à peu elle se souvint de deux ou trois moments surtout où elle avait vu une grande joie éclairer le regard de sa mère à cause d’elle, sa fille. «Quand tu pourras, rappelle à ta maman ces moments-là, en prenant ton temps, et son esprit de réveillera peut-être !»
       Je sais bien que mes paroles ne pouvaient pas répondre à l’affliction de cette femme, mais je sais aussi que les personnes âgées ont besoin d’être reconnues pour ce qu’elles ont fait de bien. Leur dire notre reconnaissance, leur dire notre amour, ce n’est pas du temps perdu : au contraire, car c’est la meilleure façon de leur faire comprendre qu’elles comptent pour nous. Elles ont déjà trop tendance à tout voir en noir, et à se juger. Leur montrer que nous les aimons sera toujours le meilleur remède pour les tirer du côté de la vie !

    Job an Irien d'ar 12 a viz even / le 12 juin.

  • On ti boutin / Notre maison commune.

    La maison commune - Diocèse du Puy-en-Velay   Tamm ha tamm emaom o tond er-mêz euz an emgann hir a-eneb ar C’hovid 19 ha, sabatuet eun tamm, en em c’houlennom c’hoaz petra a zo c’hoarvezet ganeom. Hag e teu war va spered komzou ar Pab Frañsez el lizer-meur embannet gantañ pemp bloaz ’zo, hag a zo ’vel eun diougan. Bresk eo on ti-boutin, emezañ, ha liammet eo pep tra. Sacha a ra on evez war «kalite an dour a c’hell ar re baour kaoud, hag a zo penn-kaoz da galz tud mervel bemdez, ablamour d’ar c’hleñvejou diwar goust an dour.» Ano a ra ive euz ar c’holl bep bloaz «a vilierou a ouennou plant pe loened ha ne c’hellim ken anaoud, ha ne c’hello ket or bugale gweled... Milierou a ouennou ne rentint kén gloar da Zoue en eur veza beo, ha ne c’hellint kén rei deom da c’houzoud o c’hemennadenn dezo o-unan.» Poueza a ra c’hoaz war astomma olleg an hin, hag e lavar «eo red ober cheñchamañchou en doare da veva, en doare da brodui ha da implij, evid enebi ouz an astomma-se, pe d’an nebeuta ouz ar pez, euz tu an den, a zo penn-kaoz anezañ, pe a ra dezañ kreski.»
       Pe-seurt bed a fell deom ? Pe-seurt bed goude ar C’hovid 19 ? «Ne ’z-eus ket diou enkadenn disparti, unan endroel hag unan all sosial, med eun enkadenn hepkén, sosio-endroel kemmesket. An diskoulmou posubl a c’houlenn eur zell olleg evid enebi ouz ar baourentez, renta o dinentez d’ar re lakeet a-gostez hag er memez amzer diwall an natur... Liammet eo pep tra, ha gwarezi e gwirionez or buez hag on daremprejou gand an natur ne c’hell ket beza distag diouz ar genvreuriez, ar justis hag al lealded e-keñver ar re all !» Ha Frañsez da zisplega penaoz «an dizeblanted pe ar c’hrizder e keñver ar c’hrouadurien all euz ar bed-mañ a echu atao d’en em leda, e doare pa zoare, beteg on doare da veza gand an dud all. Unan eo ar galon, hag ar memez mizer a ra deom gwallgas eun aneval ne zale ket d’en em ziskouez en on darempred gand an dud all.»
       «Morse n’on-eus gwallgaset kement on ti-boutin !» «Greom ma vo anavezet on amzer en istor ’vel hini an dihun d’eur stumm nevez da zougen bri d’ar vuez, d’eur mennad kreñv da dizoud ar padusted, d’eun hasta er stourm evid ar justis hag ar peoc’h ha da lid eüruz ar vuez !»



    Prendre soin de notre maison commune | Diocèse de Montréal   Petit à petit nous sortons de la longue lutte contre le Covid 19 et, un peu stupéfaits nous nous demandons encore ce qui nous est arrivé. Me viennent alors à l’esprit les paroles du Pape François dans l’encyclique qu’il a publiée voici cinq ans et qui sont comme une prophétie. «Notre maison commune est fragile, dit-il, et tout est lié.» Il attire notre attention sur «la qualité de l’eau disponible pour les pauvres, ce qui provoque beaucoup de morts tous les jours, à cause des maladies liées à l’eau.» Il parle aussi de la perte chaque année «de milliers d’espèces végétales et animales que nous ne pourrons plus connaître, que nos enfants ne pourront pas voir... Des milliers d’espèces ne rendront plus gloire à Dieu par leur existence et ne pourront plus nous communiquer leur propre message.» Il insiste encore sur le réchauffement global du climat, et dit «la nécessité de réaliser des changements de style de vie, de production et de consommation, pour combattre ce réchauffement ou, tout au moins, les causes humaines qui le provoquent ou l’accentuent.»
       Quel monde voulons-nous ? Quel monde après le Covid 19 ? «Il n’y a pas deux crises séparéesn l’une environnementale, l’autre sociale, mais une seule et complexe crise socio-environnmentale. Les possibilités de solution requièrent une approche intégrale pour combattre la pauvreté, pour rendre la dignité aux exclus et simultanément pour préserver la nature... Tout est lié, et la protection authentique de notre propre vie comme de nos relations avec la nature est inséparable de la fraternité, de la justice et de la fidélité aux autres.» Et François d’expliquer comment «l’indifférence ou la cruauté envers les autres créatures de ce monde finissent toujours par s’étendre, d’une manière ou d’une autre, au traitement que nous réservons aux autres êtres humains. Le coeur est unique, et la même misère qui nous porte à maltraiter un animal ne tarde pas à se manifester dans la relation aux autres personnes.»
       «Nous n’avons jamais autant maltraité notre maison commune !» «Faisons en sorte que notre époque soit reconnue dans l’histoire comme celle de l’éveil d’une nouvelle forme d’hommage à la vie, d’une ferme résolution d’atteindre la durabilité, de l’accélération de la lutte pour la justice et la paix et de l’heureuse célébration de la vie.»

    Job an Irien d'ar 29 a viz mae / le 29 mai

  • Estlammi / S’émerveiller



    S'émerveiller avec la Nature – Mindfulness et méditation de pleine ...   Penaoz tenna eur vad bennag euz an droug, euz ar gwalleur zokén, pa gouez warnom ? Peurliesa, pa c’hoarvez, ne ’z-eus ennom nemed kounnar, hag om ’vel beuzet en deñvalijenn. Piou ha petra ’zo penn-kaoz d’an droug-se, d’ar c’hleñved diremed-se pe d’ar gwalleur-se a gouez warnon a-greiz pep kreiz, hag a lak va buez en arvar ? Fallagriez an den ? Eur blanedenn galed ? Harzou buez mabden ? Ha penaoz neuze stourm ouz an dizesper ? O lenn ar pez a skriv Bertrand Vergely on chomet souezet eun tamm, rag e respont dezañ eo «distrei d’an estlamm»! Penaoz kompren ?
      An estlamm a ra ano anezañ n’oe ket hini inosant ar bugel o tizolei kaerder ar bed. Ar bugel a jom bamet dirag kaerder ar vleunienn, pe kan al labous. An estlamm a gomz ar skrivagner diwar e benn a zo eun dra bennag all, hini an den a oar donded ar gwalleur, hag a zant beteg pelec’h eo gwasket gand ar pez a c’hoarvez gantañ, pe gand ar re all a gar. Ar C’hovid 19 a zo bet spontuz evid kalz tud, hag allaz marteze n’eo ket echu c’hoaz. «Arabad gouzañv on-unan-penn» emezañ. Red eo kredi lavared da unan bennag : «Ne ’z-an ket mad!», rag dre ar gomz eo e c’hellan cheñch penn d’ar vaz, ha rei tro d’an nerziou a vuez a zo ennon da zispaka en-dro, ha da c’helloud lavared : « An traou a ’z-a fall awalc’h dija, ha n’emaon ket o vond da lakaad ouspenn !» Eur seurt diskrog eo, pa zeuan a-benn da lavared : «Awalc’h gand an dristidigez hag ar reveulzi! Stop! Felloud a ra din beva!» Ar volontez-se a zigor dorojou nevez, zokén en heñchou-dalla. E-kreiz an deñvalijenn e teu deom nerziou nevez hag a zo roet deom. Al levenez a ziwan en-dro, hag a ra deom beva mareou ha n’or befe morse kredet posubl.
       Gouzoud a ran eo gwir ar pez a lavar Bertrand Vergely, displeget ganin en eun doare re verr amañ. Bez ez-eus eur mare evid pep tra, ha da genta ar mare da zelaou an hini a zo en toull, hag a lavar e gounnar, e zizesper hag e walleur, hag ar mare-ze a c’hell beza hir. Goude-ze, marteze, e c’hello kleved an traou kaer a zo c’hoarvezet gantañ e-kreiz e walleur. Er mareou-ze n’anavezan nemed eur gér da lavared : «Bez’ fiziañs !»



       Comment tirer quelque bien d’un mal, et même d’un malheur, quand il nous tombe dessus ? Le plus souvent, quand cela survient, il n’y a en nous que colère et nous sommes noyés dans l’obscccurité. Qui et quelles sont les causes de ce mal, de cette maladie incurable, ou de ce malheur qui nous tombe dessus au milieu de tout, ety qui mettent ma vie en danger ? La méchanceté humaine? Un destin cruel ? Les limites de l’homme ? Et comment tenir contre le désespoir ? En lisant ce qu’écrit Bertrand Vergely, je suis resté un peu étonné, car sa réponse est «Retour à l’émerveillement».

       Comment comprendre ?

       L’émerveillement dont il parle, n’est pas l’émerveillement naïf de l’enfant découvrant la beauté du monde. L’enfant reste ébahi devant la beauté de la fleur ou le chant de l’oiseau. L’émerveillement dont parle l’écrivain est bien autre chose. Il est celui de l’homme qui connaît la profondeur du malheur, et qui sent combien il est écrasé par ce qui lui arrive, ou qui arrive à ceux qu’il aime. Le Covid 19 a été épouvantable pour bien des gens, et hélas ce n’est peut-être pas fini. «Ne pas souffrir tout seul», dit-il. Il faut oser dire à quelqu’un : «Je ne vais pas bien!», car c’est par la parole que je peux changer la situation, et donner l’occasion aux énergies de vie qui sont en moi de se déployer de nouveau, et de pouvoir dire : « Ca va assez mal comme ça, et je ne veux pas en rajouter !» C’est une sorte de déclic, quand j’en viens à dire «Assez de tristesse et de révolte ! Stop ! Je veux vivre !» Cette volonté ouvre de nouvelles portes, jusque dans les pires impasses. Au milieu de l’obscurité nous viennent des énergies nouvelles qui nous sont données. La joie renaît, et nous donne de vivre des moments que nous n’aurions jamais cru possibles.
       Je sais que ce que dit Bertrand Vergely, présenté ici trop rapidement, est vrai. Il y a un temps pour tout, et d’abord un temps pour écouter celui qui est au fond du trou, qui dit sa colère, son désespoir et son malheur, et ce temps peut être long. Ensuite, peut-être, pourra t-il entendre les belles choses qui lui sont arrivées au coeur de son malheur. Dans ces temps-là, je ne connais qu’un mot à dire : «Confiance !»

    Job an Irien d'ar 23 a viz mae / le 23 mai

  • Pemp sul 2020

    Au mois de mai, mois de Marie, le Folgoët vit ses pemp sul, 5 dimanches du mois (6 cette année, si on inclut la fête de l'Ascension !).
    Dans ce haut lieu de foi qu'est Notre-Dame du Folgoët, cette tradition populaire remonte à plusieurs siècles, et entend bien se poursuivre, même si cette année, les messes ne peuvent être célébrées à la basilique.

    Deux propositions sont pourtant faites sur le thème : 

    Pemp sul 2020 avec Marie de l’Espérance ! 

    • Un office diffusé le dimanche à 8h45 sur RCF Finistère et sur internet (sites du diocèse diocese-quimper.fr  de la paroisse ndfolgoet.fr, sur la page Facebook de la paroisse. Pour le vivre ensemble, les gens sont invités à le regarder soit à 15h00, soit à 18h00.
      La brève prédication de cet office est assurée par Mgr Olivier Ribadeau Dumas, nouveau recteur du sanctuaire Notre-Dame de LOURDES, ancien secrétaire général de la conférence des évêques.
      Ainsi Le Folgoët et Lourdes sont reliés tout au long de ce mois de mai.

    Pemp Sul du dimanche 3 mai : https://youtu.be/_vPppcJFmFg

    Pemp Sud du dimanche 17 mai : https://youtu.be/Jjs1XOkx69Y (ou voir en bas de l'article)

    • Après le 11 mai : Une proposition de pèlerinage, sous forme de démarche personnelle ou par petits groupes (moins de 10 personnes) à vivre à la basilique en plusieurs étapes : à la fontaine, devant la croix, devant l’autel, devant le vitrail de Salaün ar fol, devant la statue de Notre-Dame du Folgoët.
      Un feuillet sera mis à disposition des personnes à l’entrée de la basilique.
      Une urne recueillera les intentions de prière des pèlerins.
    • Après le 11 mai, il sera à nouveau possible de rencontrer un prêtre pour une écoute ou pour se confesser. Contacter le recteur du Folgoët, P. Hervé Bougeard. 
  • Distro an tre / Le commencement du reflux

       Chagall, al livour Juzeo brudet, e-noa ranket meur a wech tehed euz e vro, ar Rusi, an Alamagn ha Pariz zokén,ablamour d’al lezennou eneb-juzeo. O soñjal en e yaouankiz eüruz e-neus skrivet eun deiz : «Ma ya kement buez, anad eo, war-zu eun termen, e tleom, keid ha ma pad, rei dezi liou ar garantez hag an esper !» Ar zoñj-se a zeu din ivez p’emaom bremañ o tigraouia tamm ha tamm. Daoust hag an amzer ma ’z’om bet kraouiet ’neus hadet ennom eun nebeud soñjou a garantez hag a esper, pe ez int dija nijet da bell gand diêzamañchou ar vuez pemdezieg ?
       Eur skeudenn all a zeu war va spered diwar eun abadenn tele gwelet ganin eur pennadig ’zo dija, eun abadenn gouestlet d’ar c’hoajou. Pa ‘z-eer da bourmen e koajou ha n’int ket bet plantet gand an den, e weler mad ne zav ket ar gwez stok ha stok. Plas a zo etrezo, evid ma c’hellfe pep hini anezo kreski ha sevel hervez e vent. Hag ar pez e-neus souezet ahanon eo gouzoud pegement a liammou a zo etrezo dre zindan douar, ha kement-se dre rouejou ar c’hebel-touseg. Ne ouiem ket e oa gouest evel-se ar gwez da rei kelou euz an eil gwezenn d’eben ma oa eun dañjer bennag o tostaad. Kement-se a zo bet evidon ’vel eur skwer euz ar pez on-eus bevet. Ne veze ket gwelet, ha koulskoude e veze daremprejou etrezom !
       Marteze on-eus desket zokén ema or buez ivez etre daouarn ar re all, hag ema or buez deom oll etre daouarn an eil egile. Oll ec’h esperom e raio ar re all ar pez a zo dleet evid pellaad ar c’hleñved, ha ni kenkoulz all a ra ar pez a c’hellom evid soursial outo. Gouzoud a reom bremañ emaom oll war ar memez bag, hejet ha dihejet gand eun gwall-amzer ha ne c’hortozem ket, ha ma seblant sioulaad eun tamm, e ouezom koulskoude n’eo ket echu an emgann. Eur frankiz nevez eo on-eus da zeski, eur frankiz hag a zalc’h soñj euz ar re all. Ne c’hello ket kén soñjal hepkén en on ezommou deom-ni ; red eo deom ive soñjal e gwella mad an oll. Ha kement ha ma c’hellim, hada tro-dro deom karantez hag esper. Or bed a vefe laouennoc’h !



       Chagall, le peintre renommé, avait dû plusieurs fois fuir son pays, la Russie, l’Allemagne et même Paris à cause des lois anti-juives. Pendant à son enfance heureuse, il écrivit un jour : «Si toute vie, inévitablement tire vers sa fin, nous devons, autant qu’elle dure, lui donner les couleurs de l’amour et de l’espoir.» Cette même pensée me vient, maintenant que nous déconfinons peu à peu. Est-ce que ce temps où nous avons été confinés a semé en nous quelques pensées d’amour et d’espoir, ou se sont-elles déjà envolées bien loin en raison des difficultés de la vie quotidienne ?
       Une seconde image me vient à l’esprit, suscitée par une émission de télé que j’ai eu l’occasion de voir il y a quelque temps, une émission consacrée aux forêts. Lorsque l’on va se promener dans des forêts qui n’ont pas été plantées par l’homme, on voit bien que les arbres ne poussent pas à se toucher. Il y a de l’espace entre eux, pour que chacun puisse grandir et s’élever selon sa propre taille. Et ce qui m’a le plus surpris a été de savoir les liens qui existent entre eux sous le sol, et cela grâce aux réseaux des champignons. Nous ne savions pas que les arbres pouvaient ainsi se transmettre des informations d’un arbre à l’autre si quelque danger approchait. Cela a été pour moi comme une parabole de ce que nous avons vécu. Cela ne se voyait pas, et pourtant il y avait des relations entre nous !
       Peut-être même avons-nous appris que notre vie est aussi entre les mains des autres, et que notre vie à tous est entre les mains des uns et des autres. Nous espérons tous que les autres feront ce qu’il faut pour éloigner la maladie, et nous-mêmes nous faisons ce que nous pouvons pour nous soucier des autres. Nous savons bien que nous sommes embarqués dans le même bateau, bien secoués par une tempête que nous n’attendions pas, et si celle-ci semble se calmer un peu, nous savons cependant que le combat n’est pas terminé. C’est une nouvelle liberté qu’il nous faut apprendre, une liberté qui tient compte des autres. Nous ne pouvons plus penser seulement à nos propres besoins ; il nous faut aussi penser au bien commun. Et autant que nous le pourrons, semer autour de nous l’amour et l’espoir. Notre monde en serait plus joyeux !

    Job an Irien : d'ar 15 a viz mae / le 15 mai

  • Dibab ar vuez. / Choisis la vie.

       Ma soñjom kement er vuez, er frankiz hag en amzer da zond er mare-mañ eo ablamour d’ar maro deuet d’or gelei gand e skeud dre ar virus-kurunenn. Hag e teuom a-greiz-pep-kreiz d’en em renta kont ez om bresk ha berrbaduz, ha ni a gave deom beza pelleet ar maro gand on teknikou. Bemdez e vez digaset soñj deom ez-eus tud hag a vez falhet gand ar c’hleñved hag, er memez amzer, e welom mad tro-dro deom ar vuez o vond war-raog e peb doare! Heb fin eo an emgann etre ar maro hag ar vuez. «Lakaet am-eus dirazout ar vuez hag ar maro. Dibab ar vuez !» eme ar Bibl. P’emaom o tigraouia tamm ha tamm e santom or bezo ezomm ouspenn an teknikou evid dibab ar vuez, rag dibab ar vuez a zo digemer war eun dro an diabarz hag an diavêz.
       Abaoe ar 17 a viz meurz om bet rediet da veva en diabarz, da lavared eo en or bed deom-ni on-unan-penn, hag evid lod gand on tud deom-ni hepkén. An diavêz a vedo pelleet, hag e drouz zokén ne zeue deom nemed dre gwagennou an tele pe ar radio. Deuet e oa da veza eur bed a zañjer kuz, rag eur viruz n’e-neus bro ebed hag e c’hell pourmen euz an eil bro d’eben. Darn o-deus bevet ar zizunveziou-ze ’vel eur seurt retred da adlenn o buez, ha d’en em renta kont pegement e vedont stag ouz ar re all, pegement o-doa ezomm anezo paneve nemed evid beva.
       Ha setu an nor o tigeri ! « Torret eo ar roued ha setu ni dinijet kuit!» a lavar ar zalm. Ha dond a raim en-dro da veza tud an diavêz hepkén, tud lonket gand ar pez a reom, heb derhel kont euz ar pez ez om en on diabarz ? On amzer a graouiadeg ’neus desket deom koulskoude e oa eun dra a dalvoudegez gouzoud trugarekaad evid kement tra gaer a vevom pe a welom bemdez, dreist-oll marteze ar re guzeta hag a roe c’hoant deom da stlakal on daouarn bep abardaez ?
       On diabarz eo a zikouro ahanom da rei eul liou d’ar pez a zeu deom dre an diavêz. Kenskoazell ha karantez, vertuziou on diabarz, ne reont ket a drouz, med hepto e teu an diavêz da veza re aliez trouz goullo ha divlaz. Ezomm on-eus anezo da vuezekaad ar bed da zond !


       Si nous pensons tellement à la vie, à la liberté et à l’avenir ces temps-ci c’est parce que la mort est venue nous recouvrir de son ambre par le corona-virus. Et d’un seul coup, nous nous rendons compte que nous sommes fragiles et éphémères, nous qui pensions avoir éloigné la mort par nos techniques. On nous rappelle chaque jour qu’il y a des gens fauchés par la maladie, et dans le même temps nous voyons bien autour de nous la vie s’épanouir de mille façons. Le combat entre la vie et la mort est sans fin. «J’ai mis devant toi la vie et la mort: choisis la vie !» dit la Bible. Au moment où nous déconfinons petit à petit, nous sentons bien que nous aurons besoin davantage que de techniques pour choisir la vie, car choisir la vie c’est accueillir à la fois l’intérieur et l’extérieur.
       Depuis le 17 mars, nous avons été obligés de vivre à l’intérieur, c’est à dire dans notre monde à nous tout seuls, et pour certains avec seulement les nôtres. L’extérieur s’était éloigné, et son bruit ne nous parvenait plus que par les ondes de la télé ou de la radio. L’extérieur était devenu un monde de danger caché, car un virus n’a pas de pays et peut se propager d’un pays à l’autre. Certains ont vécu ces semaines comme une sorte de retraite pour relire leur vie, et se rendre compte combien ils dépendaient des autres, combien ils avaient besoin d’eux, ne serait-ce que pour vivre.
       Et voici que la porte s’ouvre ! «Le filet s’est rompu et nous nous sommes envolés!» dit le psaume. Redeviendrons-nous des gens de l’extérieur seulement, avalés par ce que nous faisons, sans tenir compte de ce que nous sommes intérieurement ? Notre temps de confinement nous a pourtant appris que c’était important de savoir remercier pour toutes les belles choses que nous vivons et voyons chaque jour, peut-être même les plus cachées qui nous donnaient envie d’applaudir tous les soirs !
       C’est notre intérieur qui nous aidera à donner une couleur à ce qui nous vient de l’extérieur. Solidarité et amour, vertus de l’intérieur, ne font pas de bruit, mais sans elles l’extérieur devient trop souvent bruit vide et insipide. Nous en aurons bien besoin pour vivifier le monde qui vient !

    Job an Irien : d'ar 8 a viz mae / le 8 mai

  • Anaoudegez vad ! Reconnaissance !

    «Poan ar re all a zo skañv da zougen» a vez klevet a-wechou, ha gwir eo e c’hell beza skañv skoaz-ha-skoaz gand ar poaniou a c’heller kaoud on-unan da c’houzañv deveziou ’zo, dreist-oll pa vezont poaniou diremed. Ar gwasa eo marteze pa zeu ar vuez he-unan da veza divlaz ha goullo, pa zeuer da zoñjal ne zervicher mui da netra hag ec’h en em zanter ’vel a re war an tamm douar-mañ. Kalz tud koz, hag a rank beva o-unan-penn, a en em lez evel-se da vond a-nebeudou, ma n’eus den ebed d’o zacha ouz kostez ar vuez. Penaoz neuze dougen ganto o foan ? Ar gozni hag ar c’hleñved ouspenn vir outo da gas da benn ar pez o-defe c’hoant ober, hag e kollont kalon. Eun devez araog beza kraouiet em-eus bet tro da vond da weled eur vamm-goz hag a zeblant evel-se peurliesa beza kollet ha digalonekeet. En deiz-se e oa laouen kenañ, hag em-eus goulennet diganti petra ’oa c’hoarvezet, ha setu amañ ar pez he-deus kontet din.
    «Va merc’h vian, plac’h yaouank bremañ, a zo deuet da weled ahanon. Hag e serr kozeal, he-deus digaset soñj din euz eur gouignenn am-boa desket dezi ober eun deg vloaz bennag araog, hervezi. N’am-boa ket an disterra soñj a gement-se. ‘Ma karez, emezi, e raim unan asamblez, rag dalhet ’m-eus soñj mad euz ar pez ’poa lavaret din !’ Hag hi da vond d’ar gegin da glask peadra da farda ar gouignenn. Eet on ganti, souezet eun tamm. Goulenn a rae diganin ‘E pelec’h ema an dra-mañ, hag an dra-ze ?’ hag e sikouren anezi da gavoud kement tra a oa defot. Ha neuze, a-greiz pep kreiz, ’vel en eun huñvre, eo deuet soñj din euz ar pez am-boa desket dezi, hag em-eus lavaret ‘Lez ahanon bremañ da ober. Me ’gav din am-eus soñj en-dro !’ Hag he-deus sikouret ahanon da gas al labour da benn ! Nag om bet laouen on-diou o tañva ar gouignenn-ze asamblez goude-ze !’
    Dre ma konte din an draig-se e welen orin he levenez : bez’ e oa c’hoaz gouest da ober eun dra bennag ha dreist-oll da ober plijadur. Karantez he merc’h-vian ’doa sachet anezi ouz kostez ar vuez. Gouzoud a rae bremañ ne oa ket bet kollet ar pez he-doa roet, hag an dra-ze a rae dezi beza sederroc’h. N’eus ket ’vel an anaoudegez vad evid lakaad an den en e zav !


    «La peine des autres est légère à porter» entend-on parfois, et c’est vrai qu’elle peut être légère en comparaison de celles que nous pouvons avoir à porter certains jours, surtout quand elles sont irrémédiables. Le pire peut-être c’est lorsque la vie elle-même devient insipide et vide, et qu’on en vient à penser qu’on ne sert plus à rien et qu’on est comme de trop sur cette terre. Beaucoup de personnes âgées, qui vivent seules, se laissent ainsi aller peu à peu, si elles n’ont personne pour les tirer du côté de la vie. Comment alors les aider à porter leur peine ? La vieillesse ainsi que la maladie les empêchent de réaliser ce qu’elles aimeraient faire, et elles se découragent. Un jour avant le confinement, j’ai eu l’occasion d’aller voir une grand-mère qui semble ainsi la plupart du temps être perdue et découragée. Ce jour-là, elle était très joyeuse; je lui ai demandé ce qui était arrivé et voici ce qu’elle m’a raconté.
    «Ma petite fille, jeune fille maintenant, est venue me voir. En bavardant, elle a évoqué le souvenir d’un gâteau que je lui aurais appris à faire, une dizaine d’années auparavant, selon elle. Je n’en avais aucun souvenir. ‘Si tu veux, dit-elle, nous en ferons un ensemble, car je me souviens bien de ce que tu m’avais dit !’ Et elle de se rendre dans la cuisine pour chercher tous les ingrédients nécessaires pour confectionner le gâteau. Je l’ai suivie, un peu étonnée. Elle me demandait : ‘Où se trouve ceci et cela ?’ et je l’aidais à trouver tout ce qu’il fallait. Et alors, au milieu de tout, comme en rêve, m’est revenu le souvenir de ce que je lui avais appris, et j’ai dit : ‘Laisse-moi faire maintenant. Je crois que je me souviens !’ Et elle m’a aidée à terminer. Que nous avons été heureuses toutes les deux ensuite à goûter ensemble ce gâteau !»
    Au fur et à mesure qu’elle me racontait ce fait, je voyais l’origine de sa joie : elle était encore capable de faire quelque chose, et surtout de faire plaisir. L’amour de sa petite fille l’avait tirée du côté de la vie. Elle savait maintenant que n’avait pas été perdu ce qu’elle avait donné, et cela la rendait plus sereine. Il n’y a pas comme la reconnaissance pour mettre quelqu’un debout !

    Job an Irien d'ar 1 a viz mae / le 1er mai

  • Eun dispac’h all ? Une autre révolution ?

        En e leor «An eil Dispac’h-Gall 1965-1984», bet embannet e 1989, ar zokiologour Henri Mendras a zispleg penaoz eo bet cheñchet emzalhou an dud e berr amzer, merket hiviziken gand eur c’holl euz ar zantimant relijiel, ha penaoz e vefe deuet an den da veza muioc’h-mui hiniennelour. E zoñj a ziverra gand ar c’homzou-mañ : «Emgann an oll eneb an oll !» Ar pez a vevom abaoe daou viz bremañ a ro deom er c’hontrol da gompren pegement e vank ar re all deom ! Santoud a reom, beteg en on donded, n’om netra hepto hag om gwriet gand an daremprejou on-eus savet ganto. Kavoud a ree deom e c’hellem beva ha beza drezom on-unan, ha padal pa ’z-om rediet da veva on-unan-penn e santom mad pegen goullo eo or buez pa ne dro kén nemed tro-dro d’or bouton-kov. Kaer on-eus gouzoud dre ar c’heleier ar pez a c’hoarvez e pevar gorn ar bed, kement-se n’eo ket awalc’h evid rei deom ar zantimant da veza ha da veva e gwirionez.

        Marteze on-noa ankounac’heet beteg re on-eus resevet ar vuez ha ne ’z-a houmañ war araog nemed pa vez roet. Raoul Follereau a lavare : «Beva a zo sikour ar re all da veva !», hag e kav din eo gwir bater ! Ar vleunienn gaer am-eus kutuillet bremaig a zeho ma talhan anezi em dorn. M’am-eus tro da ginnig anezi da unan bennag e lavaro war eun dro an doujañs am-eus evid kaerder an natur, hag an doujañs am-eus ive evid an hini a ginnigan dezañ ar vleunienn-ze. Resevet am-eus anezi euz brokusted an natur, a ro tro din da drugarekaad evid kement a gaerder, hag er memez amzer e ro tro din da lavared d’an hini a roan anezi dezañ ez eo eun dra gaer e vefe eñ aze, e vefe, e vefe anezañ.
        Pa gomzan euz eur vleunienn e teu soñj din euz an devez-se, ha me biannig c’hoaz, p’am-boa bet c’hoant da ginnig d’am mamm eur vleunienn gaer a oa war bord ar poull-kanna. Diêz e oa da baka hag em-boa riklet en dour. Dre jañs e oa deuet va c’henderv d’an zenna euz an dour, hag e-noa kaset ahanon gleb-teil beteg va mamm, gand ar vleunienn atao em dorn. Abaoe e ouezan ne gasim ganeom euz ar bed-mañ nemed ar pez on-no roet, gand sikour ar re all !

        Dans son livre «La seconde révolution française 1965-1984», publié en 1989, le sociologue Henri Mendras explique comment les comportements des gens ont changé en peu de temps, marqués désormais par une perte du sentiment religieux, et comment ils seraient devenus de plus en plus individualistes. Il résume son point de vue par ces mots : «la lutte de tous contre tous.» Ce que nous vivons depuis maintenant deux mois nous donne à comprendre, au contraire, combien les autres nous manquent ! Nous ressentons, jusqu’au plus profond de nous, que nous ne sommes rien sans eux, et que nous sommes tissés des relations que nous avons établies avec eux. Nous pensions que nous pouvions vivre et exister par nous-mêmes, et voilà que lorsque nous sommes obligés de vivre seuls nous ressentons bien combien notre vie est vide lorsqu’elle ne tourne plus qu’autour de notre nombril. Nous avons beau savoir par les informations ce qui se passe aux quatre coins du monde, ceci ne suffit pas à nous donner le sentiment d’exister et de vivre en vérité.

        Peut-être avions nous trop oublié que nous savons reçu la vie et que celle-ci ne va de l’avant que lorsqu’elle est donnée. Raoul Follereau disait : «Vivre, c’est aider les autres à vivre !» et je crois que c’est vrai ! La belle fleur que j’ai cueillie tout à l’heure fanera si je la garde en ma main. Si j’ai l’occasion de la donner à quelqu’un, elle dira en même temps le respect que j’ai pour la beauté de la nature, et le respect que j’ai pour la personne à qui je l’offre. Je l’ai reçue de la générosité de la nature, qui me donne de remercier pour tant de beauté, et en même temps elle me donne l’occasion de dire à celui à qui je la donne que c’est une belle chose qu’il soit là, qu’il vive, qu’il existe.
    Parlant de fleur, il me revient en mémoire ce jour, - j’étais encore tout petit, où j’ai eu envie d’offrir à ma mère une belle fleur qui était sur le bord du lavoir. Elle était difficile à saisir et j’ai glissé dans l’eau. Par chance mon cousin est venu me sortir de l’eau et m’a porté tout trempé jusqu’à ma mère, la fleur toujours dans ma main. Depuis ce jour, je sais que nous n’emporterons de cette terre que ce que nous aurons donné, avec l’aide des autres !

    Job an Irien d'ar 24 a viz ebrel / le 24 avril  

  • Eur miz c'hoaz ! Encore un mois !

    Eur miz dija abaoe ma ’z-om kraouiet, ha n’eo ket echu ! Eur miz all on-eus c’hoaz da badoud evel-se... hag ouspenn evid ar re gosa ! Peur e teuio an deiz ma c’hellim en-dro mond ha dond, ha beva disoursi heb kaoud aon da veza taget gand ar c’heñved-se deuet a-bell-vro, hag a falc’h lod euz or mignoned heb na c’hellfem zokén beza en o c’hichenn ? Va mignon koz, a ’z-aen da weled bep sul goude lein, a zo evel-se eet da anaon e-unan-penn en e di ! Pebez tristidigez ! Gouzoud a ran e tigoro e zaoulagad war gaerder eur vuez all, med evidon-me e chomo epad pell ’vel eun toull em c’halon. Kalz tud, dre ar bed a-bez, o-deus da veva eur seurt poan, hag ec’h en em zantom dihalloud awalc’h evid sioulaad o foan !
     
    Ha koulskoude om galvet da zevel or penn, ha da lavared ‘ya’ d’ar vuez bemdez, rag kreñvoc’h eo nerziou ar garantez eged falc’h an ankou. Bez on-eus oll tro-dro deom tud hag a vefe laouen o kleved or mouez pe o reseo pa ne ve nemed eur mousc’hoarz. Ar vugale a oar c’hoaz c’hoari ha kana a-wechou : al laboused ne c’houlennont aotre ebed evid henn ober bep mintin, nag ar bleuniou evid dispaka o splannder. Ar vuez a gendalc’h da boulza ahanom war araog, hag eo deuet evid pep hini ahanom ar mare da gaoud kalon ledan ha da stourm eneb peb anken. Asamblez eo e teuim a-benn euz an droug kuzet a red dre ar bed, hag a c’hellfe kavoud gwriziou ennom ive.
    Eur bed nevez on-eus da zevel war ludu ar bed koz, a oam o tisterraad bemdez dre forani e vadou. Perag ne vefe ket d’an oll pinvidigeziou or bed, ha n’eo ket hepkén d’eun nebeud tud pinvidig ? Perag e vefe mastaret an douar gand loustoni a bep seurt pa ouezer e c’heller rei boued d’an oll gand muioc’h a zoujañs evid buez an douar ? Ha perag ez-eus kement a dud o rankoud beva e koz-tiez pa ’z-eus reou all e paleziou ? Kalz traou on-eus da jeñch evid rei d’an den ar plas kenta ha biannaad galloud an arhant. Pep hini ahanom a c’hell ober eun dra bennag da wellaad stad ar bed, ha da genta stad ar re reuzeudika. Eur boked bleuniou d’ar c’henta a viz mae ? Gand eur mousc’hoarz hegarad neuze !
     
     
    Un mois déjà que nous sommes confinés, et ce n’est pas terminé ! Il nous faut tenir ainsi encore un mois... et davantage pour les plus anciens ! Quand viendra le jour où nous pourrons de nouveau aller et venir, et vivre insouciants sans avoir peur d’être atteints par cette maladie venue de bien loin, et qui fauche certains de nos amis sans que nous puissions même être auprès d’eux ? Mon vieil ami handicapé, que j’allais voir tous les dimanches après-midi, vient ainsi de décéder tout seul dans sa maison ! Quelle tristesse ! Je sais bien que ses yeux s’ouvriront sur la beauté d’une autre vie, mais pour moi il restera, pour longtemps, comme un trou dans mon coeur. Beaucoup de gens de par le monde ont à vivre une telle souffrance, et nous nous sentons impuissants à soulager leur peine !
     
    Nous sommes pourtant appelés à relver la tête, et à dire ‘oui’ à la vie tous les jours, car les forces de l’amour sont plus puissantes que la faux de la mort. Nous avons tous autour de nous des gens qui seraient heureux d’entendre notre voix ou de recevoir ne serait-ce qu’un sourire. Les enfants savent encore jouer et parfois chanter : les oiseaux ne demandent aucune permission pour le faire chaque matin, ni les fleurs pour déployer leur beauté. La vie continue à nous pousser de l’avant, et le moment est venu pour chacun de nous d’avoir un coeur large et de lutter contre toute angoisse. C’est ensemble que nous viendrons à bout de ce mal caché qui rode de par le monde, et qui pourrait aussi trouver des racines en nous.
    C’est un monde nouveau que nous avons à bâtir sur les cendres du monde ancien que nous affaiblissions tous les  jours en dilapidant ses richesses. Pourquoi les richesses de ce monde ne seraient-elles pas pour tous, et pas seulement à quelques riches ? Pourquoi la terre est-elle massacrée par toutes sortes de saletés alors que l’on sait que l’on pourrait nourrir tout le monde avec davantage de respect pour la vie de la terre ? Pourquoi tant de gens à devoir vivre dans des taudis quand d’autres sont dans des palais ? Il nous faut beaucoup changer pour donner à l’homme la première place et amoindrir le pouvoir de l’argent. Chacun de nous peut quelque chose pour améliorer l’état du monde, et d’abord la situation des plus malheureux. Un bouquet de fleurs le premier mai ? Avec un sourire bienveillant alors !
     
    Job an Irien d'ar 15 a viz ebrel / le 15 avril
  • Pask laouen deoc’h oll ! / Joyeuses Pâques à tous !

     

    N’eus ger ebed evid displega al levenez a garg or c’halon pa lidom Pask : or buez a-bez a zo aze, sklêrijennet gand Adsao Jezuz. He bleuniou a zo dispaket gand tommder e garantez, hag he mankou pareet gand gouliou e Basion. Ne ouiem ket e vedom ken karet. Eur vuez nevez a zo kinniget deom, eun amzer da c’houzoud gwelloc’h evid petra e vevom ha petra a reom euz or breudeur ha petra a reom ive euz or bed asamblez. 

    « Bennigom an Aotrou, na vallozom ket », a lavare sant Paol ! Ar vuez a ermited pe dost a rankom beva abaoe eur pennad, hag a c’hell padoud eur pennad mad, a c’houlenn diganeom startaad on liammou dre ar bedenn, ha digeri on daoulagad war ar re a zo er boan. Levenez Pask on-eus da veva : kinniget eo deom ’vel eur prov, hag eur prov da ginnig en dro deom. Jezuz e-unan a zo ganeom ‘vel ma oa gand e ziskibien kraouiet er zal-uhel da abardaez Pask, ha deom e lavar ive : Ar peoc’h ra vo ganeoc’h ! Ha ma ‘z-om glaharet, n’ankounac’haom ket ema oc’h ober hent ganeom war-zu Emmaüs.

    Pask laouen deoc’h oll !

     

     

    Il n’y a aucun mot pour exprimer la joie qui remplit notre coeur quand nous célébrons Pâques : notre vie toute entière est là, éclairée par la Résurrection de Jésus. Ses fleurs sont épanouies par la chaleur de son amour et ses manques guéris par les plaies de sa Passion. Nous ne savions pas que nous étions aimés à ce point. Une vie nouvelle nous est offerte, un temps pour mieux savoir pourquoi nous vivons, et ce que nous faisons de nos frères, et ce que nous faisons aussi ensemble de notre monde.

    « Bénissons le Seigneur, ne maudissons pas », disait saint Paul ! La vie d’ermites ou presque, que nous devons vivre depuis un moment, et qui peut durer un bon moment, nous demande de renforcer nos liens par la prière, et d’ouvrir les yeux sur ceux qui vivent dans la peine. C’est la joie de Pâques que nous avons à vivre : elle nous est offerte comme un cadeau, et un cadeau à offrir autour de nous. Jésus lui-même est avec nous comme il était avec ses disciples confinés dans la Salle-Haute au soir de Pâques et il nous dit : La paix soit avec vous ! Et si nous sommes tristes, n’oublions pasqu’il fait route avec nous sur le chemin d’Emmaüs.

    Joyeuses Pâques à tous ! 

     

    Job An Irien

  • Sadorn zantel ha Pask 2020.

    Ar Yaou-Gamblid on-eus lidet asamblez gand beleien parrez Itron-Varia Remed-oll e iliz Landerne, kumuniez Palavra Viva hag ar seurezed. En or c’halon e vedoc’h oll. Gwener ar Groaz a oa e chapel ar Minihi, gand Yves, e wreg hag Annaig evid al lennadennou. Ganto ive ez an da lida nozvez Fask er chapel, hag e vezim unanet e levenez Adsao Jezuz a varo da veo ! 

    N’eus ger ebed evid displega al levenez a garg or c’halon pa lidom Pask : or buez a-bez a zo aze, sklêrijennet gand Adsao Jezuz. He bleuniou a zo dispaket gand tommder e garantez, hag he mankou pareet gand gouliou e Basion. Ne ouiem ket e vedom ken karet. Eur vuez nevez a zo kinniget deom, eun amzer da c’houzoud gwelloc’h evid petra e vevom ha petra a reom euz or breudeur ha petra a reom ive euz or bed asamblez.
    Bennigom an Aotrou, na vallozom ket, a lavare sant Paol ! Ar vuez a ermited pe dost a rankom beva abaoe eur pennad, hag a c’hell padoud eur pennad mad, a c’houlenn diganeom startaad on liammou dre ar bedenn, ha digeri on daoulagad war ar re a zo er boan. Levenez Pask on-eus da veva : kinniget eo deom ’vel eur prov, hag eur prov da ginnig en dro deom. Jezuz e-unan a zo ganeom ‘vel ma oa gand e ziskibien kraouiet er zal-uhel da abardaez Pask, ha deom e lavar ive : Ar peoc’h ra vo ganeoc’h ! Ha ma ‘z-om glaharet, n’ankounac’haom ket ema oc’h ober hent ganeom war-zu Emmaüs. Pask laouen deoc’h oll !
     
     
    Nous avons célébré le Jeudi-Saint à l’église de Landerneau avec les prêtres de la paroisse Notre-Dame de Tout Remède, la communauté Palavra Viva et les religieuses. Vous étiez tous dans nos coeurs. Le Vendredi Saint, c’était à la chapelle du Minihi avec Yves, sa femme et Annaig comme lecteurs. C’est avec eux aussi que je vais célébrer la veillée Pascale, et nous serons unis dans la joie de la Résurrection de Jésus !Il n’y a aucun mot pour exprimer la joie qui remplit notre coeur quand nous célébrons Pâques : notre vie toute entière est là, éclairée par la Résurrection de Jésus. Ses fleurs sont épanouies par la chaleur de son amour et ses manques guéris par les plaies de sa Passion. Nous ne savions pas que nous étions aimés à ce point. Une vie nouvelle nous est offerte, un temps pour mieux savoir pourquoi nous vivons, et ce que nous faisons de nos frères, et ce que nous faisons aussi ensemble de notre monde.Bénissons le Saigneur, ne maudissons pas, disait saint Paul ! La vie d’ermites ou presque, que nous devons vivre depuis un moment, et qui peut durer un bon moment, nous demande de renforcer nos liens par la prière, et d’ouvrir les yeux sur ceux qui vivent dans la peine. C’est la joie de Pâques que nous avons à vivre : elle nous est offerte comme un cadeau, et un cadeau à offrir autour de nous. Jésus lui-même est avec nous comme il était avec ses disciples confinés dans la Salle-Haute au soir de Pâques et il nous dit : La paix soit avec vous ! Et si nous sommes tristes, n’oublions pas qu’il fait route avec nous sur le chemin d Emmaüs. Joyeuses Pâques à tous !
     
    An Tad Job
     
  • Kraouiet / Confinés.

    Kraouiet

    Kraouiet om bet, ’vel ar yer a vez kaset d’o c’hlud da dremen an noz da vired na vefent draillet gand al lern. Med an taol-mañ eo ive evid na vefem ket d’on tro lern evid ar re all, heb gouzoud deom. Eur mare souezuz awalc’h eo, peogwir e ro tro d’ar re a vev dija o-unan-penn da veza muioc’h c’hoaz o-unan o treuzveva, hag o c’hortoz ma tremenfe an devez. Gedal eun taol pellgomz a-berz ar re a garer, heb kredi gervel gand aon da zireñka. Soñjou ar re goz a zo gand ar re o-deus bugale er gêr hag a ra o zeiz gwella d’o zidui ha d’ o zikour da dremen an deveziou-mañ e peoc’h. E donded o c’halon ez-eus atao eur seurt pedenn evito, rag amzer da zond ar re goz a zo levenez o bugale hag o bugale vian.
    Na souezuz eo ar mare-mañ ! Trouz ebed koulz lavared, zokén war ar mêz. Hag an nevez-amzer a zispak e gaerder da lavared deom e vezo trec’h ar vuez daoust d’an anken ha d’ar boan. Eur mignon din a zo bet sammet gand ar C’hovid-19, ha koulskoude e oa eun den kreñv ha laouen. Gouzoud a ran mad n’eo ket eet da goll, med e c’hoarz hag e farsadennou a vanko deom evid atao. Penaoz rei kalon d’e famill ha kemer perz en o foan pa ’z-om dalhet pell an eil diouz egile, kraouiet ’vel ma ’z-om ?
    Bez’ or-boa ankounac’heet beteg re pegen bresk eo or buez, ha penaoz e c’hell beza distrujet gand eun enebour ha n’ anavezom ket, ha ne welom ket kennebeud. Or stourm a zo ’vel hini Asteriks, hag on-eus etre on daouarn eun evaj-hud ha ne c’hell ket beza trehet, hini ar garantez hag, evid ar gristenien hag an neb a fell dezañ, hini ar bedenn. Karantez ha pedenn a zo gwriet er memez danvez, hag e roont deom ijin awalc’h da c’houzoud petra ober evid lakaad eur banne heol e deveziou du on amezeien hag or breudeur. Bez’ e c’heller beza tost en eur genderhel da veza pell !


    Confinés

    Nous avons été confinés, comme les poules que l’on enferme dans leur poulailler pour passer la nuit et leur éviter d’être la proie des renards. Mais cette fois-ci, c’est aussi pour que nous ne soyons pas à notre tous renard pour les autres, à notre insu. C’est une période plutôt étonnante, car elle donne l’occasion à ceux qui vivent déjà tout seuls d’être encore plus seuls à survivre et à attendre que le jour se passe. Attendre un coup de téléphone de la part de ceux qu’on aime, sans oser appeler de peur de déranger. Les pensées des anciens sont avec ceux qui ont des enfants à la maison et qui font de leur mieux pour les distraire et les aider à passer ces jours en paix. Au plus profond de leur coeur, il y a toujours une sorte de prière pour eux, car l’avenir des anciens c’est la joie de leurs enfants et petits enfants.
    Qu’il est étonnant ce moment ! Aucun bruit pour ainsi dire, même à la campagne. Et le printemp)s de déployer sa beauté pour nous dire que la vie sera victorieuse malgré l’angoisse et la peine. Un de mes amis a été emporté par le Covid-19, et c’était pourtant un homme fort et joyeux.  Je sais bien qu’il n’est pas perdu, mais son rire et ses plaisanteries nous manqueront toujours. Comment encourager sa famille et participer à sa peine quand on est retenu loin les uns des autres, confinés comme nous le sommes .
    Nous avions oublié, jusque trop, combien notre vie est fragile, et comment elle peut être détruite par un ennemi que nous ne connaissons pas, et que nous ne voyons pas. Notre combat est comme celui d‘Astérix, et nous avons entre les mains une potion magique qui ne peut être vaincue, celle de l’amour et, pour les chrétiens et tous ceux qui le veulent, celle de la pr!ère. L’amour et la prière sont tissées dans le même tissu, et elles nous donnent suffisamment d’imagination pour savoir que faire afin de mettre un rayon de soleil dans les jours sombres de nos voisins et de nos frères. On peut être tout près tout en restant loin !

    An Tad Job.

  • Mignoned kêr ! / Chers amis !

      Mignoned kêr !

    Er mare-mañ om oll kraouiet, ’vel ar yer en o c'hlud gand aon euz al louarn. N'on-eus ket tro, nag ar gwir kennebeud d'en em voda, na d'en em gavoud asamblez. Ablamour da ze eo deuet ar c'hoant din da gas deoc'h ar gerig-mañ da lavared deoc'h n'emaoc'h ket hoc'h-unan. Ne ankounac'haan hini ebed ahanoc'h en eur lavared an overenn evidoc'h e chapel ar Minihi : da 8 eur mintin e vez bemdez, nemed d'ar merher ha d'ar zadorn, lec'h ma vez da 6 eur d'abardaez. Mad eo deom pedi an eil evid egile, hag evid ar bed a-bez. An Aotrou Doue a zikouro ahanom da zelher an taol !

    Kalon deoc'h oll !


    Chers amis !

    Ces temps-ci nous sommes tous enfermés comme les poules au poulailler par crainte du renard. Nous n'avons ni l'occasion, ni le droit de nous réunir, ni de nous trouver ensemble. C'est pourquoi j'ai eu envie de vous faire parvenir ce petit mot pour vous dire que vous n'êtes pas seuls. Je n'oublie aucun parmi vous en célébrant la messe pour vous à la chapelle du Minihi : à 8h du matin tous les jours, sauf le mercredi et le samedi, où c'est à 18h. Il est bon pour nous de prier les uns pour les autres et pour le monde entier. Le Seigneur nous aidera à tenir le coup !

    Bon courage à tous !

    An Tad Job an Irien

  • D'ar zadorn 7 a viz meuz bodadeg e Kastellin evid ar re a ra war-dro ar pardonniou / rencontre de ceux qui s'intéressent au pardon à Châteaulin.

    PARDONNIOU

    D'ar zadorn 7 a viz meuz, eus 2e da 5e, er Juvenat e Kastellin, bodadeg evid ar re a ra war-dro pardonniou.

                                  PARDONS

    Rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons, de 14h à 17h au Juvénat de Châteaulin, le 7 mars.

  • Prezegenn 2020 gand Job / Conférence de Job

     

     

    Sadorn 14 meurz: An dour hag an aoter, Pentrez St Nic, eus 2e da 5e.

    Le samedi 14 mars : L'eau et l'autel, à Pentrez St Nic, de 14h à 17h.

  • Prezegenn gand Job / Conférence de Job 1

    Job2019

    Conférence par Job an Irien sur le thème "L'eau et l'autel" "An dour hag an aoter"

    Afin de mieux découvrir notre patrimoine religieux, le Père Job an Irien donne une conférence en français

    sur le thème "L'eau et l'autel",  le samedi 8 février 2020, à Tréflévénez.

    La conférence aura lieu à 14h précises jusqu'à 15h30 environ dans la Salle municipale de Tréflévénez, 9 rue de la Mairie.

    A l'issue de la conférence, une collation sera servie et le Père Job an Irien propose une visite guidée de l'église paroissiale de Tréflévénez de 16h00 à 17h00.

  • Bloavez mad d'an oll / Bonne Année à tous.

  • NEDELEG LAOUEN 2019

     

    Joyeux Noël !!!

  • Ur bloavez laouen zo hetet deoc'h gand Ao Abuna Ya’coub ou Sa’da / Voeux du père Abuna Ya'coub de l'église Melkite de Bethléem.

     

    Voeux du père Abuna Ya’coub Abou Sa’da de l'église Melkite de Bethléem :

    Klikit amañ /Cliquez ici.

  • Nedeleg er Minihi / Noël au Minihi.

     

     Nedeleg er Minihi :

    Ar pellgent hag overenn Ginivelez or Zalver e vezo lidet e iliz-parrez Trelevenez d'ar meurz 24 a viz kerzu da 7eur noz. Goude an overenn e vezo eun dra bennag tomm e sal ar gommun. 

    Ezomm braz on-eus e teufe re yaouank da zikour prepar ar pellgent hag an iliz azaleg 4eur goude lein.

     

     

     Noël en breton au Minihi :

    La veillée de Noël et la messe de la nativité seront célébrées en breton dans l'église paroissiale de Tréflévenez le mardi 24 décembre à 19h. Un livret bilingue permettra une meilleure participation de tous. Après la messe on prendra ensemble quelque chose de chaud à la salle communale.

    Les jeunes qui pourraient venir nous aider à préparer la veillée et l'église à partir de 16h seront les bienvenus !

  • D'ar zadorn 23 a viz du bodadeg e Kastellin evid ar re a ra war-dro ar pardonniou / rencontre de ceux qui s'intéressent au pardon à Châteaulin.

    PARDONNIOU

    D'ar zadorn 23 a viz du, eus 2e da 5e, er Juvenat e Kastellin, bodadeg evid ar re a ra war-dro pardonniou, ha dreist-oll pardonniou chapeliou, da ober ano euz a pez on-eus bevet en hañv-mañ, ha da zoñjal asamblez er plas da rei d'ar pardonniou pa vo parreziou nevez.

                                  PARDONS

    Rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons, de 14h à 17h au Juvénat de Châteaulin, le 23 novembre.

  • Fotoiou belegiaj Bastian Davy / Photos de l'ordination de Sébastien Davy

     

    Belegiaj Bastian Davy en Iliz-Veur Kemper.

    Ordination de Sébastien Davy dans la cathédrale de Kemper.

    Klikt amañ / Cliquez ici :

     

     

  • D' al lun 11 a viz du, deski Kantikou brezoneg / Séance d'apprentissage de Cantiques bretons.

     

    D' al lun 11 a viz du,  Kantikou brezoneg, goude lein euz 2e beteg 5e, gand Anne Boelle ha Job an Irien, er Minihi.

    Deski a raim kantikou an Azvent ha Nedeleg, ha dreist-oll diskanou ar salmou e brezoneg evid ar bloavez. A penn-da-benn : o paouez reñka anezo emaom gand sikour Anne Boelle.

    Le lundi 11 novembre, de 14h à 17h, séance d'apprentissage de cantiques bretons pour l'Avent et Noël et refrains breton pour les psaumes de l'année A. Ouvert à tous ! avec Anne Boelle et Job an Irien.

  • PELERINAJ 2020 / PELERINAGE 2020

     

     

    KERNE VEUR : Eil lodenn miz gouere.

    Lakaad an ano araog Nedeleg en eur skriva da "Minihi Levenez 29 800 TRELEVENEZ"

    CORNOUAILLES : Fin juillet.

    S'inscrire avant Noël afin de réserver des logements, en écrivant à "Minihi Levenez 29800 Tréflévenez"  

  • D'ar zadorn 12 a viz here overenn lidet gand Bastian Davy er Minihi / messe en breton célébrée par Sébastien Davy au Minihi.

     

    D'ar zadorn 12 a viz here : overenn brezonneg lidet gand Bastian Davy er Minihi, da 6e.

    Goude-ze, banne ha pred,

    le 12 octobre : messe en breton célébrée par Sébastien Davy au Minihi, à 18h.

    Après la messe, apéritif et repas.

  • Bennozh an delwenn St Urfol e Karnoed / Bénédiction de la statue de St Urfol d'a 11 a viz eost

    Bennozh an delwenn St Urfol e Karnoed d'a 11 a viz eost

    Bénédiction de la statue de St Urfol à Carnoët le 11 août

    Vidéo Klikit amañ / cliquez ici : - 

    - 2 

  • D'ar zadorn 5 a viz here 2019 : Kuzul ar Minihi / le 5 octobre : Conseil d'Administration du Minihi

    D'ar zadorn 5 a viz Here, 5e : Kuzul ar Minihi

    5 octobre 2019,  à 17h, conseil d'administration du Minihi.

    Objet: Planning des activités du Minihi

    - Ordination de Sébastien Davy le dimanche 6 octobre à 15h30 à la Cathédrale de Quimper

    Sa première messe en breton le samedi 12 octobre à 18 h au Minihi. Repas à prévoir ?

    - Fête du Minihi samedi 26 octobre . Quel programme ?

    - Questions diverses: Pélerinages...

  • Troveni vraz Lokorn e brezoneg d’an 20 a viz gouere 2019

    Tost da tri ugent den e oam deuet da heul Job an Irien sikouret gand Herve Queinnec evid an droveni vraz e brezoneg disadorn vintin.

    Poulzet gand or feiz e Doue diazezet war hini on tadou koz, gand or c’hoant da vale asamblez gand or breudeur er C’hrist, ha gand or c’harantez evid or bro hag e istor deuet beteg ennom, e oam oll unanet oc’h ober hent hag o pedi.

    A-hed an daouzeg stasion e tispake lusk or buhez evel ma red daouzeg miz ar bloaz hag hag ar pevar amzer. Bale a reem e-giz m’ho-deus greet or zent koz en or raog, unanet ganto.

    Bez e oam aketuz da zelaou ar pennadou aviel a zisklerie deom mister donedigez or Zalver, e drec’h war ar maro, hag an hent da heulia evid chom gantañ gand sikour e Spered. Anad e oa war an dremmou al levenez diwannet e kalon an dud a-hed an hent.

    Ar pez a welem hag a glevem tro dro deom, an oabl sklaêr, kaerded ar maeziou en hañv, qwenojennou bet kempennet deom, donder al litaniou hag ar c’hantikou kanet e yez or bro, lochennou ar zent fichet brao ha digemer tomm an dud o dalhe, an oll draou-ze bevet en on diabarz, pell euz trouz ar bed a hirio, o-deus greet euz an devez-se eun eienenn veo da derri or zehed e karantez Doue, peadra da rei nerz deom evid or buhez pemdezieg.

     

     

    Video / Vidéo  Klikit amañ / Cliquez ici :

     

     

     

     

     

    Grande troménie de Locronan en breton le 20 juillet 2019.

    Nous étions près de soixante personnes à suivre Job an Irien aidé d’Hervé Queinnec pour la grande troménie en breton samedi matin.

    Poussés par notre foi en Dieu fondée sur celle de nos pères, par notre envie de marcher en groupe avec nos frères en Christ, et par notre attrait pour notre pays et son histoire venue jusqu’à nous, nous étions unis en marchant et en priant.

    Tout au long des douze stations se déroulait le cours de notre vie comme passent les douze mois de l’année et les quatre saisons. Nous marchions comme l’ont fait nos vieux saints avant nous, unis à eux.

    Nous étions attentifs à écouter les textes d’évangile qui proclamaient les mystères de la venue du Sauveur, sa victoire sur la mort et le chemin à suivre pour rester avec lui aidé par son Esprit. Sur les visages était visible la joie grandissant dans le cœur des gens tout au long du chemin.

    Ce que nous voyions et entendions autour de nous, le ciel clair, la beauté du paysage d’été, les chemins nettoyés pour nous, la profondeur des litanies et des cantiques chantés dans la langue de notre pays, les huttes des saints bien décorées et l’accueil chaleureux des gens qui les gardaient, tout cela vécu au plus profond de nous, loin du bruit du monde d’aujourd’hui, a fait de cette journée un ressourcement vivant pour étancher notre soif à l’amour de Dieu, de quoi renouveler nos forces pour la vie quotidienne.

  • Tro ar Relegou / Troménie de Landeleau 2019

     

     Vidéo Tro ar Relegou Landelo Pantekost 2019 

    Vidéo Troménie de Landeleau Pentecôte 2019

    Klikit amañ / Cliquez ici :

    1 : https://youtu.be/r5oudIqZBtc

    2 : https://youtu.be/I7liR8nFkzg

  • Pardon Sant Jaoua 2019 Plouvien

     Pardon Sant Jaoua 2019 Plouvien

    Pardon Saint Jaoua 2019

    Vidéo Klikit amañ / cliquez ici :

     https://youtu.be/LM_AjRgyXO8

  • D'ar zadorn 27 a viz ebrel bodadeg e Santez Anna ar Palud evid ar re a ra war-dro ar pardonniou / rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons à Sainte Anne La Palud.

    PARDONNIOU

     

    D'ar zadorn 27 a viz ebrel, eus 10e da 4e, e Santez Anna ar Palud, bodadeg evid ar re a ra war-dro pardonniou, ha dreist-oll pardonniou chapeliou, da ober ano euz a pez on-eus bevet en hañv-mañ, ha da zoñjal asamblez er plas da rei d'ar pardonniou pa vo parreziou nevez.

                                  PARDONS

    Rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons, de 10h à 16h à Sainte Anne La Palud, le 27 avril.

  • Gweladenn an Aotrou 'n Eskob d'ar 16 a viz meurz.

     

    Visite de Mgr Dognin, évèque de Quimper et Léon au Minihi le 16 mars 2018

    Vidéo Klikit amañ / cliquez ici :

    https://youtu.be/EZ2tBP1rb_k

    Photos Klikit amañ / cliquez ici :

    https://1drv.ms/f/s!Ap8ofyJUDQhGnn7bQ2s56KEjW5Dm

  • Overennou e brezoneg pe diouyezeg (2019) / Messes en breton ou bilingues (2019).

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Here-Kerzu 2019)

    - 27- 10 sa 10e30 e Iliz Karaez

    - 17-11 da 10e30 e iliz Dirinon

    - 15-12 da 10 eur e iliz parrez Landevenneg.

     

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg ( Even-Gwengolo 2019)

    - 23 even : da 10e30 e Kerlanoue, Gwitalmeze evid ar pardon

    - 7 gouere :  da 11e iliz Sant Houardon e Landerne evid Kann al loar

    - 14 gouere : da 10e30 e chapel Landouzen en Drenneg evid ar pardon

    - 21 gouere : da 10e30 e Plouarzel

    - 4 eost : e chapel Lokildud e Sizun da 10e30 evid ar pardon

    - 14 eost : da 6e d'abadez e Rumengol evid ar pardon

    - 15 eost : da 10e30 e Bodiliz evid ar pardon

    - 18 eost : da 10e30 e chapel Lokmaze en Drenneg evid ar pardon

    - 24 eost : da 5e30 d'abardaez, e Santez Anna ar Palud evid ar pardon

    - 25 eost : da 9e30 e Sant Neven

    - 7 gwengolo : da 6e d'abardez er Folgoad evid ar pardon

     

     Messes en breton ou bilingues ( octobre-décembre 2019)

    - 27-10 à 10h30 à l'église de Carhaix

    - 17-11 à 10h30 à l'église de Dirinon

    - 15-12 à 10h en l'église paroissiale de Landevennec.

     

    Messes en breton ou bilingues ( Juin-Septembre 2019)

    -  23 juin  : à 10h30 à Kerlannou, Ploudalmézeau pour le pardon

    - 7 juillet : à 11h00 à Saint Houardon à Landerneau pour le festival Kann al Loar

    - 14 juillet : 10h30 à la chapelle de Landouzan, le Drennec pour le pardon

    - 21 juillet : à 10h30 à Plouarzel

    - 4 août : à 10h30 à la chapelle de Lokildud en Sizun pour le pardon

    - 14 août : à 18h à Rumengol

    - 15 août : à 10h30 à Bodilis pour le pardon

    - 18 août : à 10h30 à la chapelle de Locmazé au Drennec pour le pardon

    - 24 août : à 17h30 à Sainte Anne la Palud pour le pardon

    - 25 août : à 9h30 à St Méen, bilingue

    - 7 septembre : à 18h00 au Folgoët pour le pardon

     

  • Goueliou Pask er Minihi 2019.

    Pâques en breton au Minihi.

    Yaou 18 ha gwener 19 ebrel : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi.

    Jeudi et vendredi saint, 18 et 19 avril : à 20h30 à la chapelle du Minihi.

    Sadorn 20 ebrel : Nozvez Fask. An ofis a grogo da 9e30 noz gand tantad e-kichen iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm!). Goude an ofis e vezo eur banne asamblez el sal ar gommun da genderhel da lida ar Pask.

    Samedi saint 20 avril : célébration de la Veillée Pascale à 21h30 en l'église de Tréflévenez, suivie du verre pascal à la salle communale.

  • d'ar zadorn 3 a viz meurz 2019 : Kuzul ar Minihi / Conseil d'administration du Minihi.

    minihi facade

     

     

    D' ar zadorn 3 a viz meurz : 4e Kuzul ar Minihi.

    Le 3 mars 2019,  à 16h, conseil d'administration du Minihi.

  • Job an Irien - Pennad Kaoz

  • Bloavez mad d'an oll !

     

     

    Bloavez mad d'an oll.

    Bonne année à tous.

  • Diagoniaj d'ar zul 23 a viz du / Ordination au diaconat le 23 décembre.

     

     

    Pedet on da gemer perz e diagoniaj or mignon Bastian Davy, war hent ar velegiaj, d'ar zul 23 a viz kerzu da 3e30 e iliz Sant Tivisiau, e Landivisio.

    Nous sommes invités à participer à l'ordination au diaconat, en vue du sacerdoce, de notre ami Sébastien Davy, le dimanche 23 décembre à 15h30, en l'église de Saint Thivisiau de Landivisiau.

  • NEDELEG LAOUEN 2018

    Creche Trelevenez 2

  • Gouel ar Minihi 2018 / Fête du Minihi 2018.

    Gouel ar Minihi  2018 16 800x449

    Texte de la conférence faite par Yves de Boisanger :

    Klikit amañ / Cliquez iciQuel pourrait être le message spirituel de la « Vallée des Saints » ? 

    Gouel ar Minihi vidéo 1 / Fête du Minihi vidéo 1:

    Klikit amañ / Cliquez icihttps://www.youtube.com/watch?v=D4Z222irMBE&t=1s

     

     Gouel ar Minihi vidéo 2 / Fête du Minihi vidéo 2:

    Klikit amañ / Cliquez ici : https://youtu.be/4AgG_9BkoMs

     

    Gouel ar Minihi 2 509x800

     

     

     

    Gouel ar Minihi Photos:

    Klikit amañ / Cliquez ici : https://1drv.ms/f/s!Ap8ofyJUDQhGmzVPLXF42G7x_ZB2

     

  • Nedeleg 2018 ar Minihi / Noël en breton au Minihi.

    Creche Trelevenez 2

     Ar hag overenn Ginivelez or Zalver a vezo lidet e iliz-parrez Trelevenez d'al lun 24 a viz kerzu da 6 eur noz. Goude an overenn e vezo eun dra bennag tomm e foñs an iliz.

    La veillée de Noël et la messe de la Nativité seront célébrées en breton dans l'église paroissiale de Tréflévenez le lundi 24 décembre à 18h. Un livret bilingue permettra une meilleure participation de tous. Aprlès la messe on prendra ensemble quelque chose de chaud au fond de l'église.

  • D'ar zadorn 20 a viz here : GOUEL ar MINIHI

    Entre 2 800x600Sadorn 20 Here Gouel ar Minihi

    Goude merenn, war eur priz izel kenañ (1€, 2€, 5€....) leoriou ar Minihi. Eun dro vad da brena provou Nedeleg evid ho mignoned !

     3eur-4eur, prezegennou e iliz Trelevenez e galleg :       - Message spirituel de la Vallée des Saints ? par Yves de Boisanger,         - Nos églises et chapelles : de l'eau à l'autel ? par Job an Irien.

     Da 6 eur, overenn e iliz Trelevenez.

    Goude-ze, banne ha pred, gand ar pez a vo ! (PPVR). Deuit niveruz ha pedit ho mignoned !

    Samedi 20 Octobre Fête du Minihi.

    Tout au long l'après midi, vente de livres du Minihi à des prix très bas (1€, 2€,5€...) Une bonne occasion de penser aux cadeaux de Noël.

    De 15h à 16h, conférence en français à l'église par Yves de Boisanger et Job an Irien.

    A 18h, messe dans l'église de Tréflévenez suivie d'un verre de l'amitié et d'un repas frugal (PPVR). Venez nombreux et invitez vos amis.

                ======================================================================================

  • ar pelerinaj en Douar Santel euz an 2 d’an 12 a viz mae 2018

    ur ger diwarbenn ar pelerinaj en Douar Santel euz an 2 d’an 12 a viz mae 2018

    Ma rankfen derhel soñj euz tri mare kreñvoc’h evidon-me, e komzfen euz teir gweladenn.

    An hini genta a zo hini an Tad e karg euz Kloerdi Beit Jala. Beleg Palestinian ginidig euz Ramallah, e-neus lakeet ahanom da zantoud galvadenn ispisial ar c’hloerdi-mañ savet war torgenn tosta Bethléem ha troet warzu Jerusalem, lec’h m’eo deuet Doue da veza den ha da zavetei pep den dre Adsavidigez ar C’hrist, eul lec’h mad evid ma kresko c’hoant an den da zervija an Iliz.

    An eil gweladenn a zo hini parrez katolig Ramallah en overenn, e-pad ma oe lidet gand an Eskob Pask ar vugale hag ar goñfirmasion. Ar famillou-ze, diskennidi euz kumuniez kenta kristenien Jerusalem, ganet daou vil vloaz ‘zo, a zo tost deom-ni, kristenien, dre ar spered. O levenez a splanne tro dro.

    An trede gweladenn a oe hini ar Zeurez euz Kumuniez Seurezed Nazareth hag he-deus diskouezet deom furchadennou arkeologel dindan o zi : gand sempladurez ha feiz, he-deus lakeet ahanom da zijelei tamm ha tamm an testou a zigas da gredi ema aze bez an Den Just, hini Sant-Jozef.

    Re all on-eus gwelet c’hoaz ha eo bet brao deom, med ar re-mañ o-deus plijet kalz din rag stag mad e oant ouz an Aviel bevet amañ hirio e bro Palestin.

     

     Retour sur le pèlerinage en Terre Sainte du 2 au 12 mai 2018

    Pelerinaj 2018 e Douar Santel messe  Ramallah 4 640x410

    Si je devais retenir trois moments forts pour moi-même, je citerais trois rencontres.

    La première rencontre est celle du Supérieur du Séminaire de Beit Jala. Prêtre palestinien de Ramallah, il nous a fait sentir la vocation particulière de ce séminaire construit sur un contrefort de Bethléem tourné vers Jérusalem, lieu de l’Incarnation et du Salut par la Résurrection du Christ, propice à la croissance des vocations.

    La seconde rencontre est celle de la paroisse catholique de Ramallah à la messe au cours de laquelle elle célébrait avec l’évêque la première communion et la confirmation des enfants. Ces familles descendantes de la première communauté chrétienne de Jérusalem, née il y a deux mille ans, nous concernent tous en tant que chrétiens. Leur joie était communicative.

    La troisième rencontre est celle de la Sœur de la Communauté des Sœurs de Nazareth qui nous a fait visiter les fouilles archéologiques dans le sous-sol de leur maison : avec simplicité et foi, elle nous a fait découvrir petit à petit les témoignages populaires qui convergent vers la reconnaissance du tombeau du Juste, celui de Saint Joseph.

    Bien d’autres rencontrent ont été merveilleuses, mais celles-là m’ont particulièrement touchée parce qu’elles étaient ancrées profondément dans l’Evangile vécu aujourd’hui dans ce pays de Palestine.

  • Bodadeg evid fin ar pelerinaj 2018 e Douar Santel / Réunion de fin de pélerinage 2018 en Terre Sainte.

     

     

    Bodadeg evid fin ar pelerinaj 2018 e Douar Santel d'ar zadorn 08 a viz gwengolo, da 4 eur goude lein, er Minihi.

    Réunion de fin du pélerinage 2018 en Terre Sainte, le samedi 8 septembre à 16h00 au Minihi.

  • PELERINACHOU.

    immeuble a vendre saint pol de leon 7919163 1 8A5312CBB07132501D12557F7C790FF793A61C4F px 623  623x468

     Pelerinachou 2019.

    - Troveni vraz Lokorn e Brezoneg. Eun Droveni vraz a vezo lidet e brezoneg d'ar zadorn 20 a viz gouere e Lokorn. En em gavoud a raim da 9 eur mintin en iliz e-kichenn bez Sant Ronan, hag ahano eo e lochim evid peder eurvez a belerinaj.

    - 21-28 gouere : Tro Sant Paol (war droad euz ar zul 21 abred beteg ar zul 28 goude lein, euz Enez-Eusa da Enez-Vaz, en eur dremen dre Lambol-Plouarzel, Lambol-Gwitalmeze, Prad-Paol e Plougerne, Chapel-Paol e Brignogan, Ar Folgoad, Trelaouenan, Kastell-Paol hag Enez-Vaz evid pardon santez Anna).Eur valeadenn pelerinaj eo da zizolei sant Paol hervez e Vuez, hag al lehiou gouestlet dezañ pe d’e ziskibien.Lakaad an ano ar buanna ar gwella en eur skriva da "Minihi Levenez 29 800 TRELEVENEZ"

    - 2-13 eost : Iwerzon (Dingle hag Aran): Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited.

    Pèlerinages 2019. 

    - Grande Troménie de Locronan en breton. Elle aura lieu le samedi 20 juillet à 9h du matin. Départ depuis le tombeau de Saint Ronan pour une marche d'environ quatre heures.

    - 21-28 juillet : Tro Sant Pol ; Pèlerinage à pied du dimanche 21 juillet (tôt le matin) au dimanche 28 dans l’après-midi. Il s’agit de découvrir le grand saint que fut saint Pol de Léon en le suivant d’après sa Vie et les lieux qui lui sont consacrés : l’île d’Ouessant, Lampaul-Plouarzel, Lampaul-Ploudalmézeau, Prad-Paol en Plouguerneau, Chapel-Pol en Brignogan, Le Folgoët, Tréflaouénan, Saint-Pol de Léon, et l’île de Batz pour le pardon de sainte Anne. S'inscrire le plus rapidement possible afin de réserver des logements, en écrivant à "Minihi Levenez 29800 Tréflévenez"  

    - 2-13 Août : Irlande (Dingle et les iles d'Aran). A la découverte du début du monachisme en Irlande.

  • D'ar Sul 15 a viz ebrel,Laz-kanañ HEKLEO e TRELEVENEZ / Concert de la chorale HEKLEO dans l'église de TREFLEVENEZ le 15 avril.

    L’image contient peut-être : 5 personnes, texte

     

    D'ar Sul 15 a viz ebrel, Laz-kanañ HEKLEO e TRELEVENEZ.

    Dimanche 15 Avril, concert de la chorale HEKLEO en l'église de TREFLEVENEZ.

  • Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Even -Kerzu 2018) / Messes en breton ou bilingues (Juin - décembre 2018).

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Even-kerzu 2018)


    - E chapel ar Minihi, bep sadorn d’abardaez da 7 eur.
    - 23 even : da 6e e iliz ar Meillou Glaz e Kemper
    - 1 gouere : da 10e30 e Feunteun sant Ke Kleder evid ar pardon.
    - 8 gouere : da 10.30 e chapel Landouzenn en Drenneg evid ar pardon.
    - 15 gouere : da 9e30 e iliz Gwinevez, ha da 10e30 e Sant Houardon Landerne evid Kann al Loar
    - 29 gouere : e chapel Lokiltud e Sizun da 10e30 evid ar pardon. 
    - 14 eost : da 6e d’abardaez e Rumengol evid ar pardon.
    - 15 eost : da 10e30 e Bodiliz evid ar pardon
    - 19 eost : da 10e30 e chapel Lokmaze en Drenneg evid ar pardon
    - 25 eost : da 5e30 d’abardaez e Santez-Anna ar Palud evid ar pardon.
    - 1 gwengolo : da 6e d’abardaez er Folgoad evid ar pardon

    - 21 here : da 10 eur e iliz parrez Landevenneg

    - 28 here : da 10e30 e iliz Karaez

    - 18 du : da 10e30 e iliz Dirinon

    - 16 kerzu : da 10eur e iliz parrez Landevenneg

    - 16 kerzu : e Iliz-veur Kemper, evid gouel Sant Kaourantin ?

     

     

     

     

     

     

    Messes en breton ou bilingues (Juin-décembre 2018):

    - A la chapelle du Minihi tous les samedis à 19h 
    - 23 juin :  à 18h en l’église du Moulin Vert à Quimper
    - 1 juillet : à 10h30 à la Fontaine Saint-Ké en Cléder pour le pardon.
    - 8 juillet : à 10h30 à la chapelle de Landouzan, Le Drenec, pour le pardon.
    - 15 juillet : à 9h30 en l’église de Plounévez-Lochrist, et à 10h30 à Saint-Houardon Landerneau pour Kann al Loar.
    - 29 juillet : à 10h30 à la chapelle de Lokiltud en Sizun pour le pardon. 
    - 14 août : à 18h à Rumengol pour le pardon.
    - 15 août : à 10h30 à Bodilis pour le pardon
    - 19 août : à 10h30 à la chapelle de Locmazé au Drennec pour le pardon.
    - 1er septembre : à 18h au Folgoët pour le pardon

    - 21 octobre : à l'église paroissiale de Landevennec

    - 28 octobre : à l'église de Carhaix

    - 18 novembre : à 10h30 à l'église de Dirinon

    - 16 décembre : à 10h l'église de Landevennec

    - 16 décembre : à 9h00 dans la cathédrale de Kemper pour la St Corentin ?

     

    Overennou brezoneg pe diouyezeg ( Meurz - even 2018)

    - 11-03 da 10e30 e iliz veur Kastell. 

    - 18-03 da 10e30 e iliz Penn ar C'hrann.

    - 7 ebrel : da 6e e iliz ar Meillou Glaz e Kemper.

    - 8 ebrel : da 9e30 e iliz Santeg.

    - 15 ebrel : 10e e iliz parrez Landevenneg.

     Miz Mae : bep sadorn da 6 eur 30 e iliz ar Folgoad,
    nemet d'an 20 a viz Mae evit gouel Pantekost, d'ar Sul mintin da 9 eur 30

    - 1 mae : Pardon brezoneg da 10e30 gand bugale e manati Landevenneg.

    - 20 mae : da 10e30 e iliz Penn ar C'hrann.

    - 26 mae : da 6e e Rumengol evid ar pardon.

    - 17 even : 10e e iliz parrez Landevenneg.

    - 17 even : da 9e30 e iliz Mespaol.

    - 23 even : da 6e e iliz ar Meillou Glaz e Kemper.

    Messes en breton ou bilingue (Mars - juin 2018)

    - 11-03 à 10h30 en la cathédrale de St Pol de Léon.

    - 18-03 à l'église de Pencran.

    - 7 avril : à 18h en l'église du Moulin Vert à Quimper.

    - 8 avril : à 9h30 en l'église de Santec.

    - 15 avril : 10h en l'église paroissiale de Landevennec.

    - Au mois de mai, messe en breton, tous les samedis soir à l'église N.D. du Folgoët à 18h30,

    sauf le 20 mai fête de Pentecôte, où la messe en breton sera le dimanche matin à 9h30.

    - 20 mai : da 10h30 église de Pencran.

    - 26 mai : à l'église de Rumengol pour le pardon.

    - 17 juin  : 10en en l'église paroissiale de Landevennec.

    - 17 juin : à 9h30 en l'église de Mespaul.

    - 23 juin : à 18h en l'église du Moulin Vert à Quimper.

  • Goueliou Pask er Minihi 2018 / Fêtes de Pâques 2018 au Minihi.

    Yaou 29 ha gwener 30 meurz : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi.

    Sadorn 31 meurz : Nozvez Fask : An ofis a grogo da 9e30 noz gand an tantad e-kichenn iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm !). Goude an ofis e vezo eur banne asamblez e sal ar gomun da genderhel da lida ar Pask.

    Jeudi Saint et Vendredi Saint, 29 et 30 mars : à 20h30 à la chapelle du Minihi.

    Samedi Saint 31 mars : Célébration de la Veillée Pascale à 31h30 en l'église de Tréflévenez, suivie du verre pascal à la salle communale.

  • Bodadeg-veur ar Minihi / Assemblée générale du Minihi.

     

     Bodadeg-veur ar Minihi d’ar zadorn 17 a viz meurz 2018, er Minihi. Pedet oc'h oll !

     

     Ar vodadeg-veur a grogo da 3e, hag e taolim eur zell war pez a zo bet bevet ganeom e 2017. Gweled a raim ive ar pez a zo da zond ha dreist-oll ar pez a vefe mad deom ijina evid gwella mad ar vrezonegerien kristen hag ar re a zo dedennet gand eur speredelez kristen ha breizad.

    Goude ar vodadeg : da 6 eur overenn hag eur banne ! 

    Assemblée générale du Minihi le 17 mars 2018, au Minihi.

    Vous y êtes tous invités ! L'assemblée générale commencera à 15h et nous regarderons d'abord ce que nous avons vécu en 2017. Nous nous tournerons aussi vers l'avenir et surtout vers ce qu'il nous faudrait inventer pour le meilleur bien des bretonnants chrétiens et de ceux qui sont attirés par une spiritualité chrétienne et bretonne.

    Après la réunion, à 18h messe et apéritif.

  • Overenn brezoneg e chapel ar Minihi bep sadorn d'abardaez da 6 eur-noz / Messe en breton à la chapelle du Minihi tous les samedis à 18h.

     

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18h.

  • D'ar zadorn 27 a viz genver overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 27 janvier.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zadorn 3 a viz c'hwevrer overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 3 février.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zadorn 17 a viz c'hwevrer overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 17 février.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zadorn 24 a viz c'hwevrer overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 24 février.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zadorn 6 a viz genver overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 6 janvier.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zadorn 20 a viz genver overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 20 janvier.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • Bloavez mad a-berz ti ker Bethleem / Meilleurs voeux de la part du Maire de Bethléem.

     

     

     

     

    Voeux de la municipalité de Bethléem.

  • Bloavez mad deoc'h oll !

     

     

    Bonne année à tous.

     
  • Pellgent hag overenn nozvez Nedeleg e iliz Trelevenez.

    Veillée et messe de Noël dans l'église de Tréflévenez.

     

    D'ar zul 24 a viz kerzu, da 8 eur noz e iliz Trelevenez : Pellgent ha overenn nozvez Nedeleg.  Ha goude-ze eun dra bennag tomm e traoñ an iliz.

    Le dimanche 24 décembre à 20h dans l'église de Tréflévenez, veillée et messe de Noël en breton. Un livret bilingue permettra à tous de participer. A la suite de la messe, boisson de fête au fond de l'église.

    ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................

  • D'ar zadorn 9 a viz kerzu overenn brezoneg e chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 9 décembre.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • D'ar zul 31 a viz kerzu overenn brezoneg e chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 31 décembre.

    Overenn devez kenta ar bloaz : lidet e vezo e chapel ar Minihi d'ar zul 31 a viz kerzu da 6 eur noz.

    La Messe du 1er de l'an sera célébrée à la chapelle du Minihi le dimanche 21 décembre à 18h.

  • Mignonned Minihi Levenez o teski Kantikou brezoneg.

    Séance d'apprentissage de cantiques bretons.

     

    Ema Doue o tond.Voici Dieu qui vient.

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : https://youtu.be/YcwOT_XIP_M

    Magnificat. Komzou / Paroles : P. Guichoux, Muzik / Musique : M. Scouarnec.

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : https://youtu.be/p1xCMAFMm8g

    Magnificat ! Joa d'an dud vad ! Joie aux hommes de bonne volonté !

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI  : https://youtu.be/RgPCmsilwJY

     $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

  • Pelerinachou 2018 / Pélerinages 2018.

    1/ DOUAR SANTEL :

     Gand sikour Paol Berrou, e lakom war-zao eur pelerinaj en Douar Santel e pad vakansou Pask 2018, da lavared eo euz an 2 d'ar 12 a viz mae, evid brezonegerien ha nann-brezonegerien dedennet gand eur speredelez keltieg kristen. Ne jom plas ebed kén ! Pedi a raim evid an oll evel just.

    1/ TERRE SAINTE : Avec le concours de Paul Berrou, nous avons en projet d'organiser un pélerinage en Terre Sainte durant les vacances de Pâques, du 2 au 12 mai 2018. Il ne reste plus de place ! Nous prierons pour vous tous evidemment

     
     2 / BRO GEMBRE : 
     
    Traoñ Bro-Gembre, war roudou ar zent Ildut, Paol a Leon, Telo, Samson, Divi... eus ar lun 16 beteg 27 a viz gouere 2018. 

     2 / PAYS DE GALLES : Au Sud du Pays de Galles, sur les pas des saints Ildud, Pol de Léon, Théleau, Samson, Divy..., du lundi 16 au vendredi 27 juillet 2018.

    Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz !

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements !

  • D'ar zadorn 2 a viz gwengolo overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 2 septembre.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 7 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 19 h 00.

  • Pelerinaj e Bro Iwerzon 2017. Pèlerinage en Irlande 2017.

    MENEZ / CROAGH PATRICK.

     

     Film / Film 1  Klikit amañ / Cliquez ici : 

    https://youtu.be/uNslYJACcOQ

     

    Film / Film 2  Klikit amañ / Cliquez ici :

    https://youtu.be/BwXS8GWS_fk

     

    Fotoiou / Photos  Klikit amañ / Cliquez ici :

    https://1drv.ms/f/s!Ap8ofyJUDQhGljRyJxT3AANBzUp5

    ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

  • Bodadeg-veur ar Minihi d’ar zadorn 25 a viz meuz 2017.

    AG Minihi 2017 5

     

     

    Assemblée générale de l'association "MINIHI LEVENEZ" du samedi 25 mars à TREFLEVENEZ.

     

     

     °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

  • GOUELIOU PASK ER MINIHI 2019

    Pâques en breton au Minihi.

    Yaou 18 ha gwener 19 ebrel : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz : an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi.

    Jeudi et vendredi saint, 18 et 19 avril : à 20h30 à la chapelle du Minihi.

    Sadorn 20 ebrel : Nozvez Fask. An ofis a grogo da 9e30 noz gand tantad e-kichen iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm!). Goude an ofis e vezo eur banne asamblez el sal ar gommun da genderhel da lida ar Pask.

    Samedi saint 20 avril : célébration de la Veillée Pascale à 21h30 en l'église de Tréflévenez, suivie du verre pascal à la salle communale.

    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  • Chrétien arabe en Terre sainte : Réflexion personnelle de P. Imad Twal Patriarcat latin de Jérusalem.

    Chrétien arabe en Terre sainte : Réflexion personnelle du P. Imad Twal Patriarcat latin de Jérusalem .

    Klikt amañ / Cliquez ici : P. Imad Twal Patriarcat latin de Jérusalem

     

  • Pellgent hag overenn nozvez Nedeleg e iliz Trelevenez.

    Veillée et messe de Noël dans l'église de Tréflévenez.

     

    Sadorn 24 a viz kerzu, da 7 eur noz e iliz Trelevenez : Pellgent ha overenn nozvez Nedeleg.Ha goude-ze eun dra bennag tomm e sal ar gommun. 

    Samedi 24 décembre à 19h dans l'église de Tréflévenez, veillée et messe de Noël en breton. Un livret blilingue permettra à tous de participer. A la suite de la messe, boisson de fête à la salle communale.

    ....................................................................................................................................................................................................................................

  • Deski Kantikou Brezoneg

    Séance d'apprentissage de cantiques bretons

    Meulom Jezuz hag e Groaz Santel

    Louons à haute voix Jésus et la Sainte Croix

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICIhttps://youtu.be/mBYPMlLmhJM

    Kredo "An Ebestel"

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICIhttps://youtu.be/dET2tiC72FM


  • D'ar zadorn 26 a viz du overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 26 novembre.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • Listenn kantikou / Proposition de chants bretons

    2016 / 2017 Année A

    Setu amañ eul listenn kantikou

    Proposition de chants bretons pour les célébrations du dimanche


    27 novembre : 1er dimanche de l'Avent A : Peur e teuio ? (Quand viendra ?) p. 111
    4 décembre : 2ème dimanche de l'Avent :  Eienenn an dour beo(La source d'eau vive) p. 69
    11 décembre : 3ème dimanche de l'Avent A : Embanner braz ar binijenn (Grand annonceur) p. 119
    18 décembre : 4ème dimanche de l'Avent A : Anjelus Nedeleg (Angelus de Noël) p. 33
    25 décembre : Noël : Ganet eo bet (Il est né) p. 93 ; Pe trouz war an douar (Quel bruit sur terre) p. 54 ; War ar menez ar bastored (Sur la montagne, les pâtres) p. 60
    1er janvier 2017 : La Sainte Famille A : Eüruz an hini (Heureux celui) p. 35
    8 janvier 2017 : Epiphanie A : Ra gano poblou ar bed (Que chantent les peuples) p. 68

    * Les pages indiquées sont celles de : Kantikou Brezoneg, Cantiques Bretons, édition Minihi Levenez ; on y trouve toutes les traductions nécessaires.

  • Sadorn 29 here : 32ved deiz-ha-bloaz ar Minihi

    Sadorn 29 here : 32ved deiz-ha-bloaz ar Minihi

    'Droug an deiz, ha d'ar sul goude lein, e vezo gwerzet, war eur priz izel kenañ (1€, 2€, 3€...) Leoriou ar Minihi

    Eun dro vad da brena provou Nedeleg evid ho migoned

    3 eur-4 eur, prezegennou el iliz Trelevenez :

    Heritaj an Iliz Keltieg evid hirio

    Gand Yves de Boisanger ha Job an Irien e galleg.

    Da 6 eur overenn e iliz Televenez

    Goude ze, banne ha pred, gand ar pez a vo ! (PPVR)

    Deuit niveruz ha pedit ho mignoned

    Samedi 29 novembre : 32ème anniversaire du Minihi,

    Tout au long de la journée et le dimanche après midi vente de livres du Minihi des prix très bas (1 €, 2€, 3€...)

    Une bonne occasion de penser aux cadeaux de Noël

    De 15h à 16h, conférence en français à l'église de Tréflévenez sur :

    L'héritage de l'Eglise Celtique pour aujourd'hui

    par Yves de Boisanger et Job an Irien

    A 18h messe dans l'église de Tréflévenez

    suivie du verre de l'amitié et d'un repas frugal (PPVR)

    Venez nombreux et invitez vos amis !

  • D' ar gwener 11 a viz du, deski Kantikou brezoneg / Séance d'apprentissage de Cantiques bretons .

    D'ar gwener 11 a viz du, goude lein euz 2e beteg 5e, deski kantikou nevez e brezoneg, gand Mikêl Skouarneg ha Job an Irien, er Minihi. En taol-mañ, ouspenn ar c'hantikou bet desket er bloaveziou diweza, e labourim war salmou evid pardoniou ha kantikou nevez. Digor eo an abadenn d'an oll !

     

    Apprentissage de nouveaux cantiques bretons le 11 novembre au Minihi avec Michel Scouarnec et Job an Irien de 14 h à 18 h. Ouvert à tous.

  • D'ar zadorn 12 a viz du bodadeg e Kastellin evid ar re a ra war-dro ar pardonniou / rencontre de ceux qui s'intéressent au pardon à Châteaulin.

    PARDONNIOU

    D'ar zadorn 12 a viz du, eus 2e da 5e, er Juvenat e Kastellin, bodadeg evid ar re a ra war-dro pardonniou, ha dreist-oll pardonniou chapeliou, da ober ano euz a pez on-eus bevet en hañv-mañ, ha da zoñjal asamblez er plas da rei d'ar pardonniou pa vo parreziou nevez.

     

    PARDONS

    Rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons, de 14h à 17h au Juvénat de Châteaulin, le 12 novembre.

     

     

  • D'ar zadorn 26 a viz du overenn brezoneg e Chapel ar Minihi / Messe à la chapelle du Minihi le 26 novembre.

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 6 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 18 h 00.

  • Sadorn 10 gwengolo : Kuzul ar Minihi / Conseil du Minihi.

    Sadorn 10 gwengolo : 5e30 Kuzul ar Minihi, 7e Overenn 8e pred.

    Samedi 10 septembre : 17h30 Conseil du Minihi, 19h Messe suivie d'un repas.

  • Sadorn 24 gwengolo : Emgav pelerined an Douar Santel / Rencontre des pélerins de Terre Sainte.

    Sadorn 24 gwengolo : 3 eur,  Emgav pelerined an Douar Santel.

    Le samedi 24 septembre à 15h, Rencontre des pélerins de Terre Sainte.

  • Sadorn 8 here : Emgav pelerined Kerne Veur / Rencontre des pélerins de Cornouailles.

    Sadorn 8 here : 3eur, Emgav pelerined Kerne-Veur. 7e overenn. 8e Pred.

    Le samedi 8 octobre à 15h, rencontre des pélerins de Cornouailles. Messe à 19h, suivie d'un repas.

  • Labouriou ha koumanantou / Travaux et abonnements.

    Bennoz Doue d'ar re ac'hellfe sikour ahanom da baea al labouriou a rankom ober ! Da skwer, e vo red deom kempenn pe adober ar skalier-sikour diavêz e koad, hag e kousto ! Piou a c'hello sikour gand eur gwenneg bennag ?

    Kalz o-deus paeet o c'houmanant evid ar bloavez 2016. Bennoz Doue dezo ! Hanter kant Euro eo atao. 

    Il nous faut refaire l'escalier de secours extérieur. Merci à ceux qui pourraient nous aider à le financer.

    Merci à ceux qui ont pensé à règler l'abonnement pour 2016 !

  • Bodadeg-veur ar Minihi d'ar sadorn 12 a viz meurz/ Assemblée générale du Minihi le samedi 12 mars.

     Pedet oc'h oll !

    Ar vodadeg a grogo da 3e30 goude lein, hag e taolim eur zell war ar pez a zo bet bevet ganeom e 2015. Gweled a raim ive ar pez a zo da zond ha dreist-oll ar pez a vefe mad deom ijina evid gwella mad ar vrezonegerien kristen hag ar re a zo dedennet gand eur speredelez kristen ha breizad.
    Goude ar vodadeg : da 6 eur, overenn ha pred !

     

    Vous êtes tous invités !

    La réunion commencera à 15h30 et nous regarderons d’abord ce que nous avons vécu en 2015. Nous nous tournerons aussi vers l’avenir et surtout vers ce qu’il nous faudrait inventer pour le meilleur bien des bretonnants chrétiens et de ceux qui sont attirés par une spiritualité chrétienne et bretonne.
    Après la réunion, à 18h, messe et repas.

  • Goueliou Pask er Minihi / Pâques en breton au Minihi

    Yaou 24 ha gwener 25 meurz : Yaou Gamblid ha Gwener ar Groaz :

    an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi

    Jeudi Saint et Vendredi Saint, 24 et 25 mars :

    à 20h30 à la chapelle du Minihi

    Sadorn 26 meurz : Nozvez Fask. An ofis a grogo da 9e noz gand an tantad e-kichenn iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm !)

    Goude an ofis e vezo eur banne asamblez e sal ar gõmun da genderhel da lida ar Pask.

    Samedi Saint 26 mars : Célébration de la Veillée Pascale à 21h en l'église de Tréflévenez, suivie du verre pascal à la salle communale.

     

  • Pelerinaj Douar Santel 2016 : CHOM A RA 6 PLAS / Pélerinage 2016 en Terre Sainte : IL RESTE 6 PLACES.

    Chom a ra 6 plas ! Dipituz eo ! Deuet om a-benn da zevel eur pelerinaj en Douar Santel evid eur priz izel kenañ : 1350 €. Daoust d'ar pez a lavar ar c'heleier a-wechou. Eo dizañjer evidom, hag eo eun doare da zikour ar gristenien da jom er vro. Ma plijfe deoc'h dond ganeom, skrivit buan da Minihi-Levenez, 29800 Trelevenez, araog fin miz c'hwevrer.

     

     Il reste 6 places, car certains ont dû se désister. Dommage, car nous avons réussi à proposer un pélé à un prix défiant toute concurrence : 1350 € ! C'est sans danger et une occasion unique. S'inscrire le plus rapidement possible, en écrivant à Minihi Levenez, 29800 Tréflévenez, avant la fin février.

  • Bodadegou evid ar pelerinachou 2016 / An Niverenn Nevez n° 146-147 / Kantikou

    Bloavez mad deoc'h oll ! 

    €€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€

    AN NIVERENN NEVEZ (146 - 147) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bannou Heol

    NOUVEAU NUMERO (146 - 147) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : RAYONS DE SOLEIL

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= 

    KANTIKOU / CANTIQUES

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".   

    Voir la rubrique : " Préparer une messe" 

    """"""""""""""""""""""""""""

  • kantikou evid an overenn beteg Pask 2016 / Propositions de cantiques pour les messes du dimanche jusqu'à Pâques 2016

    Setu amañ kantikou evid an overenn beteg Pask 2016 / Propositions de cantiques pour les messes du dimanche

    2015 /2016 Année C

    13 décembre : 3ème dimanche de l'Avent C : Embanner braz ar binijenn (Grand annonceur MKB p.60)
    20 décembre : 4ème dimanche de l'Avent C : Anjelus Nedeleg (Angelus de Noël MKB p.16) p.908
    25 décembre : Noël : Ganet eo bet (Il est né MKB p.84) p. 93 ; Pe trouz war an douar (Quel bruit sur terre MKB p.189) p. 921 ; War ar menez ar bastored (Sur la montagne, les pâtres MKB p.243) p. 928
    27 décembre : La Sainte Famille C : Eüruz an hini (Heureux celui MKB p.67) p. 909
    3 janvier 2016 : Epiphanie C : Ra gano poblou ar bed (Que chantent les peuples MKB p.200)
    10 janvier 2016 : le Baptême du Christ C :  Eienenn an dour beo (La source d'eau vive MKB p.58) ou Spered Santel (Esprit-Saint MKB p.229) p. 909.
    17 janvier 2016 : 2ème dimanche ordinaire C : Kanom e vadelez (Chantons sa bonté MKB p.114)
    24 janvier 2016 : 3ème dimanche ordinaire C : Ra vo kreñv or feiz (Que soit grande notre foi MKB p.201) p.927
    31 janvier 2016 : 4ème dimanche ordinaire C : Ra gano poblou ar bed (Que chantent les peuples MKB p.200)
    7 février 2016 : 5ème dimanche ordinaire C : Aotrou sant Pèr (Monsieur saint Pierre MKB p.23, c.1-3-4)

    14 février : 1er dimanche de carême : Eun Doue a zeu d'ho kervel (un Dieu vient vous appeler MKB* p.78) P.924
    21 février : 2ème dimanche de carême : Meulom oll da viken (Louons à jamais MKB p.156) P.909   
    28 février : 3ème dimanche de carême : Ma c'houlennan diskuiz (Si je demande le repos MKB p.140) P.925
    6 mars : 4ème dimanche de carême : O Kalon zakr (Coeur sacré MKB p.175) P.912
    13 mars : 5ème dimanche de carême : Deut va Doue (Viens, mon Dieu MKB p.51), spécialement le couplet 3. P.914
    20 mars : Dimanche des Rameaux : Enor ha gloar (Honneur et gloire MKB p.61), couplets 4-10-12, P.911
    27 mars : Dimanche de Pâques : Sell ouz an heol o sevel (Regarde le soleil se lever MKB p.226) P.922. Jezuz zo beo (Jésus est vivant MKB p.106). Lamet eo kuit, allelouia! (Elle est enlevée MKB p.133) Tridal a ra (Mon coeur exulte MKB p.237). Anjeluz Pask (Angelus de Pâques MKB p.14-15). P.908

    Les pages indiquées sont celles de MKB : Muzikou Kantikou Brezoneg. On y trouvera musique, texte et traduction. Les autres indications de pages correspondent au Supplément breton du diocèse de Quimper.

  • Ur bloavez laouen zo hetet deoc'h gand Ao Abuna Ya’coub ou Sa’da / Voeux du père Abuna Ya'coub de l'église Melkite de Bethléem

     

     

     

     

    Voeux du père Abuna Ya’coub Abou Sa’da de l'église Melkite de Bethléem :

     Klikit amañ / Cliquez ici

     

  • Nedeleg er Minihi / An Niverenn Nevez n° 146-147 / Kantikou

    Nedeleg laouen ha bloavez mad deoc'h oll ! 

    NEDELEG ER MINIHI :

    D'ar 24 a viz kerzu, e iliz parrez TRELEVENEZ, da 7 eur noz, Pellegent hag overenn Ginivelez or Zalver.

    NOEL AU MINIHI :

    Le 24 décembre à 19 h, en l'église paroissiale de Tréflévenez,Veillée et messe de Noël.

    €€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€

    AN NIVERENN NEVEZ (146 - 147) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bannou Heol

    NOUVEAU NUMERO (146 - 147) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : RAYONS DE SOLEIL

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= 

    KANTIKOU / CANTIQUES

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".   

    Voir la rubrique : " Préparer une messe" 

    """"""""""""""""""""""""""""

     

  • Lec'hienn / site / internet eskopti Kemper ha Leon / Aviel ar pemdez / Evangile du jour /Aviel e brezoneg / Evangiles en breton / An testamant nevez-eil loden / Niverennou koz Minihi Levenez / Anciens numéros du Minihi.

    Aviel ar pemdez / L'évangile du jour:

    http://diocese-quimper.fr/br/se-ressourcer/aviel-e-brezoneg/aviel-an-deiz

    Aviel e brezoneg / L'évangile en breton:

    http://diocese-quimper.fr/se-ressourcer/aviel-e-brezoneg

    Ar pevar aviel, troet e brezoneg gand « Kenvreuriez ar brezoneg » Eskopti Kemper ha Leon, dindan renerez an Aotrou ’n Eskob Visant Fave, eskob skoazeller Kemper ha Leon, ha skrivagner brezoneg. Eun droidigez evid al liderez hag ar bastorelez, gand eur yez aez ha nêt, hag o talc’her kont euz blaz hor yez ; embannet gand « Ar Skol dre Lizer » (1982).

    Aviel hervez sant Vaze : http://diocese-quimper.fr/aviel-sant-vaze

    -     Aviel hervez sant Mark : http://diocese-quimper.fr/aviel-sant-mark

    -     Aviel hervez sant Lukaz : http://diocese-quimper.fr/aviel-sant-lukaz

    -     Aviel hervez sant Yann : http://diocese-quimper.fr/aviel-sant-yann

     

    An Testamant nevez – eil loden : oberou ebestel, liziri ebestel, diskuliadur (fichennaoueg pdf):

    http://diocese-quimper.fr/br/testamant-nevez

    Ar Testamant Nevez de Guichou:

    http://diocese-quimper.fr/bibliotheque/files/original/b111ada56f39b47aebe5dbef97759230.pdf

    A

     Niverennou Minihi Levenez / Anciens numéros de Minihi Levenez:

    http://diocese-quimper.fr/bibliotheque/items/browse?collection=35

  • Mignonned Minihi Levenez o teski Kantikou brezoneg / Séance d'apprentissage de Cantiques bretons.

        

     

                                 

     

     {youtube}nbG1jhHSNqs{/youtube}

  • Pelerinachou 2016 / Pélerinages 2016

     

    1 / DOUAR SANTEL :

    Gand sikour Paol Berrou, e lakom war-zao eur pelerinaj en Douar Santel e pad vakansou Pask 2016, da lavared eo euz an 3 d'ar 15 a viz ebrel. Da genta an dezerz e-kichen Jeriko, ha goude-ze Betlehem, Jeruzalem ha tro-war-dro, al Lenn ha Nazared. Priz izelloc'h evid ar re yaouank ! N'eus ket a aon da gaoud o vond di !

    Chom a ra 6 plas ! Dipituz eo ! Deuet om a-benn da zevel eur pelerinaj en Douar Santel evid eur priz izel kenañ : 1350 €. Daoust d'ar pez a lavar ar c'heleier a-wechou. Eo dizañjer evidom, hag eo eun doare da zikour ar gristenien da jom er vro. Ma plijfe deoc'h dond ganeom, skrivit buan da Minihi-Levenez, 29800 Trelevenez, araog fin miz c'hwevrer.

    1 / TERRE SAINTE :

    Pendant les vacances de Pâques, du dimanche 3 au vendredi 15 avril : pélerinage en Terre Sainte : le désert près de Jéricho, puis Bethléem, Jérusalem et ses environs, le Lac et Nazareth. S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les logements. Places limitées (20 personnes). Aucune raison d'avoir peur de s'y rendre.

    Il reste 6 places, car certains ont dû se désister. Dommage, car nous avons réussi à proposer un pélé à un prix défiant toute concurrence : 1350 € ! C'est sans danger et une occasion unique. S'inscrire le plus rapidement possible, en écrivant à Minihi Levenez, 29800 Tréflévenez, avant la fin février.

     

    2 / KERNE-VEUR :

    - E miz even : 12-22  war roudou sent Breiz, a-wechou war droad ! 'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz !

    Bodadeg evid ar pelerinaj 2016 e Kerne Veur :

    d'ar zadorn 14 a viz mae, da 5 eur goude lein, er Minihi.

    2 / CORNOUAILLES BRITANNIQUE :

    - En Juin : du 12 au 22  sur les traces des saints bretons en Cornouailles. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous. Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements. Groupe limité à 18 personnes maximum.

    Réunion de préparation au pèlerinage en Cornouailles en 2016 :

    le 14 mai 2016, à 17 h 00 au Minihi.

  • D' ar merher 11 a viz du, deski Kantikou brezoneg / Séance d'apprentissage de Cantiques bretons 2.

    D'ar merher 11 a viz du, goude lein euz 2e beteg 5e, deski kantikou nevez e brezoneg, gand Mikêl Skouarneg ha Job an Irien, er Minihi. En taol-mañ, ouspenn ar c'hantikou bet desket er bloaveziou diweza, e labourin war salmou a c'hellfe beza implijet 'vid gousperou e pardoniou braz 'vel Rumengol, Santez-Anna e ar Folgoad. Digor eo an abadenn d'an oll !

     

    Apprentissage de nouveaux cantiques bretons le 11 novembre au Minihi avec Michel Scouarnec et Job an Irien de 14 h à 18 h. Ouvert à tous

  • D'ar zadorn 14 a viz du, er Juvénat e Kastellin / Rencontre pour l'organisation des pardons.

    D'ar zadorn 14 a viz du, euz 2e da 5e, er Juvénat e Kastellin, bodadeg evid ar re a ra war-dro pardoniou, ha dreist-oll pardoniou, da ober ano euz ar pez on-eus bevet en hañv-mañ, ha da zoñjal asamblez er plas da rei d'an drugarez er bloaz a zeu.

    Rencontre de ceux qui s'intéressent aux pardons, de 14 h à 17 h, au Juvénat de Chateaulin, le 14 novembre.

  • D' ar merher 11 a viz du, deski Kantikou brezoneg / Séance d'apprentissage de Cantiques bretons.

    D'ar merher 11 a viz du, goude lein euz 2e beteg 5e, deski kantikou nevez e brezoneg, gand Mikêl Skouarneg ha Job an Irien, er Minihi. En taol-mañ, ouspenn ar c'hantikou bet desket er bloaveziou diweza, e labourin war salmou a c'hellfe beza implijet 'vid gousperou e pardoniou braz 'vel Rumengol, Santez-Anna e ar Folgoad. Digor eo an abadenn d'an oll !

     

    Apprentissage de nouveaux cantiques bretons le 11 novembre au Minihi avec Michel Scouarnec et Job an Irien de 14 h à 18 h. Ouvert à tous

  • Mignoned Minihi Levenez o teski Kantikou brezoneg / Niverenn Nevez (145) "MINIHI LEVENEZ" / Kantikou

     Mignonned Minihi Levenez o teski Kantikou brezoneg

                                 

    Séance d'apprentissage de Cantiques bretons.

    {youtube}nbG1jhHSNqs{/youtube}

    €€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€

    AN NIVERENN NEVEZ (145) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bro-Skos

    NOUVEAU NUMERO (145) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : L'ECOSSE

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= 

    KANTIKOU / CANTIQUES

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".   

    Voir la rubrique : " Préparer une messe" 

    """"""""""""""""""""""""""""

     

  • Mignoned Minihi Levenez o teski Kantikou brezoneg / Niverenn Nevez (145) "MINIHI LEVENEZ" / Kantikou (2)

     STAND MINIHI LEVENEZ

    GOUEL AL LEORIOU 2015 E KARAEZ

    STAND DU MINIHI AU FESTIVAL DU LIVRE 2015 A KARAEZ

    €€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€

    AN NIVERENN NEVEZ (145) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bro-Skos

    NOUVEAU NUMERO (145) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : L'ECOSSE

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= 

    KANTIKOU / CANTIQUES

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".   

    Voir la rubrique : " Préparer une messe" 

    """"""""""""""""""""""""""""

     

  • Pardon Itron Varia Rostrenn 2015 / Pardon Notre Dame de Rostrenen 2015

                            

    {youtube}lv2JwLa0UUI{/youtube}

  • D'ar gwener 14 a viz eost overenn brezoneg e Rumengol / le 14 août messe en breton à Rumengol

    da 6e d'abardaez e Rumengol overenn brezoneg evid ar pardon.

    à 18h00 messe en breton à Rumengol pour le pardon.

  • chapelle du Minihi le 1er Août

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 7 eur.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 19 h 00.

  • Pelerinaj e Bro Skos / Pélerinage en Ecosse 2015

    PELERINAJ E BRO SKOS 2015

    PELERINAGE 2015 EN ECOSSE

                                                                             

    {youtube}xotoK55aRGY{/youtube} 

    Setu ul liamm war-zu ur choaj-kentañ a-zivout hon pelerinaj e bro Skos (J.L. Le Floc'h)
    Voici un lien vers une premiere selection de photos

    http://img.gg/SNAIKAC

     

    {youtube}P3b4H7ZyMBc{/youtube}  

    Setu un eil liamm war-zu fotoioù, tudennoù warne, hag int  bet tapet e-pad ar beaj e bro Skos 2015. voici un second lien vers une sélection de photos (avec personnages) prises pendant notre voyage pélerinant en Ecosse/Nothumbrie

    http://img.gg/xYwV9NO

  • Prezegenn gand Job e Landouzan / Conférence de Job à Landouzen au Drennec

     

    Prezegenn gand Job.

    D'ar 7 ar viz gouere , da 8e30 noz, e chapel Landouzan en Drenneg.

    Conférence de Job.

    Le 7 juillet à 20h30 à la chapelle de Landouzan , Le Drennec

  • Pelerinaj Bro Skos 2015 / Pélerinage en Ecosse

    Bro Skos 1-14 Eost 2015 : 

      

    Kuitaad a raim Rosko d'ar 1a a viz eost diouz an noz, hag e teuim endro d'ar 14 diouz ar mintin. Ar pal eo dizolei al lehiou hag an dud a zo bet touriou-tan 'vid ar feiz e hanternoz Bro-Zaoz hag e Bro-Skos : Lindisfarne (Sant Ivi), Candida Casa (Sant Ninian), ha dreist-oll Enezenn Iona (Sant Columcille) 'lec'h ma chomim teir nozvez.

    2/ Ecosse 1er-14 Août :

     

    Nous quitterons Roscoff le 1er Août au soir après la messe au Minihi et nous reviendrons le 14 Août au matin. Le projet est de découvrir les lieux et les gens qui ont été des phares de la vie chrétienne dans l'extrème nord de l'Angleterre et en Ecosse : Lindisfarne (St Ivi), Candida Casa (St Ninian) et surtout l'ile d'Iona (St Columba) où nous séjournerons 3 nuits.

  • Pelerinaj / Pélerinage : Tro Sant Paol 2015

    Tro Sant Paol: 19 - 26 gouere 2015 :  

      

    War droad euz ar zul 19 abred beteg ar zul 26 goude lein, euz Enez-Eusa da Enez-Vaz, en eur dremen dre Lambol-Plouarzel, Lambol-Gwitalmeze, Prad-Paol e Plougerne, Chapel-Paol e Brignogan, Ar Folgoad, Trelaouenan, Kastell-Paol hag Enez-Vaz evid pardon santez Anna. Eur valeadenn pelerinaj eo da zizolei sant Paol hervez e Vuez, hag al lehiou gouestlet dezañ pe d’e ziskibien. N’eo ket diêz, rag ar zehier a vez er gamionetenn, hag e vez ehanou.

    Tro Sant Paol :

     

    Pèlerinage à pied du dimanche 19 juillet (tôt le matin) au dimanche 26 dans l’après-midi. Il s’agit de découvrir le grand saint que fut saint Pol de Léon en le suivant d’après sa Vie et les lieux qui lui sont consacrés : l’île d’Ouessant, Lampaul-Plouarzel, Lampaul-Ploudalmézeau, Prad-Paol en Plouguerneau, Chapel-Pol en Brignogan, Le Folgoët, Tréflaouénan, Saint-Pol de Léon, et l’île de Batz pour le pardon de sainte Anne. Le parcours ne présente pas de grosses difficultés. Les sacs sont portés dans la camionnette et il y a des arrêts. 

  • Pardon Sant Yann 2015 / Pardon de Saint Jean à Plouvien

    PARDON SANT YANN BALANANT

    E PLOUVIEN

    {youtube}WaPo3H0OuIY{/youtube}

    PARDON DE SAINT JEAN BALANANT

    A PLOUVIEN

  • Tro ar Relegou 2015 / Troménie de Landeleau

    TRO AR RELEGOU E LANDELO

     

    {youtube}YifYKkIrOw4{/youtube}

    TROMENIE DE LANDELEAU

    %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

  • Ordinal an overenn / Ordinaire de la messe

    ORDINAL AN OVERENN

    LID AR BINIJENN n° 1 Pajenn 250 {youtube}U15pTeJOO4o{/youtube}

    LID AR BINIJENN n° 2 Pajenn 251

    {youtube}wXLTMSVWBuk{/youtube} 

    LID AR BINIJENN n° 3 Pajenn 252

    {youtube}m958hNoJGd8{/youtube}

    LID AR BINIJENN n° 4 Pajenn 253

    {youtube}cLwqP9PMGQk{/youtube}

    LID AR BINIJENN n° 5 (n°1) Pajenn 254

    {youtube}SlV8CBE8G2E{/youtube} 

    LID AR BINIJENN n° 5 (n°2) Pajenn 254

    {youtube}rR2T8nLSGpw{/youtube}

    Salud Ar Beleg n°1 Pajenn 249

     {youtube}tW5keteW3IY{/youtube} 

    Salud Ar Beleg n°2 Pajenn 249 

    {youtube}VsGWoHpsGWk{/youtube}

    sGWoHpsGWk{/youtube}

  • Kantikou / Cantiques

    Télécharger PDFTélécharger PDF

     

     

    Padraig Landevenneg - M. Skouarneg.

    1. A-hed an deiz, ra vo skeduz

    Ho tremm Jezuz, beo ha gwirion ;

    Tarza ’raio, eienenn guz,

    Gand levenez en or c’halon.

    2. ’Vel eur c’hlizenn, Doue an Tad,

    E tiskenn puill ho levenez ;

    Ra gouezo deom eur varlennad,

    Rag c’hwi hepkén ’zo karantez.

    3. Koroll a ra ho karantez

    Dindan avel ar Spered Glan,

    Hag an ene, gand trugarez,

    Zo kizellet dre nerz an tan.

    4. Dirag an tan, oll c’hedourien,

    Tostaom doujuz d’or frealzi;

    Laouen ha flour ’vel eun êzenn,

    Kaer, or pedenn c’hello bleuñvi.

    5. Evel an eost ’vo or pedenn,

    Rag don ennom chom an Dreinded;

    Kaerroc’h eged kan eun delenn,

    D’ar béd e strinko eürusted.

    6. A-hed an noz, Doue a beoc’h,

    Gand ar bedenn, c’hwi gendalho;

    Da c’houlou-deiz ’ruillo ar roc’h,

    Ganeoc’h Jezuz, ni ’adsavo.

    TOUT AU LONG DU JOUR

    1. Tout au long du jour, que soit éclatant

    Ton visage Jésus, vivant et vrai ;

    Il jaillira, source cachée,

    Avec joie dans notre cœur.

    2. Comme une rosée, Dieu le Père,

    Ta joie descend abondante;

    Qu’il nous en tombe une brassée,

    Car Toi seul est amour.

    3. Ton amour danse

    Sous le vent de l’Esprit-Saint,

    Et l’âme avec miséricorde,

    Est sculptée par la force du feu.

    4. Devant le feu, tous guetteurs,

    Approchons respectueusement pour être consolés;

    Joyeuse et douce comme un souffle,

    Et belle, notre prière pourra fleurir.

    5. Notre prière est comme la moisson,

    Profondément en nous demeure la Trinité;

    Plus belle que le chant de la harpe,

    Au monde elle donnera du bonheur.

    Tout au long de la nuit, Dieu de paix,

    Tu continueras la prière;

    A l’aube le rocher roulera,

    Avec Toi Jésus, nous ressusciterons.

    A-hed an deiz 

    Padraig Landevenneg - M. Skouarneg.

    1. A-hed an deiz, ra vo skeduz

    Ho tremm Jezuz, beo ha gwirion ;

    Tarza ’raio, eienenn guz,

    Gand levenez en or c’halon.

    2. ’Vel eur c’hlizenn, Doue an Tad,

    E tiskenn puill ho levenez ;

    Ra gouezo deom eur varlennad,

    Rag c’hwi hepkén ’zo karantez.

    3. Koroll a ra ho karantez

    Dindan avel ar Spered Glan,

    Hag an ene, gand trugarez,

    Zo kizellet dre nerz an tan.

    4. Dirag an tan, oll c’hedourien,

    Tostaom doujuz d’or frealzi;

    Laouen ha flour ’vel eun êzenn,

    Kaer, or pedenn c’hello bleuñvi.

    5. Evel an eost ’vo or pedenn,

    Rag don ennom chom an Dreinded;

    Kaerroc’h eged kan eun delenn,

    D’ar béd e strinko eürusted.

    6. A-hed an noz, Doue a beoc’h,

    Gand ar bedenn, c’hwi gendalho;

    Da c’houlou-deiz ’ruillo ar roc’h,

    Ganeoc’h Jezuz, ni ’adsavo.

    TOUT AU LONG DU JOUR

    1. Tout au long du jour, que soit éclatant

    Ton visage Jésus, vivant et vrai ;

    Il jaillira, source cachée,

    Avec joie dans notre cœur.

    2. Comme une rosée, Dieu le Père,

    Ta joie descend abondante;

    Qu’il nous en tombe une brassée,

    Car Toi seul est amour.

    3. Ton amour danse

    Sous le vent de l’Esprit-Saint,

    Et l’âme avec miséricorde,

    Est sculptée par la force du feu.

    4. Devant le feu, tous guetteurs,

    Approchons respectueusement pour être consolés;

    Joyeuse et douce comme un souffle,

    Et belle, notre prière pourra fleurir.

    5. Notre prière est comme la moisson,

    Profondément en nous demeure la Trinité;

    Plus belle que le chant de la harpe,

    Au monde elle donnera du bonheur.

    Tout au long de la nuit, Dieu de paix,

    Tu continueras la prière;

    A l’aube le rocher roulera,

    Avec Toi Jésus, nous ressusciterons.A-hed
    an deiz

    Padraig
    Landevenneg - M. Skouarneg.

    1.
    A-hed an deiz, ra vo skeduz

    Ho
    tremm Jezuz, beo ha gwirion ;

    Tarza
    ’raio, eienenn guz,

    Gand
    levenez en or c’halon.

    2.
    ’Vel eur c’hlizenn, Doue an Tad,

    E
    tiskenn puill ho levenez ;

    Ra
    gouezo deom eur varlennad,

    Rag
    c’hwi hepkén ’zo karantez.

    3.
    Koroll a ra ho karantez

    Dindan
    avel ar Spered Glan,

    Hag
    an ene, gand trugarez,

    ’Zo
    kizellet dre nerz an tan.

    4.
    Dirag an tan, oll c’hedourien,

    Tostaom
    doujuz d’or frealzi ;

    Laouen
    ha flour ’vel eun êzenn,

    Kaer,
    or pedenn c’hello bleuñvi.

    5.
    Evel an eost ’vo or pedenn,

    Rag
    don ennom chom an Dreinded ;

    Kaerroc’h
    eged kan eun delenn,

    D’ar
    béd e strinko eürusted.

    6.
    A-hed an noz, Doue a beoc’h,

    Gand
    ar bedenn, c’hwi gendalho ;

    Da
    c’houlou-deiz ’ruillo ar roc’h,

    Ganeoc’h
    Jezuz, ni ’adsavo.

    TOUT AU LONG DU JOUR

    1. Tout au long du
    jour, que soit éclatant

    Ton visage Jésus,
    vivant et vrai ;

    Il jaillira, source
    cachée,

    Avec joie dans notre
    cœur.

    2. Comme une rosée,
    Dieu le Père,

    Ta joie descend
    abondante;

    Qu’il nous en
    tombe une brassée,

    Car Toi seul est
    amour.

    3. Ton amour danse

    Sous le vent de
    l’Esprit-Saint,

    Et l’âme avec
    miséricorde,

    Est sculptée par
    la force du feu.

    4. Devant le feu,
    tous guetteurs,

    Approchons
    respectueusement pour être consolés;

    Joyeuse et douce
    comme un souffle,

    Et belle, notre
    prière pourra fleurir.

    5. Notre prière est
    comme la moisson,

    Profondément en
    nous demeure la Trinité;

    Plus belle que le
    chant de la harpe,

    Au monde elle
    donnera du bonheur.

    Tout au long de la
    nuit, Dieu de paix,

    Tu continueras la
    prière;

    A l’aube le rocher
    roulera,

    Avec Toi Jésus,
    nous ressusciterons.

  • Overennou brezoneg pe diouyezeg / Messes en breton ou bilingue

    Overennou brezoneg pe diouyezeg (Du 2016 - Pask 2017)

    - D'ar zul 20 a viz du, da 10e30 e iliz Penn-ar-C'hrann.

    - D'ar zul 11 a viz kerzu, evid gouel Sant Kaourantin , da 9 eur e Iliz-veur Kemper. 

    - D'ar zul 18 a viz kerzu da 10e e iliz parrez Landeveneg.

    - D'ar zadorn 24 a viz kerzu e iliz Trelevenez da 7e noz, Pellgent ha overenn Nedeleg.

    - D'ar zul 15 a viz genver, da 10e30 e iliz Penn-ar-C'hrann.

    - D'ar zadorn 21 a viz genver, da 6e30 noz e iliz Sant Alor en Erge-Viian.

    - D'ar zul 19 a viz c'hwevrer, da 10e e iliz parrez Landevenneg.

    - d'ar zadorn 18 a viz meurz, da 6e30 noz e iliz Sant Alor en Erge-Viian.

    - D'ar zul 19 a viz meurz, da 10e30 e iliz Penn-ar-C'hrann.

    Messes en breton ou bilingue (Novembre 2016 - Pâques 2017)

    - le 20 novembre à 10h30 à l'église de Pencran.

    - le 11 décembre à 9h à la cathédrale St Corentin à Quimper.

    - le 18 décembre à 10h à l'église de Landévenneg.

    - Le 24 décembre à 19h à Tréflévenez, Veillée et messe de Noël.

    - 15 janvier 2017, à 10h30 à l'église de Pencran.

    - le 21 janvier 2017, à l'église Saint Alor en Ergué Armel.

    - le 19 février 2017, à 10h00 à l'église paroissiale de Landévennec.

    - le 18 mars 2017, à l'église Saint Alor en Ergué Armel.

    -le 19 mars 2017, à 10h30 en l'église de Pencran.

     

     

     

     

  • Bodadegou evid ar pelerinachou er Minihi / Réunions pour les pèlerinages :

     Bodadegou evid ar pelerinachou er Minihi :

    1/ Sadorn 27 even da 4e goude lein er Minihi : Bodadeg Tro Sant Paol

    2/ Sadorn 4 gouere da 4e goude lein : Bodadeg Pele Bro-Skos

    Réunions pour les pèlerinages :

    1/ Samedi 27 juin à 16 h : Réunion des participants au Tro Sant Paol

    2/ Samedi 4 juillet à 16 h : réunion des participants au pélérinage en Ecosse.

    Présence indispensable.

    ###########################################

     

  • Overenn e chapel ar Minihi / Messe au Minihi

      Overenn brezoneg e chapel ar Minihi    

    Bep sadorn d'abardez da 7 eur. D'ar sadorn 25 a viz gouere, ne vo ket a overenn er Minihi ablamour da bardon Logildut d'ar zul.

    Messe en breton tous les samedis soirs

    à la chapelle du Minihi, à 19 h 00. Le samedi 25 juillet, pas de messe au Minihi à cause du pardon de Lokiltud en Sizun le dimanche 26.

  • NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / NEDELEG ER MINIHI / 30ed DEIZ-HA-BLOAZ MINIHI LEVENEZ / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / PELERINACHOU 2015 / OVERENNOU E BREZONEG /

    AN NIVERENN NEVEZ (141) "MINIHI LEVENEZ" :

     30ved deiz-ha-bloaz

    NOUVEAU NUMERO (141) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : 30ème ANNIVERSAIRE 

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

    Nedeleg er Minihi :

    Ar Pellgent hag overenn Ginivelez or Zalver a vezo lidet e iliz-parrez Trelevenez d’ar 24 a viz kerzu da 9 eur noz. Goude an overenn e vezo eun dra bennag tomm e sal ar gomun.

    Ezomm braz on-eus e teufe re yaouank da zikour prepar ar pellgent hag an iliz azaleg 5 goude lein.

     Noël en breton au Minihi :

     La veillée de Noël et la messe de la Nativité seront célébrées en breton dans l’église paroissiale de Tréflévénèz le lundi 24 décembre à 21h. Un livret bilingue permettra une meilleure participation de tous. Après la messe on prendra ensemble quelque chose de chaud à la salle communale.

    Les jeunes qui pourraient venir nous aider à préparer la veillée et l'église à partir de 17  h 00 seront les bienvenus.

    $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

    30ed DEIZ-HA-BLOAZ (30e ANNIVERSAIRE

    MINIHI LEVENEZ

    Prezegen / Conférence par Yves de Boisanger:

    {youtube}ZntODYDh4jw{/youtube}

    Fin des paroisses, renaissance des "Plou" ? 

    Mont er rubrikenn : " An dud hag al lec'h "

    Voir la rubrique : " Les gens et le lieu " 

    Prezegen / Conférence par Job An Irien:

    {youtube}ywcFeSaP1rI{/youtube}

    Les Bretons ont ils encore besoin d'un salut ?

    An Overenn La Messe 

    {youtube}dAsa-XDZzgg{/youtube}

    Pred gand Sonerez

    {youtube}i27wRGTYC-s{/youtube}

    Repas avec animation musicale

    Mont er rubrikenn : " An dud hag al lec'h / Photos" 

    Voir la rubrique : " Les gens et le lieu / Photos"

    ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ 

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi   

    bep sadorn d'abardez da 6 eur  
     

    Messe en breton tous les samedis soirs    

    à la chapelle du Minihi à 18 h.

    &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

     Pelerinachou 2015: 

    1/ Tro Sant Paol, 19 - 26 gouere 2015 :

    War droad euz ar zul 19 abred beteg ar zul 26 goude lein, euz Enez Eussa da Enez Vaz, en eur dremen dre Lambaol-Plouarzel, Lambaol-Guitalmeze, Prad Paol e Plougerne, Chapel Pol e Brignogan, Ar Folgoad, Trelaouenan, Kastell Paol hag Enez Vaz evid pardon Santez Anna. Eur valeadenn pelerinaj eo da zizolei Sant Paol hervez e Vuez, hag al lehiou gouestlet dezan pe d'e ziskibien.

    Lakaad an ano ar buanna ar gwella en eur skriva da "Minihi Levenez 29 800 TRELEVENEZ"

     

    2/ Bro Skos 1-14 Eost 2015 :

    Kuitaad a raim Rosko d'ar 1a a viz eost diouz an noz, hag e teuim endro d'ar 14 diouz ar mintin. Ar pal eo dizolei al lehiou hag an dud a zo bet touriou-tan 'vid ar feiz e hanternoz Bro-Zaoz hag e Bro-Skos : Lindisfarne (Sant Ivi), Candida Casa (Sant Ninian), ha dreist-oll Enezenn Iona (Sant Columcille) 'lec'h ma chomim teir nozvez. Ablamour da hirder ar veaj e kousto war dro 700 €. Ne jom kén nemed eur plas pe zaou ! Gervel buan ar Minihi !

     

    Pèlerinages 2015 :

    1/ Tro Sant Paol :

    Pèlerinage à pied du dimanche 19 juillet (tôt le matin) jusqu'au dimanche 26 dans l'après midi. Il s'agit de découvrir le gfand saint que fut Saint Pol de Léon en le suivant d'après sa Vie et les lieux qui lui sont consacrés: l'ile d'Ouessant, Lampaul-Plouarzel, Lampaul-Ploudalmézeau, Prad Pol à Plouguerneau, Chapel Pol à Brignogan, Le Folgoët, Tréflaouenan, Saint Pol de Léon et l'ile de Batz pour le pardon de Sainte Anne.

    S'inscrire le plus rapidement possible afin de réserver des logements, en écrivant à "Minihi Levenez 29800 Tréflévenez"

     

    2/ Ecosse 1er-14 Août :

    Nous quitterons Roscoff le 1er Août au soir après la messe au Minihi et nous reviendrons le 14 Août au matin. Le projet est de découvrir les lieux et les gens qui ont été des phares de la vie chrétienns dans l'extrème nord de l'Angleterre et en Ecosse : Lindisfarne (St Ivi), Candida Casa (St Ninian) et surtout l'ile d'Iona (St Columba) où nous séjournerons 3 nuits. En raison de la longueur du pèlerinage et des distances, le coût sera d'environ 700 €. Il ne reste plus qu'un ou deux places ! Appelez rapidement le Minihi !

     

    ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=ç=
     

    OVERENNOU E BREZONEG/ MESSES EN BRETON

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".  

    Voir la rubrique : " Préparer une messe" 

    """""""""""""""""""""""""""" 

    Nedeleg laouen

    ha bloavez mad deoc'h oll ! 

     

     

     


     

  • AR C'HANTIKOU EVID AN OVERENNOU DA ZOND / NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / OVERENNOU E BREZONEG / GOUELIOU PASK ER MINIHI / PELERINACHOU 2014 /

     

     Ar c'hantikou evid an overennou da zond 

    Proposition de chants bretons pour les célébrations du dimanche de 2014  

     

      

     

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".

     

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"

     

    AN NIVERENN NEVEZ (137 - 138 ) "MINIHI LEVENEZ" : 

     

    Dindan sell ar c'houmoul

     

      

     

    NOUVEAU NUMERO (137 - 138 ) DE LA REVUE DU MINIHI :

     

    Sous le regard des nuages

     

     

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

     

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 € 

     

    Minihi- Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

      

     

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi, bep sadorn d'abardez da 6 eur (beteg ar cheñchamant eur, goude ze da 7 eur)

     

       

     

    Messe en breton tous les samedis soirs à la chapelle du Minihi à 18 h. (jusqu'au changement d'heure, ensuite à 19 h 00)

     


    OVERENNOU E BREZONEG / MESSES EN BRETON

     

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ". 

     

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"

     


     

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     

    Merher al ludu 5 meurz : da 6 eur overenn diouyezeg e chapel ar Minihi.

     

    Mercredi des cendres 5 mars : messe bilingue à 18h à la chapelle du Minihi.

     

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     

    Goueliou Pask er Minihi.

     

    Yaou 17 ha gwener 18 ebrel : Yaou gamblid ha Gwener ar Groaz. an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi.

     

    Sadorn 19 ebrel : Novez Fask . An ofis a grogo da 9e30 noz gand an tantad e-kichenn iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm) Goude an ofis e vezo eur banne asamblez e sal ar gomun da genderhel da lida ar Pask.

     

    Pâques en breton au Minihi.

     

    Jeudi saint et Vendredi saint 17 et 18 avril  : à 20 h30 à la chapelle du Minihi.

     

    Samedi saint 19 avril : Célébration de la Veillée Pascale à 21h30 en l'église de Tréflévénez, suivie du verre pascal à la salle communale.

     

    PELERINACHOU 2014 :  

     

    DOUAR SANTEL :  

     

    - E pad vakañsou Pask, euz ar sadorn 26 ebrel d'ar merher 7 a viz mae : pelerinaj en DOUAR SANTEL.  

     

    Da genta an dezerz e Bro-Jordania, ha goude-ze Palestin hag Izraël. Priz izelloc'h evid ar re yaouank.

     

      

     

     

    Pendant les vacances de Pâques : du samedi 26 avril au mercredi 8 mai, pélerinage en Terre Sainte : Expérience du désert en Jordanien puis Bethléem, Jérusalem, le lac et Nazareth.  

     

    Lakaad an ano buan, marplij, deom d'a c'helloud kaoud lojeiz ! 

     

    S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

    IWERZON - IRLANDE 

      

    - Eur ar Zadorn 19 beteg ar Yaou 31 a viz gouere en Dingle Peninsula, en Inizi Aran hag er C'honnemara : hent ar zent, aliez war droad. Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited. 

     

      

     

    Du samedi 19 au jeudi 31 juillet dans la péninsule de Dingle, aux iles d'Aran et dans le Connemara : la route des saints, pélerinage que nous effectuerons souvent à pied. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous. 

     

    'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz ! (Chom a ra daou blas. Ober buan).

     

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements. (Il reste deux places. Faire vite).

     

     

     

  • BODADEG-VEUR AR MINIHI / AR C'HANTIKOU EVID AN OVERENNOU DA ZOND / NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / OVERENNOU E BREZONEG / GOUELIOU PASK ER MINIHI / PELERINACHOU 2014 /

     Bodadeg-veur ar Minihi d’ar zadorn 15 a viz meuz 2014.

    Pedet oc'h oll !

    Ar vodadeg a grogo da 3e goude lein, hag e taolim eur zell war ar pez a zo bet bevet ganeom e 2013 Gweled a raim ive ar pez a zo da zond ha dreist-oll ar pez a vefe mad deom ijina evid gwella mad ar vrezonegerien kristen hag ar re a zo dedennet gand eur speredelez kristen ha breizad. Goude ar vodadeg : overenn ha pred-gouel.

      

    Assemblée générale du Minihi le samedi 15 mars 2014

    Vous y êtes tous invités ! La réunion commencera à 15h, et nous regarderons d’abord ce que nous avons vécu en 2013. Nous nous tournerons aussi vers l’avenir, et surtout vers ce qu’il nous faudrait inventer pour le meilleur bien des bretonnants chrétiens et de ceux qui sont attirés par une spiritualité chrétienne et bretonne. Après la réunion, messe et repas festif.

     Ar c'hantikou evid an overennou da zond 

    Proposition de chants bretons pour les célébrations du dimanche de 2014  

     

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"

    AN NIVERENN NEVEZ (137 - 138 ) "MINIHI LEVENEZ" : 

    Dindan sell ar c'houmoul

      

    NOUVEAU NUMERO (137 - 138 ) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Sous le regard des nuages

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 € 

    Minihi- Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi, bep sadorn d'abardez da 6 eur (beteg ar cheñchamant eur, goude ze da 7 eur)

       

    Messe en breton tous les samedis soirs à la chapelle du Minihi à 18 h. (jusqu'au changement d'heure, ensuite )


    OVERENNOU E BREZONEG / MESSES EN BRETON

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ". 

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"


    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

    Merher al ludu 5 meurz : da 6 eur overenn diouyezeg e chapel ar Minihi.

    Mercredi des cendres 5 mars : messe bilingue à 18h à la chapelle du Minihi.

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

    Goueliou Pask er Minihi.

    Yaou 17 ha gwener 18 ebrel : Yaou gamblid ha Gwener ar Groaz. an ofis a vezo da 8e30 noz e chapel ar Minihi.

    Sadorn 19 ebrel : Novez Fask . An ofis a grogo da 9e30 noz gand an tantad e-kichenn iliz Trelevenez, ha goude-ze en iliz (a vo tommet ma vez ezomm) Goude an ofis e vezo eur banne asamblez e sal ar gomun da genderhel da lida ar Pask.

    Pâques en breton au Minihi.

    Jeudi saint et Vendredi saint 17 et 18 avril  : à 20 h30 à la chapelle du Minihi.

    Samedi saint 19 avril : Célébration de la Veillée Pascale à 21h30 en l'église de Tréflévénez, suivie du verre pascal à la salle communale.

     

    PELERINACHOU 2014 :  

     

    DOUAR SANTEL :  

    - E pad vakañsou Pask, euz ar sadorn 26 ebrel d'ar merher 7 a viz mae : pelerinaj en DOUAR SANTEL.  

    Da genta an dezerz e Bro-Jordania, ha goude-ze Palestin hag Izraël. Priz izelloc'h evid ar re yaouank.

      

     

     

    Pendant les vacances de Pâques : du samedi 26 avril au mercredi 8 mai, pélerinage en Terre Sainte : Expérience du désert en Jordanien puis Bethléem, Jérusalem, le lac et Nazareth.  

     

    Lakaad an ano buan, marplij, deom d'a c'helloud kaoud lojeiz ! 

     

    S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

    IWERZON - IRLANDE 

     

    - Eur ar Zadorn 19 beteg ar Yaou 31 a viz gouere en Dingle Peninsula, en Inizi Aran hag er C'honnemara : hent ar zent, aliez war droad. Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited. 

     

      

    Du samedi 19 au jeudi 31 juillet dans la péninsule de Dingle, aux iles d'Aran et dans le Connemara : la route des saints, pélerinage que nous effectuerons souvent à pied. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous. 

     

    'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz ! (Chom a ra daou blas. Ober buan).

       

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements. (Il reste deux places. Faire vite).

     

  • BLOAVEZ MAD / AR C'HANTIKOU EVID AN OVERENNOU DA ZOND / NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / LIZER NEDELEG GAND ABUNA YACOUB / PELERINACHOU 2014 / BENNOZ DOUE /

    Bloavez mad en ho ti


     

     Ar c'hantikou evid an overennou da zond 

    Proposition de chants bretons pour les célébrations du dimanche de 2014  

     

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"



    AN NIVERENN NEVEZ (136) "MINIHI LEVENEZ" : 

    Eur vuhez nevez 

    Ar vadeziant

     

     

    NOUVEAU NUMERO (136) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Le BAPTEME

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 € 

    Minihi- Levenez 298

     

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi, bep sadorn d'abardez da 6 eur. 

     

     

     

    Messe en breton tous les samedis soirs à la chapelle du Minihi à 18 h.


    LIZER NEDELEG SKRIVET GANT ABUNA YACOUB PERSON AN ILIZ MELKITE E BETHLEEM.

    LETTRE DE NOEL ECRITE PAR ABUNA YACOUB CURE DE L'EGLISE MELKITE DE BETHLEEM.

    ( Mont e rubrikenn An dud hag al lec'h / voir la rubrique Les gens et le lieu


    PELERINACHOU 2014 :  

     

    DOUAR SANTEL : 

     

    - E pad vakañsou Pask, euz ar sadorn 26 ebrel d'ar merher 7 a viz mae : pelerinaj en DOUAR SANTEL.  

    Da genta an dezerz e Bro-Jordania, ha goude-ze Palestin hag Izraël. Priz izelloc'h evid ar re yaouank.

     

     

      

    Pendant les vacances de Pâques : du samedi 26 avril au mercredi 8 mai, pélerinage en Terre Sainte : Expérience du désert en Jordanien puis Bethléem, Jérusalem, le lac et Nazareth.  

    Lakaad an ano buan, marplij, deom d'a c'helloud kaoud lojeiz ! 

    S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

      

      

    IWERZON - IRLANDE 

     

    - Eur ar Zadorn 19 beteg ar Yaou 31 a viz gouere en Dingle Peninsula, en Inizi Aran hag er C'honnemara : hent ar zent, aliez war droad. Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited. 

     

     

     

    Du samedi 19 au jeudi 31 juillet dans la péninsule de Dingle, aux iles d'Aran et dans le Connemara : la route des saints, pélerinage que nous effectuerons souvent à pied. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous. 

     

    'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz !

      

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

     

    Bennoz Doue d'ar re o-deus sikouret ahanom da baea an dommerez nevez !

     

     

     

     

     



  • BLOAVEZ MAD / NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / LIZER NEDELEG GAND ABUNA YACOUB / PELERINACHOU 2014 / BENNOZ DOUE / PRED GOUDE AN OVERENN /

    Bloavez mad en ho ti



    AN NIVERENN NEVEZ (136) "MINIHI LEVENEZ" : 

    Eur vuhez nevez 

    Ar vadeziant

     

     

    NOUVEAU NUMERO (136) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Le BAPTEME

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 € 

    Minihi- Levenez 298

     

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi, bep sadorn d'abardez da 6 eur. 

     

     

     

    Messe en breton tous les samedis soirs à la chapelle du Minihi à 18 h.


    LIZER NEDELEG SKRIVET GANT ABUNA YACOUB PERSON AN ILIZ MELKITE E BETHLEEM.

    LETTRE DE NOEL ECRITE PAR ABUNA YACOUB CURE DE L'EGLISE MELKITE DE BETHLEEM.

    ( Mont e rubrikenn An dud hag al lec'h / voir la rubrique Les gens et le lieu


    PELERINACHOU 2014 :  

     

    DOUAR SANTEL : 

     

    - E pad vakañsou Pask, euz ar sadorn 26 ebrel d'ar merher 7 a viz mae : pelerinaj en DOUAR SANTEL.  

    Da genta an dezerz e Bro-Jordania, ha goude-ze Palestin hag Izraël. Priz izelloc'h evid ar re yaouank.

     

     

      

    Pendant les vacances de Pâques : du samedi 26 avril au mercredi 8 mai, pélerinage en Terre Sainte : Expérience du désert en Jordanien puis Bethléem, Jérusalem, le lac et Nazareth.  

    Lakaad an ano buan, marplij, deom d'a c'helloud kaoud lojeiz ! 

    S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

      

      

    IWERZON - IRLANDE 

     

    - Eur ar Zadorn 19 beteg ar Yaou 31 a viz gouere en Dingle Peninsula, en Inizi Aran hag er C'honnemara : hent ar zent, aliez war droad. Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited. 

     

     

     

    Du samedi 19 au jeudi 31 juillet dans la péninsule de Dingle, aux iles d'Aran et dans le Connemara : la route des saints, pélerinage que nous effectuerons souvent à pied. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous. 

     

    'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz !

      

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

     

    Bennoz Doue d'ar re o-deus sikouret ahanom da baea an dommerez nevez !

     

     

     

    PRED GOUDE AN OVERENN

    Job a za o paouez lavaret din e vefe diwezhataet pred an 11 a viz genver er Minihi da 6 eur noz goude an overenn d'ar sadorn 18 a viz genver , dre ma gejimp d'ar mare-man gant aotrou AMER, a vo hor ambrouger jordanian evit ar pelerinaj en Douar Santel.

    Job m' informe que le repas qui était prévu au Minihi le 11 janvier après la messe de 18 h
     est reporté au samedi 18 janvier puisque nous rencontrerons à cette occasion Mr AMER,
     Guide Jordanien pour le  pélerinage en Terre Sainte.

     




  • NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENN BREZONEG E CHAPEL AR MINIHI / NEDELEG ER MINIHI / PELERINACHOU 2014 / BENNOZ DOUE

    AN NIVERENN NEVEZ (136) "MINIHI LEVENEZ" : 

    Eur vuhez nevez 

    Ar vadeziant

     

     

    NOUVEAU NUMERO (136) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Le BAPTEME

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 € 

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

      

    Overenn brezoneg e chapel ar Minihi, bep sadorn d'abardez da 6 eur.

     

     

     

    Messe en breton tous les samedis soirs à la chapelle du Minihi à 18 h.

     

    Nedeleg er Minihi :

     

    D'ar 24 a viz kerzu, e illiz-parrez Trelevenez, da 9 eur noz

    Pellgent hag overenn Ginivelez or Zalver. 

    Goude an overenn e vezo eun dra bennag tomm e sal ar gomun.

     

     

     

    Noël au Minihi : 

    Le 24 décembre, à 21 h, en l'église paroissiale de Tréflévénez,

    Veillée et messe de Noël

    Après la messe, vin chaud à la salle communale.


      


    PELERINACHOU 2014 : 

     

    DOUAR SANTEL :

     

    - E pad vakañsou Pask, euz ar sadorn 26 ebrel d'ar merher 7 a viz mae : pelerinaj en DOUAR SANTEL.

    Da genta an dezerz e Bro-Jordania, ha goude-ze Palestin hag Izraël. Priz izelloc'h evid ar re yaouank.

     

     

     

    Pendant les vacances de Pâques : du samedi 26 avril au mercredi 8 mai, pélerinage en Terre Sainte : Expérience du désert en Jordanien puis Bethléem, Jérusalem, le lac et Nazareth.

     

    Lakaad an ano buan, marplij, deom d'a c'helloud kaoud lojeiz !

    S'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

     

    IWERZON - IRLANDE

     

    - Eur ar Zadorn 19 beteg ar Yaou 31 a viz gouere en Dingle Peninsula, en Inizi Aran hag er C'honnemara : hent ar zent, aliez war droad. Penn kenta amzer ar venec'h, peurliesa ermited.

     

     

    Du samedi 19 au jeudi 31 juillet dans la péninsule de Dingle, aux iles d'Aran et dans le Connemara : la route des saints, pélerinage que nous effectuerons souvent à pied. Il s'agira de découvrir les premiers temps de l'expérience monastique, source de l'évangélisation chez nous.

     

    'Vid ar pelerinach-mañ ive, lakaad buan an ano, deom da c'helloud kaoud logeiz !

     

    Pour ce pélé aussi, s'inscrire rapidement pour que nous puissons réserver les hébergements.

     

    Bennoz Doue d'ar re o-deus sikouret ahanom da baea an dommerez nevez !

     

     

     

    Nedeleg laouen ha bloavez mad deoc'h oll !

     

     

     

     

  • NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / PELERINAJ / AR C'HANTIKOU EVID AN OVERENNOU DA ZONT / SIKOUR ! / KUZUL MERAÑ

    AN NIVERENN NEVEZ (135) "MINIHI LEVENEZ" :

     

     War roudou tadou or feiz

    e Hanternoz Bro-Gembre

     

     

     

    NOUVEAU NUMERO (135) DE LA REVUE

     

    "MINIHI LEVENEZ" :

    SUR LES TRACES DE NOS PERES DANS LA FOI

    AU NORD DU PAYS DE GALLES

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

     

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €

     

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     


     

    Ar c'hantikou evid an overennou da zond

    Proposition de chants bretons pour les célébrations du dimanche  C

    2013  

     

    Mont er rubrikenn : " Evid prienti eun overenn ".

    Voir la rubrique : " Préparer une messe"

     

     

     

     

     

     

    Pelerinaj 2013 e Bro Gembre:

     

     Euz an 3 d'ar 12 a viz eost e hanternoz Bro-Gembre war roudou sent Breiz.

    Eun dro gaer a raim war roudou tadou or feiz.

     

    Eur vodadeg da echuiñ ar pelerinaj se a vezo er Minihi d’ar zadorn 19 a viz here da 3e.


     

     

     

     

    Pèlerinage 2013 au Pays de Galles

     

    Du 3 au 12 août : Pays de Galles II (Nord) sur la trace des saints bretons.

    Ce sera un beau pèlerinage sur les traces de nos pères dans la foi.

     

    Une réunion pour clore ce pélerinage se tiendra au Minihi le samedi 19 octobre à 15 h 00.

     

     

     

     Sikour !

     

    Red eo deom, er Minihi, cheñch an dommerez. Re ger e koust deom beb bloaz tomma an ti gand fioul. Ouspenn-ze, ma kendalhfem gand fioul, e vefe red deom ober frejou. Divizet on-eus eta implij tommder an douar da domma an ti. War-dro ugent mil Euro e kousto, hag an Eskopti a gemero an hanter euz ar frejou. Deom-ni da gavoud an hanterenn all ! Bennoz Doue en araog d’ar re a c’hello sikour eun tamm !

     

     

    Appel :

     

     Nous devons remplacer notre chauffage au fioul, devenu trop cher, par un système de géothermie. Coût de l’opération : vingt mille euros dont l’évéché prend la moitié. A nous de trouver le reste... avec votre aide ! Merci.  

     

     

    Kuzul Merañ


     

     

    Poent eo en em weled d'en em zoñjal diwar-benn an amzer da zond.

     

      Kinnig a ran en em gavoud d'ar zadorn 26 da ziv eur evid ar re a c'hello da zikour sevel en-dro ar voger bet freuzet evid al labouriou, ha da beder eur evid ar c'hafe hag eur vodadeg.

      

     

     

    Conseil d'administration

     

     

     Il est temps de se voir pour penser à l'avenir.

     

    Je propose de se voir le samedi 26 octobre, dès 14h pour ceux qui pourraient aider à reconstruire le mur démoli à cause des travaux, puis à 16h autour d'un café pour la réunion.

     

     

     

  • NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / OVERENNOU BREZONEG PE DIOUYEZEG / PELERINACHOU / PREZEGENNOU GAND JOB / SIKOUR !

    AN NIVERENN NEVEZ (134) "MINIHI LEVENEZ" :

     Dour ha sklêrijenn 

    CHRONIQUES Meurz 2012 - Meurz 2013

     

     

     

    NOUVEAU NUMERO (134) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : Eau et lumière

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

      

     

     

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Gouere - Eost  2013):

     

     

    - E chapel ar Minihi, bep sadorn d’abardaez da 7eur. 

     

     

     

    - 14 gouere : 10e30 e Sant Houardon Landerne, hag et Landouzen en Drenneg.

     

    - 21 gouere : 10e30 e iliz Plevin, pardon Tad Maner.

     

    - 28 gouere : 10e30 e Logildut, Sizun.

     

    - 11 eost : 10e30 e iliz Plougoulm.

     

    - 14 eost : 6e d'arbadez e iliz Rumengol.

     

    - 15 eost : 10e30 e iliz Bodiliz.

     

    - 18 eost : 10e30 Lokmaze en Drenneg ha pardon Sz - Anna Lambaol-Gwimilio.

      

     

     

    Messes en breton ou bilingues (Juillet  - Août 2013):

       

     

    - A la chapelle du Minihi tous les samedis à 19h. 

     

    - 14 juillet : église Saint Houardon de Landerneau, à 10h30 et Landouzan au Drennec.

     

    - 21 juillet : à 10h30 à  l'église de Plévin, pardon du bienheureux Père Maunoir.

     

    - 28 juillet : à 10h30 à Loc-Ildud, en Sizun.

     

    - 11 août : église de Plougoulm, à 10h30.

     

    - 14 août : à 18h00 à Rumengol pour le pardon.

     

    - 15 août : à 10h30 à Bodilis, pour le pardon.

     

    - 18 août : Locmazé au Drennec et pardon chapelle Sainte Anne, Lampaul-Guimiliau.

     

     

    Pelerinachou 2013 :

     

    - An droveni vraz a vezo greet e brezoneg d'ar sadorn vintin 20 a viz gouere. Kuitaad a raim iliz-parrez Lokorn da 9 eur mintin.

     

     

     

    - Euz an 21 d’an 28 a viz gouere : eisteiz war droad war roudou sant Paol a Leon.

     

    Sul 21 : Enez Eussa ha Lambaol-Plouarzel (8h00 er Minihi, 9h00  pors Lanildud)

    Lun 22 : Lambaol-Gwitalmeze

    Meurzh 23 : Prad-Paol e Plougerne

    Mercher 24 : Chapel-Paol e Brignogan

    Yaou 25 : Ar Folgoad

    Gwener 26 : Trelaouenan

    Sadorn 27 : Kastell-Paol ha Enez-Vaz

    Sul 28 : Pardon Santez Anna en Enez-Vaz

     

    Posubl eo ober eun nebeud deiziou nemetkén.

    Poent lakaad an ano evid reñka al logeiz !

     

    - Euz an 3 d’ar 12 a viz eost e hanternoz Bro-Gembre war roudou sent Breiz.

     

     - sadorn 3 : 7e noz, emgav er Minihi evid overenn ar zul. Kafe.... ha mond da Rosko da gemer ar vag.

     

     

     

     

    Pèlerinages 2013 :

     

    - Nous ferons la grande Troménie en breton le samedi 20 juillet. Départ de l'église de Locronan à 9h.

     

    -du 21 au 28 juillet : une semaine de marche sur les traces de saint Pol de Léon, d'Ouessant à l'île de Batz. S’inscrire rapidement !  On peut ne faire que quelques jours.

     

     

    Le programme :

    Dimanche 21 : Ouessant et Lampaul Plouarzel (8 h 00 départ du Minihi, 9 h 00 port de Lanildut)

    Lundi 22 : Lampaul Ploudalmezeau

    Mardi 23 : Prad-Pol en Plouguerneau

    Mercredi 24 : Chapel-Pôl en Brignogan

    Jeudi 25 : Le Folgoët

    Vendredi 26 : Tréflaouenan

    Samedi 27 : Saint Pol et l'ile de Batz

    Dimanche 28 : Pardon de Sainte Anne à l'ile de Batz

     

     

    - du 3 au 12 août : Pays de Galles II (Nord) sur les traces des saints bretons.

     

    - samedi 3 : Rendez vous au Minihi pour la messe du dimanche. Café....puis en route pour embarquer à Roscoff. 

     

    Prezegennou gand Job :

     

    • D'ar meuz 26 a viz gouere, e iliz Lokorn da 8e30 noz : Pënaoz eo bet kristenneet or bro, ha talvoudegez kristen an Droveni.

     

     

    Conférences de Job :

     

    • Le mardi 16 juillet à 20h30, à l'église de Locronan : la christanisation de la Bretagne et la signification chrétienne de la Troménie.

     

     

     

     Sikour !

     

    Red eo deom, er Minihi, cheñch an dommerez. Re ger e koust deom beb bloaz tomma an ti gand fioul. Ouspenn-ze, ma kendalhfem gand fioul, e vefe red deom ober frejou. Divizet on-eus eta implij tommder an douar da domma an ti. War-dro ugent mil Euro e kousto, hag an Eskopti a gemero an hanter euz ar frejou. Deom-ni da gavoud an hanterenn all ! Bennoz Doue en araog d’ar re a c’hello sikour eun tamm !

     

     

     

    Appel :

     

     Nous devons remplacer notre chauffage au fioul, devenu trop cher, par un système de géothermie. Coût de l’opération : vingt mille euros dont l’évéché prend la moitié. A nous de trouver le reste... avec votre aide ! Merci.  

     

     

     

  • Les gens et le lieu||An dud hag al lec'h

    Les gens et le lieu||An dud hag al lec'h

  • NIVERENN NEVEZ "MINIHI LEVENEZ" / LEOR OVERENN E BREZONEG / OVERENNOU E BREZONEG / KUZUL MERA AR MINIHI

     

    NIVERENN NEVEZ N° 132  "MINIHI LEVENEZ" : Eun ermid - peizant

     

    NOUVEAU NUMERO (132) DE LA REVUE "MINIHI LEVENEZ" : Un ermite - paysan

     

     

     

     

    An niverenn-mañ a zo gouestlet d’eun ermid-peizant, Jean Daniel, a gont deom e vuez, e drubuillou hag e levenez. Bez’ e c’hell rei kalon d’ar re a zo o klask o hent war-zu Doue e-kreiz labouriou, mignoniaj ha poaniou.

     

    Ce numéro est dédié à un ermite-paysan, Jean Daniel, qui nous raconte sa vie, ses soucis et ses joies. De quoi encourager ceux qui cherchent leur chemin vers Dieu à travers travaux, amitiés et peines.

     

     

     

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     

     

     

     

    LEOR OVERENN E BREZONEG

    MISSEL EN BRETON

     

    http://www.letelegramme.com/ig/generales/regions/bretagne/bilinguisme-reconnu-par-rome-bientot-un-missel-romain-traduit-en-breton-03-01-2013-1961694.php

     

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Kerzu 2012 - mae 2013) :

     

    • E chapel ar Minihi, bep sadorn d’abardaez da 6 eur
    • 30 kerzu : 10e30 e iliz Kraozon.
    • 13 genver: 10e30, iliz Plouider ; 11e iliz Karanteg.
    • 20 genver : 10e30, iliz Sant-Tomaz Landerne.
    • 26 genver : Logeginer-Sant-Tegoneg, sadorn noz da 6e.
    • 24 c’hwevrer : 10e30 e iliz Sizun
    • 03 meurz : 10e30 e iliz Kerniliz
    • 10 meurz : 11e iliz-veur Kastell-Paol
    • 17 meurz :10e30  iliz Sant-Tomaz Landerne ; iliz Sant-Derhen da 9e.
    • 14 ebrel : 10e30 e iliz Sibiril, e iliz Tregaranteg hag e iliz Landivizio.
    •   Mae : bep sul da 10e e iliz ar Folgoad.
    • 09 mae : pardon Sant-Alar (Sizun) da 10e30.
    • 12 mae : 10e30 e chapel an Dossen.
    • 19 mae ; da 10e30 e iliz Sant-Tomaz Landerne.

     

     

    Messes en breton ou bilingues (Décembre 2012 - Mai 2013) :

     

    • A la chapelle du Minihi tous les samedis à 18h .
    • 30 décembre : église de Crozon  à 11h.
    • 13 janvier : 10h30 église de Plouider ; 11h église de Carantec.
    • 20 janvier : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30.
    • 26 janvier : Loc-Eguiner-St-Thégonnec, à 18h.
    • 24 février : église de Sizun à 10h30.
    • 03 mars : église de Kernilis, 10h30.
    • 10 mars : Cathédrale de Saint-Pol de Léon, à 11h.
    • 17 mars : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30 ; St Derrien à 9h..
    • 14 avril : église de Sibiril, église de Trégarantec, église de Landivisiau à 10h30.
    •   Mai : tous les dimanches à l’église N.D. du Folgoët à 10h.
    •   09 mai : pardon de St-Eloi, 10h30.
    • -12 mai : à la chapelle du Dossen, à 10h30.
    • -19 mai : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30. 

     

    Kuzul-mera ar Minihi 

    Conseil d'administration du Minihi.

     

     Sadorn 9 a viz c''hwevrer da 4e goude lein

     Samedi 9 février 2013 à 16h

     

     

     

  • BLOAVEZ MAD / PROFOU EVID NEDELEG HA KALANNA / E PAD AN AZVENT / OVERENNOU E BREZONNEG / BODADEG DIWAR AR PARDONNIOU

    BLOAVEZ MAD d'oll dud en ti-man

    BLOAVEZ MAD digant Doue

    Levenez d'ar re yaouankañ

    D'ar re gozh yerc'hed, buhez

     

     

    LEOR OVERENN E BREZONEG

    MISSEL EN BRETON

     

    http://www.letelegramme.com/ig/generales/regions/bretagne/bilinguisme-reconnu-par-rome-bientot-un-missel-romain-traduit-en-breton-03-01-2013-1961694.php

     

     

    Profoù evid Nedeleg ha Kalanna / Cadeaux à offrir pour Noël et l'Année Nouvelle

    ( Evid urzhiadiñ, mont er rubrikenn Embann. Pour commander voir la rubrique Edition)

     

     

     

                               

     

     

     

    E PAD AN AZVENT

     

    PENDANT L'AVENT

     

    ( Mont e rubrikenn An dud hag al lec'h / voir la rubrique Les gens et le lieu

     

     

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Kerzu 2012 - mae 2013) :

     

    • E chapel ar Minihi, bep sadorn d’abardaez da 6 eur
    • 30 kerzu : 10e30 e iliz Kraozon.
    • 13 genver: 10e30, iliz Plouider ; 11e iliz Karanteg.
    • 20 genver : 10e30, iliz Sant-Tomaz Landerne.
    • 26 genver : Logeginer-Sant-Tegoneg, sadorn noz da 6e.
    • 24 c’hwevrer : 10e30 e iliz Sizun
    • 03 meurz : 10e30 e iliz Kerniliz
    • 10 meurz : 11e iliz-veur Kastell-Paol
    • 17 meurz :10e30  iliz Sant-Tomaz Landerne ; iliz Sant-Derhen da 9e.
    • 14 ebrel : 10e30 e iliz Sibiril, e iliz Tregaranteg hag e iliz Landivizio.
    •   Mae : bep sul da 10e e iliz ar Folgoad.
    • 09 mae : pardon Sant-Alar (Sizun) da 10e30.
    • 12 mae : 10e30 e chapel an Dossen.
    • 19 mae ; da 10e30 e iliz Sant-Tomaz Landerne.

     

     

     Messes en breton ou bilingues (Décembre 2012 - Mai 2013) :

     

    • A la chapelle du Minihi tous les samedis à 18h .
    • 30 décembre : église de Crozon  à 11h.
    • 13 janvier : 10h30 église de Plouider ; 11h église de Carantec.
    • 20 janvier : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30.
    • 26 janvier : Loc-Eguiner-St-Thégonnec, à 18h.
    • 24 février : église de Sizun à 10h30.
    • 03 mars : église de Kernilis, 10h30.
    • 10 mars : Cathédrale de Saint-Pol de Léon, à 11h.
    • 17 mars : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30 ; St Derrien à 9h..
    • 14 avril : église de Sibiril, église de Trégarantec, église de Landivisiau à 10h30.
    •   Mai : tous les dimanches à l’église N.D. du Folgoët à 10h.
    •   09 mai : pardon de St-Eloi, 10h30.
    • -12 mai : à la chapelle du Dossen, à 10h30.
    • -19 mai : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30. 

     

    Bodadeg diwar-benn ar pardoniou :

    Réunion au sujet des pardons :

     

    Sadorn 19 Genver : er Juvénat e Kastellin euz 2e da 5e goude lein : Bodadeg diwar-benn ar pardoniou war an tri c’hér-mañ : feiz - levenez - euz ar vro.

    Samedi 19 Janvier : au Juvénat de Châteaulin, de 14 à 17 h, réunion au sujet des pardons, autour de trois mots : foi - joie - bretonnité.

     

     

     

  • NEDELEG ER MINIHI / PROFOU EVID NEDELEG / OVERENNOU E BREZONEG / BODADEG DIWAR AR PARDONIOU

    Nedeleg er Minihi :

     

     Ar Pellgent hag overenn Ginivelez or Zalver a vezo lidet e iliz-parrez Trelevenez d’ar 24 a viz kerzu da 9 eur noz.

     Goude an overenn e vezo eun dra bennag tomm e sal ar gomun.

     

     Noël en breton au Minihi :

     

     La veillée de Noël et la messe de la Nativité seront célébrées en breton dans l’église paroissiale de Tréflévénèz le lundi 24 décembre à 21h. Un livret bilingue permettra une meilleure participation de tous.

     Après la messe on prendra ensemble quelque chose de chaud à la salle communale.  

     

     

     

    Profoù evid Nedeleg / Cadeaux à offrir pour Noël :

    ( Evid urzhiadiñ, mont er rubrikenn Embann. Pour commander voir la rubrique Edition)

                    

     

     

     

     

     

    Overennou e brezoneg pe diouyezeg (Kerzu 2012 - mae 2013) :

     

    •  E chapel ar Minihi, bep sadorn d’abardaez da 6 eur
    •  30 kerzu : 10e30 e iliz Kraozon.
    •  13 genver: 10e30, iliz Plouider ; 11e iliz Karanteg.
    •  20 genver : 10e30, iliz Sant-Tomaz Landerne.
    •  26 genver : Logeginer-Sant-Tegoneg, sadorn noz da 6e.
    •  24 c’hwevrer : 10e30 e iliz Sizun
    •  03 meurz : 10e30 e iliz Kerniliz
    •  10 meurz : 11e iliz-veur Kastell-Paol
    •  17 meurz :10e30  iliz Sant-Tomaz Landerne ; iliz Sant-Derhen da 9e.
    •  14 ebrel : 10e30 e iliz Sibiril, e iliz Tregaranteg hag e iliz Landivizio.
    •   Mae : bep sul da 10e e iliz ar Folgoad.
    •  09 mae : pardon Sant-Alar (Sizun) da 10e30.
    •  12 mae : 10e30 e chapel an Dossen.
    •  19 mae ; da 10e30 e iliz Sant-Tomaz Landerne. 

     

     

     

     

     Messes en breton ou bilingues (Décembre 2012 - Mai 2013) :

     

    •  A la chapelle du Minihi tous les samedis à 18h .
    •  30 décembre : église de Crozon  à 11h.
    •  13 janvier : 10h30 église de Plouider ; 11h église de Carantec.
    •  20 janvier : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30.
    •  26 janvier : Loc-Eguiner-St-Thégonnec, à 18h.
    •  24 février : église de Sizun à 10h30.
    •  03 mars : église de Kernilis, 10h30.
    •  10 mars : Cathédrale de Saint-Pol de Léon, à 11h.
    •  17 mars : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30 ; St Derrien à 9h..
    •  14 avril : église de Sibiril, église de Trégarantec, église de Landivisiau à 10h30.
    •   Mai : tous les dimanches à l’église N.D. du Folgoët à 10h.
    •   09 mai : pardon de St-Eloi, 10h30.
    •  -12 mai : à la chapelle du Dossen, à 10h30.
    •  -19 mai : Saint-Thomas de Landerneau, 10h30.  

     

    Bodadeg diwar-benn ar pardoniou :

    Réunion au sujet des pardons :

     

    Sadorn 19 Genver : er Juvénat e Kastellin euz 2e da 5e goude lein : Bodadeg diwar-benn ar pardoniou war an tri c’hér-mañ : feiz - levenez - euz ar vro.

    Samedi 19 Janvier : au Juvénat de Châteaulin, de 14 à 17 h, réunion au sujet des pardons, autour de trois mots : foi - joie - bretonnité.

     

     

  • PELERINACHOU / PELERINAGES

     

    Daou belerinaj e 2013 / Deux pélerinages en 2013 :

     

     

    TRO SANT PAOL / SUR LES TRACES DE SAINT POL DE LEON :

     

    Euz an 21 d'an 28 a viz gouere : "Tro sant Paol", war roudou sant Paol a Léon, euz Enez-Eusa da Enez-Vaz (Pelerinaj war droad).

    du 21 au 28 juillet : une semaine à pied sur les traces de saint Pol de Léon, d'Ouessant à l'île de Batz.

     

     

    E BRO GEMBRE / AU PAYS DE GALLES :

     

    Euz ar 4 d'ar 14 a viz eost : eil lodenn pelerinaj Bro-Gembre war roudou sent Breiz (N'eus ket eur bern plasou !)  

    du 4 au 14 août : Pays de Galles II (Nord) sur les traces des saints bretons. (Places limitées !)

     

     

     

     

     

     

  • NEVEZ / NOUVEAU

    Eur brezegenn / une conférence :

     

    Eur brezegenn e galleg gand Job an Irien e Kemperle d'ar yaou 29 a viz du diwar-benn an Anaon ha komunion ar zent : levezon ar Gelted war or feiz kristen. (Er zal e-kichenn ar presbital, da 8e30). Digor d'an oll eveljust !

    Conférence en français par Job an Irien à Quimperlé le jeudi 29 novembre à 20h30 à la salle auprès du presbytère, au sujet des défunts et de la communion des saints : l'influence des Celtes sur notre foi chrétienne.

     

     

    Daou belerinaj e 2013 / Deux pélerinages en 2013 :

     

     

    TRO SANT PAOL / SUR LES TRACES DE SAINT POL DE LEON :

     

    Euz an 21 d'an 28 a viz gouere : "Tro sant Paol", war roudou sant Paol a Léon, euz Enez-Eusa da Enez-Vaz (Pelerinaj war droad).

    du 21 au 28 juillet : une semaine à pied sur les traces de saint Pol de Léon, d'Ouessant à l'île de Batz.

     

     

    E BRO GEMBRE / AU PAYS DE GALLES :

     

    Euz ar 4 d'ar 14 a viz eost : eil lodenn pelerinaj Bro-Gembre war roudou sent Breiz (N'eus ket eur bern plasou !) 

    du 4 au 14 août : Pays de Galles II (Nord) sur les traces des saints bretons. (Places limitées !)

     

     

     

     

     

     

     

  • Les gens les lieux

     

    Skrid-danevell emvod-meur ar sadorn 9 aviz meurzh 2013

    Lec’h: Minihi Levenez Trelevenez

    Roll an devezh:

    1. Skrid a-zivout oberiantizioù ar bloavezh 2012

    2. Skrid a-zivout arc’hant ar bloavezh 2012

    3. Raktresoù 2013 – poelladoù – al lec’hienn internet

    4. Dilennadegoù ar c’huzul-merañ

    5. Dilennadegoù ar burev

                          

     

     

                        

     

    Procès verbal de l’Assemblée  du samedi 9 mars 2013 

    Lieu : Minihi Levenez Tréflévénez

     
    Ordre du jour :

     
    1- Rapport d’activités de l’année 2012
    2- Rapport financier de 2012
    3- Projets 2013 – Réflexions- le site internet
    4- Elections au conseil d’administration
    5- Elections du bureau

     

                       

     

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     

    LIZER NEDELEG SKRIVET GANT ABUNA YACOUB PERSON AN ILIZ MELKITE E BETHLEEM.

     

    LETTRE DE NOEL ECRITE PAR ABUNA YACOUB CURE DE L'EGLISE MELKITE DE BETHLEEM.

     

    Bethléem, le 1er décembre 2013

     

    Chers amis,

     

    En ce début du mois de décembre, nous sommes heureux de vous adresser notre lettre de nouvelles de l’année écoulée, dans l’action de grâce pour tout ce que Dieu nous a permis de réaliser. Comme chaque année, malgré la situation, Bethléem se prépare à fêter Noël. Comme chaque année, nous nous préparons à offrir à l’Enfant de la crèche nos chants de louange et d’adoration.

     

     

    Cette année a été marquée par un certains nombre d’événements importants pour les Eglises de notre région. Le 24 janvier a été élu le patriarche Nourhan Manouhan pour les arméniens orthodoxes de Jérusalem. Le début de l’année a également connu une tempête de neige sans précédent dans la région de Jérusalem et Bethléem, et jusqu’en Syrie et Jordanie. Le 31 janvier, une célébration fut organisée autour de la signature d’un partenariat fraternel entre la custodie de Terre Sainte et l’Université de Bethléem afin d’acquérir la propriété du Mont David.

     

     

    La démission du pape Benoît XVI en février a été une surprise pour tous. Le 6 mars, quand les cardinaux ont élu le cardinal Jorge Mario Bertoglio, archevêque de Buenos Aires, qui a pris le nom de François, nous avons été touché de voir le visage humble et pauvre qu’il présenta au monde. Le 10 mai, il a accueilli le nouveau pape des coptes, montrant son ouverture pour l’avancement des l’unité des Eglises. Les gestes de rapprochement fraternel, mais aussi le respect qu’il témoigne pour les traditions des Eglises orientales nous semblent de bon augure. Nous attendons avec impatience sa visite en 2014.

     

     

    Toutes les Eglises catholiques de la région ont participé à l’année de la foi, avec des propositions diverses selon les paroisses. Nous étions représentés à la cérémonie solennelle de clôture pour toute la Terre Sainte qui s’est déroulée à Nazareth, présidée par sa Béatitude Fouad Twal le 17 novembre dernier en présence de plusieurs évêques de la région. Fin novembre, notre patriarche a rencontré le Saint Père à l’occasion de la rencontre avec les responsables des Eglises orientales catholiques. Quelques jours plus tard, une délégation de notre Eglise de Jérusalem visitait à son tour l’évêque de Rome. Malheureusement, aucun de nos fidèles n’a pu se joindre au groupe.

     

     

    En Palestine, la situation politique n’est pas brillante. Ayant mis notre espoir dans les Cieux, nous tâchons de soulager nos proches le mieux possible par les secours de la foi et de la charité. Les petites sœurs de Jésus, chez qui nous assurons la messe tous les 15 jours animent également la communauté par une présence toute simple. Les moniales de l’Emmanuel, qui célèbrent ces jours-ci leur jubilé d’or, proposent à ceux qui le souhaitent de vivre avec elles les offices des grandes fêtes liturgiques. Chaque année, nous rassemblons les dames de la paroisse chez elles pour une journée de retraite spirituelle avant Noël et avant Pâques.

     

     

    Cette année nous avons continué à accueillir des groupes de pèlerins pour une messe, une rencontre, le repas de midi. Inch’Allah nous restons en santé pour continuer d’assumer cet apostolat. Les neuf chambres de notre hôtellerie nous permettent également l’accueil de pèlerins en plein centre de Bethleem.

     

     

    Nous nous inquiétons de la situation qui ne se stabilise ni en Syrie, ni au Liban, ni en Egypte, ni en Irak, provoquant la souffrance des plus faibles et des innocents ainsi que l’exode des chrétiens, privant l’Orient d’une diversité qu’il a pourtant connue pendant des siècles. Nous devons constater que la politique américaine ne prend pas du tout en compte cette question.

     

     

    En septembre, malgré quelques accrocs de santé dans l’année, j’ai décidé de répondre aux invitations qui m’étaient faites en France, et je n’ai pas regretté. En Bretagne, Leila et moi avons pu assister aux magnifiques pardons de Crozon et de Camaret, au bord de la mer. A Saint Herblain, nous avons revu avec joie les membres de la dynamique association Avenir Jeunes Bethléem, à Rennes, les Amis de la Théotokos. Nous sommes également passés par Blois, où nous sommes toujours si bien accueillis, mais aussi à Paris et à Versailles. Comme je le partageais à mon retour à Sr Jeanne, dont j’ai visité les parents : « on sent vraiment qu’on est comme une famille ! ». Merci à tous nos hôtes de nous permettre chaque année cette bouffée d’oxygène européenne qui nous aide à supporter l’enfermement et la morosité qui touchent parfois notre région. Rappelez-vous que nous sommes toujours très heureux de pouvoir vous accueillir à Bethléem.

     

    Mes enfants et petits-enfants grandissent bien. Mes fils Charles et Faadi se dévouent toujours autant pour la paroisse, en particulier le dimanche, où toute la famille avec les seize petits enfants est rassemblée pour chanter la liturgie. La salle paroissiale est terminée, mais il reste à aménager les deux étages. Nous avions promis aux jeunes un centre d’accueil que nous espérons terminer en 2014 grâce à votre soutien. Ma fille Marlène, outre ses responsabilités familiales, m’aide beaucoup pour le parrainage des enfants dans les écoles chrétiennes de Bethleem. Depuis quelques années, elle s’investit également auprès de l’atelier de l’Arche de Jean Vanier ouvert à Bethléem, qui produit de magnifiques objets en feutrine commandé dans le monde entier.

     

     

     

     

     

    Dans cette situation difficile je vous remercie encore une fois de votre soutien et de votre fidélité. Vous trouverez ci-dessous nos coordonnées bancaires si vous pouvez nous aider, malgré la crise qui touche tout le monde ici, comme chez vous. Mais n’est-ce pas vrai qu’il y a plus de joie à donner qu’à recevoir ? Avec toute notre amitié, nous vous souhaitons un joyeux Noël et vous adressons tous nos vœux de paix, joie et santé pour l’année 2014,

     

     

     

     

     

    Abuna Ya’coub Abou Sa’da

     

     

     

     

     

    Abouna Ya’coub Abou Sa’da

     

    The Roum Catholic Melkite Church

     

    Cairo Amman Bank – Bethlehem branch

     

    Bank Account: 2150044950900 (Euro)

     

    Bank Ranche No.: 0807

     

    IBAN: PS19 CAAB 0807 0000 2150 0449 5090 0

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     

    Contribution d'Yves de Boisanger

    Gouel er Minihi da 27 a viz here 2012 / le 27 octobre 2012

     

     

    Y aura-t-il encore, demain, des « bretonnants chrétiens »  ?

     

     

    Des « bretonnants » ? Il y en aura toujours : une langue ne meurt pas si facilement que ça …

     

    D’ailleurs, grâce à Diwan et à la dynamique déclenchée, le breton connaît un renouveau porteur d’espoir.

     

    Des « bretonnants » ? Il y en aura toujours. On peut même prédire, sans grand risque d’erreur, que l’avantage décisif qu’ils ont avec le bilinguisme précoce, en fera très vite une composante incontournable de l’élite régionale.

     

    Seulement, ces « bretonnants », seront-ils « chrétiens » ?

     

    Telle est bien la question posée.

     

    Pour y répondre, commençons par regarder, ensemble, la nature exacte du problème.

     

    Tant que le breton restera une langue minoritaire et menacée, être bretonnant relèvera d’un choix personnel fort. Disons les choses clairement : être bretonnant relèvera d’un choix d’amour militant. Or un tel choix s’accompagne toujours d’un sentiment d’hostilité, de rejet, pour tout ce qui ne reconnaît pas la légitimité de son amour ; pour tout ce qui affecte de l’ignorer ou, pire, pour tout ce qui lui refuse le droit de se manifester  là où il devrait avoir le plus sa place ; en l’occurrence, au moins historiquement, l’espace religieux.

     

    On aura compris que le problème va se poser lorsque la dernière génération des bretonnants - de naissance et non de choix personnel -  aura fini de disparaître. A ce moment là, on peut craindre qu’il n’y ait que bien peu de chance d’avoir des « bretonnants chrétiens » si une communauté vivante et visible de « chrétiens bretonnants » ne vient pas leur prouver que l’Eglise reconnaît et partage pleinement leur choix, c’est à dire leur amour de la langue bretonne.

     

    C’est tout simple mais c’est ici que le bât blesse.

     

    En effet, aussi injuste que cela puisse paraître à certains, un observateur extérieur, au vu des actes officiels de l’évêché, de ses circulaires diverses, au vu de l’architecture de son site internet, au vu des signes donnés par la majorité des paroisses, que sais-je encore … cet observateur extérieur ne peut que conclure que la communauté actuelle de « chrétiens bretonnants », bien peu visible en dehors de quelques dates et de quelques lieux, est largement ignorée en temps habituel ; parfois même, tout juste tolérée.

     

    D’ailleurs, sans exagérer beaucoup, le propos le plus souvent entendu – oh ! bien sûr, pas officiellement ! -  est toujours à peu près le suivant : « Ecoutez ! Croyez-vous vraiment qu’avec des églises qui se vident, avec des finances en perdition, avec des vocations sacerdotales et religieuses quasi inexistantes, nous ayons encore du temps à perdre avec votre histoire de langue bretonne ? ».

     

    C’est donc bien ici que le bât blesse et nous avons finalement à répondre à ceci :

     

    sommes-nous en mesure de convaincre notre Eglise diocésaine de l’importance du témoignage que nous portons, nous, membres ou sympathisants du centre spirituel bretonnant de Quimper et Léon ?

     

    Parce que tout est là :

     

    Si nous n’en sommes pas capables comment nous étonner de la réaction ci-dessus ?

     

    Evidemment je n’ai pas de solution toute faite. Tout juste un témoignage. Celui du non-bretonnant de naissance que je suis, qui a passé toute sa vie professionnelle hors de Bretagne, souvent hors de France et qui, de retour au pays avec la retraite, a découvert, grâce au Minihi Levenez, une spiritualité, c’est à dire une expression religieuse, qui trouvait une étonnante résonance en lui.

     

    Du coup, je me suis mis à apprendre le breton.

     

    Si le cerveau est trop rouillé pour espérer le parler ou le comprendre un jour, du moins couramment, je crois y avoir relevé un certain nombre de caractéristiques qui peuvent servir à alimenter la réflexion que nous avons à faire.

     

    Ce ne sont que des pistes.

     

    Ainsi, après avoir précisé ce qui m’intéresse dans une langue, je vous proposerai trois observations qui, toutes trois, débouchent sur des liens entre le breton et ce que je perçois de notre spécificité religieuse.

     

    J’espère que ces petits joyaux inciteront de plus compétents à poursuivre le travail.

     

    Qu’est-ce qu’une langue ? 

     

    Une langue ? C’est le moyen existant, le plus complet qui permette à des personnes d’un même ensemble de communiquer entre elles.

     

    S’il n’y avait que cela, force serait de constater que le français remplit ce rôle, aujourd’hui, en Bretagne.

     

    Mais une langue n’est pas que cela.

     

    Une langue naît peu à peu ; évolue au gré des siècles ; s’enrichit des contacts avec les autres … Bref, une langue vit.

     

    Au fil des générations, elle devient le miroir, l’expression la plus achevée du groupe humain dont elle est issue.

     

    Ce dont on finit par ne plus se rendre compte, c’est qu’une langue en arrive à véhiculer beaucoup plus que ce que l’on croit lui confier dans un banal échange avec autrui. Elle s’est peu à peu chargée de tellement d’expériences, de tellement de sensations, qu’elle en a gardé des traces « subliminales », des traces touchant à l’inconscient ; et ces traces, l’utilisateur du moment les transmet sans même s’en rendre compte.

     

    C’est ce point qui m’intéresse.

     

    Un seul exemple pour bien me faire comprendre.

     

    Pour désigner la voûte céleste, le français dispose  des mots « ciel »  et « firmament » ; or ces deux mots sont également employés pour désigner le lieu où Dieu réside : « Notre Père qui es aux cieux … ». Ainsi, non seulement, par le simple fait de cette confusion, la langue française suggère-t-elle la localisation de Dieu dans un ailleurs lointain mais encore le mot « ciel » contient  l’idée que cet ailleurs est « caché » ou « secret » comme l’indique une étymologie que l’on retrouve dans « celer » et dans « cil » ; sentiment renforcé par le mot « firmament » avec les concepts  de « fermeture » et d’espace clos présents dans « fermoir » ou dans « firme ».

     

    A l’opposé, le breton distingue totalement la voûte céleste, pour laquelle il utilise le mot « oabl » et le séjour divin, pour lequel il dispose de « neñv » : « Hon Tad hag a zo en neñv … ». Cette différence se renforce encore en constatant que le terme « neñv », qui existe dans toutes les langues celtiques sous des formes très proches, est  issu de la racine « nem ». Cette dernière est bien connue ; à l’époque pré-chrétienne, elle servait, avec les « nemeton », à désigner les espaces sacrés qui, sur terre, avaient vocation à représenter – au sens fort de « rendre présent » - la totalité du cosmos, divinités inclues. Nous connaissons tous au moins l’un de ces « nemeton » : celui qui donne désormais lieu à la troménie de Locronan, en bordure de l’actuelle forêt … du Nevet. Qu’est-ce à dire ? Sinon que, par sa seule langue, sans qu’il lui soit besoin d’explication supplémentaire, le Breton vit dans le sentiment que Dieu n’est pas « ailleurs, lointain et caché » mais bel et bien présent au cœur même de l’espace où lui-même évolue.

     

    Bien entendu, ni le locuteur français, ni le locuteur breton n’ont une conscience explicite de tout cela.

     

    Ce n’est qu’un tout petit exemple ; il est suffisant pour comprendre qu’une langue véhicule beaucoup plus que ce que l’on croit.

     

    Parce qu’elle charrie mille et mille richesses, enfouies et ignorées, un langue contribue à modeler l’inconscient – l’identité - d’un peuple. Si elle cesse d’être utilisée dans la vie de tous les jours, cet inconscient dont elle est porteuse ne s’évacue, lui, que très progressivement et, sans doute, jamais totalement.

     

    Ainsi, quiconque veut toucher la fibre intime d’un peuple, « entrer en résonance » avec lui, doit chercher ce ressort dans les trésors de sa langue maternelle, quand bien même une majorité de ce peuple ne la pratiquerait-il plus couramment.

     

    Qu’est-ce que cette approche apporte à la compréhension du lien entre notre langue et la spécificité religieuse bretonne ?

     

    Je n’ai ni la qualité, ni le temps de faire le tour complet de la question. Je vous propose simplement maintenant trois bien modestes petites pistes sous forme de perles, issues des trois domaines différents que sont la syntaxe, le vocabulaire et les expressions.

     

     

     

    La syntaxe

     

    Mille choses à dire !

     

    Un peuple dont la langue manifeste qu’il n’a adopté le verbe « kaout », « avoir », que tardivement ; au point que ce verbe soit le seul à y conserver un mode de conjugaison typiquement étranger ; ce peuple ne peut qu’entretenir un rapport singulier avec la notion de propriété, donc avec la richesse…. !

     

    Je vous propose une autre particularité, celle du verbe « ober » (faire) en tant qu’auxiliaire.

     

    Le breton, comme le français, comporte les formes verbales « active » et « passive » ; il n’y a pas, là, de différences essentielles entre les deux langues.

     

    En revanche, le breton possède une forme intraduisible en français, au moins littéralement, celle où le verbe  « ober », ( faire), est auxiliaire : « komz a ran deoc’h bremañ » (mot à mot : « parler je fais à vous maintenant »).

     

    Si l’on veut bien imaginer une décomposition de cette phrase, on y trouve la définition d’une action (parler) et le constat de son exécution ( je fais) par un sujet qui, du coup, en devient comme spectateur.

     

    Spectateur !

     

    Grâce à ce mode de structure de phrase, le sujet n’est plus simplement ou agissant (forme active : je parle), ou subissant (forme passive : je suis écouté) ; il a acquis la possibilité de prendre du recul, de regarder, de contempler : « parler, je fais ».

     

    Les grammairiens vont certainement y trouver à redire : j’ose inventer le terme de « forme contemplative » en sus des formes « active » et « passive » …

     

    Mais si j’ai cette audace, c’est qu’auparavant j’ai été frappé de découvrir à mon tour ce que tous les observateurs ont maintes fois souligné : comme tous les Celtes, le Breton est un poète, le Breton est facilement rêveur, le Breton a le génie de la description … Le Breton est un « visionnaire ». Il y a du « prophète » dans tout Breton.

     

    Quiconque l’ignore ou l’oublie n’a que bien peu de chances de le toucher.

     

    Ce mode que j’appelle « contemplatif » a-t-il contribué à transmettre cet élément d’identité aux générations suivantes sans même qu’il soit nécessaire d’en parler ? S’agit-il d’un lait maternel ?

     

    Toujours est-il que j’ai été tout naturellement conduit à établir un lien entre cette particularité syntaxique et une spiritualité dans laquelle l’immanence divine tient une place centrale.

     

    Contempler.

     

    Rendre gloire et contempler n’est-ce pas ce qu’ils nous ont tous plus ou moins transmis de sainte Brigitte de Kildare à saint Hervé, le barde aveugle et, bien au delà, Salaün ar Foll ?

     

    Voir dans toute la création, dans les moindres détails de celle-ci, non pas seulement l’œuvre du Créateur mais le Créateur Lui-Même.

     

    Les conséquences de cette sensibilité sont immenses ; déclinables à l’infini.

     

    Le Breton bretonnant, de naissance ou pas, mais avec lui le Breton qui croit tout ignorer de sa langue, le peuple breton en entier donc, peut parfaitement n’en avoir aucune conscience : son mental en est toujours, qu’il le veuille ou non, imprégné.

     

    Ai-je été trop loin ?

     

    En tous cas, je continue avec la piste du vocabulaire.

     

     

     

    Le vocabulaire 

     

     

     

    Le francophone que je suis en est resté « baba » … Comment se fait-il ? Comment peut-il exister un peuple qui ne dispose que du mot « glas » pour dépeindre le bleu et le vert naturel ? Il n’est pas question de daltonisme, de confusion des couleurs, puisqu’il existe le mot « gwer » pour le vert à la seule condition qu’il soit artificiel …

     

    Un peuple qui n’éprouve pas le besoin de trancher entre le bleu et le vert naturel mais qui donne à l’adjectif « glas » bien d’autres ambitions que de se limiter à de la couleur … « Mor glas », ce n’est pas uniquement la « mer bleue » ; d’ailleurs elle est rarement bleue ; c’est beaucoup plus « la mer propre », « la mer pure », la mer comme elle devrait être, quoi !

     

    Voilà qui n’est pas banal et qui mériterait qu’on s’y attarde.

     

    Malgré tous les prolongements possibles offerts par le mot « glas », j’en ai retenu un autre : le mot « gouel ».

     

    J’aimerais être dans le cerveau d’un bretonnant. « Gouel » y évoque-t-il la fête, ou les larmes, ou les deux à la fois ?

     

    Comment un même mot peut-il signifier une chose et son apparent contraire absolu ?

     

    La fête et les larmes.

     

    Bien sûr, des étymologistes pointilleux vont vous dire qu’il y a, en réalité, deux mots ; totalement identiques en apparence mais distincts par le sens parce qu’issus de deux origines différentes dues à notre histoire à la fois celte et latino-saxonne.

     

    Quoi qu’il en soit, la question n’est pas tant dans l’origine toujours controversée d’un mot que dans la persistance de son utilisation. Je veux dire que s’il y avait eu incompatibilité entre les deux sens, l’un ou l’autre aurait fini par être éliminé. Il n’en a rien été ; donc le mental breton n’a éprouvé aucune objection, aucune gêne, à faire cohabiter la fête et les larmes.

     

    Nous sommes ici pour parler de religion.

     

    Chacun sait à quel point l’une des objections les plus répandues à l’annonce du Dieu d’Amour est l’existence du malheur. Qui n’a jamais douloureusement entendu, ou lancé lui-même, ce cri de révolte : « Comment Dieu peut-Il permettre ça ? » ?

     

    Et je pose la question : est-ce que le peuple dont la langue parle de fête et de larmes avec le même mot n’est pas déjà sur la voie tellement paradoxale de l’Evangile ?

     

    Est-ce que sa langue ne l’y conduit pas inconsciemment, elle qui est allée jusqu’à adopter le mot étranger « fest » (« fest deiz », « fest noz ») pour désigner cette sorte de fête qui, en devenant profane, pouvait cesser d’avoir vocation à rappeler que les larmes en sont inséparables ?

     

    Permettez-moi de ne pas en dire plus car je sors bien trop de mon petit domaine de compétence.

     

    Néanmoins j’aimerais vous confier que ce rapprochement ne m’est vraiment apparu qu’avec la découverte de cette spiritualité d’ascèse sereine, d’ascèse joyeuse, que le Minihi Levenez m’a permis de faire à l’occasion de pèlerinages aux sources de notre foi bretonne ; en Irlande particulièrement.

     

    La joie du Lough Derg ! La vraie joie du Purgatoire de saint Patrick ! N’est-ce pas aussi la joie libératrice de cette rude montée vers Prat Ar C’horn lors de la troménie de Locronan ?

     

    Une  catéchèse qui reculerait, chez-nous, devant la difficulté d’associer la fête et les larmes, la joie du Paradis et la Croix, n’aurait, à mon très humble avis, que bien peu de chance de toucher le milieu du cœur breton.

     

    Et j’en arrive à la piste ouverte par les locutions bretonnes.

     

     

     

    Les locutions

     

     

     

    Là encore, il n’y a que l’embarras du choix tellement la langue bretonne, langue de « contemplation », est riche en images colorées.

     

    Le but que je me suis proposé se limite à tenter de mieux faire comprendre combien le mental d’un peuple peut avoir été inconsciemment façonné par la langue qui lui sert (ou lui a servi durant des siècles) de moyen de communication.

     

    L’expression que je retiens est celle que nous utilisons pour faire part d’un deuil : « mont da anaon ».

     

    Quelle expression étonnante !

     

    Le verbe « mont » (aller) indique un mouvement, un déplacement dont « anaon » (l’« âme des morts », selon le dictionnaire) devrait être le terme, le but ; mais comment la traduire en français ? « aller vers l’âme des morts » ? Cela n’a aucun sens …

     

    J’ai été d’autant plus interpellé par cette tournure que toute une littérature plus ou moins romantico-commerciale venait me parler de l’Ankoù comme de la sinistre personnalisation de la Mort en Bretagne. L’Ankoù… les grincements dans la nuit noire de la charrette de l’Ankoù

     

    Une fois de plus, je me suis tourné vers les phonèmes, ces marqueurs de l’inconscient, pour tenter d’y voir clair ; tenter une hypothèse.

     

    Dans « Ankoù » je constate la même racine que dans « anken » (« angoisse ») ; mais également dans « ankouaat » ou « ankounac’haat » (« oublier ») et je crois comprendre que, par cette parenté, nos pères ont voulu nous transmettre l’angoisse, non pas de la mort elle-même mais de cette sur-mort, de ce supplément de mort, que peut constituer l’oubli par les vivants ; leur reniement (« nac’hadenn »).

     

    En revanche, « anaon » m’évoque « anv » (le « nom »), le tout début du processus de connaissance, d’où logiquement « anaout »,« anavezout » (« connaître ») et il me revient que les druides donnaient à la pomme des vertus de connaissance divinatoire. La pomme ? « Aval » ; le pommier ? « Gwez-avaloù » mais aussi « avalenn » … Et l’île du séjour des morts n’était-elle pas l’île d’Avallon ? Île justement plantée de pommiers selon la légende arthurienne ?

     

    Est-ce que notre expression « mont da anaon » ne s’éclaire pas tout d’un coup ? Le défunt irait alors vers cette île de la connaissance bienheureuse devenue, avec le christianisme, le Paradis, la Vision béatifique du Dieu d’Amour ; « Avalon » se serait mué au cours des siècles en « anaon ».

     

    Songez à cette baie des Trépassés à qui l’on fait si mauvaise réputation, au bout du Cap Sizun, face à l’île de Sein. On voudrait que l’on y imagine une sorte de danse macabre sur fond de naufrages …

     

    Quelle erreur commet-on lorsqu’on oublie la langue et ses messages !

     

    Les Trépassés ? Mais le mot breton « trepas », qui d’ailleurs, comme en français, nous est venu du latin ; le bretonnant l’utilise tous les jours ; « trepas », c’est le corridor de sa maison, le couloir, le passage … La baie des Trépassés n’est autre que le lieu d’embarquement, de passage, vers l’île visible au loin, l’île de Sein, qui faisait figure d’Avallon. 

     

    « Mont da anaon ».

     

    Peut-parler de la mort à un Breton si l’on ignore le sens profond de cette expression ?

     

    La mort n’a rien à voir avec l’Ankoù et le Breton n’a d’autre angoisse à avoir que celle qui relève de l’oubli, du reniement.

     

    Oubli des siens ? Oubli de l’Amour de Dieu ? Oubli de la foi de ses pères ?

     

    Reniement de sa langue ?

     

    Il est temps de conclure.

     

     

     

    Conclusion

     

      

     

    Il y aura toujours des « bretonnants ».

     

    Beaucoup ? Pas beaucoup ? Cela ne tient qu’à nous et à la priorité que nous, Bretons, accorderons à cet enjeu.

     

    Dieu sait qu’il est capital !

     

    Y aura-t-il, demain, des « bretonnants chrétiens » ? Là, la réponse appartient à notre Eglise. Saurons-nous l’en convaincre ? Tout, ou presque tout appelle les bretonnants à en faire partie ; à ceci près que le « presque » dont il est question c’est le partage visible par l’Eglise, de leur amour pour notre langue. La visibilité de ce partage, aujourd’hui, n’y est pas réalisée.

     

    Ce qui est le plus grave, on l’aura compris, c’est que, ce faisant, notre Eglise se prive de la chance la plus sûre de toucher le cœur du peuple qui lui est confié. Ce peuple n’est plus majoritairement bretonnant ? La belle affaire ! Ouvrons les yeux : son mental l’est toujours ; qu’il le veuille ou non ; qu’il le sache ou pas.

     

    Comment en appeler à un meilleur témoignage qu’à celui que l’on doit à la sensibilité poétique d’un Max Jacob ? Comment ne pas citer ce génial passage surréaliste du « Cornet à Dés » : « … Dans cette forêt bretonne où la calèche avance, il n’y a qu’un ange moqueur : la paysanne en rouge dans les branches qui se rit de mon ignorance de la langue celtique. » ? 

     

    Ce partage dont il est question, dépasserait-il les moyens humains ou financiers de l’Eglise d’aujourd’hui ? Non, bien sûr puisqu’il n’est nul besoin de moyens.

     

    Il n’est question que de compréhension, de reconnaissance et, surtout, d’amour.

     

    Alors, oui, si cet amour se manifeste clairement, quotidiennement, c’est une certitude absolue, il y aura, demain, des « bretonnants chrétiens ».

     

     

     

    Beaucoup et pour longtemps !

     

     

     

    (donné en l’église de Tréflévénez, le 27 octobre 2012, à l’occasion du jubilé sacerdotal de Père Job an Irien et de ses 75 ans)

     

     

     

     An hent da vont da bask...

    Bonne route vers Pâques...

     

    Anvet e vez anezho "stasionoù ar goraiz". 

    Ur strollad brezhonegerien kristen en em stroll bep mec'her da noz e-pad mare ar c'horaiz evit pediñ, prederiañ war aviel an deiz ha debriñ koan asambles.

    Pal ar gejadenn-se a zo gortoz asambles mister pask en ur degemer ar re all gant joa.

    Mat eo lenn kannad ar pab Benead 16 evit ar c'horaiz: "Ar sklerijenn a sked dalc'hmat ar bed en deñvalijenn eo, reiñ a ra deomp kalon da vevañ ha da vont."

    Ra ma vefe prantad ar c'horaiz ur mare awenet mat!

                                        

     

     

     On les appelle "les stations de carême ".

    Chaque mercredi soir le temps du carême,un groupe de chrétiens bretonnants du secteur de landerneau,se retrouve autour d'une table familiale pour prier , refléchir sur l'évangile du jour et partager un repas léger .

    Cette attente dans la joie et l'acceuil de l'autre permet à chacun de se préparer à la célébration du mystère Pascal.

    et il est bon de lire le message du pape Benoît 16 pour ce carême:

    il est la lumière qui illumine sans cesse à nouveau un monde dans l'obscurité et qui nous donne le courage de vivre et d'agir"

    (extrait à lire sur le site internet @la-croix.com)

    bon carême a tous!

     

     

    @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     

     

    An Azvent.

     

    L'Avent.

     

    An Azvent, mare evid en em prientiñ da regemer sklerijenn ar C'hrist

     

    L'Avent, temps de préparation pour accueillir la lumière du Christ

     

    E-pad an Azvent, ur strollad brezonegerien kristen eus bro-Landerne ha pedenet assembles e-pad 3 merc'her diouz renk

    Durant ce temps de l'Avent, un groupe de bretonnants chrétiens du secteur de Landerneau s'est retrouvé 3 mercredis de rang,

     

     

     

    Bep sizun, pep hini d'e dro en deus degemeret ar strollad en e di evid an oferenn lidet gant Job An Irien,

    Pour ce temps de partage et de prière, chacun à tour de rôle, à son domicile, a reçu les autres participants, autour d'une célébration eucharistique animée par le père Job An Irien,

     

     

     

    Ar strollad en deus bed tro da brederiañ war aviel an deiz ha da zebriñ koan asambles,

    Les participants ont eu l'occasion de réfléchir sur l'Evangile du jour et de partager un repas léger en toute simplicité,

     

     

     

    Ar gejodennoù – se a zo bet evid pep hini ur mare kreñv ha brokus a – benn gortoz nedeleg ha sklerijenn joaius ar C'hrist,

    Ces soirées de l'Avent ont été pour chacun, adultes, jeunes et enfants, un temps fort et fraternel dans l'attente de Noël.

     

     

     

     

     

     

  • GOUEL ER MINIHI

    Prezegenn gant Job an Irien hag Yves de Boisanger :

    Bez e vo c'hoaz brezonegerien kristen warc'hoaz ? / Y aura t il encore des bretonnants chrétiens demain ?

    (La contribution d'Yves de Boisanger  se trouve dans la rubrique les gens et le lieu)

    Overenn en iliz TRELEVENEZ / Messe à l'église de TREFLEVENEZ

     

    PRED / REPAS :

     

    Sonadeg / Concert  gant HEKLEO

    Hag ALLAH'S KANAÑ

     

  • Pélerinaj e Bro Gembre / Pélerinage au Pays de Galles

     

     Voici le groupe de participants au pélerinage au Pays de Galles en 2012

     

  • Ti Embann / La maison d'édition.

    Minihi Levenez est une maison d'édition. La grande majorité des livres édités sont bilingues (les textes en breton et en français sont face à face). Le Missel et le Nouveau Testament sont entièrement en breton. Le breton est facile à lire et les illustrations sont belles et nombreuses. Il édite également une revue bimestrielle : MINIHI LEVENEZ.

     

    Minihi n 166

    Numéro (166) de la revue MINIHI LEVENEZ: Feunteuniou 

    LA VALLEE DES SAINTS,

    Salmou / Psaumes.

    Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

     

     

    CCI03102018

     

     Numéro (165) de la revue MINIHI LEVENEZ : ORIN AR PARDONIOU / L'ORIGINE DES PARDONS 

    War roudou tadou ar feiz e traoñ Bro-Gembre

    Pèlerinage au sud du Pays de Galles.

    Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

     

     

     

    An Niverenn (158 -159) MINIHI LEVENEZ : Vel eun dornad bleuniou.

    Une poignée de fleurs

    CHRONIQUES 2015 / 2016

    gant / par Job An Irien

    Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

     

    CCI 000115 578x800 Numéro (155) de la revue "MINIHI LEVENEZ"

    L'HERITAGE DE L'EGLISE CELTIQUE

    Eur speredelez Keltieg-breizad ? Une spiritualité celto-bretonne ?  Yves De Boisanger.

    Herez an Ilizou keltieg : eur gartenn vad evid warhoaz. L'héritage des chrétientés celtiques : un atout pour demain :  Job An Irien

    Ar gristeniez keltieg. Le Christianisme celtique :  A.M. Allchin, chanoine anglican de Cantorbury.

     Koumanant bloaz (Bep eil miz), Abonnement annuel à la revue "MINIHI LEVENEZ" : 50 €

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

     

    numéro (153-154) de la revue "MINIHI LEVENEZ" :Ouessant sans fin

    Ouessant sans fin ... c'est s'ouvrir à tout instant un regard étonné vers l'ile du Ponant, sa présence au monde, avec l'intuition que " la première chose à découvrir, c'est la création" (Revue Minihi Levenez - n° 148).

     Ainsi ce recueil offre une lecture poétique du créé, bien loin de l'éphémère ou du contenu et se propose de désemcombrer le coeur en suggérant beauté et réalité d'une parole de vie en quête d'un au-delà.

    EUSA EVID ATAO... a zo e peb mare digeri eur zel souezet war enezenn ar C'huz-heol, beza er bed o c'houzoud eo "ar grouidigez an dra genta da zizolei." - (Minihi - Levenez - n° 148).

     Al leorig-mañ a ginnig lenn ar bed kroued 'vel eur barzoneg, pell diouz ar pez a dremen, ha distrobal ar galon 'n eur rei dan intent kaerded ha gwiirionez eur gomz a vuez o klask pelloc'h.

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) : 50 €. Abonnement annuel à la revue bimensuelle : Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande.

     

     

    An Niverenn 152 : Laudato Si 

    Le numéro 152 : Laudato Si '

    Koumanant bloaz (Bep eil miz) : 50 €. Abonnement annuel à la revue bimensuelle : Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

     

     

     

     An niverenn 151 : Iwerzon Kerne-Veur Jordania.

     Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI : M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

     

     

    An niverenn 150 : Kerne-Veur / Cornouailles

     Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ 

    KLIKIT AMAÑ / CLIQUEZ ICI :M'ho peus c'hoant kaout leoriou pe bladennou / Bon de commande

     

     

     

     

    AN NIVERENN (148) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bloavez an drugarez

    NUMERO (148) DE LA REVUE "MINIHI LEVENEZ" : 

    L'année de la miséricorde

     Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     

     

     

     

     

     

    AN NIVERENN (146 - 147) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bannou Heol

    NUMERO (146 - 147) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : RAYONS DE SOLEIL

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     

     

     

     

     

    AN NIVERENN (145) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bro-Skos

    NUMERO (145) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : L'ECOSSE

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    """"""""""""""""""""""""""""

     

     

     

    AN NIVERENN (144) "MINIHI LEVENEZ" :

    Bruzunou eur baradoz

    NOUVEAU (143) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : Miettes de paradis 

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz 

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

     

    AN NIVERENN (143) "MINIHI LEVENEZ" :

    Santig Du

    NUMERO (143) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : Santig Du

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ  

     

     

     

     

     

    AN NIVERENN (142) "MINIHI LEVENEZ" :

     Pardonniou

    NUMERO (142) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : Les Pardons

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     

     

     

     

    AN NIVERENN (141) "MINIHI LEVENEZ" :

     30ved deiz-ha-bloaz

    NUMERO (141) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : 30ème ANNIVERSAIRE  

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimensuelle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ  

     

     

    Minihi levenez n 140 1 001

     

    AN NIVERENN  (N° 140) "MINIHI LEVENEZ" :  

    Eur venojen  

    NUMERO (N°140) DE LA REVUE DU MINIHI :   

    Un sentier   

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz   

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €   

    Minihi- Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ    

    +=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+=+  

     

    AN NIVERENN (N° 139) "MINIHI LEVENEZ" :  

    Tadou an Dezerz

     NUMERO (N°139) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Les Pères du Désert

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz  

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €  

    Minihi- Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

     

     

    minihi levenez n 137   138 001

     

     

     

    AN NIVERENN (137 - 138 ) "MINIHI LEVENEZ" :  

    Dindan sell ar c'houmoul

    NUMERO (137 - 138 ) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Sous le regard des nuages

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil mi

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €  

     

     

     

    AN NIVERENN (136) "MINIHI LEVENEZ" :  

    Eur vuhez nevez  

    Ar vadeziant

    NUMERO (136) DE LA REVUE DU MINIHI :

    Le BAPTEME

    Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz  

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €  

    Minihi- Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

     

    AN NIVERENN (135) "MINIHI LEVENEZ" :  

     War roudou tadou or feiz

    e Hanternoz Bro-Gembre

     NUMERO (135) DE LA REVUE   

    "MINIHI LEVENEZ" :

    SUR LES TRACES DE NOS PERES DANS LA FOI

    AU NORD DU PAYS DE GALLES  

     

    AN NIVERENN (134) "MINIHI LEVENEZ" :

    Dour ha sklêrijenn  

    CHRONIQUES Meurz 2012 - Meurz 2013

    NUMERO (134) DE LA REVUE

    "MINIHI LEVENEZ" : Eau et lumière

     

     

     

     

    AN NIVERENN (133) "MINIHI LEVENEZ" en diou loden :  

     LE NUMERO (133) DE LA REVUE "MINIHI LEVENEZ" en deux parties :

    1 (133 A) Pennaouet :

    Istoriou berr Jean Cabon da vare e vugaleaj ha diwezatoc’h pa laboure e Ploueskad. Peadra da c’hoarzin eun tamm e-kreiz ar goañv.

    1 (133 A) Glané

    De courtes anecdotes de Jean Cabon au temps de son enfance et quand il travaillait à Plouescat. De quoi rire un peu au coeur de l’hiver.

    2 (133 B) Brezonegerien kisten ?  

    Prezegennou ar 27 a viz here da geñver ar gouel a zo bet er minihi. Peadra d’en em zoñjal !

    2 (133 B) Des Bretonnants Chrétiens ?

    Les exposés du 27 octobre à l’occasion de la fête au Minihi. De quoi réfléchir.

    NIVERENN N° 132  "MINIHI LEVENEZ" : Eun ermid - peizant

    NUMERO (132) DE LA REVUE "MINIHI LEVENEZ" : Un ermite - paysan

     

    An niverenn-mañ a zo gouestlet d’eun ermid-peizant, Jean Daniel, a gont deom e vuez, e drubuillou hag e levenez. Bez’ e c’hell rei kalon d’ar re a zo o klask o hent war-zu Doue e-kreiz labouriou, mignoniaj ha poaniou.

    Ce numéro est dédié à un ermite-paysan, Jean Daniel, qui nous raconte sa vie, ses soucis et ses joies. De quoi encourager ceux qui cherchent leur chemin vers Dieu à travers travaux, amitiés et peines.

     

     Koumanant bloaz : 50 €. Bep eil miz

    Abonnement annuel à la revue bimestrielle "Minihi Levenez" : 50 €

    Minihi - Levenez 29800 TREFLEVENEZ / TRELEVENEZ

    Deux BD viennent de paraître:

    "TROIOU-KAER LOUPIO"  "LES AVENTURES DE LOUPIO"  

    Priz / Prix : 9,50 €

    LEVRENN 1 : AN EMGAV

     LEVRENN 2 : AR CHASEOURIEN

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    Vient de paraître également une bande dessinée tout en breton à destination des enfants :

    " AR C'HELOUD MAD" "LE NOUVEAU TESTAMENT" 

     Priz / Prix : 13 €

     

     

    Vous pouvez également commander :

    "AR VUEZ EO... ha Douar Santel 2012" CHRONIQUES Pask 2011 - Pask 2012 gant Job An Irien

    Priz / Prix : 12 

    Toujours en vente également :

    Muzikou Kantikou Brezoneg A viskoaz hag a-vreman

    Recueil de partitions de cantiques bretons de toujours et d'aujourd'hui

    Priz / Prix : 25 €

     

     

     

     

30ed deiz-ha-bloaz Minihi 30ed deiz-ha-bloaz Minihi dsc03138 dsc03140 dsc03143 dsc03144 dsc03145 dsc03147 dsc03148 dsc03149 dsc03153 dsc03155 dsc03157 dsc03161 dsc03162 dsc03163 dsc03164 dsc03165 dsc03166 dsc03167 dsc03168 dsc03172 dsc03173 dsc03174 dsc03176 dsc03177 dsc03181
<< > || >>
Free business joomla templates